Атау және ілік септіктері

Презентация қосу

ҚАРАШАНЫҢ ЕКІСІ

Атау және ілік септіктері
Мақсаты:
Білімділік: Зат есімнің септелуі туралы білімдерін толықтыру;
Ілік сепігі және оның сұрақтары мен жалғаулары
туралы
білім қалыптастыру;
Дамытушылық: Сөздік қорын байыту, сөйлем ішінен ілік
септігінде
тұрған сөздерді табуға үйрету
Тәрбиелік: Ұжыммен жұмыс жасауға, айналасындағыларды
тыңдай
білуге, қорытынды жасауға, ойын жинақтауға
машықтандыру.
«Өткенге шолу».

Септік
Сұрақтары Септік жалғаулары
атаулары
Атау септік Кім? Не?
Ілік септік Кімнің? Ненің? -ның, -нің, -дың, дің, -тың, -тің,.
Барыс септік Кімге? Неге? Қайда? -ға, -ге, -қа, -ке.
Табыс септік Кімді? Нені? -ны, -ні, -ды, -ді, -ты, -ті.
Жатыс септік Кімде? Неде? -да, -де, -та, -те.
-нан, -нен, -дан, -ден, -тан, -
Шығыс септік Кімнен? Неден?
тен.
Көмектес
Кіммен? Немен? -мен, -бен, -пен.
септік
«Білгім келеді»
Өлеңді мәнерлеп оқу, қарамен жазылған сөздерді сөз құрамына талдау, қосымша қай септікте тұрғанын анықтау.
Атақ-даңқ қалай шығады?
Көмірдің аты
Жанумен шығар.
Балғаның аты
Қағумен шығар.
Шегенің аты
Бекумен шығар.
Қашаудың аты
Шекумен шығар.
Батырдың аты
Жеңумен шығар.
Жомарттың аты
Берумен шығар.
- қарамен жазылған сөздер
Ақынның аты түбір сөзге ілік септік
Жырлаумен шығар. жалғауларының жалғануы
Шәкірттің аты арқылы жасалған.
Тыңдаумен шығар.
Сөйлемдерді жақша ішіндегі зат есімді ілік септігіне қойып,
көшіріп жазу.

1. (Құндыз) терісі аса құнды болады.
2. (Шебер) қолы – алтын.
3. (Сәуле) әжесі ауылдан келді.
4. (Шошқа) көзі нашар көреді. Есесіне дыбысты
жақсы естиді және иіс сезгіш.
Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жаз. Сөздерге
сұрақ қой.

1. ... соғылды.
2. Сыныпқа ... кірді.
3. Бірінші ... басталды.
4. ... мұғалімнің сұрақтарына жауап берді.
5. Тақтаға ... шықты.

Керекті сөздер: оқушылар, сабақ, қоңырау, Әлия, мұғалім.
Сөздерді топқа бөліп үлгі бойынша жаз.
Үлгі: Кітап, дәптер, күнделік, қалам, сызғыш –
оқу құралдары.

Алматы, жаз, ата, жексенбі, жұма, ірімшік, күз,
Көкшетау, сүт,
Қарағанды, іні, әже, дүйсенбі, көктем, Ақтөбе,
қаймақ, қыс, сәрсенбі, аға, шұжық.
Жақшадағы сөздерді қазақ тіліне аударып, сөйлемдерді көшіріп жаз.

1. Мен (о Родине) көп мақал-мәтел білемін. 2. Ыбырай Алтынсарин (для
детей) мектептер ашты. 3. Астана қаласы (с каждым днем) өркендеп келеді.
4. Дина мен Гүлнұр (по телефону) сөйлесті.

ради, для үшін
по, через, при помощи арқылы
еже-, каждый сайын
о, про, насчет туралы, жөнінде
Сөйлемдерді қазақ тіліне аудар.

1. Брат Ораза живет в Астане.
2. Цирк находится в центре города.
3. Сегодня день рождения моей бабушки.
4. Мама Кайрата работает в больнице.
5. Наш класс очень дружный.
6. Это дом моего друга.
7. Тетрадь Толеша лежит на парте.
Сөйлемдерді қазақ тіліне аудар.

1. Ораздың ағасы Астанада тұрады.
2. Цирк қаланың орталығында орналасқан.
3. Бүгін менің әжемнің туған күні.
4. Қайраттың анасы ауруханада жұмыс істейді.
5. Біздің сынып өте тату.
6. Бұл – менің досымның үйі.
7. Төлештің дәптері партаның үстінде жатыр.
1-нұсқа
2-нұсқа
1. Берілген сөздер қай сөз табына
1. Зат есім сұрақтарын көрсет.
жатады? Алма, парта, терезе, ана.
а) Не істеді? Не қылды? Қайтті?
а) сын есім;ә) етістік;б) зат есім;
ә) Қанша? Қайда? Неше?
2. Көмектес септігінде тұрған сөзді
б) Кім? Кімдер? Не? Нелер?
тап.а) машинамен;ә) пышақты;
2. Табыс септігінде тұрған сөзді тап.
б) жайлауға;
а) дәрігерді;ә) ініге; б) ағаммен;
3. Сан есім сұрақтарын көрсет.
3. Барыс септігінде тұрған сөзді тап.
а) Қанша? Нешінші? Неше?
а) ағаштың;ә) халықтан; б) адамға:
ә) Не істеді? Не қылды? Қайтті?
4. Ілік септігінде тұрған сөзді тап.
б) Не? Нелер? Кім? Кімдер?
а) шеңбердің;ә) шеңберден;б) шеңберге;
4. Шығыс септігінде тұрған сөзді
5. Берілген сөздер қай сөз табына
тап.а) сабақтан;
жатады? Бала, шеңбер, құс, күйші,
ә) сабақта; б) сабаққа;
балға.
5. Жатыс септігінде тұрған сөзді
а) сын есім;
тап.а) қарлығаштың;
ә) зат есім;
ә) баламен; б) оқушыда;
б) етістік;
Киіз үйге орналастыр:

Бала, автобуспен, қалаға, анамның,
ұстаның, күннен, ағаммен, досымды,
дәрігер, машинамен, бауырыммен, сатушыға,
итті, қарындашпен , зауытта, балықты,
тамақты, әнге.
Атау, ілік, барыс,табыс Жатыс, шығыс, көмектес
В первом столбике всех таблиц – окончания, а во втором столбике – после
каких букв они добавляются.
Цифры '1, 2, 3' – лица имен существительных.

Творительный падеж Местный падеж
Дательно-направит. падеж
Шығыс септік Жатыс септік
Барыс септік
Кімнен? Неден? Кімде? Неде? Қайда?
Кімге? Неге? Қайда?
Қайдан? Қашан?

гласные / соно
гласные / со ға / ге
гласные / л да / де рные / ж з
дан / ден норные / ж з
руй/жз глухие / б в г
қа / ке
глухие / б в г д
глухие / б в та / те
тан / тен д на / не 3
гд
нан / нен мнң/3 нда / нде 3 а/е 1/2
Винительный падеж
Родительный падеж Притяжательные
Табыс септік
Ілік септік окончания
Кімнің? Ненің? Кімді? Нені?
2-ая форма
и Кімдікі? Ненікі?
ию/лруй/ ды / ді ю / сонорные
дың / дің
жз /жз и
дікі ю / сонорные
глухие / б в г
тың / тің глухие / б в г /жз
д ты / ті
д
глухие / б в г
тікі
гласные / м н д
ның / нің ны / ні гласные
ң/3 нікі гласные
н 3

Предложный падеж
Көмектес септік
Кіммен? Немен?
бен жз
пен глухие / б в г д
мен гласные / сонорные / 3

Ұқсас жұмыстар

Бес септік

Бұдан басқа септеудің аралас

Септіктердің сұрақтары мен жалғаулары

Баланың балаға

Қатты дәрілік қалыптар

Жатыс септігінде тұрған сөзді тап

Атау септік Ілік септік Барыс септік

Нөлдік форма

Зат есімнің септелуі

Дәрілік заттар

Пәндер