СИГНАЛДАРҒА ТҮРЛЕНДІРУ ПРИНЦИПТЕРІ

Презентация қосу

КРМУ

БИОЛОГИЯЛЫҚ СИГНАЛДАРДЫ
( ЭЛЕКТРЛІК ЕМЕС) ЭЛЕКТРЛІК
СИГНАЛДАРҒА ТҮРЛЕНДІРУ
ПРИНЦИПТЕРІ

ТЕКСЕРГЕН: ЖУМАБЕКОВА РАМИЛЯ РЫСХАНҚЫЗЫ
ОРЫНДАҒАН: ҚАТАЕВ АБЫЛАЙ НҰРЛАНҰЛЫ
ТОБЫ: 102 “Б”
ФАКУЛЬТЕТ: СТОМАТОЛОГИЯ
ТАҢДАЛҒАН ТАҚЫРЫПТЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ,
МАҚСАТТАРЫМЕН МІНДЕТТЕРІ:
ӨЗЕКТІЛІГІ: ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ МЕДИЦИНА МЕН БИОТЕХНОЛОГИЯДА
ЭЛЕКТРЛІК ЕМЕС БИОЛОГИЯЛЫҚ СИГНАЛДАРДЫ ОДАН ӘРІ ТАЛДАУ ЖӘНЕ
01 ӘСЕР ЕТУ Ү Ш І Н ЭЛЕКТРЛІК СИГНАЛДАРҒА АЙНАЛДЫРУ ҚАЖЕТТІЛІГІ
АРТЫП КЕЛЕДІ

МАҚСАТТАР:
БИОЛОГИЯЛЫҚ СИГНАЛДАРДЫ ТҮРЛЕНДІРУДІҢ НЕГІЗГІ ПРИНЦИПТЕРІН
02 ЗЕРТТЕУ.
ОСЫ ПРОЦЕСТЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДІСТЕР МЕН ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ
ҚАРАСТЫРУ.

МІНДЕТТЕРІ:
БИОЛОГИЯЛЫҚ СИГНАЛДАРДЫҢ ТҮРЛЕРІН ТАЛДАУ.
03 ӘРТҮРЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДЕГІ ТРАНСФОРМАЦИЯ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫН ҚАРАСТЫРУ.
БИОЛОГИЯЛЫҚ СИГНАЛДАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ

Электр сигналдары Х и м и я л ы қ сигналдар Механикалық сигналдар
Сипаттама: биологиядағы Электрлік Сипаттама: химиялық сигналдар Сипаттама: механикалық сигналдар
сигналдар-бұл жасуша мембраналары медиаторлар, гормондар және басқа тіндер мен жасушалардың қозғалысы
арқылы иондық ағындар тудыратын молекулалар арқылы ақпарат беруді мен деформациясымен байланысты.
потенциалдық өзгерістер. қамтиды. Бұл сигналдар бұлшықеттердің
Мысал ретінде жүйке жүйесіндегі жиырылуы, жасушаларға механикалық
ақпаратты беретін жүйке әсер ету және тіпті тіндердің
импульстарын, сондай- ақ жүректегі деформациясы кезінде пайда болады.
миокардтың электрлік белсенділігін
келтіруге болады.
ӘРТҮРЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДЕГІ
ЭЛЕКТР СИГНАЛДАРЫНТҮРЛЕНДІРУ
ПРИНЦИПТЕРІ
Жү йке жүйесıндегı трансформация принциптерı

Жүйке импульстары: жүйке жасушалары (нейрондар)
тудыратын Электрлік сигналдар. Трансформация процесі
мембраналық потенциалдың өзгеруінен басталады, бұл
электрлік импульстің Нейрон аксонына таралуына әкеледі.
Жұмыс принципі иондық арналарды ашуға және жабуға
негізделген.

Синапстар: жүйке жүйесіндегі электрлік сигнал синаптикалық
саңылау арқылы өткенде химиялық сигналға айналады.
Нейротрансмиттерлер, химиялық заттар бір нейроннан
екіншісіне сигнал беру үшін шығарылады.
ЖҮРЕК ЖҮЙЕСІНДЕГІ
ТРАНСФОРМАЦИЯ ПРИНЦИПТЕРІ
Миокардтың электрлıк белсендıлıгı: жүрек
жасушалары жүрек бұлшықетıнıң жиырылуын
реттейтıн электрлıк сигналдар шығарады.
Электрлıк импульстар жүрек жасушалары
арқылы берıледı, бұл жүректıң синхронды
жиырылуына әкеледı.

Электрокардиография (ЭКГ): жүректıң электрлıк
белсендıлıгıн жазу процесı. Электродтар жүрек
импульстары тудыратын терı бетıндегı
потенциалдың өзгеруıн тıркейдı.
БҰЛШЫҚЕТ ЖҮЙЕСІНДЕГІ
ТРАНСФОРМАЦИЯ
ПРИНЦИПТЕРІ
Э л е к т р о м и о г р а ф и я ( ЭМГ):
б ұ л ш ы қ е т т е р д ı ң электр лıк
б е л с е н д ı л ı г ı н өлшеу. Электродтар
б ұ л ш ы қ е т т ı ң ж и ы р ы л у ы н а н па йда
болатын потенциалдың өзгеруıн
тı р к е йд ı . Жұмыс п р и н ц и п ı
б ұ л ш ы қ е т т е р ıске қ о с ы л ғ а н кезде
эл е кт р л ı к с и г н а л д а р
ш ы ғ а р а т ы н д ы ғ ы н а н е г ıзде лг е н .

Б ұ л ш ы қ е т т е р д е г ı и о н д ы қ арналар :
бұлшықеттıң жиырылуы бұлшықет
жасушаларындағы иондық
арналардың реттелуıне
ба йла н ы сты .
Электрлıк с и г н а л д а р и о н д а р д ы ң
түсуıн бақылайды , бұл б ұ л ш ы қ е т т ı ң
ж и ы р ы л у ы н тудырады .
ХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МЕХАНИКАЛЫҚ
СИГНАЛДАРДЫ ТҮРЛЕНДІРУ
ПРИНЦИПТЕРІ
Химиялық сигналдарды түрлендıру принциптерı:
Биосенсорлар: Мы салы : қ а н д а ғ ы г л ю к о з а д е ң г е й ı н Жұмыс п р и н ц и п ı
бұл б и о л о г и я л ы қ ө л ш е у г е а р н а л ғ а н г л ю к о м е т р л е р , ДНҚ- биологиялық
молекулаларды н ы ң белгıлı бıр тıзбегıн анықтауға молекула
а н ы қ т а у ғ а және а р н а л ғ а н ДНҚ с е н с о р л а р ы , ү л г ı л е р д е г ı ( а н т иде н е ,
оларды өлшенетıн ақуыз к о н ц е н т р а ц и я с ы н талдауға ф е р м е н т ) мен
сигналдарға арналған биосенсорлар. биосенсор
айналдыруға а р а с ы н д а ғ ы өзара
арналған ә р е к ет те с у г е
құрылғылар. н ег ı з д е лг е н ,
нәтижесıнде
х и м и я л ы қ немесе
э л е к т р л ı к қа с ие т те р
өзгередı.
МЕХАНИКАЛЫҚ
СИГНАЛДАРДЫ ТҮРЛЕНДІРУ
ПРИНЦИПТЕРІ:
Мысалы: қан қысымын
Механикалық өлшеуге арналған қысым
датчиктер: олар датчиктерı, механикалық
биологиялық тıндердегı сынақтарда тıндердıң
Жұмыс принципı деформациясын
деформацияны немесе физикалық бақылауға арналған
қысымды өлшейдı және белсендıлıкке жауап механикалық датчиктер.
оны электрлıк сигналға беретıн сезıмтал
айналдырады. элементтердı қолдануға
негıзделген. 03
0
02
МЕДИЦИНАДАҒЫ
ТРАНСФОРМАЦИЯ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

Био се н со р ла р : д е н с а у л ы қ т ы Импланттар мен стимуляторлар: биологиялық
бақылау ү ш ı н б и о л о г и я л ы қ функцияларды басқару үшін электрлік сигналдарды
п а р а м е т р л е р д ı бақылау. қолдану мысалдары (биопротезі бар науқастар,
мидың терең стимуляциясы).
ҚИЫНДЫҚТАР
МЕН
Қ и ыПЕРСПЕКТИВАЛАР
ндықтары:
т е х н и к а л ы қ шектеулер ,
э т и к а л ы қ мәселелер,
д е р е к т е р қауıпсıздıгı .
Перспективалар :
нейрокомпьютерлıк
интерфейстердı
дамыту,
дәлдıк п е н се зıм т а лдықт ы
ж а қ с а р т у д ы ң жаңа
т ү р л е н д ı р у әдıстерı.
ҒЫЛЫМИ
ЗЕРТТЕУЛЕРДЕ
ҚОЛДАНУ

Биологиялық сигналдарды Сигналдарды түрлендıру Биологиялық сигналдарды
түрлендıретıн механизмдерı т и ı м д ı т ү р л е н д ı р у жаңа
б и о с е н с о р л а р м ен п а т о л о г и я л а р мен емдеу м е н т е р а п и я н ы
сенсорлар зерттеушıлерге ауытқуларды анықтау үшıн д а м ы т у ғ а м ү м к ı н д ı к б ередı
нақты уақыттағы кеңıнен қолданылады . .
физиологиялық
процестердı зерттеуге
бıрегей мүмкıндıк бередı .

ФИЗИОЛОГИЯНЫ ТҮСІНу ПАТОЛОГИЯНЫ ЖАҢА ЕМДЕу
ГЕ КӨМЕКТЕСу АНЫҚТАу ДА ӘДІСТЕРІН ТАБу
ДА
ТАБЫСТЫ ЗЕРТТЕУЛЕР МЕН
ҚОСЫМШАЛАРДЫҢ МЫСАЛДАРЫ
Жоба: с ү т безі қа те рл і ісігінің е р т е с а т ы с ы н д и а г н о с т и к а л а у ү ш і н
биосенсо рды әзірлеу:

Сипаттама: зерттеушілер қандағы сүт безі қатерлі ісігінің
ерте сатысында болуын көрсететін белгілі бір
биомаркерлерді анықтай алатын биосенсорларды
қолданды.
Нәтиже: жоба сүт безі обырын ерте кезеңде
диагностикалаудың қарапайым және тиімді әдісін жасауға
әкелді, бұл емдеуді ерте бастауға мүмкіндік береді.
Қорытынды
Биологиялық Бұл п р и н ц и п т е р Әртүрлı ауруларды Сәттı емдеу
сигналдарды диагностика , д и а г н о с т и к а л а у жә н е мүмкıндıгıн арттыра
түрлендıру д е н с а у л ы қ т ы б а қы ла у емдеу ү ш ı н қажет о т ы р ы п , ерте
қазıргı ж ә н е ж а ң а емдеу әртүрлı к е зе ңд е р де
з а м а н ғ ы м е д и ц и н а мен ә д ı с т е р ı н әзıрлеудı биологиялық д и а г н о с т и к а мен
ғ ы л ы м и з е р тте у ле р д е қоса а л ғ а н д а , ә р т ү р л ı п а р а м е т р л е р д ı дәл е м д е у д ı ң жа ңа
м а ң ы з д ы рөл салаларда ө л ш е у г е ж ән е ә д ı с т е р ı н жасауға
атқарады . қолданылады . бақылауға ы қ п а л етедı .
м ү м к ı н д ı к б е р е дı .

Биологиялық сигналдарды түрлендіру технологиялары дамуды жалғастыруда,
бұл медициналық зерттеулер мен тәжірибеде жаңа мүмкіндіктер ашады.
Осы саладағы инновациялар диагностиканың, аурудың алдын алудың және
жекелендірілген емдеудің тиімді әдістеріне әкелуі мүмкін.
Әд е б и е т т е р тізімі
1. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003
2. Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999
3. Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988
4. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики. М.: Наука, 1977
5. Волькенштейн М.В. Биофизика. М.: Наука, 1988
НАЗАР
АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒ
А РАҚМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Кездейсоқ сигналдар

Дискретті сигналдар

Компьютер құрылғылары

Датчиктерге берілетін электрлік емес сигналдардың басты түрлері

Ақпаратты шығару құрылғылары

Дискреттік сигналдар

ТЕЛЕФОН ЖЕЛІСІ

Объектілердің инспекторы терезесі

Қорғау тәсілдері

Әргодикалық кездейсоқ сигналдар

Пәндер