Өсімдіктер фотосинтезі

Презентация қосу

ДӘРІС 5
Фотосинтез туралы жалпы ұғымы және
маңызы
Жоспар

1.ФОТОСИНТЕЗ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ҰҒЫМ
ЖӘНЕ ОНЫҢ МАҢЫЗЫ.
2.ФОТОСИНТЕЗ ТУРАЛЫ ІЛІМІНІҢ ДАМУ
ТАРИХЫ
3. ФОТОСИНТЕЗГЕ СЫРТҚЫ ОРТА ӘСЕРІ
1.ФОТОСИНТЕЗ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ
ҰҒЫМ ЖӘНЕ ОНЫҢ МАҢЫЗЫ
Фотосинтез – тек хлорофилі бар
өсімдіктерге ғана тән және
көмірқышқыл газын жинақтаудың
басқа қарапайым түрлерінен пайда
болған процесс.
Өсімдіктердің жасыл клеткаларында
әртүрлі органикалық қосылыстар
синтезделеді, олардың ішіндегі
көбірегі қант заттары. Мұндай
органикалық қосылыстардың
синтезделуін – фотосинтез деп
атаймыз.
ФОТОСИНТЕЗ
–жасыл өсімдіктердің ұлпаларында
хлорофилдің қатысуымен
бейорганикалық заттардан жарықта
органикалық зат түзу процесі
Фотосинтезді алғаш
зерттеуші ғалымдары
Д.Пристли, Я.Ингенхауз,
Ж.Сенебье, Н.Соссюр және
неміс химигі Ю.Майер болды.
Осы ғалымдардың
зерттеулеріне қарай 1840
жылы француз ғалымы
Ж.Буссенго фотосинтез
формуласын құрды.
1877ж. Р.Пфеффер бұл
процессті фотосинтез деп
атады
1842ж. Р.Майер жасыл
өсімдіктердің күн энергиясын
химиялық заттарға
айналдыратынын зерттеген.
19 ғасырдың 2-жартысында
К.А.Тимирязев күн сәулесі
энергиясы фотосинтез
процесінде хлорофилл
арқылы сіңірілетінін
анықтады.
ФОТОСИНТЕЗ ТУРАЛЫ
ІЛІМІНІҢ ДАМУ ТАРИХЫ

1753ж.
М.В.Ломоносов

1771ж.
1779ж.
Джозеф
Ингенгауз
Пристли

Д.И.Ивановски
1782ж. й
Сенебе, К.А.Тимирязов Д.И.Сапожник
Соссюр, А.А.Рихтер ов
Добени А.А.Ничипоров
ич
Фотосинтез ашылу уакыты 1771 –
1772 жж. Д.Пристли
1972ж. ЮНЕСКО шешімімен
«Фотосинтез жылы» болды.
Фотосинтез энергиясы 1 жыл ішінде
жасалуы көмірге карағанда 100 есе
көп
155 млрд.т. Органикалық заттарды
(жалпы мөлшерінен 95%) жыл сайын
–өсімдіктер жасайды, олар 200
млрд.т. СО2 сіңіріп, 145 млрд.т. О2
бөліп шығарады
Жер бетіндегі 90-93% Оттегі
фотосинтез нәтижесі
ҚОРЕКТЕНУ ТҮРЛЕРІ

ГЕТЕРОТРОФТЫ ҚОРЕКТЕНУ
Дайын органикалық затпен қоректену

АВТОТРОФТЫ ҚОРЕКТЕНУ
Бейорганикалық заттан органикалық зат түзу

1. Өсімдіктер фотосинтезі
Бактериалды фотосинтез -
Хемосинтез
фоторедукция
ЖАПЫРАҚ – ОПТИКАЛЫҚ
ЖҮЙЕ
Күн энергиясы электромагнитті
толқындар құрады
40-45% осы энергия 380 – 720 нм
құрайды және көрінетін жарыққа
жатады
Қысқа толқындар – ултракүлгін
радиация
Ұзын толқындар – инфрақызыл
радиациялар
Хлоропласт пигменттерінің жарықты
сіңіру спектрі 380-700 нм
Фотосинтетикалық активті радиация
Строение хлоропласта
ГЛАВНЫМИ АВТОТРОФАМИ НА ЗЕМЛЕ ЯВЛЯЮТСЯ
ЗЕЛЕНЫЕ РАСТЕНИЯ, КЛЕТКИ КОТОРЫХ
СОДЕРЖАТ ХЛОРОПЛАСТЫ.
коэффициенті

Фотосинт
Бірлік ез фосфорлану

Нәтижелік
коэффициенті
• Фотосинтез процесінде
бөлінген оттегінің, сіңген
көмір қышқыл газының
көлеміне қатынасы (O2:CO2).
Қалыпты жагдайда
фотосинтез коэффициенті
бірге тең болады.
Фотосинтетика Органикалық қышқылдар
лық тотықсызданған жағдайда
коэффициенті бірден
коэффициент жоғары, ал егер сіңірілген
көмір қышқыл газ, негізінен,
кетоқышқылдарды
карбоксилдендіруге
жұмсалып, фотосинтез баяу
жүретін болса,
коэффициент бірден төмен
болады
• Ферменттік
орталығы бар,
жарық сәулесін
сіңіретін хлорофилл
молекулаларының
жиынтығы. Онда
Фотосинтезді фотосинтез кезінде
к бірлік- электрондық қозу
энергиясы
химиялық күйге
айналады.
Хлорофилді
фотосинтездік
мембраналардың
тилакоидтары
болады.
• Хлоропластарда
ғы жарық
энергиясының
АТФ
Фотосинтетика құрамындағы
лық макроэргтік
фосфорлану байланыс күйіне
өтуі.
• Фотосинтез процесінде
игерілген көмір қышқыл
газының өсімдікте
органикалық зат құралуға
нәтижелі жұмсалуы.
Басқаша айтқанда, сіңген
Фотосинтетика көмір қышқыл газының
түзілген органикалық
лық нәтижелік заттың мөлшеріне
қатынасы. Бұл көсеткіш
коэффициенті өсімдіктердің өсіп-өну
кезеңдеріне байланысты
өзгеріп отырады, жас
өсімдіктерде 0,36-0,39, ал
вегетациялық кезеңнің
соңына қарай 1,01-1,02
дейін көрсетіледі.
ФОТОСИНТЕЗГЕ СЫРТҚЫ
ОРТА ӘСЕРІ
Фотосинтез қарқындылығы –
жапырақтың 1 шаршы дециметр
ауданының 1 сағатта СО2 сіңіруі
Жарық – фотосинтезге әсер ететін
негізгі фаторлардың бірі
Жарыққа байланысты өсімдіктерді:
жарықсүйгіш және көлеңке
өсімдіктері деп жіктейді
Фотосинтезге Оттегі әсері орасан зор.
Оттегінің фотосинтезді тежеуін
Варбург эффектісі деп атайды.
Температура әсері: субтропиктер мен
тропиктерде фотосинтез +5 - +7,
қоңыржай белдеуде 0, кейбір қылқан
жапырақтыларда -2 -3, кейді -15
температурада фотосинтез бастап
жүреді.
Минералды қоректену фотосинтезге
тікелей әсер етеді.Ол субстртатты
және регуляторлы роль атқарады.
Азот, магний, фосфор, кальций,
темір, кобальт, күкірт, марганец,
хлор т.б.
ЭЛЕКТРОН НА Фотолиз воды
МОЛЕКУЛУ
ХЛОРОФИЛЛА

Н2О ОН- + Н+
ГИДРОКСИЛ ПРОТОН

4ОН – 2Н2О+О2

Ұқсас жұмыстар

Көміртек диоксиді

Фотосинтез – организмдердің тіршілігіне қажетті күрделі органикалық заттар түзуі

Өсімдіктің фотосинтездік аппараты

Зиянкестермен кешенді күресу шаралары

Жабықтұқымды өсімдіктер

Дара жарнақтылар класы

Пәндер