Кристалдық тор түрлері, байланыс типтері және заттардың қасиеттері арасындағы өзара байланыс

Презентация қосу

Тақырыбы: «Кристалдық тор түрлері, байланыс типтері
және заттардың қасиеттері арасындағы өзара байланыс»

8 сынып

Химия пәні мұғалімі:Абилханова Улбала Аширалиевна
Оқу мақсаты

• 8.1.4.3 -заттар қасиеттерінің кристалдық тор типтеріне
тәуелділігін түсіндіру

Бағалау критерийлері

• Байланыс түрлерін біледі.
• Кристалдық торлардың түрлері туралы түсінік береді.
• Кристалл тор түрлерін ажырата алады.
• Заттардың құрылымы мен қасиеттері арасындағы қатынас орнатады.
Тірек ұғымдар:

Кристалдық торлар
Атомдық
Молекуалалық
Иондық
Металдық
Кристалдық торлар

Кристалдық тор – кристалл заттардағы атомдардың,
иондардың, молекулалардың белгілі бір ретпен орналасуы.

Бөлшектердің орналасқан нүктелері кристалдық тор түйіндері
деп аталады. 3
Кристалдық тор типтері
ф
Кристалдық торлар

Атомдық Молекуалалық Иондық Металдық

Кристалдық торлар
Тордың Құрылыс Бөлшектер Заттардың қасиеттері
типтері белгілері дің арасындағы Мысалдар
байланыс
типтері t0С Ерігіштігі
балқу

Атомдық Бейтарап Ковалентті Жоғары Ерімейді С, Si, SiO2
атомдар

Молекула Молекула Әлсіз молекула Төмен Органикалық Барлық заттар, жай заттар, І2,
лық лар аралық байланыс еріткіштер Вr2, қышқылдық оксидтер,
мен суда қышқылдар, органикалық
ериді заттар

Иондық Иондар Иондық Жоғары Суда ерімтал Металдар мен
келеді бейметалдардан тұратын 5
заттар, гидроксидтер, тұздар
Атомдық кристалдық торлар

Атомдық кристалдық торлардың
түйіндерінде коваленттік байланыспен
байланысқан жеке атомдар орналасқан.
алма Бор В, кремний Si, алмаз С, графит С
з
жай заттарға тән. Ал күрделі заттардан
кәдімгі өзен құмының SiO2 кристалдық
торы атомдық болады

графит
Молекуалалық кристалдық тор типтері

Тор түйіндерінде: молекулалар.
Химиялық байланысы: ковалентті
полюсті және полюссіз.
Йод I2
Мысалы: жай заттар (H2, N2, O2, F2, P4, S8,
Ne, He), күрделі заттар (СО2, H2O, қант
С12H22O11 және т.б.)

Көмір қышқыл газы СО2 7
Иондық кристалдық тор

Иондық кристалдық торлардың
түйіндерінде қарама қарсы зарядталған
иондар болады. Олар суда жақсы ериді.
Ерітінділері мен балқымалары электр
тоғын жақсы өткізеді.

Мысалы: тұздар (NaCl, K2CO3), оксидтер,
негіздер Ca(OH)2, NaOH
Ас тұзы
Бекіту тапсырмасы
1-тапсырма. Төменде берілген кристалл торлардың атымен сәйкестендір

Молекуалалық Атомдық Иондық

Дескриптор: кристалл торларын дұрыс табады
Білім алушы 9
Дұрыс жауабы
1-тапсырма. Төменде берілген кристалл торлардың атымен сәйкестендір

Молекуалалық Атомдық Иондық

1 3 4 5 10
Бекіту тапсырмасы
2-тапсырма. Кристалл торлары бірдей заттарды диагоналді, көлденең,
тігінен сызық жүргізіп белгілеп шығыңыз

NaCl N2O H2
CO2 O2 NH3
Cl2 K2S NaOH
Дескриптор: кристалл торлары бірдей заттарды дұрыс табады.
Білім алушы 11
Дұрыс жауабы

2-тапсырма. Кристалл торлары бірдей заттарды диагоналді, көлденең,
тігінен сызық жүргізіп белгілеп шығыңыз

NaCl N2O H2
CO2 O2 NH3
Cl2 K2 S NaOH
Кейбір заттардың балқу температуралары

Заттар атаулары Балқу температурасы (С)
Натрий фториді NaF 905
Фторсутек HF - 83

Фтор F2 - 220

Қорытынды
Заттардың физика-химиялық қасиеттері олардың кристалдық
торларының типтеріне тәуелді болады. 13
Бүгінгі сабақта:

• Байланыс түрлерін білемін.
• Кристалдық торлардың түрлері туралы түсінік беремін.
• Кристалл тор түрлерін ажырата аламын.
• Заттардың құрылымы мен қасиеттері арасындағы қатынас орнатамын.

Қосымша ресурстар
Химия оқулығы 8 сынып
Оспанова М.Қ., Белоусова Т.Г. Аухадиева.Қ.С
https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/8-synyp/

Ұқсас жұмыстар

Кристалдардың құрылуы

МЕТАЛДЫҚ БАЙЛАНЫС МЕТАЛДЫҚ КРИСТАЛДЫҚ ТОР

Қатты денелердің қасиеттері

Ионды байланыс

Кристалдық тор

Аморф заттар Кристалл заттар

Кристалл және аморф денелер

Кристалдар денелер

Атомдық кристалдық тор

МЕТАЛДАР БЕЙМЕТАЛДАР

Пәндер