Қажеттілік иерархиясы

Презентация қосу

Lecture 8:
Мотивациялық көшбасшылық

© 2008 Prentice-Hall Business Publishing 1
Motivation
Ұйым жетістігінің
құпиясы бірі – бұл
ынталанған және
ықыласпен еңбек ететін
жұмысшылардың
болуы
Ұйымдардың міндеті
қызметкерлердің
мотивациясы мен
ұйымның мақсаттары
арасындағы сәйкестікті
ұстап тұру
© 2008 Prentice-Hall Business Publishing 2
Мотивация концепциясы

Нақты әрекеттерді істігенде
энтузиазм мен жігерлікті
қоздыратын адамның ішінде
немесе одан тыс болатын
күштерді мотивация деп
түсінуге болады.
Жұмысшылардың
мотивациясы олардың
өнімділігіне ықпал етеді,
мотивацияны ұйымдық
мақсаттарға жетуге бағыттау
менеджерлердің жұмысының
бір бөлігі болып табылады.
© 2008 Prentice-Hall Business Publishing 11
Марапаттаудың екі түрі

Ішкі марапаттау – адамның
нақты әрекет орындау
процессінен алатын
қанағатандыруы.
Сыртқы марапаттау –
тұлғаға басқа адам беретін
пайда (выгода), бұл жерде
менеджер контекстінде
қарастырумыз керек.

© 2008 Prentice-Hall Business Publishing
Мотивацияның қарапайым
моделі

ҚАЖЕТТІЛІК – қажеттілігін ЖҮРІС-ТҰРЫС - МАРАПАТТАУ – қажеттілікті
қанағаттандыруда пайда болады әрекеттің нәтижесіндегі қанағаттандыру. Ішкі және
(Тамақ, достар, мойындау, қажеттілікті сыртқы марапаттау
жетістіктер). қанағаттандыру.

КЕРІ БАЙЛАНЫС

© 2008 Prentice-Hall Business Publishing
Мотивация негізі
Мазмұнды (содержательная) теория
адамдардың негізгі қажеттіліктерін
талдау
Қазіргі ұстаным Процесстік теория адам жүрім-тұрысына
ықпал ететін ойлау процессін зерттеу
Қосымша (подкрепление) күш теориясы
қызметкерлерді керекті еңбек жүріс-
тұрыс түрлеріне оқыту
Біртұтас адам концепциясы
Адам ресурстары позициясына
Индивид көптеген факторлармен
ұстаным
ынталанған көп қырлы тұлға
экономикалық емес пайда, жұмыс
Адамдық қатынастар тобындағы қолайлы жағдай
позициясына ұстаным Әлеуметтік адам концепциясы

қызметкердің жұмысын жүйелі таңдау
Дәстүрлі Жоғары өнімділіктен адамдар үшін
экономикалық пайда
© 2008 Prentice-Hall Business Publishing 6
Мазмұнды (содержательная)
теориялар
Адамдарды ынталандыратын қажеттіліктерді көрсетеді

Қажеттіліктер иерархиясы
теориясы

ERG теориясы

Екі факторлы теория

Алынатын (приобретенный)
теориясы

© 2008 Prentice-Hall Business Publishing 7
Қажеттілік иерархиясы

Жұмыс процессіндегі
Жұмыс процессін тыс
қанағаттандырушылық
қанағаттандырушылық
Білім, дін, хобби, тұлғалық өсу Оқу мүмкіндігі, жоғары қарай өсу
Өз-өзін
және творчествалық қабілеттің пайда
актуализациялау болуы
қажеттілігі

Отбасының келісімі, достар, Мойындау, жоғарғы статус,
Құрметтеу қажеттілігі қосымша жауапкершілік
қоғам

Жанұйя, достар, Жұмыстық топтар,
қоғамдық топтар Әлеуметтік қажеттіліктер әріптістер, бастықтар

Соғыс болмауы, Еңбек қауіпсіздігі,
қоршаған ортаның Қауіпсіздік, қорғану, болашаққа қосымша льготалар,
бүлініуі, зомбылық сенімділік қажеттіліктері жұмыс орынын сақтау
кепілі
Тамақ, су, ауа Физиологиялық қажеттіліктер
Айлық

А. Маслоудың қажеттілік иерархиясы © 2008 Prentice-Hall Business Publishing
ERG теориясы
«ERG теориясы» Клейтон Алдерфер
(ағылшын сөздерінен А. Маслоудың
existence – өмір сүру, теориясын
relatedness – өз ара ӨСУ ҚАЖЕТТІЛІГІ модификациялады
байланыс және growth – Адам потенциалы,
өсу Тұлғалық өсу және компетенцияның
ұлғайу

ӨЗ АРА БАЙЛАНЫС
ҚАЖЕТТІЛІКТЕРІ
Басқа адамдармен араласу қажетілігі

ӨМІР СҮРУ (ТІРШІЛІК) ҚАЖЕТТІЛІКТЕРІ
Физиалогиялық денсаулық және аманшылық

© 2008 Prentice-Hall Business Publishing
А. Маслоудың және К. Алдерфер
қажеттілік теориялары

Highest-order
needs

Өз-өзін
актуализациялау
ӨСУ
қажеттілігі
Құрмет
теу
Әлеуметтік Байланыс
қажеттіліктер
Қауіпсіздік, қорғану
Most essential ӨМІР
(prepotent) Физиологиялық
қажеттіліктер СҮРУ
needs
А. Маслоудың Клейтон Алдерфер
қажеттілік теориясы
иерархиясы Adapted from Exhibit 10.3
© 2008 Prentice-Hall Business Publishing 10
Герцбергтің екі факторлы
теориясы
Қанағаттандыру облысы

Мотиваторлар
Жетістіктер Мотиваторлар
Мойындау қанағаттандыру
Жауапкершілік деңгеңіне ықпал
Еңбек өз-өзімен
Тұлғалық өсу
етеді.

Қанағаттандырылмау облысы

Гигиеналық
фактор Гигиена факторы
Жұмыс жағдайы ризы болмау
Ақы төлеу және деңгейіне ықпал
қауіпсіздік
Ұйым саясаты
етеді.
Басшылық
Тұлға аралық қарым-қатынас

© 2008 Prentice-Hall Business Publishing
Acquired Needs Theory
Мак-Келланд теориясы
Қатыстылық қажеттілігі. Мұндай
қажеттілігі бар адамдар таныстармен жиі
араласуды, достық қарым-қатынас орнатуды,
басқаларға көмек жәрдем беруді қолдайды.
Жетістік қажеттілігі Ол адамның
жетістігін жариялаумен шектелмейді,
керісінше оның жұмыс процесін ойдағыдай
орындауымен қанағаттандырылады.
Билік қажеттілігі Ол басқа адамдарға
ықпал ету ниетімен көрінеді.Билікке құштар
адамдар өз пікірлерін батыл, ашық айтып,
пікір таласынан, өзара сыннан тайсалмайды,
өз пікірлерін іске асыруға тырысады.

© 2008 Prentice-Hall Business Publishing 12
Бірінші және екінші қажеттілік

Жұртқа
Жұртқа мәлім,
мәлім, адамдарда
адамдарда мұқтаждық
мұқтаждық
қажеттілік
қажеттілік туындайды.
туындайды. Адамдар
Адамдар нендей
нендей
бір
бір физиологиялық
физиологиялық немесе
немесе
психологиялық
психологиялық жетіспеушілікке
жетіспеушілікке тап
тап
болғанда,
болғанда, қажеттілікті
қажеттілікті сезінеді.
сезінеді.
Қажеттілік
Қажеттілік бірінші
бірінші және
және екінші
екінші болып
болып
жіктеледі.
жіктеледі.
БІРІНШІ
БІРІНШІ ҚАЖЕТТІЛІК
ҚАЖЕТТІЛІК өз
өз табиғатында
табиғатында
физиологиялық
физиологиялық болып
болып саналады
саналады және
және
де,
де, әдетте,
әдетте, тұрмыстан
тұрмыстан пайда
пайда болады.
болады.
Бұған
Бұған мысал
мысал ретінде
ретінде тамаққа,
тамаққа, суға,
суға, ауа
ауа
жұтуға,
жұтуға, ұйықтауға,
ұйықтауға, жыныстық
жыныстық қарым-
қарым-
қатынас
қатынас жасауға
жасауға қажеттіліктер
қажеттіліктер жатады.
жатады.
ЕКІНШІ
ЕКІНШІ ҚАЖЕТТІЛІКТІҢ
ҚАЖЕТТІЛІКТІҢ табиғаты
табиғаты
психологиялық.
психологиялық. Мәселен,
Мәселен, табысқа
табысқа
жетуге,
жетуге, өзін
өзін құрметтеуіне,
құрметтеуіне, үйірсектікке,
үйірсектікке,
билік
билік етуге,
етуге, бір
бір нәрсені
нәрсені қажетсінуге
қажетсінуге
құштарлық.
құштарлық. © 2008 Prentice-Hall Business Publishing 4-
Еңбек ақының жаңа
мотивациялық бағдарламасы
Еңбек нәтижесіне байланысты
ақы;
Пайда алуға қатысу;
Компанияның жеке меншігіне
қатысу;
Біруақыттағы бонустар;
Еңбек ақысы білімі арқылы
анықталады;
Икемді жұмыс графигі;
Команданың еңбек нәтижесіне
байланысты ақы.
© 2008 Prentice-Hall Business Publishing

Ұқсас жұмыстар

Физиологиялық қажеттіліктер

Тұлғаның мотивациялық сферасының иерархиялық құрылымы

Қажеттіліктер иерархиясы теориясы

Қарағанды облыстық жоғарғы мейіргерлік колледжі

Мотивация басқару функциясы ретінде

Маслоу қажеттіліктер пирамидасы деген атпен танымал болған жұмысы

Көздеген мақсатқа жету үшін өзін және басқаларды жұмысқа ынталандыру

Мотивация түрлері

Мотивацияның қазіргі кездегі теориялары

Мемлекет белгілері

Пәндер