Қазақстандағы психология ғылымының даму кезеңдері

Тақырып: Психология ғылымының Қазақстанда даму кезеңдері

Аймақтық әлеуметтік-инновациялық университеті

Академиялық инновациялық институты

Кафедра меңгерушісі: Утебаева А. Т.

Жетекші: Нұрманова Ж. К.

Орындаған: Сейткәрім Б. А.

Тобы: А103-14 “Педагогика және психология”

Психология өз алдына ғылым ретінде ХІХ хасырдың 60 ж. бөлініп шықты. Оған себеп болған ғылыми-зерттеу мекемелері-психологиялық лабораториялар және институттар, жоғары оқу орындарындағы кафедралар сонымен қатар пихикалық құбылыстарды оқып-білуге байланысты экспериментті насихаттау жұмыстары.

Идеалистік

Материалистік

Кейбір ойшылар адаманың “мен” дегені “жан” дегені болу керек, “тән” (дене) “менікі” болу керек. Деп ұққан.

“Ақыл мен жан- “мен өзім””, “тән-менікі”,

“Мен” мен “менікің” мағынасы екі.

“Мен” өлмекке тағдыр жоқ әуел бастан,

“Менікі” өлсе- өлесің, оған бекі, -

дейтін Абайдың пәлсепесі осыған келеді.

Бірінші кезеңі - кеңес үкіметі орнағанға дейінгі қазақ психологиясы- бұл кезең психология ғылымының ілкі бастауы(15-20ғ. )

Екінші кезеңі марксистік кеңестік психология деп аталады (1920-1990)

Үшінші кезең - егемен, тәуелсіз Қазақстан жағдайында қалыптасқан ғылыми психология дамуының жаңа кезеңі (1991-2006)

Қазақстанда психология ғылымының қалыптасуы мен дамуы

Қорытынды

Қорыта келе мемлекет басшысы Н. Назарбаевтың “Қазақстан жолы-2050” Қазақстан халқына жолдауында айтқандай біздің болашаққа барар жолымыз Қазақстандықтардың әлеуетн ашатын, жаңа мүмкіндіктер жасауға байланысты. ХХІ ғасырдағы дамыған ел дегеніміз- белсенді, білімді және денсаулығы мықты азаматтар.

Ойды басқа адамға жеткізу үшін оны сараптап, толғана талдау қажет. Айтар ойыңды алдымен өзің түсініп ал, алдамшы сезімге беріліп үстірт ойлау - үлкен қателік, жақсылап түсіну үшін көзбен көріп, құлақпен естіп, қолмен ұстай білу қажет. Ғұлама ғалым сөз саптау, сөйлеу мәнеріне де ерекше мән берген. Оныңпайымдауынша, жұмсақ, байыпты, сыпайылықпен сөйлеу кімге де болса жарасымды қасиет («Жақсы сөйлемелік, Жанға шырай бермек») . Сөйлеу әдебі дегеніміз ойды бүкпей ашық айту, яғни ой жинақтылығы, оның мазмұнды болуымен байланысты. Бала түйсігінің дұрыс қалыптасуы үшін сезім мүшелерін таза ұстап, оның түрлі сырқаттарын дер кезінде емдеп отырған абзал. Баланың өң мен түсті, тәтті мен ащыны дұрыс ажырата алуын, алыс-жақыннан келетін дыбыстарды дәл естуін ата-аналар мұқият қадағалауы тиіс, мұның өзі әр затты жан-жақты түйсініп, оның сыр-сипатын түсіне білуге жәрдем етеді. Еңбекте жантануғабайланысты бұдан басқа деректер жеткілікті. Мәселен, мінезге батырлық пен батылдықты, қайсарлық пен шапағаты болмайтындығын айта отырып, ондайларды барынша шенеп-мінейді. Адам өмірге келген соң, белсенді өмір сүруге, «сегіз қырлы, бір сырлы» болуға

ұмтылуы тиіс дейтін тұжырым аталмыш еңбекте кеңінен орын алған.