Сорғыш құрттар

Презентация қосу

Қ.А. Яссауи атындағы Халықаралық қазақ түрік университеті

ОБМӨЖ
Тақырыбы: Гельминтологияға жалпы сипаттама.
Гельминтологияның негізгі даму кезеңдері.

Орындаған: Файзуллаева Диёра
Кеншімбаева Нұрсұлу
Гельминтология нені зерттейді? (зерттеу нысаны)

Константин Иванович Скрябин

Гельминтология көне грек сөздерінен құралған: һеlтіпs - құрт, Іоgоs - ілім - паразит
құрттар, яғни гельминттер және олар қоздыратын аурулар - гельминтоздар жайындағы
ғылым. Гельминттерді ертеректе «глист» деп те атаған. Кейіннен академик К.И.
Скрябиннің ұсынысы бойынша «глист» деген сөз «гельминт» деген атауға
ауыстырылған.
Гельминтология
Гельминтология паразит құрттардың қандай ауру тудыратынын, оның
тіршілік ететін ортасын, адамға, малға, өсімдікке келтіретін алуан түрлі
зиянын, емдеу жолдарын, күрес шараларын зерттейді.

Медициналы
қ

Малдәрігерлі
к

Аграномиялы
қ

1- кесте. Гельминтология салалары
Паразиттік тіршілік ететін құрттар:

1-сурет. Трематодтар
2 – сурет. Сорғыш құрттар

3- сурет. Цестодалар
Гельминтоз

Гельминтоз дегеніміз - іш құрттар немесе гельминттер тудыратын
жұқпалы ауру. Бұл кесел адамда, жануарларда, өсімдіктерде кездеседі.
Олар адам мен жануарлардың ішкі мүшелерінде (органдарында), мәселен
өкпесінде, бауырында, мида, ішек-қарында және т.б. орналасады.
Гельминттер көбінесе мекендейді:

4-сурет. Нематодтар

5-сурет. Таспа
құрттардың ішкі
ағзалардағы көрінісі

6-сурет. Сорғыш құрттардың мекендейтін иелері
Трематодоздар

Цестодоздар

Нематодоздар

Акантоцефалездар

2- кесте. Гельминтоздардың олардың қоздырғыштарының атауына
байланысты жіктелуі.
Ішқұрт аурулары:

Ішқұрт ауруларының кейбіреулері адам өміріне де өте қауіпті. Құрттар малдан
адамға, ал кейде керісінше, адамнан малға жұғып отырады. Бұлар адамға да және
жануарларға да тән зооантропоноздар (zооп - хайуан, апtһrороs - адам, поsоs -
ауру деген грек сөздерінен шыққан) немесе антропозооноздар деп аталады.
Гельминт және гельминтоздар қай бағытта
оқытылады?

Ауру қоздыратын құрттардың систематикасын
(топтастыру, жіктеу)

Морфологиясын (пішіні мен құрылысы)

Биологиясын (өсіп-өнуі, дамуы)

Гельминтоздардың эпизоотологиясын (аурудың
пайда болуы, тарау жолдары т.б.)

Патогенезін (аурудың өрбуі), симптомын (кеселдік
клиникалық сырт белгілері)
Гельминтологияның негізгі даму кезеңдері:

2-кезең. XIX Карл Рудольф
ғасырдың ортасында

1- кезең. XVIII ғасырдың
екінші жартысында

Гиппократ
Қызықты ақпарат:
Құрт сөзінің жалпы шығу тегі мен мағынасы:

Құрт. Ескі орыс-чрв.
Праславянское-чръвь. Ескі
орыс сөзі" червь "XI ғасырдан
белгілі., XIV ғасырдан
бастап. Кейінірек "құрт",
"құрт"деген сөздер пайда
болды.
Адамға ең қауіпті 5 паразит:

1. Taenia solium (доңыз цепені)

Бұл паразиттің ұзындығы 10
метрге дейін жетеді. Аталмыш
құрт ең ұзын қауіпті құрттар
тізіміне кіреді. Паразиттер
адам ағзасына доңыздың шала
піскен етімен бірге енеді. Ішекке
түскен паразиттер таралып,
адамның жүйке жүйесін
зақымдайды. Мәселен, қояншық
ауруы осындай паразиттердің
кесірінен болған дерт.
2. Echinococcus granulosus, эхинококк цепені

Ұзындығы 3−7 мм болатын құрт
эхинококкоз ауруын тудырады. Ол
аңшылық иттердің, қойлардың,
т.б. үй хайуандарының ағзасында
тіршілік етеді. Тазалық
сақтамаған адамға паразиттер
үй хайуандары арқылы жұғуы
мүмкін. Бұл паразиттің ерекшелігі
құрттар төменгі температурада
да өлмейді.
3. Echinococcus multilocularis

Бұл да эхинококктың бір түрі. Солтүстік Америка, Европаға кең
тараған. Түлкі, кемірушілермен қатар ит, мысықтардың ағзасында
тіршілік етеді. Бұл паразит адамға тағам арқылы жұқса альвеолярный
эхинококкоз деген ауруға шалдығады. Нәтижесінде бауыры, миы және
басқа да мүшелері зақымдалады. Тіпті бұл паразитті ағзасына
қабылдаған жан өліп кетуі де мүмкін.
4. Toxoplasma gondii

Бір клеткалы паразит. Жылы қанды
хайуанның кез-келгенінде тіршілік ету
қабілетіне ие. Әртүрлі елдерде бұл
паразиттің жұғуы 10-нан 80%-ға дейін
барады. Toxoplasma gondii әсіресе
жүкті әйелдерге қауіпті. Жүкті
әйелдің ағзасына түссе, түсік тастауы
мүмкін. Сондықтан жүкті әйелдерге
үйдегі мысықтың қиын тазалауға
болмайды.
5. Cryptosporidium spp

Лас су арқылы немес дұрыс
жуылмаған жеміс-жидектер арқылы
тарайды. Сондықтан жеміс-
жидектерді жер алдында жақсылап
жуған жөн.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

ЖАЛПАҚ ҚҰРТТАР ТИПІ

Құрттар – екіжақты симметриялы, үш қабатты, көпжасушалы жәндіктер

Жалпақ құрттар Жалпақ құрттардың Сорғыш құрттар өкілі Жалпақ құрттар типіне жататын ішекқуыстылардан жәндіктердің негізгі айырмашылығы ерекшеліктері

Жалпақ құрттар типіне жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктері

Жалпақ құрттар

Инвазиялық аурулар жөніндегі ілім. Инвазиялық аурулардың номенкулатурасы

Инвазия көздері, инвазиялық аурулардың клиникалық, субьклиникалық және жасырын түрлері

ИТ ГЕЛЬМИНТОЗДАРЫ

Жалпақ құрттардың жіктелуі

Сорғыштар - адам паразиттері

Пәндер