КҮТІМ ЗАТТАРЫ




Презентация қосу
ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ ФАКУЛЬТЕТІ
БИОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ
МӨЖ-2
Иттерді асырау және оларға күтім
жасау

Орындаған: Кеншімбаева Нұрсұлу
Тобы: МБЛ-211
Курс: 2
Қабылдаған: Б.ғ.к. аға оқ.
Сейтметова А.
Мазмұны:
1. Иттерді асырау және оларға күтім жасау.
2. Иттердің жеке күтімі.
3. Күтім заттары және жабдықтары.
ИТ АСЫРАУ ӘДІСТЕРІ
топтық,аулалық,пәтерлік,далалық
Топтық әдіс
Топтық әдіс – балабақшаларда,
арнайы мектептерде, әскери
бөлімдерде,ірі мал шаруашылықта
рында және өнеркәсіптік
кәсіпорында рында және т.б.
жерлерде тәжірибеден өтеді.
Иттерді топта ұстау кезінде
кабиналары бар арнайы бөлмелер
жабдықталады. Қоршаулары
кабиналарға жақын орналасқан.
Әр иттің өз қоршаулары бар.
Кабинаның өлшемдері: ұзындығы -
2 м, ені -1,5, алдыңғы қабырға
биіктігі -2,5, артқы 1,5-2, кабина
есігінің биіктігі -1,7 және ені - 0,7
метр. Кабина есігінің үстінде шыны
жақтау болуы керек. Есіктің
төменгі жағында 40*50 см өлшемді
тесік жасалып, қыста суықтан
қорғану үшін қалың матамен
жабылған. Қоршаудың өлшемдері:
ұзындығы -3 м, ені -2, биіктігі -2,2
м.Қоршаудың алдыңғы
қабырғасына өлшемі 1,8*0,7 м есік
жасалады.Иттер тобын ұстаған
кезде қоршау көлемі үлкейеді.
Кабинада стандартты өлшемдегі
жиналмалы ағаш кабина болуы
керек.
Далалық әдіс
• Далалық әдіс. Аңшылық кезеңінде
бақташы, шанамен және аңшылықпен
айналысатын иттер далада еркін
айналатын карабинмен баумен
ұсталады. Иттерді шынжырмен,
нейлон қарғыбаумен немесе баумен
қоршауға немесе сақинасы бар
түйреуішке байлайды.
• Жол бойындағы қысқа аялдамаларда
шана иттерін алықтарда (шанаға
бекітілген әбзелдер), ал қалыпты
уақытта қорада қарғыбаумен ұстайды.
• Жазда, қолайсыз ауа-райында иттерге
арналған баспаналар бұтақтардан,
қамыстан және т.б. сабан немесе
құрғақ шөп төсегімен.
• Қыста олар үшін қар шұңқырлары
қазылады. Барлық жағдайларда
баспаналар итті жауын-шашыннан
және суық желдерден сенімді түрде
қорғауы керек.
ПӘТЕРЛІК ӘДІС

Егер ит пәтерде тұрса, иесі оны
ұстаудың ветеринарлық-
санитарлық ережелерін қатаң
сақтауы керек. Итке ол үшін
ыңғайлы орын беру керек, кілемше
немесе матрацты матамен
жабылған, сілкіп тастауға және
жууға оңай болатын алынбалы
жабындары бар. Итті жылыту
радиаторларының,
тоңазытқыштардың қасына,
табиғи жарықсыз орындарға, өтпе
жолдарға немесе ас үйге қоюға
болмайды. Ит ұсталатын бөлме
таза болуы керек. Пәтерде
жануарды қарғыбаумен ұстауға жол
берілмейді.
ПӘТЕРЛІК ӘДІС

.
Енді сіз қандай төсек-орын салу
керектігі туралы ойлануыңыз керек.
Сіз кейбір ескі көрпе немесе
кілемшелерді (мысалы, ванна
бөлмесі үшін оларды жууға және
кептіруге оңай), сондай-ақ кішкентай
балаларға арналған матрацты
пайдалануға болады. Жұмсақ,
жасанды қой терісі өте жақсы - оны
жуу және тазалау оңай. Үй
жануарлары дүкендері әртүрлі
мөлшердегі иттерге арналған арнайы
төсек-орындарды сатады.
ПӘТЕРЛІК ӘДІС

Ыдыстар алдын ала
дайындалуы керек . Иттің бір
ыдысы тамаққа, екіншісі суға
арналған болуы керек.
Тостағандардың материалы кез
келген болуы мүмкін, бірақ ең
идеалды, берік және ұзаққа
жарайтын материал – тат
баспайтын болат. . Күшіктерді
тамақтандырған кезде, сыртқы
жағынан кейінірек
проблемаларды болдырмау үшін
тостағандар тіреуіште болуы
керек. Тостаған күшіктің кеуде
деңгейінде немесе одан сәл
жоғары болуы керек.
АУЛАЛЫҚ ӘДІС

• Аулада және ауылдық жердегі жеке
учаскелерде иттерді ұстауға арналған
үйшіктерінің өлшемдері келесідей болуы
мүмкін: ұзындығы - 120 см, ені - 90, биіктігі - 100
см. Үйшіктің төбесі тегіс, артқы жағы еңіс
немесе еки жағына иілген болуы мүмкін. Төмен
тұғырларға қойылады, ал алдына өлшемі
кемінде 120*150 см болатын ағаш қалқан
қойылады.Мүмкіндігінше үйшікті итті күн
сәулесінен, желден қорғайтын ағаштардың
көлеңкесіне орнатады. Қыста үйшік
оқшауланған немесе қармен жабылған. Тазалау,
желдету, дезинфекциялау және үйшіктің
жекелеген бөліктерін ауыстыру, егер ол
жиналатын болса, оңайырақ болады.Итті
қорада, кіре берісте, верандада және т.б.
жерлерде асырауға болады. Ол үшін оған белгілі
Үйшіктер бір орын тауып, табиғи жарық және төсек-
орынмен жабдықтау қажет. Аулада, белгілі бір
учаскілерде иттерді тегін ұстау жақсы қоршау
болған жағдайда ғана мүмкін болады. Иттерді
басқа жануарлар бар қораға, шалғайдағы
қораға, қоқыс үйінділерінің қасына немесе
жабық гараждарға орналастыруға жол
берілмейді.
Аулалық әдіс
• Ит үйшігінің орны құрғақ
және үйден 10 м-ден жақын
болмауы керек.Қыста ит үйі
оқшауланады. Үйшікпен
пен оның айналасы күн
сайын нәжістен тазаланады.
Иттерді басқа жануарлар
бар үй-жайларда немесе
дәретхананың жанында
ұстауға қатаң тыйым
салынады.

Үйшікке кіреберіс ұзын қабырғаның жағында болуы керек, ал вестибюль
қысқа қабырға бойымен орналасуы керек.Жаңбырлы ауа райында су ол жерге түспеуі
үшін үйшіктің едені жерден бірнеше сантиметр биіктікте болуы керек. Еден қалың,
тығыз бекітілген тақталардан жасалған, қасбетке қарай аздап еңіс.Сабан - жақсы төсек,
оны аптасына екі рет немесе дымқыл және ылғалды ауа-райында күн сайын өзгерту
керек.Егер үйшік жаңбырдан қорғалған жерде орналасса, төбесі тегіс болуы мүмкін, ал
егер үйшік ашық ауада болса, еңіс және суды ағызуға арналған ұзын шатыры
бар.Жылуды жақсы сақтау үшін үйшіктің өлшемі иттің өлшеміне сәйкес болуы керек
және өте үлкен болмауы керек.
Иттерге күтім жасау

Итке күтім жасау негізінен
оны таза ұстауды қамтиды.
Ит үнемі:
1. Күнделікті тексеру;
2. Итті жуындыру және
шомылдыру;
3. Итті тазалау;
4. Жүнін қию және қырқу;
5, Иттерді тасымалдау;
6. Серуендеуді талап етеді.
Итті тексеру кезінде иттің жалпы жағдайына,
оның семіздігіне, терісінің және жеке
мүшелерінің жағдайына назар аударылады.
1. Көздер тексеріледі – түрі көңілді немесе
мұңды ма, шырышты қабаттың түсі.
2. Құлақ тексеріледі – аурулар кезінде олардан
жағымсыз иіс және қоңыр түсті бөліністер
шығады. Кейде бөгде заттарды, бұлақ,
жайылым кенелерін кездестіруге болады.
3. Аяқтардың – тырнақтарының жай-күйі
сынықтар, жаралар және т.б. бар-жоғын
тексереді.
4. Мұрын сызаттар, іріңді бөліністер немесе
оның температурасы бар-жоғын білу үшін
тексеріледі.
5. Ауыз қуысы тексеріледі – тістердің жағдайы,
тұрып қалған ұсақ сүйектердің... бар-жоғы.
6. Жүні қаралады – жалпы жағдайы,
жылтырлығының болуы, жүнінің түсуі және т.б.
Итті тексеру кезінде абай болу керек, егер
ауырсыну кездейсоқ пайда болса, ол өзін-өзі
қорғау үшін тістеп алады.
2.ИТТІ ЖУЫНДЫРУ ЖӘНЕ
ШОМЫЛДЫРУ

Жуындыру сіздің итіңізге жақсы. Иттерді ашық
ауада ұстаған кезде олар жылы мезгілде жуылады, ал үйде
ұсталғанда - жыл бойы.Жылына 3-4 рет итті жуындыру
ұсынылады. Оны 25-28*C жылы сумен, балалар сабынымен
немесе арнайы хайуанаттар бағының сусабындарымен
жуыңыз. Күшіктер үшін оларды сабын көбігімен жуу
ұсынылады. Жуғаннан кейін итті құрғақ, таза, жақсы
сіңіретін шүберекпен сүртеді, аулада жуған кезде иттің өзін
қатты шайқау жүнінен суды кетіреді. Кез келген жуу әдісімен
терінің тітіркенуін және тіпті тері ауруын (экзема) тудырмау
үшін иттен қалған жуғыш заттарды мұқият жуып тастау
керек. Жиі жууға да болмайды, өйткені... жануардың денесін
гипотермиядан және сыртқы ортаның жағымсыз әсерінен
қорғайтын терінің май бездерінің қызметі бұзылады.Жуыну
иттің денесін қатайтуға көмектеседі. Жылы мезгілде ит күн
сайын су қоймасындағы су 18*С дейін жылынса шомылады.
Бассейн таза болуы керек, жақсырақ ағынды сумен. Суға
шомылатын жер жаға жайлардан және өзеннің төменгі
ағысындағы мал суаратын орындардан қашық жерде
таңдалады. Тамақтандыру алдында шомылу керек. Шомылу
ұзақтығы 10-15 минут. Итіңізді суға салмас бұрын,
қарғыбауды шешіп алыңыз.
3.ИТТІ ТАЗАЛАУ
Терінің шаңын, кірін және артық жүнін
кетіру үшін иттерді күніне бір рет щеткамен
сүртеді. Егер ит серуендеу немесе жұмыс
істеу кезінде қатты ластанса, қосымша
тазалауды орындаңыз.
Иттерді сол жақтан тазартады. Оң
қолыңызға тарақты алыңыз және онымен
бас, мойын, дене, құйрық және аяқ-
қолдардағы шашты тараңыз. Ұзын жүнді
иттер әсіресе мұқият таралады. Тараудан
кейін щеткамен тазалау бірдей реттілікпен
орындалады. Осындай 5-6 қозғалыстан
кейін щетканы тазартады.
Тазалаудан кейін шүберекпен тазалауды
бастаңыз. Шүберек алдын ала суға
малынған және ол жай ғана дымқыл болуы
үшін мұқият сыланған. Қылқаламмен бірдей
етіп шүберекпен тазалаңыз. Сыртта немесе
серуендеу кезінде итіңізді тазалаңыз.
Тазалаудан кейін түскен жүнді жинап,
құрал-жабдықтарды тазалап, орнына қояды.
Шаңсорғышпен тазалау үшін пайдалануға
болады.
Иттерді тазалауға
3.ТАЗАЛАУ арналған құрал:
/ - щетка;
2 - қырғыш;
3 - тарақ;
4 - шүберек;
5 - таза шүберек;
6 - аяқтарды сүртуге
арналған шүберек
4.ЖҮНІН ҚЫРҚУ ЖӘНЕ ҚИЮ
Кейбір ит тұқымдарының жүнін
күту оларға әдемі пішін беру үшін
қажет және тұқым стандартына сәйкес
жүзеге асырылады. Иттің жүнін
тиімдірек көрсету үшін, яғни оның
шаш үлгісін жасау үшін кесуді
қолданады. Сондай-ақ иттерге
арналған шаш сәні бар.Егер ит қатты
шашты тұқымға жататын болса, ол
үшін аршу көрсетіледі - бұл жүннің
механикалық өзгеруі, нәтижесінде ит
шашының жаңаруы. Шаш пен
астарлы жүнді жүйелі түрде тарау
және жұлу қажет. Шаш кесу жылы
мезгілде, жақсырақ көктемде жүзеге
асырылады.
Қию келесі дәйектілікпен жүзеге асырылады:
алдымен иық, мойын, арқа, бас, кеуде аймағында,
содан кейін аяқ-қолдарда жүнді жұлады. Егер сіздің
итіңіздің тырнақтары өсіп, қозғалуын қиындатса, сіз
оларды мезгіл-мезгіл кескіштермен қысқартып
отырады.
Қырқу – жүнді жұлу, жүндің өсу қарқынына
байланысты әдетте жылына 2-4 рет жасалады. Әрбір
қатты қалың жүнді ит мезгіл-мезгіл кесілуі керек,
яғни, өлі шашты жұлыңыз. Әдетте бұл процедура
жылына екі рет, көктемде және күзде орындалады.
Қиюдың маусымдылығы екі жағдаймен
анықталады.
Біріншіден, бұл салқын ауа райының уақыты, бірақ
суық емес, сіздің итіңіздің суық тию қаупі жоқ.
Екіншіден, қию күндері көрмелермен сәйкес келеді.
Бұл ретте олар көрмеге 8 - 10 апта қалғанда иттің
қырқылуын қадағалайды. Бұл кезең өрескел
нұсқаулық болып табылады, өйткені иттер бар-жоғы
алты аптада жүні қалыңдайды, ал басқалары 12-13
аптада жүні әрең өсіп үлгереді. Бұл ерекшеліктер
жеке болып табылады және әрбір ит үшін бірінші
кесілгеннен кейін анықталады. Алғашқы кесуді
күшік 6,5 - 7 айға жеткенде жасауға болады.
Дегенмен, егер бұл жас жылдың белгіленген
уақытында түспесе, біз сізге қажетті маусымды
күтуге кеңес береміз.
5.ИТТЕРДІ
ТАСЫМАЛДАУ

Темір жол, автомобиль, әуе, теңіз және өзен
көліктерімен жүзеге асырылады.Ит иесінде
иттің төлқұжаты және иттің сау екенін және
қауіпті ауруларға қарсы вакцина алғанын
растайтын ветеринарлық анықтама болуы
керек. Иттер көліктің кез келген түріне
бейімделеді, бірақ иттерді қалалық Иттерді барлық көлік құралдарымен
трамвайларда, троллейбустарда, тасымалдау кезінде серуендеу арнайы
автобустарда немесе метрода тасымалдауға бөлінген жерлерде ұзақ мерзімді
рұқсат етілмейді.Қалай болғанда да, автотұрақтарда жүргізіледі.
қоғамдық көлікте тасымалдау кезінде ит Мұндай учаскелерде иттер алдыңғы
міндетті түрде қарғыбауы намордник болуы азықтандырудан кейін 12 сағаттан кейін
керек.
тамақтанады.
Ұшақтар мен тікұшақтарда иттер иесінің Иттерді тасымалдау үшін төлем тариф
қасына тұмсықпен және қысқа баумен бойынша жүргізіледі.
орналастырылады. Зағип жандарға жол көрсетуші иттерді
Сәндік иттер мен күшіктерді алдыңғы есігі тасымалдау ақысы төленбейді.
бар торлары бар себеттер мен жәшіктерде Ұзақ тасымалдаудан кейін иттерге ұзақ
тасымалдайды. демалу қажет.
6.Серуендету
• Жаяу жүру ұзақтығы кем дегенде 30-40
минут болуы керек.
• Жаяу жүруден басқа, итке жүруге
(жүгіруге) мүмкіндік беру керек.
• Қала жағдайында иттерді осы мақсат
үшін арнайы бөлінген белгілі бір жерде
серуендейді.
• Иттерді ойын алаңдарында,
Ұстау әдісі мен шарттарына стадиондарда, мектеп аулаларында
қарамастан, барлық иттерге серуендетуге тыйым салынады.
серуендеу қажет. Иттерді күніне • Жаяу жүру кезінде иттің тұмсығын жабу
кемінде 2-3 рет серуендету керек. немесе ұзартылған қарғыбау болуы
Күшіктер мен жас иттер күніне
керек.
3-4 рет. Ересек иттер бір уақытта • Шөл жерлерде ит жалпы дайындық
қуығын босатпайды және мұны
қысқа үзілістермен қайталайды. курсынан өткен болса, оны еркін
Сондықтан жаяу жүруге асықудың жіберуге рұқсат етіледі.
қажеті жоқ
Серуендеудің болмауы
және олардың қысқа
ұзақтығы ит
ағзасының ауруларға
төзімділігін
төмендетеді,
метаболизмді бұзады,
тәбетті төмендетеді,
кейде шаштың
түсуімен және таз
дақтардың пайда
болуымен тері
ауруларын тудырады.
Және, әрине,
ойыншықтар! Әр
түрлі резеңке шарлар
мен сүйектер. Үй
жануарлар дүкендері
күшіктер мен ересек
иттерге арналған ит
ойыншықтарының
үлкен ассортиментін
ұсынады.
ИТТЕРДІҢ ҚҰРАЛ-
ЖАБДЫҚТАРЫ
Итті ұстауға арналған
құрал-жабдықтар:
ошейник;
намордник;
қысқа қарғыбау;
қарғыбауы ұзын;
шынжыр;

Ойнататын заттары;
Тәттілер мен жабдықтарға арналған
сөмке.
КҮТІМ ЗАТТАРЫ
Күтім бойынша ит тұқымдарының
төрт тобы бар.
Көрмеге дайындық кезіндегі еңбек
сыйымдылығы бойынша бірінші орында
жүні қырқылған немесе жұлынатын иттер
тұр: пудельдер, терьерлер, шнаузерлер
және кокер спаниельдері.
Келесілері - ұзын жүнді тұқымдар,
олардың жүндерін үнемі тарау керек.
Мұндай иттер өте көп: миниатюралық
Тарақтардың әр түрі пекингтен құрметті бобтайлға дейін. Келесі
топ - қысқа жүнді иттер: боксшылар,
добермандар және ұқсас жүнділер.
Төртінші топ - жүнсіз иттер (Қытай
қыртысы, Перу орхидеясы, Мексикалық
түксіз), оның жоқтығынан жүн күтімі
қажет емес. Рас, мұндай иттердің иелері
тері күтіміне байланысты проблемалары
бар.

Жүнін қырғыш
ТЫРНАҚТАРЫН ҚЫРҚУ
ЖӘНЕ БОЯУ
Сіздің итіңіздің тырнақтарының күйін
бақылау өте маңызды. Қатты беттерде үнемі
жүгіретін иттер қосымша тырнақ күтімін қажет
етпейді, өйткені олар жүгірген кезде қалыпты
ұзындыққа дейін тозады. Бірақ егер ит негізінен
шөпте жүгірсе немесе мүлдем сирек жүрсе (бұл
кішкентай, сәндік тұқымдар үшін маңызды),
тырнақтар тым ұзын болуы мүмкін және оларды
міндетті түрде кесу керек. Рудиментті
тырнақтарға (бар болса) ерекше назар аудару
керек, өйткені олар топырақпен байланыста
болмайды және ұсақталмайды. Олар өсіп келе
жатқанда, олар дөңгелектенеді және
жастықшаны тесіп жіберуі мүмкін. Бұл ит үшін
өте ауыр және оның ақсап қалуына әкелуі
мүмкін.
Бір рет дұрыс емес тырнақ кесу итті қатты
күйзеліске ұшыратады. Сәтсіз немесе
ауыртпалықсыз тырнақ кесуден өткен иттер
тырнақ қайшы бар адамды көргенде истерияға
айналуы мүмкін.
Тырнақтар арнайы тез кептірілетін лактармен
боялған.
Биологиялық тұрғыдан алғанда,
тырнақтар өзгертілген жүннен басқа
ештеңе емес, сондықтан оларға күтім
жасау құралының сипаттамасы мұнда
өте орынды. Сатылымда тырнақ
қайшыларының екі түрі бар:
гильотинді және орақ тәрізді жүздері
бар.
Гильотинді тырнақ қайшы әрқашан
қалың және күшті тырнақтарды жеңе
алмайды, сондықтан үлкен иттер үшін
құралдың екінші түрі қажет.
Егер сізде тырнақ қайшы болмаса,
кусачканы пайдаланыңыз, ал
тырнақтарыңыз өте күшті болса,
бүйірлік кескіштерді пайдаланыңыз.
Тырнақ қайшыдан айырмашылығы,
бұл құралдар тырнақты жарып жіберуі
мүмкін екенін ұмытпаңыз, сондықтан
сақ болыңыз. Тырнақ қырқатын заттар
•Қазіргі уақытта дүкендерде көптеген
«иттер» косметикасы бар. Қарапайым
сусабындармен қатар арнайы сусабындар
бар; емдік, қайызғаққа қарсы, шаштың өсуін
ынталандыратын, бүргеге қарсы, бояу.
Құрғақ сусабындар бөлек тұрады, олар
«тазалау» күшіктер үшін қажет, оларды жуу
ұсынылмайды. Жүнді бекіту үшін шайғыш
заттар, кондиционерлер, гельдер және лактар
қолданылады. Сіз бәрін санай алмайсыз,
иттерге арналған косметика бөлек
мақаланың тақырыбы болуы мүмкін. «Ит»
косметикасы болмаған жағдайда, «адам»
косметикасын қолдануға рұқсат етіледі,
бірақ оны теріс пайдаланбау жақсы: бұл
жүнге теріс әсер етуі мүмкін. Кесу және
күтуден кейін сіздің итіңіз терінің
тітіркенуін сезінуі мүмкін. Мұндай
жағдайларда сізде одеколон немесе лосьон
(дезинфекцияға арналған), сондай-ақ
балаларға арналған крем немесе Е дәрумені
бар «Қырынудан кейін» болуы керек.
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОРЫТЫНДЫЛАЙ КЕЛЕ АЙТАРЫМ, ИТТЕРДІ АЛУАН ТҮРЛІ МАҚСАТТА
АСЫРАЙМЫЗ. ОЛАРДЫҢ ДА ӨЗІНДІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ БАР, СОҒАН ОРАЙ АРНАЙЫ
ЖАҒДАЙ ЖАСАП, КҮТІМ КӨРСЕТІП ЕҢБЕКТЕРІН БАҒАЛАУЫМЫЗ ҚАЖЕТ. ӘР
ТҮРДІҢ ӨЗІНДІК ЕРЕКШЕЛІГІНЕ МӘН БЕРІП СОҒАН ОРАЙ ТИІСТІ КҮТІМ ЖАСАУ
БІЗДІҢ МІНДЕТІМІЗ,СЕБЕБІ БІЗ ОЛАРДЫ БЕЛГІЛІ БІР ҚАЖЕТТІЛІГІМІЗ ҮШІН
АСЫРАЙМЫЗ. ЖАНУАРДЫ АСЫРАҒАН СОҢ ОЛАРДЫҢ ӨМІРІ ҮШІН ӨЗІМІЗГЕ
ҮЛКЕН ЖАУАПКЕРШІЛІК АЛАМЫЗ. СОНДЫҚТАН ОЛАРДЫҢ ЖАСАҒАН
ЕҢБЕКТЕРІН БАҒАЛАП, АЛҒЫС РЕТІНДЕ ЖАҒДАЙЫН ЖАСАП ОТЫРУЫМЫЗ
ҚАЖЕТ!
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ:
• 1. Псалмов М.Г. Книга собаковода. – М.:
Росагропромиздат., 1990 г.
• 2. Всё о собаке. Сборник под общим
руководством В. И. Зубко – М.: Эра 1992 г.
• 3. Энциклопедия собак (электронная версия,
2006г.)
• 4. Борисова М.С. Учебник по кинологии
(Методическая разработка) Кашин; 2006г.

Ұқсас жұмыстар
Емдеу бөлімінің емдік сақтандыру тәртібі
Емдеу қорғау тәртібі
Сіреспенің дамуы
Сүтті тексеру
Терінің жоғарғы қабаттары мен тырнақтың жұқпалы ауруы
Биологиялық ұлпаларға жоғары интенсивті лазерлік сәуле әсерінің механизмі
Гинекологиядағы мейіргерлік күтім
Қуаттық қартаю теориясы
Науқастың қажеттіліктері
Мейірбикелік күтім
Пәндер