Жаппай уланудан айқындылығы қоздырғыштары немесе олардың тіршілік аздау

ОРЫНДАҒАН:МУСТАФИНА ЗАЙТУНА

ТАҚЫРЫП:ВИТАМИНДЕР ОЛАРДЫҢ ФИЗИЛОГИЯЛЫҚ МАҢЫЗЫ

Тамақтан улану 2 топқа бөлінеді: микробты және микробсыз.

Микробты улануға токсикоинфекция, токсикоздар, этиологиясы аралас (микс) жатса, ал микробсызға табиғатынан улы және белгілі жағдайда улылық қасиетке ие өнімдермен болатын улану жатады. Табиғаты микробты және микробсыз тамақтан уланулар санитариялық-гигиеналық және санитарлық эпидемияға қарсы норма мен ережелер қадағаланбауының нәтижесінде туындауы мүмкін.

Табиғаты бактериалды тамақтан улану - белгілі микроорганизмдердің тірі қоздырғыштары немесе олардың тіршілік өнімдерімен (токсиндері) зараланған асты тұтынғаннан кейін туындап, организмнің әлсіз не айқын улану белгілерімен өтетін ауру.

Микробсыз: өсімдік текті азықтар, жануар, улы химиялық заттар.

Ерекшелігі: маусымдылығы айқын, жасырын кезеңі ұзағырақ. Дене қызуы көтеріледі. Ағымы тек қана жедел болады. Бір аспен 2-ші ас байланысты жаппай улану айқынырақ. Летальдылығы төмен.

Микробсыз тамақтан уланудың ерекшелігі:Маусымдылығы жоқ. Жасырын кезеңі қысқа (2 сағатқа дейін) . Дене қызуы көтерілмейді. Ағымы жедел және созылмалы болуы ықтимал. Жиі 1-ші және 2-ші аспен байланысты. Жаппай уланудан айқындылығы аздау. Токсикоинфекциялар - микроорганизммен көп дәрежеде тұқымданған (1 мл немесе 1г азықта 10, 6-10, 7) тағам мен азықтардың тұтынудан туындайтын жаппай кездесетін ауру.

Микробсыз тамақтан улану түрлері. Улы өсімдік текті өнімдермен, саңырауқұлақтармен, дәнді дақылдың арам шөптерінің улы тұқымдарымен улану (арамшөптік токсикоздар) . Белгілі жағдайда улылық қасиетке ие жануар текті азық-түліктермен улану. Тамақтан улану профилактикасының негізгі ұстанымдары. Инфекция көзін оңашалау, тамақтан улануды шақыратын қоздырғыштардың азық-түліктерде тұқымдану жолдарын үзу. Эпидемиологиялық жағынан қауіптілік туғызатын азықтарды заласыздандыру, микроорганизмдердің көбеюі мен токсин түзудің алдын алу.

Тамақтан уланудың алдын алу

1. Қауіпсіз тамақ өнімдерін таңдаңыз.

2. Тамақты дайындау технологиясын сақтаңыз.

3. Пісірілген тамақты бірден пайдаланыңыз.

4. Азық-түліктерді мұқият сақтаңыз.

5. Алдын ала дайындалған тамақты мұқият қыздыру керек.

6. Шикі және піскен тамақ өнімдерін қатар сақтамаңыз.

7. Қолыңызды жиі жуып тұрыңыз.

8. Ас үйді таза ұстаңыз.

9. Таза суды пайдаланыңыз.

10. Тамақты жәндіктер мен кеміргіштерден аулақ сақтаңыз.

Ас ішу арқылы өзімізге керекті витамин, белок секілді органикалық заттарды тұтынамыз. Бірақ тағамдарымызды пайдаланбас бұрын оның сапасына, құрамына, пайдалану мерзіміне қараған жөн.