Негізгі оқиғалар

Сабақтың тақырыбы

Шахимардан Құсайынов «Томирис» драмасы

Оқу мақсаттары

10. 3. 1. 1 шығарманы мазмұндас туындылардың үлгілерімен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау.

10. 1. 3. 1- көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау.

Бағалау критерийі

1. Шығарманы мазмұндас туындының үлгісімен салыстырып тарихи және көркемдік құндылығын бағалау;

2. Драмадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтайды;

-кейіпкердің образға қызмет етіп тұрған маңызды әрекеттерін талдайды;

-жинақталған ақпараттар негізінде кейіпкер образына қатысты өз көзқарасын білдіреді;

-жекелеген кейіпкерлер іс-әрекетін даралайды;

Какимова Светлана Шамельевна қазақ тілі мен әдебиет

пәні мұғалімі Жамбыл атындағы ММЛи

Хикая картасы

оқиға, мән-жайы

Дескриптор :

әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы идеялық мазмұнын түсінеді.

Алдыңғы білім бойынша тапсырмалар:

Шығармадағы оқиғалар желісін көрсете отырып, оқиғалар картасын әзірлеңіздер.

Алдыңғы білім бойынша тапсырмалар

Шығармадағы эпизодтарды рет-ретімен жазып шығыңыздар.

Дескриптор:

Эпизодтарды ретімен жазады;

Алдыңғы білім бойынша тапсырмалар.

Шығармадағы оқиғалар желісін көрсете отырып, хикаяттар картасын әзірлеңіздер.

“Хикаттар картасы”

Шығарма атауы

Басты кейіпкер

Ахуал

Құндылық

Шешім

Туындаған мәселе

Дескриптор:

Шығармадағы оқиғалар желісі арқылы туындаған мәселені оның шешімін, кейіпкерін, басты құндылығын анықтайды .

Бейнекөрсетілім

10. 3. 1. 1. Шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тақырыптас көрсетіліммен салыстырып тарихи және көркемдік құндылығын бағалайды;

Дескриптор:

Екі мәтіндегі ортақ тақырыпты талқылайды;

Екі мәтіндегі құндылықтарды анықтайды;

Ұқсастығы

Айырмашылығы

І топ тапсырмасы

ІІ топ тапсырмасы

ІІІ топ тапсырмасы

Тарихи құндылықтары

Көркемдік құндылықтары

Мәтін тақырыбы

Мәтінде көтерілген мәселе

Мәселенің туындау себебі

Көтерілген мәселенің салдары

Мәселені шешу жолдары

Төзім

Төзімсіздік ік,

Төзім

ШАБЫТік,

Төзім

Ашуік,

ҚУАНЫШ,

ТҚАНАҒАТ-ТАНУк,

Төзім

ЗЕРІГУ ік,

ТЫНЫШТЫҚ,

СЕНІМДІЛІК,

АЛАҢДАУ

«Бір сөзбен» әдісі - Оқушылар өздеріне берілген сөздің ішінен, өздерінің бүгінгі сабақтағы көңіл-күйіне байланысты сөзді таңдап айтады

Се Сенімді Сенімсіздікік німділік

мазасыздық

10. 1. 3. 1- көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау.

Бағалау критерийі

- драмадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтайды;

-кейіпкердің образға қызмет етіп тұрған маңызды әрекеттерін талдайды;

-жинақталған ақпараттар негізінде кейіпкер образына қатысты өз көзқарасын білдіреді;

-жекелеген кейіпкерлер іс-әрекетін даралайды.

Кері байланыс.

Дескриптор арқылы топтар бір біріне кері байланыс жасайды.

Кейіпкерлер

Тарихи драмадағы рөлі

Шұғыла

парсылардың патшасы

Балхаш

Көктің құлы

Кир

Томиристің күйеуі, тиргахауд деген тайпаның бас сардары

Елес

Томиристің ұлы, бекзада

Спаргапис

сақтар патшайымы

Дескриптор:

шығармадағы кейіпкерлерді анықтайды;

Тапсырма. Шығарма кейіпкерлерін туыстық атауларына және тарихи драмадағы рөліне қарай сәйкестендіріңіз.

Ардашир - Спаргапистің ағасы, массагеттердің көсемі.

Томирис парсының патшасы Кирді ойсырата жеңіп, басын қанға бөктіреді.

Кир Томириске қатты ғашық болғандықтан, сақтардың елін басып алып, Томириске ашты.

Спаргапис - Томиристің ұлы, бекзада.

Шығармадағы өмір шындығына қатысты дұрыс жауапты табыңыз. Дұрыс жауап саны: 2

Кейіпкерлер

Кейіпкердің кескін -

келбеті

Кейіпкердің маңызды әрекеті

Томирис

Балхаш

Кир

Спаргапис

Тапсырма. ТЖ. Тірек схемаға кейіпкерлердің кескін-келбетін бірінші бағанға, екінші бағанға ең маңызды іс-әрекетін жазыңыз.

Дескриптор:

- бірінші бағанға кейіпкерлердің портретіне қатысты сөз тіркестері мен сөйлемдерді анықтайды;

-екінші бағанға кейіпкерлердің ең маңызды әрекетін анықтайды.

Эмоциялар

Негізгі оқиғалар

Тапсырма. ТЖ. 3-топ.

Басты кейіпкер Томиристің көңіл-күйін оқиғалар тізбегі бойынша эмоция кестесіне түсіріңіз.

Дескриптор:

Басты кейіпкердің көңіл-күйін, өзін-өзі ұстауын шығарма эпизоды бойынша органайзерге түсіріп жан-жақты талдайды.

Кейіпкерлер жүйесін жинақтау мен даралау.

Дескриптор:

көркем шығармадағы кейіпкерлер жүйесін жинақтайды;

жекелеген кейіпкерлер іс-әрекетін даралайды

І топ тапсырмасы

ІІ топ тапсырмасы

ІІІ топ тапсырмасы

Үй тапсырмасы

“Кейіпкермен сырласу”,

“Жас ұрпаққа тіл қату”,

«Томиристің ел бостандығы үшін өз сезімінен бас тартуы дұрыс па?» тақырыптарының бірін таңдап түрлі жанрда (хат, үндеу, мақала, монолог, эссе) жазу.

Аяқталмаған сөйлем» әдісі: * Бүгін мен . . . білдім * . . . қызықты болды. * . . . қиын болды. * мен тапсырманы . . . орындадым. * . . . екенін түсіндім. * Мен енді . . . білемін. * Мен . . . сезіндім *Мен . . . білім алдым. * Мен . . . үйрендім. * . . . менің қолымнан келді. * * Мен . . . жасап көруге талпынамын. * . . . мені таң қалдырды. * Сабақ менің өміріме . . . берді. * Менің . . . жасағым келді

Есіңде сақта!

Жинақтау - әдеби тип жасау әрекеті.

Көркем шығармадағы жинақтау-тип, даралау-мінез.

«Типтендіру» деген суреткердің іс жүзінде өмір шындығын өз дүниетанымы тұрғысынан белгілі бір уақыт пен кеңістікке, әлеуметтік орта мен дәуірге сай талғап-тануы, таңдап іріктеуі және жинақтауы, сол арқылы өзі жасап отырған көркем бейнені сомдауы, тұлғаландыруы, даралуы болып табылады».

З. Қабдолов