Жасөспірімдердегі суицидтік мінез құлықтың белгілері, себептері және оған әсер етуші факторлар

Орындаған: Шаймарданова Назигуль Тусуповна

Ақсу қаласының дарынды балаларға арналған мамандандырылған гимназия психологі

Суицид-ішкі жан дүниесінің қатты қобалжуы салдарынан немесе психикалық аурулардың ықпалынан өз-өзіне қол салу.

Суицид- күшті психожарақаттаушы ситуациялардың әсерінен саналы түрде өз өмірін қию. Бұл жағдайда өмір сүру ең жоғарғы құндылық ретінде маңызын жояды.

Қандай жасөспірімдерді “қауіпті топқа жатқызуға болады?

“Қауіпті топтың” негізгі құрамы

16 мен 25 жас аралығындағы жасөспірімдер мен жеткіншек жастар.

Аз қамтамасыз етілген отбасынан шыққан жасөспірімдер.

Ата-анасы ішімдік ішетін, жайсыз отбасынан шыққан жасөспірімдер.

Толық қамтылған, жайлы отбасынан шыққан жасөспірімдер.

Ішімдік ішетін, нашақорлық немесе психотроптық заттар пайдаланатын жасөспірімдер.

Туған-туыстарының ішінде біреу суицидтік іс-әрекетке барған жасөспірімдер.

Коммуникативтік дағдылары толық қалыптаспаған жасөспірімдер

Суицидтің негізгі себептері қандай?

А. Е. Личко жасөспірімдер арасында суицидтердің ең жиі кездесетін себептері деп төмендегілерді ұсынады:

Сүйікті адамын жоғалту;

Шектен тыс қалжырау;

Өзіндік қадір-қасиетін осал сезіну;

Алкогольді, психотропты дәрілерді және есірткіні пайдалану нәтижесінде пайда болатын жеке бастың қорғаныш тетігінің бұзылуы;

Өзін-өзі өлтірген адаммен өзін теңестіру;

Әртүрлі сылтаулар бойынша туатын қорқыныш, ызалану мен жабырқаудың әр алуан формалары.

1. Жоғалту

Сүйікті адамының өлімі;

Үй жануарының өлімі;

Ата-анасының ажырасуы;

Жұмысын жоғалту;

Махаббатағы сәтсіздік;

2. Қысымшылық

Оқу орнындағы (мектептегі) қысымшылық;

Ата-анасы тарапынан көрсетілген қысымшылық;

Құрбы-құрдастары тарапынан көрсетілген қысымшылық;

Ұятты, кінәні, сезіну, жазалаудан қорқу;

3. Өзін төмен бағалау

Дене бітімінің сымбатты болмауы;

Өзін-өзгелерден кем санап, “төмен топқа” жатқызу;

Асексуалдылық;

“сәнді емес” киім;

Дене күші жағынан әлсіздік;

Сабақтағы төмен үлгерім;

4. Қарым-қатынастың жетіспеушілігі

Эмоционалды депривация;

Жалғыздық сезімі;

Өзінің “қабылданбағандығы”, “шеттетілу” сезімі;

5. Өз тағдырына қоршағандардың көңілін аударту

Отбасындағы, ұжымдағы ауыр психологиялық жағдай;

Депрессия;

Дәрменсіздік, тығырықтан шыға алмаушылық сезімі;

6. Жүйке жүйесінің бұзылуы

НЕВРОЗ - себепсіз қорқу, ішкі қобалжулармен сипатталады. Невротик қоршаған ортадағы болып жатқан құбылыстармен байланысын үзбейді бірақ оның қоршаған әлемге деген сенімі жоқ, сондықтан ол сенімсіз, қозғыш, қобалжулы болып келеді.

ЖЕКЕ БАС МӘСЕЛЕЛЕРІ - қоршаған адамдармен қарым-қатынастың қиындығынан, бұл адамдар жүйке жүйесіндегі ауытқуларымен ерекшеленбесе де қоғамға жат іс-әрекеттер жасауға жақын тұрады.

ПСИХОЗДАР - невроздан гөрі ауырырақ өтеді. Психозбен ауыратын адам әдетте қоршаған өмірдің мәселелеріне түсінбеушілікпен қарайды, қабылдамайды. Бұған маниакальді-депрессивті психозды жатқызамыз. Бұл кезде көңіл-күй маниядан депрессияға дейін өзгеріп, көп жағдайда суицидтік ойлармен қатарласып отырады