КЕНЕСАРЫ ҚАСЫМҰЛЫ ЖЕТЕКШІСІ

Презентация қосу

КЕНЕСАРЫ ҚАСЫМҰЛЫ

ЖЕТЕКШІСІ: Сансызбайқызы.Ж
Дайындаған: Махамбет Айша
МАЗМҰНЫ:

1.Балалық шағы

2.Көтерістің себептері
МАЗМ
3. Ақ киізге көтерілуі

4. Хандықтың құлдырауы

5.Дереккөздер
Ордасын Көкшетауға тіккен Абылай ханның отыз ұлы
болған. Абылайдың қалмақ қоңтайшысы Қалдан
Сереннің қызынан дүниеге келген баласы Қасым
сұлтанның бәйбішесі Айкүмістен Кенесары (алты
ағайынды – Саржан, Есенгелді, Көшек, Ағатай,
Бопай), екінші әйелінен Наурызбай туған. Кенесары
өзге бауырлары секілді көшпелі әскери ақсүйектер
қауымының дәстүріне сай жастайынан шабандоз,
ұшы-қиырсыз даланың қатал табиғатына шыныққан,
қиындыққа төзімді болып тәрбиеленеді. Жеке
басының ерлік қасиеттері, бірбеттігі, алға қойған
мақсатына жету жолындағы қайсарлығы мен дүлей
күш-жігері оның жетекшілік қабілетін айналасына
ерте мойындатқан.
1827 жылдан бастап Абылайдың ұрпақтары
қазақ хандығын патшалық Ресей езгісінен
босату жолындағы күресте белсенділік
танытты. Кенесарының әкесі Қасым мен үлкен
ағасы Саржан бастаған жасақтар орыс
ауылдары мен керуендеріне шабуыл жасап
тұрды, қазақ ауылдарын отарлық бұғаудан
босатты.
1841 жылы Кенесары хан сайланды, оның
саясатының басты мақсаты қазақ хандығын қайта
қалпына келтіру болды. Кенесары мемлекетті
басқаруда шариғаттың негізгі ережелерін енгізді,
сонымен бірге, билер сотын қалпына келтірді.
Мемлекет пен оның әскерін нығайту жолдарын
жетік білетін хан мұсылмандық құқық енгізді
Хандықтың құлдырауыҮш жүздің қазақтарының біріккен ұлт-
азаттық қозғалысы Ресейді қатты алаңдатты. 1843 жылы
шілденің 27 І Николай империя құрамындағы қазақ
хандығына қарсы ең көлемді әскери қозғалыстарға рұқсат
беретін басқа мемлекет болмауы тиіс деген қағазға қол
қойды.
Майтөбе қаласында - Кеклик-Сэнгирде Орманның
жетекшілігімен қырғыз манапасымен шайқас
өтті.Бірақ шайқас кезінде Сұлтан Рүстем мен Сыпатай
Кенесарыны сатып кетіп, оның әскерінің басым бөлігін
алып кетті.Шайқас бірнеше күнге созылды.Кенесары
ұсталып және тұтқында үш айдай болған,өйткені
қырғыздар онымен не істейтінін білмеген.
Содан оны өлтіру туралы шешім қабылданды.Көз
жұмбас бұрын Кенесары намаз оқуға рұқсат
сұраған.Басынан айырылды.Оның басын қырғыз
манабы Ормон балауыз мөрімен жазылған хатпенен
Батыс Сібірдің генерал-губернаторы Горчаковқа
сыйлап,қырғыздардың Ресей империясына деген
адалдығын көрсеткісі келді.
Кенесарының өмірі мен азаттық жолындағы күресі көптеген ақын-
жазушылардың шығармаларына арқау болды. Нысанбай ақынның
«Кенесары – Наурызбай» дастаны (19 ғ.) 1875 ж. сұлтан Жантөриннің
тәржімасымен «Орыс географиялық қоғамы Орынбор бөлімшесінің
жазбаларында» орыс тілінде жарияланды. 20 ғ-дың 30-жылдары
М.Әуезов «Хан Кене» пьесасын (сахнаға бірер қойылуынан кейін тыйым
салынған), 60-жылдары И.Есенберлин «Қаһар» романын жазды.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

tarih/com/gh

Фильм: КЕНЕСАРЫ ХАН
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс туралы ақпарат

1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс

Көтерілістің басталу

Кенесары Қасымұлының Қоқан хандығымен күресі

КІШІ ЖҮЗДЕГІ ЖОЛАМАН ТІЛЕНШІҰЛЫ БАСТАҒАН ҚОЗҒАЛЫС

1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс туралы

Патша үкіметі

Көтерілістің себептері

XVIII-XIX ғ. ұлт-азаттық көтерілістер

1837-1847жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс

Пәндер