Кіріспе: Ғылым және ғылыми зерттеулердің негіздері

АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

https://atu. kz/

«ТАҒАМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ» ФАКУЛЬТЕТІ

«АСТЫҚ ӨНІМДЕРІ ЖӘНЕ ӨҢДЕУ ӨНДІРІСТЕРІНІҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ» КАФЕДРАСЫ

«ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ» пәні

«АӨжӨӨТ» кафедрасының қауымдасқан профессоры, Ph. D Батырбаева Н. Б.

Жұмыс. тел. :8 (727) 276-97-03 (ішкі. 113)

E-mail: alua_01. 02. 03@mail. ru

№ 1 ДӘРІС. Кіріспе. Ғылым және ғылыми зерттеулер. Ғылым түсінігі. Ғылыми зерттеулердің негізгі түсініктері мен анықтамалары

ДӘРІСТІҢ ЖОСПАРЫ:

Сабақтың мақсаты - ғылыми зерттеулердің мазмұнын анықтайтын негізгі түсініктермен танысу

Қоғамның қарқынды дамып келе жатқан қажеттіліктері, өндіріс саласында жұмыс істейтін барлық деңгейдегі мамандардың өз білімдерін үздіксіз жетілдіріп отыруын талап етеді. Осы мақсатта технологияларды және әдіснаманы жаңғыртудан жаңа теориялар құруға дейінгі ұсыныстар даярланады. Осындай жұмыстарды жаппай орындау тек қана шығармашылық қызметке білікті мамандарды дайындау нәтижесінде ғана қол жеткіземіз. Осыған байланысты «Өңдеу өндірістеріндегі ғылыми зерттеулер мен инновациялар әдістері» пәні техникалық жоғары оқу орындарының оқу бағдарламаларына енгізілген.

Қазіргі заманғы маман, ол жұмыс істейтін саласына қарамастан, ғылымның нәтижелерін пайдаланбай бір қадамда алға баса алмайды. Кез-келген заманауи кəсіпорын жүйесінде өндірісті басқару мен ұйымдастырудың ең жаңа технологиялары енгізіледі.

Проект иелері мен зерттеушілер арасындағы айырмашылықтар барған сайын азаюда. Ғылыми зерттеулер жүргізу қабілеті білікті маманға қажет болады, өйткені олардың көмегімен көбінесе нақты өндіріс жағдайының ерекшеліктерін ескеріп, оның тиімділігін арттыру үшін резервтерді анықтауға болады.

Қажетті зерттеулерді жүргізу үшін технолог тәжірибені жоспарлау, оның нәтижелерін өңдеу және талдау, зерттеу әдістерін меңгеруі тиіс, сондай-ақ дайын өнімнің сапасын жақсарту мүмкіндігін білуі тиіс. Жоғарыда аталған барлық мәселелермен танысу «Өңдеу өндірістерінің технологиясы ғылыми зерттеулердің негіздері» курсын оқу барысында іске асады.

Заманауи ғылыми-техникалық прогрестің ең маңызды ерекшеліктерінің бірі агроөнеркәсіптік кешендегі өңдеу өнеркәсібінде ресурс үнемдейтін технологияларды жобалау мен енгізуде инновациялық шешімдерді қалыптастыру-ғылыми негіздерді дамыту болып табылады.

Курстың мақсаты

Бұл курстың мақсаты - бакалавриаттарға ғылыми зерттеулердің әдіснамасы мен әдістемесін меңгеруге, мақсат пен тапсырмаларды қалыптастыруға, теориялық алғышарттарды жасауға, эксперимент нәтижелерін теориялық жол берулермен салыстыруға және ғылыми зерттеулердің тұжырымдарын қалыптастыруға көмектесу; ғылыми зерттеулер нәтижелеріне қатысты есептерді шығарып, есеп беруге немесе мақала жазуға. Зерттеуге және қорғауға дайындық барысында зерттеу материалдарына көңіл бөлгені дұрыс. Негізгі мәселелерге қосымша оқу курсында ұсынылған негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі, сондай-ақ өзіндік жұмыс үшін тапсырмалар бар.

Ғылым

Ғылым - ол үздіксіз дамып келе жатқан білім жүйесі, табиғат заңдылығы, қоғам және ойлау, объективті білімдерді жасайтын және теориялық жүйеге келтіру қызметін атқаратын адамдардың іс-әрекеті нәтижесінде алынған және жасалынатын арнайы операциялардан тұратын қоғамның өндіріс күші.

Ғылымды әртүрлі өлшемдерде қарастырылуы мүмкін:

Барлық білімді ғылымдеп санауға болмайды. Адамның қарапайым бақылау негізінде алынатын білімді-ғылыми білім деп тануға болмайды.

Бұл білім адамдардың өмірінде маңызды рөл атқарады, бірақ олар құбылыстың мәнін, олардың өзара қарым-қатынасын, не себепті жүріп жатқанын, одан әрі дамуын ашып көрсетіп, түсіндіре алмайды. Ғылыми білімдердің дұрыстығын тек қана логикамен ғана емес, ең алдымен оны міндетті түрде тәжірибе негізінде анықтайды.

Ешқандай логикалық негіздеме мен тәжірибелік тексеру болмаса, бір немесе басқа позициядан шындыққа талассыз танылудан, сол себепті ғылыми білімдер негізінен соқыр сенімнен түпкілікті түрде ерекшеленеді.

Шындықтың тұрақты байланыстарын ашып көрсете отырып, ғылым оларды шындыққа қатаң сәйкес келетін дерексіз ұғымдар мен сызбаларды көрсетеді.

Ғылымның басты ерекшелігі мен негізгі қызметі - объективті әлемді білу. Ғылым табиғаттың, қоғамның және ойдың барлық құбылыстарының маңызды аспектілерін тікелей ашуға арналған.

Ғылымның тікелей мақсаты - объективті және субъективті әлем туралы білім алу, объективті шындықты түсіну.

Ғылымның дамуы факторларды жинаудан, оларды зерттеуден және жүйелеуден, белгілі бір заңдылықтарды жалпыландыру мен жариялаудан, логикалық тұрғыдан тұрады.

Ғылыми зерттеулер. Ғылыми әдіснамалар мен процестердің көмегімен зерттеу, әртүрлі факторлардың әсерін талдау, сондай-ақ ғылым мен тәжірибе үшін дәлелденген және пайдалы шешімдер алу үшін құбылыстардың өзара әрекеттесуін аса тиімділікпен зерттеу, ғылымды дамыту және енгізу формасына жатады.

Ғылыми зерттеулердің мақсаты

Әрбір ғылыми зерттеудің негізі - бұл әдіснама, яғни әдістер жиынтығы, әдістер, ғылыми зерттеулерді дамытуда қабылданған әдістер мен олардың нақты дәйектілігі. Сайып келгенде, әдіснама - бұл сызба, ғылыми зерттеулерді шешу жоспары.

Ғылыми зерттеулерді ғылыми теорияның байланыстылығына негізделген үздіксіз дамуда қарастыру қажет.

Ғылыми зерттеулерде ғылыми мәселеларды шешуде туындайтын танымдық міндеттер, олардың ішінде эмпирикалық және теориялық қызығушылығы маңызды рөл атқарады.

Ғылыми зерттеулердің мақсаты - белгілі бір пәннің анықтамасы және оның құрылымын, сипаттамаларын, ғылымда қалыптасқан таным принциптері мен әдістеріне негізделген байланыстарды, сондай-ақ адам қызметінің белсенділігі үшін пайдалы нәтижелерді алу, әрі қарай әсер ету арқылы оларды өндіріске енгізу сияқты жан-жақты зерттеу.

Эмпирикалық тапсырмалар қарастырылып жатқан құбылыстар мен процестердің әртүрлі факторларын анықтау, дәл сипаттау және мұқият зерделеу болып табылады. Ғылыми-зерттеу жұмыстарында олар әр түрлі таным әдістерінің көмегімен - байқау және эксперимент жүргізу арқылы шешіледі.

Бақылау - бұл тану әдісі, бұнда зерттелетін объектінің қасиеттері, түзетуін, оның өзгеру сипатын өлшейді.

Эксперимент - бұл ең танымал эмпирикалық таным әдісі, бұнда тек байқау және өлшеулер ғана емес, сонымен қатар қайта құру, зерттеу объектісін өзгерту және т. б. өндіреді. Бұл әдіспен бір фактордың екінші факторға әсерін анықтауға болады. Танымның эмпирикалық әдістері ғылыми зерттеулерде маңызды рөл атқарады. Олар теориялық алғышарттарды нығайту үшін ғана емес, сонымен қатар жиі ғылыми зерттеулер нәтижесінде жаңа пәннің тақырыбын ашады.

Теориялық тапсырмалар объектінің мінез - құлқын анықтауға, оның құрылымын, сипаттамаларын ғылымда дамыған таным принциптері мен әдістерінің негізінде анықтауға мүмкіндік беретін себептерді, қарым-қатынастарды, тәуелділіктерді зерттеуге және анықтауға бағытталған.

Алынған білім нәтижесінде теория әзірленеді, фактілер тексеріледі және т. б. заңдар қалыптастырылады. Теориялық танымдылық тапсырмалар осылайша тұжырымдалынып, оларды эмпирикалық тұрғыда тексеруге мүмкіндік береді.

Ұқсас жұмыстар

Ғылым салалары және ғылыми зерттеулердің түрлері мен жіктелуі

Жедел медициналық көмек пен мейіргер ісінде ғылыми зерттеулердің халықаралық құқықтық және этикалық негіздері

Ғылыми зерттеулердегі науқастың рөлі және пациент құқықтары: деонтология мен клиникалық зерттеулердің құқықтық-этикалық негіздері

Ғылым: анықтамасы, классификациясы және ғылыми-зерттеу әдістері

Заң психологиясына кіріспе: ғылым ретінде, әдістемелері, объектілері мен міндеттері

Ғылым мен ғылыми білімнің құрылымы, ғылыми таным принциптері және педагогиканың ғылыми ерекшеліктері

Қазақстан мен көрші елдердің ғылыми журналдарындағы клиникалық зерттеулердің әдістемелік сапасын бағалау

Қазақстан Республикасының «Ғылым» және «Білім» заңдары мен ғылыми-техникалық саясат тұжырымдамасының мақсаттары, қағидаттары және ғылым классификациясы

Медициналық зерттеулердің этикасы және GCP стандарттары

Егіншілік жүйелерінің ғылыми негіздері

Пәндер