ЖОСПА бағытында өсіру

Жануарларды дене бітіміне, сыртқы пішініне, өніміне сәйкес бағалау және іріктеу

ЖОСПАР

1 даму

2 малды калаган өнім бағытында өсіру

3 экстерьер

4Интерьер

5 зоотезнологиядағы интерьерлік зерттеулер

Presentation Title

Организмдегі сапалық өзгеріс процестерін даму деп атайды. Даму дегеніміз философиялық тұрғыдан алғанда белгілі бір бағыттағы ілгері қозғалыс, құбылыстың бір күйден екінші күйге занды ауысуы, қарапайымдылықтан күрделіге, төменгі сатыдан жоғары сатыға көшу жолдары. Даму дегеніміз оның күрделенуі, белгілі бір арнайы қызмет атқаратын тканьдердің, органдарды пайда болуы және олардың арасында жана қатынасты қалыптасуы, ягни организмдегі сапалық, өзгерістер жиынтығы. Жеке организмі өсуі мен дамуы туралы сөз болғанда бұл екеуініңарасындағы айырмашылығы сандық және сапалық өзгерістер тұрғысынан іздегеннен гөрі олардың бір тұтастығына, бірлігіне мән берген жөн. Өсу мен даму процестері бір-бірімен .

Малды қалаған өнім бағытында өсіру. Қалаған бағытта өсірудің ғылыми негіздері. Малды жас кезінен бастап қалаған өнім бағытында, мақсатты бағып-күтудің маңызы өте үлкен. Қалаған бағытта өсіру дегеніміз малдың жеке дамуына дер кезінде әр түрлі факторлармен жер ету арқылы, оның нәсіліне тән ұнамды қасиеттері мен өнімін жан-жақты жетілдіру.

Presentation Title

Кен тұрғыдан алғанда асыл тұқымдық төлді бағып-күту мәселесі үш бағытта жүргізіледі:Қалаған бағытқа сәйкес генотип алу. Бұл ұтымды аталық, жәнеаналық жұп құрумен шешіледі. Жұп кұру туралы мәселе кейінірек арнаулы тарауда сөз болады. • Организм генотипіндегі ұнамды гендердің қызметін күшейту. Бұған мутация туғызатын күшті сәулелер, химиялық заттармен әсер етужатады. • Модификациялық, өзгергіштікті ұтымды пайдалану. Бірақ та модификациялық, өзгергіштік шегі генотип жәнесыртқы орта жағдайының әсерімен анықталады.

Мал шаруашылығы тәжірибесінде сүтті сауын сиыр өсіріп шығару үшін, бұзауды бағып-күтудің мына төмендегі бес түрі қалыптасқан:• Алғашқы үш айлығында сәл баяу өсіріп (тәулігіне орта есеппен 500 г салмақ қосады), кейінгі кездерде (3-12-16 айлықтарында) өсу қарқының күшейтеді (тәулігіне 700-750 г салмақ қостырады) . • Алғашқы үш айлығында өсу қарқынын жоғары жасап (тәулігіне 750 800 г салмақ қосады), кейінгі кезеғдерде бірте-бірте өсу қарқыны бәсендейді. • 18 айлығына дейін баяу өсіріп (тәулігіне қосатын салмағы біршама төмен), қашқаннан кейін азықтандыруды жақсы дәрежеге жеткізеді. • Өсу қарқынын жыл мезгіліне қарай жоспарлау. Жайылымда бағылған кезінде интенсивті өсіруді, қолда баққанда біршама баяу есіруді жоспарлау. • 5. Жыныстық қасиеті жетілгенге (6 айға) дейін баяу, жетілгеннен кейін қарқынды өсіру.

Presentation Title

Малдардың экстерьері

Экстерьер деп малдың тұтастай алгандаты сыртқыбейнесі мен дене бітімі бөліктерінің құрылысы және даму ерекшеліктерін айтамыз. Экстерьер бойынша белгілі мөлшерде ет және сүт бағытындағы малдың беретін өнімін және жылқыныңжұмысқа жарамдылық сапасын, өндірістік технологияға малдың жарамдылығын айтып беругеболады.

Presentation Title

Экстерьерді бағалау және оны зерттеу әдістері•Көз мөлшерімен бағалау. Бұл тәсілде бөлек бітімдер жәнемал тұтастай алған да көзбен сырттай байқау арқылы жәнесипал байқау арқылы бағаланады. Экстерьерді көз мөлшерімен бағалау қиындау саналады, сол себепті демұнда малдың осы немесе сол туқымға жатудыңэкстерьерлік ерекшеліктерін және субьективті жағдайда болатынын үлкен тәжрибелікті қажет етеді. •Үзік сызықпен (пунктирлі) бағалау. Үлкен объективті тұжырым бергенде, яғни әр түрлі өнім беретін малдарды көз мөлшерімен экстерьерлік бағалағанда, сондай-ақ экстерьер бойынша әр түрлі дараларды өзара салыстырғанда көпелдердің мал шаруашылық тәжрибелерінде экстерьерлік бағалаудың пунктирлі шкаласы ойлап шығарылды.

Presentation Title

Малдың интерьері•Интерьер деп ағзаның экстерьеріне, конституциясынажәне өнімділік бағытына байланысты ішкі физиологиялық, анатомогистологиялық және биохимиялық қасиеттерінің атайды. Интерьер деген сөз «ішкі» (франц. ), яғни малдын ішіне уцілуге талпынуды білдіреді. Интерьерді зерттеу ағзаның ішкі құрлысын танып білуге - ондағы мүшелердің, ұлпаның, жүйелердің салыстырмалы дамуын, онтогенездіңәр түрлі кезеңіндегі ағзаның физиологиялық және биологиялық қасиетін, , оларға әсер ететін ықпалдарды тануға - мүмкіндік береді. •Зоотехниядағы интерьерлік зерттеулер - тұқымқуалаушылықты және шаруашылықтық пайдалыселекциялық белгілердің байланысын сипаттайтын мал ағзасынын ішкі ерекшеліктерін табу және іздеу. •Интерьер туралы оқып білу малдың немесе оның тұқымының болашақтағы өнімділігін, ягни оның генотипін ертерек бағалау мүмкіндігін болжауға үлкен рөл бөлінетіндігі сөзсіз.

Presentation Title

Конституция деп - ағзаның өте маңызды морфология-лық, физиологиялық ерекшеліктер жиынтығының бір бүтін болуы, тұқымына беру қасиеті даму жағдай жәнк өнім беруіне байланысты ағзаның сыртқы орта жағдайына жауап кайтару қабілеті . Малдың конституциясы шаруашыльққа пайдалы селекциялық белгілермен өте тығыз байланысты. Ол азанын тез жетілуі, өнім беру бағыты, мықтылықты, кейбір ауруларға қарсы тұру қабілеті т. с. с. Сондықтан даселекция практикасында малдарды конституциясы бойыншаіріктеу ертеден қолданылып келеді