Жараны хирургиялық жолмен емдеу




Презентация қосу
Жасағандар:Мирсавуров М. Және
Мырзақұл Ш.
Тексерген:Кузеубаева А.С.
Кіріспе

1.1 Жараның түрлері
1.2 Жара процесінің биологиясы
1.3 Жараның емі
1.4 Жараны хирургиялық жолмен емдеу
Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
І. Жара дегеніміз - терідегі кілекей қабықтың,
терінің астындағы ұлпалар мен ішкі органдар
бетінің механикалық және басқа
факторлардың әсерінен бұзылуы, зақымдалуы
Жаралар үш түрге бөлінеді - операциялық,
кездейсоқ және соғыс жаралары.
Операциялық жаралар малға әр түрлі
асептикалық операция жасағанда (пішу,
жарыққа операция т.б.) жөне абсцесс,
флегмона тағы сол сияқты инфекциялық
процесстерді тіліп өңдегенде пайда болады.
Кездейсоқ және соғыс жаралары себептеріне
қарай тағы да бөлінеді. Олардың түрлері -
түйрелген, шабылған, тілінген, соғылған,
жыртылған, тістелген, жаншылған және
уланған жаралар.
Түйрелген жара. Ол үшкір заттармен (шеге,
ағаш бұтағы, сым темір, біз т.б.)
жарақатгалғанда пайда болады. Бұл заттар
денеге ұлпаларды ығыстырып көп
жарақаттамай енеді. Мүнда жараның ауызы
тар болып, кейде бітеліп тұрады, көп қан
ақпайды, бірақ анаэробты инфекция дамуы
мүмкін, терең жатқан ірі қан тамырлар
жараланып гематома пайда болуы да ықтимал.
Пайда болғаннан бастап жарада жазылу процессі
басталады. Жараның айналасындағы әр түрлі
патологиялық өзгерістер пайда болады. Олар сол
жердегі қан айналасының, жүйке қызметінің
өзгерістері, осыған байланысты биохимия және
биофизикалық өзгерістердің әсерімен жара бірте-
бірте өлі етгерден тазарын, қуысы ұлпарларға
толып жазылады. Осы жараның басынан аяғына
дейін болатын жазылу процессінің биологиясы
дейді. Бұл процесстің белгілері жараның екіншілік
жетілуімен жазылғанда айқын байқалады да, ал
жара бірінші жетілуімен немесе қабыршықтанып
жазылғанда сыртқа белгісіз өтеді.
Клиникалық белгілеріне қарай Н.П.Пирогов
жара процессінің үш сатысын айырады: 1) ісіну, 2)
тазару, 3) грануляция сатысы. Цитологиялық және
патологиялық өзгерістеріне қарай Н.Ф.Камаев
(1962) жара процессін келесі дәуірлерге бөледі:
1. Ерте пайда болған (12 сағат шамалы) - мұнда
қабынудың алғашқы белгілері біліне бастайды.
2. Дегенеративтік - қабыну дәуірі.
3. Регенерация дәуірі.
Жараларды емдеген кезде
қолданылатын шараның бәрін,
жараны зиянды әсерден қорғап,
оның жазылуына қолайлы жағдай
туғызуға бейімдейді. Ондай
шаралар неғүрлым ерте және
тиянақты жасалса, соғүрлым ол
нәтижелі болады. Жараны емдеу
уақытына қарай оның жолдары
және өдістері әр түрлі болады.
Осы принциптерді іске асыру
ретінде төменгі ем әдістерін
қолданады:
1. Механикалық емдеу әдістері;
2. Физикалық емдеу әдістері;
3. Химиялық емдеу өдістері;
4. Биологиялық емдеу әдістері;
5. Патогенетикалық емдеу
әдістері.
Ғалымдардың деректері бойынша (Чаруковский,
Фридрих, Огиев) жараға енген микробтар 6-12
сағат ішінде оның бетінде ғана болып, организмге
зияндығын тигізбейді, сондықтан осы уақытга
жараның бетін тазартып тігіп тастауға болады.
Жараға хирургиялық өндеу оның пайда болған
уақытына қарай әр түрлі болады. Уақыт
мерзіміне, әдістеріне қарай хирургиялық өндеу
түрленеді.
Алғашқы хирургиялық өңдеу өткізілетін мерзім
уақытына қарай төменгі түрлерге бөлінеді:
а) ерте мерзімде өңдеу - 6-12 сағат ішінде.
б) мезгілінен кейін емдеу — 12-24 сағат ішінде
в) кеш мерзімде өңдеу — 36 сағаттан кейін. Ерте
мезгілде өңдеу өте_ нәтижелі болады,өйткені
керсетілген уақыт ішінде жараға енген микробтар
өзінің зияндығын организмге әлі тигізе алмайды,
соңдықтан мұндай жараларды тазартып
өңдегеннен кейін тігуге болады.
Бұл емнің мәні — хирурггың қолын, операциялық алаңды, жараның айналасын
және өзін химиялық антисептикалық және бактериостатикалық заттармен
емдеу. Негізінен жараның гидратация кезеңінде қолданады. Гидратация
кезеңінде жарада қышқылдық басым болады (РН 6,3-5,5), ол өлі еттердің
ферментолизін үдетеді, лейкоцитгердің қырылуына, жанды етгенуіне, осмос
қысымының көтерілуіне әсер етеді, сондықтан сырттан дәрі арқылы
қышқылдықты төмендететін жара процессін қалпына келтіру керек.
Қорыта айтқанда, жара — терінің кілегей қабығының және терең жатқан
ұлпалардың ашық механикалық жарақаттануы екен, оның белгілері ауырсыну,
қабырғасының ажырауы, қан ағыс және қызметінің бұзылуы екен. Жаралар үш
түрге бөлінеді - операциялық, кездейсоқ және соғыс жаралары. Операциялық
жаралар малға әр түрлі асептикалық операция жасағанда (пішу, жарыққа
операция т.б.) жөне абсцесс, флегмона тағы сол сияқты инфекциялық
процесстерді тіліп өңдегенде пайда болады.
1 Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы: Оқулық жоғары оқу орындары үшін /Несіпбаев Т./
2 – басылым. Алматы: «Ғылым» баспасы, 2005.-114б.
2 Қожабеков З. К. Малдың патологиялық физиологиясы: Оқулық жоғары оқу орындары
үшін /Қожабеков З. К., Өтенов Ә./ М. Алматы, «Ана тілі» 1992.- 111б.
3 Сайдулдин Т. Орысша – қазақша малдәрігерлік сөздігі : Оқулық жоғары оқу орындары үшін
/Т.Сайдулдин/ Алматы, 1993 .- 201б7
4 Ілиясов Б.К. Алғашқы ветеринарлық жәрдем: Оқулық жоғары оқу орындары үшін /Ілиясов
Б.К./Алматы, 2001.-145 б.
5 Поваженко И.Е. Общая ветеринарная хирургия: Учебник для вузов /Поваженко И. Е.,
Братюха С. И./ Москва «Колос» -1971.-128с.
6 Маметов А.М. Препараты, используемые при лечений хирургических ран животных:
Учебник для вузов /Маметов А.М., Б.К.Ілиясов, А.А.Абдулла/ Москва, «Колос» -1971.-112с.
7 Оликов Б.М. Оперативная хирургия: Учебник для вузов /Оликов Б.М./ Москва, 1941.- 147с.
8 Ілиясов Б.К. Алғашқы ветеринарлық көмек: Оқулық жоғары оқу орындары үшін /
Б.К.Ілиясов, М.Жоланов/ Алматы 2004.- 130б.
9 Безсонов Н. А. Витамины: Учебное пособие для вузов / Безсонов Н. А./1931.-121с.

Ұқсас жұмыстар
Қойдың бөксе 1. Жара процесінің аумағындағы іріңді, биологиясымен жараларды танысу
Жараны алғашқы хирургиялық өңдеу
Қатерлі ісік ауруы
Медициналық құралдар мен аппараттардың негізгі топтары
Ешкінің сан аумағының абцессін емдеу
Медициналық жабдықтар
Өңештің зақымдануы және аурулары
Артқы тесіктің қысқарылу себебі
Жараны емдеу принцптері
Антисептика. Жараға түскен инфекцияға қарсы бағытталған шаралар кешені
Пәндер