Менингококкты инфекция - антропонозды ауру

Презентация қосу

«Оңтүстік Қазақстан
Медицина
академиясы» АҚ
«Жұқпалы аурулар және дерматовенерология» кафедрасы

Тақырыбы: ЖТД тәжірибесіндегі балалардағы
менингеальды синдром. Менингококты инфекция.

Орындаған: Ақжол Б.
Тобы: І-ЖТДҚ-06-23
Қабылдаған:
Садыхова Д.Қ

Шымкент 2024ж.
Жоспар:
I Кіріспе
II Негізгі бөлім
1. Анықтамасы.
2. Қысқаша тарихы.
3. Этиологиясы. Эпидемиологиясы
4. Патогенезі.
4. Клиникасы.
5. Диагностикасы. Дифференциальды диагностикасы.
6. Емі. Алдын алу шаралары.
III Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

*Менингококты инфекция - менингококктар қоздырып, ауа-
тамшылы жолмен жұғатын, мұрын-жұтқыншақтың шырышты
қабықтары мен жұмсақ ми қабықшасының зақымдануымен, ерекше
септицемиямен (менингококкемиямен) сипатталатын, клиникалық
көріністері кең диапазонды – бактериятасымалдаушылықтан
назофарингитке, менингококкемияға, менингитке дейін көрінетін
антропонозды жедел жұқпалы ауру.
*Қысқаша тарихы
* Ми менингитінің алғашқы клиникалық көрінісі XVII ғасырда жазылған
болатын. Эпидемиялық ми менингитін дербес ауру тәрізді 1887 жылы
Weichselbaum анықтап, қоздырғышты сипаттап жазған. 1899 жылы В.Ослер
ауру қоздырғышын қанда да тапқандықтан, бұл аурудың патогенезіне қатысты
көп сұрақтар айқындалды. Ең маңыздысы – менингококты инфекцияның
жалғыз көрінісі менингит қана емес екендігі белгілі болды.
* 1962 жылдан бастап кейбір елдерде, соның ішінде ССРО-да аурудың едәуір
өрістеуі тіркелген. Содан кейін (1975-1979 ж.) бұл аурудың кейбір төмендеуі
байқалған, көбінесе бұрынғы одақтық республикаларда (Украина, Белоруссия,
Ресей, Молдавия, Прибалтика). 1965 жылы Бүкіл әлемдік денсаулық сақтау
Ассамблеясының 8-ші қайта қарауында аурудың Халықаралық жіктелуіне
«менингококкты инфекция» атты жаңа ауру атауы енгізілді.
*Этиологияcы
Менингококкты инфекцияның қоздырғыштары Neisseria meningitidis Neisseria
тегіне, Neisseriacea тұқымдастығына қатысты. Ол - грам теріс диплококк,
қозғалыссыз. Адам мен жануарлардың белогы бар қоректік орталарда көбейеді.
Агглютинация реакцияларында А, В, С серотиптері ажыратылған, қосымша өзге де
серотоптары (X,Y, Z және т.б.) жазылған. Қоздырғыш жойылғанда эндотоксин
бөлінеді. Ол сыртқы ортаның әртүрлі факторларына, антибиотиктерге өте сезімтал.
Менингококктар қайнатқанда бірден, дезинфекциялаушы ерітінділер әсерінен
бірнеше минутта жойылады. Эпидемияның көп сандары А тобындағы
менингококқа, сирек - С тобына байланысты. 1983 жылдан бастап В тобының
менингококктарының таралуы едәуір өскен (анықталған штаммдардың 20-30%-н
құрады)..
*Эпидемиологияс
Менингококкты инфекция - антропонозды ауру.
ы
Инфекция көзі – менингококкты инфекцияның әртүрлі түрлерімен ауырған
науқас адам немесе бактериятасымалдаушы.
Эпидемиологиялық тұрғыдан менингококкты инфекция қоздырғышын
жұқтыратын 3 топты ажыратады: 1) жайылмалы түрлерімен ауырған науқастар;
2) менингококкты назофарингитпен ауырған науқастар; 3) бактерия
тасымалдаушылар. Сыртқы ортаға ең қауіптісі – үшінші топтағы адамдар, себебі
клиникалық белгілері жоқ тасымалдаушылық кең таралған.
Берілу жолы - ауа-тамшы арқылы. Менингококкты инфекциямен көбінесе
балалар ауырады. Бұл аурудың 50-90%-ы 5 жасқа дейінгі балаларда кездеседі.
Эпидемиялық аралық кезеңде спорадикалық түрде жасөспірімдер мен ересектер
ауырады. Маусымдылығы – қараша-желтоқсаннан бастап наурыз-сәуір айларына
дейінгі мерзім. Ауылды жерлерге қарағанда бұл ауру қалада көптеп тіркеледі.
Әскери бөлімшелерде, оқу орындарында, жатақханаларда, интернаттар мен қарттар
үйлері сияқты жерлерде ауру тез өршиді. Оның себептері – жабық үйдегі
адамдардың тығыз байланысы, жоғарғы температура мен дымқыл ауа, көмір
қышқыл газы және күкіртті сутегінің жоғары концентрациясы, психикалық және
физикалық салмақ түсу, суық тигізу және т.б. Ауру нәтижесінде тұрақты иммунитет
қалыптасады. Қабылдамаушылық бактерия тасымалдаушылықтан кейін де дамиды.
Түзілген иммунитет - типтік арнамалы.
*Менингококты инфекциясың клиникалық
жіктелуі
Клиникалық нысаны бойынша:
1. Типті:
а) оқшауланған формалар: тасымалдау; назофарингит;
б) таралған формалар: менингококкцемия, менингит менингоэнцефалит;
аралас форма (менингит + менингококкцемия);
в) сирек формалар: эндокардит, артрит, пневмония, иридоциклит.
2. Типті емес:
а) субклиникалық форма;
б) түсік формасы.
Процесстің ауырлығы бойынша:
1. жеңіл;
2. орташа ауыр;
3. ауыр.
Аурудың ағымы бойынша:
1. жіті;
2. қас қағымдағы;
3. ұзаққа созылған;
4. созылмалы.
* Асқынулардың жіктелуі:
Асқынулардың даму уақыты бойынша:
I. Ерте:
· I, II, III дәрежелі инфекциялық-токсикалық шок;
· бас миының ісінуі;
· ДТҰ-синдромы;
· жіті бүйрек функциясы жеткіліксіздігі;
· церебральды гипотензия;
· субдуральды жалқық;
· эпендиматит.

II. Кеш:
· интеллектің бұзылуы;
· гипертензиялы синдром;
· гидроцефалия;
· эпилептикалық синдром;
· сал аурулары мен парездер;
· терінің және теріасты жасушаның некроздары;
· эндокринді бұзылулар (қантсыз диабет, диэнцефальды семіру, шаштың түсуі және т.б.);
· артриттер;
· есту қабілетінің бұзылуы
* Госпитальдау үшін көрсетімдер:
Шұғыл госпитальдау үшін көрсетімдер:
· ҚОБ болуы (5 жасқа дейінгі балалар үшін БЖАЫЖ бойынша);
· менингококк инфекцияның таралған формалары [1, 3];
· уланудың айқын көріністері кезінде назофарингиті бар аурулар.

Жоспарлы госпитальдау үшін көрсетімдер:
· эпидемиялогиялық көрсетімдер бойынша N. Meningitides тасымалдаушылар (мектеп-интернаттарының,
балалар үйлерінің, сәбилер үйлерінің және әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлары қолайсыз отбасыларының
балалары).
Менингитпен әр түрлі жастағы адамдар ауырады, бірақ көп
жағдайда балалар бұл ауруға сезімтал болып келеді. Себебі
балаларды, біріншіден, иммунитет толық қалыптасып
аяқталмаған, екіншіден, оларда ми қабықшалары жетілмеген,
үшіншіден, ГЭБ қалыптаспаған.
Дамыған елдерде ауру 100 000 адамға шаққанда жылына 3-5
адам, Қазақстан сияқты дамушы елдерде одан 3 есеге артады.
*Патогенезі
Инфекцияның кіру қақпасы – мұрын-жұтқыншақтың шырышты қабықтары. 10-15% жағдайларда
менингококктың мұрын мен жұтқыншақтың шырышты қабықтарына түсуі қабынуға алып келген
(назофарингит, катаралдық тонзиллит). Шырышты қабықтардың жергілікті қорғаныс барьерінен өткен
жағдайда қоздырғыш қанға түседі. Бактериемия транзиторлы немесе ұзақ болуы мүмкін. Қанның
бактрицидтік әсерінен менингококтар көптеп жойылады да, эндотоксиндер шығып, эндотоксинемия дамиды.
Кейде ішкі ағзалар, қан тамырларының қабырғалары, ми қабықшалары зақымдалып, септикопиемия түрінде
өтеді.
Организмде қоздырғыштың негізгі таралу жолы – гематогенді, сирек – торлы сүйек арқылы.
Менингококтардың субарахноидальды кеңістікке өтуі мен қоздырғыштардың көбеюі нәтижесінде жұмсақ ми
қабықшаларында алғашында серозды-іріңді, сосын іріңді қабыну дамиды.
Қабыну үрдісі көбінесе үлкен жарты шар беткейінде және бас миы негізінде орналасады, кейде жұлынға да
таралады. Патологиялық процесс ми қарыншаларының эпендимасына да таралса, іріңді эпендиматит дамиды.
Ауыр жағдайларда қабыну үрдісі ми затын қамтиды, тамырлардың инъекциясы мен кеңеюі, ұсақ қан
құйылулар, қабыну фокустары, жұп нервтердің қабынулары байқалады.
Менингококкты инфекцияның аса ауыр түрлерінің патогенезінде токсикалық және аллергиялық
компоненттер маңызды болып саналады. Мұндай жағдайларда инфекционды-токсикалық шок дамиды.
Науқастарда гемостаздың бұзылыстары, ағзалар мен тіндерде гемодинамикалық және микроциркуляциялық
өзгерістер, электролиттік және гормональдық гомеостазда айқын қозғалыстар болады.
Бұл аурудың ауыр, өлімге ұшырататын асқынуы – церебральды гипертензияның негізгі себебі - айқын
токсикоз.
Кейде, әсіресе нәрестелерде айқын токсикоз бен су-тұз алмасуының ауыр бұзылыстары қосарласып әсер
еткенде церебральды гипотензия дамуы мүмкін.
Менингококкты инфекция кезіндегі патологоанатомиялық өзгерістер аурудың түріне және оның ағымының
ұзақтығына байланысты әртүрлі болуы мүмкін. Кеңірдек пен бронхтарда катаралдық қабынудың белгілері
білінген. Бүйректің қан тамырлары эндотелиясының сыртқы және ішкі ісінген клеткаларында менингококктың
жиналғаны айқындалған. Қан тамырларында стаз, ал тым кеш кезде қанның ұйысуы байқалған.
*Мидың қатты қабығы қабынса, оны-
пахименингит, жұмсақ қабығы мен торлы
қабығының қатар қабынуын-
лептоменингит, торлы қабығы қабынса,
арахноидит деп атау қабылданған.
* Клиникалық көріністері
*Клиникасы. Инкубациялық (жасырын)
кезеңі 1-10 күнге (жиі 5-7 күнге) созылады.
Менингококкты инфекцияның клиникалық
жіктелуіне байланысты келесі түрлерін
ажыратады:
*Біріншілік-ошақты түрлері:
* а) менингококк тасымалдаушы;
* б) жедел назофарингит;
* в) пневмония;
*Гематогенді-жайылмалы түрлері:
* а) менингококкемия - типті, «жәй
оғындай», созылмалы;
* б) менингит;
* в) менингоэнцефалит;
* г) аралас (менингококкемия+менингит);
* д) сирек түрлері: эндокардит, артрит,
иридоциклит.
* Жас адамдардың арасында аса кең
таралғандары – менингит пен аралас
(менингококкемия+менингит) түрлері, ал
сирек кездесетін түрі - менингитсіз
менингококкемия, сондай-ақ
менингоэнцефалит.
Жедел назофарингит - іріңді менингиттің басталу кезеңі болуы мүмкін
немесе менингококкты инфекцияның дербес клиникалық білінуі болуы
ықтимал. Ол дене қызуының орташа көтерілуімен (38 С дейін) және 1-3
күндей сақталуымен, ағзаның әлсіз улануымен (шаршағыштық, бас ауыруы,
бас айналу) және назофарингитпен сипатталған.
Менингит жедел басталады. Науқастардың жартысында ғана (45%) 1-5
күндей назофарингит түрінде басталып, менингитке ұласуы мүмкін. Ауру
ағзаның улануымен, көз алмаларының ауыруымен, әсіресе қозғалғанда, содан
кейін маңдай-самай тұстарындағы, сирек-желке тұсындағы бастың ауыруымен
ерекшеленген. Бас ауруы азапты түрде тез үдейді. Науқастың тәбеті жойылып,
жүрек айнуы білінеді. Ал ауыр түрлерінде ақыл-ес бұзылады (сомноленция,
сопор, кома). Ауру басталғаннан кейінгі 12-14 сағаттан соң ми қабықтарының
қозуының объективті симптомдары пайда болады (желке еттерінің сіреспелігі,
Керниг, Брудзинский, Гийон, Бехтерев, Мейтус симптомдары). Қанда-жоғары
нейтрофильді лейкоцитоз, ЭТЖ жоғарылаған.
Менингококкты менингоэнцефалит ауыр ағыммен сипатталған. Ми симптоматикасы тез
күшейеді. Бірінші тәуліктің соңы мен 2-ші тәуліктің басында терең сопор түріндегі ақыл-
естің бұзылуы дамиды. Онымен қатар менингеальды белгілер де үдейді. Аурудың
басталуынан 1 тәуліктен соң көпшілік науқастарда менингеалды қалып байқалған (науқас
бір бүйіріне қарай аяқтарын бүгіп, басын шалқайтып жатады). Науқастарда тез арада
психикалық бұзылыстар, толық немесе жарым-жартылай амнезия, көру және есту
галлюцинациялары, эйфория немесе депрессиялық жағдай дамиды.
Менингитсіз менингококкемия сирек тіркелген. Аурудың жеңіл ағымында дене қызуы
–38-39°С жоғарылайды. 1-ші сағаттарында-ақ аяқ-қолдың терісіне, кеудеге мардымсыз
жұлдызша түріндегі қанталаған бөртпе шығады (диаметрі 2-3 мм). Аурудың орташа түрінде
дене қызуы - 40°С тез арада көтеріледі. Геморрагиялық көп бөртпелер сирақ, жамбас, шап
және қолтық асты терілеріне, ішке және кеудеге шығады. Бөртпелердің көлемі 3-7 мм-ге
дейін өсуі мүмкін. Ал ауыр түрінде бұл бөртпелердің көлемі 5-15 см дейін үлкейеді. Көз
шеліне, көздің дәнекер қабығына, мұрын жұтқыншағының шырышты қабықтарына қан
құйылулар байқалған. Сондай-ақ мұрыннан, асқазаннан, жатырдан қанның кетуі мүмкін.
Ересектердің ауыр және өте ауыр менингококкемиясы менингитпен сәйкес келеді.
Науқастарда эндокардит, миокардит, перикардит типтері бойынша жүректің зақымдануы, ірі
қан тамырларында қанның ұйысуы, токсикалық-инфекциялық шок сияқты асқынулар
байқалады.
Менингококцемиядағы дақтар
* Менингитте байқалатын симптомдар:
Симптомдар Көрінісі
Керинг симптомы Тізе бүгілу процесінің бұзылуы,
сөгікөз-құйымшақ бөлігі бүгілген
жағдайда.
Жоғарғы Брудзинский симптомы Кеуде тұсына басын иілткенде тізе және
құйымшақ-сегізкөз буынының бүгілуі.
Төменгі Брудзинский симптомы Тізе және құйымшақ-сегізкөз
буындарын жазғанда тізе және
құйымшақ-сегізкөз буынының бүгілуі.
Лессаж симптомы Ерте жастағы балаларда байқалады,
баланы көтергенде аяғын ішіне қарай
жинап алады.
Отыру симптомы Аяғын жазған күйде отыра алмауы.
* Шүйде бұлшық еттерінің тартылуы
Лессаж симптомы
*Поза «легавой собаки»
* Негізгі ауру сезімі туатын симптомдар:
- көз жұмылып тұрғанда көз алмасын үстінен басқанда (Лобзин
симптомы);
- сыртқы құлақтың алдыңғы қабырғасын ішінен басқанда
(Мендель симптомы);
- әр түрлі невртің нүктелерді қысқанда;
- бассүйекті аз күшпен соққанда (Пулатов симптомы).

Ең негізгі және әрқашан кездесетін белгісі – ми-жұлын
сұйықтығында өзгерістер болады, жасушалардың саны көбейеді,
сұйықтықтағы белок мөлшері артады.

Ерте жастағы балаларды бұл симптомдар аз байқалады,
сондықтан зерттеп-қарау кезінде мына белгілерге қарайды: үлкен
еңбектің ісінуіне және пульсіне қарайды. Баланы көтергенде аяғын ішіне
қарай жинап алады.
Дұрыс емдемеудің салдары:
Диагностикасы
* Диагностикалық іс-шаралардың негізгі және қосымша тізімі:
Менингококк назофарингиті, менингококк тасымалдаушылары бар пациенттерге
және байланыста болған тұлғаларға амбулаториялық деңгейде жүргізілетін негізгі
(міндетті) диагностикалық тексерулер:
· қанның жалпы талдауы;
· мұрын-жұтқыншақтан алынған сүртіндіні N. Meningitides-ке бактериологиялық
зерттеу.

Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық
тексерулер: жүргізілмейді.

Жоспарлы госпитальдаудағы жүргізуге қажетті тексерулердің минимальді
тізімі: (назофарингитпен және менингококк тасымалдаушымен жоспарлы жатқызу
кезінде ғана):
· қанның жалпы талдауы;
· мұрын-жұтқыншақтан алынған жағындыны N. Meningitides-ке бактериологиялық
зерттеу.
* Диагностикасы. Аурудың диагностикасы клиникалық және
эпидемиологиялық мәліметтерге негізденген. Ең маңызды клиникалық
белгілерге: аурудың жедел басталуы, ағзаның улануы-жоғары дене қызуы,
қалтырау, тәбеттің жойылуы, ұйқының бұзылуы, көз алмаларының ауыруы,
бұлшықеттердің ауырсынуы, қозу: үдеуші менингеалді синдром - бас
ауыруы, гиперестезия, жүрек айну, лоқсу, сіңір және периостальды
рефлекстер. Желке бұлшықеттерінің сіресуі, Кернинг және Брудзинский
симптомдары оң мәнді. Орынды түрде емдеу науқастың толық жазылуына
алып келмек. Ауруханада ерекше диагностикалық маңызды люмбальды
пункция алынады. Ликвордың түсі “лайлы“, цитоз нейтрофильді, қант пен
хлоридтердің мөлшері төмендеген, белок мөлшері жоғарылаған, Панди және
Нонни-Аппельт тұнба реакциялары оң мәнді..
* Менингококкемияны қызылшадан, қызамықтан, Шенлейн-Генох ауруынан
ажырату керек.
* Менингококкты инфекцияның эпидемиялық өршу жағдайында
этиологиялық диагноз қиындық тудырмайды. Ал кездейсоқ жағдайларда
дұрыс диагнозды қою едәуір қиын. Диагностика үшін менингеалды
синдроммен қатар менингококкемиялық бөртпенің маңызы зор.
Бактериологиялық тексеруге мұрын-жұтқыншақтан жағынды, қан мен
жұлын-ми сұйықтығын алады. Зерттеудің экспресс-әдістері де маңызды:
пассивті гемагглютинация реакциясы, коагглютинация,
иммундыферментті анализ, латекс-агглютинация әдістері қолданылады.
* Стационарлық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық
тексерулер (шұғыл жатқызу кезінде) :
· қанның жалпы талдауы;
· несептің жалпы талдауы;
· қанның биохимиялық талдауы (креатинин, несепнәр, глюкоза, жалпы ақуыз және
ақуызды фракциялар, электролиттер:калий, натрий, кальций, хлор, АЛТ, АСТ, билирубин);
· коагулограмма (ПУ-ПТИ-ХНҚ, ПУ, БІТУ, РФМК, фибриноген, ТВ, ұюы уақыты, қан
кету уақыты);
· жұлын-ми пункциясы: ликвораны цитозға зерттеу, қанды, хлоридтерді, ақуызды
анықтау;
· мұрын-жұтқыншақтан алынған жағындыны N. Meningitides-ке бактериологиялық
зерттеу;
· ликворды бактериологиялық зерттеу;
· қанды бактериологиялық зерттеу;
· бактериоскопия үшін «жуан тамшыға» қан;
· ликвордың бактериоскопиясы.

Стационарлық деңгейдегі қосымша диагностикалық тексерулер (шұғыл госпитальдауда)
*· ПТР;
· қандағы газдарды анықтау;
· петехиядан экссудаттарды бактериологиялық зерттеу;
· кеуде қуысы ағзаларының рентгенографиясы;
· бас миының МРТ (емдеу аясында оң динамика болмаған кезде);
· бас миының КТ (емдеу аясында оң динамика болмаған кезде);
* ЭЭГ
* ЭКГ
Hib
Симптомдар Менингококк менингиті Пневмококк менингиті
таяқшасынан болған менингит
кез келген, жиі 2 жасқа дейінгі
Жасы кез келген 1-15 жас
балалар
Эпидемио логиялық анамнез ошақтан немесе ерекшеліктерсіз ерекшеліктерсіз
назофарингит немесе
Преморбидты аясы пневмония пневмония, ЛОР-патология, БМЖ
ерекшеліктерсіз
Аурудың басы жіті, қызулы жіті жіті немесе тұрақты
өткір бас ауыруы, қайталанған бас ауыруы, қайталанған құсу,
бас ауыруы,
Шағымдар құсу, температураның 39-40°С температураның 39-40°С дейін
безгек, қалтырау
дейін көтерілуі, қалтырау көтерілуі, қалтырау
Менингококкцемия
септицемия кезінде - геморрагиялық
Экзантема ның болуы мен үйлескен геморрагиялық сипатты емес
бөртпе болуы мүмкін (петехия)
бөртпе
Менинге аурудың алғашқы сағаттарында
2-3 тәулікпен айқын болады 2-4 тәулікпен айқын болады
альды симптом дар өсумен айқын көрінген
Лимфоид тінінің зақымдануы - - -

пневмония, эндокардит, артрит,
иридоциклит. Асқыну кезінде – пневмония, отит, гайморит,
ағзалардың
қан құйылу мен бүйрек безінің пневмония, эндокардит, артрит,
зақымдану лары
некрозы, бас миының ісінуі және конъюнктивит, эпиглотит
т. б.

гиперлейкоцитоз, формуланың формуланың солға жылжуымен гиперлейкоцитоз, ЭШЖ жоғарлауы
Қанның жалпы талдауы
солға жылжуы, ЭШЖ жоғарлауы
Ликвордың түсі, мөлдірлігі ақшыл ақ, бұлдыр жасылдау-сұр, бұлдыр жасыл реңкімен ақ, бұлдыр
өлшеусіз, нейтрофильды (1000-
Плеоцитоз (кл/мкл) нейтрофильды 1000-2000 дейін
15000 дейін)
Ликвордағы
0,66-16,0 3,0-16,0 1,0-16,0
ақуыздың мөлшері (г/л)
Ликвордағы
жиі ағза-жасушалы жиі ағза-жасушалы сипатты емес
диссоциация
Ликворда глюкозаның мөлшері баяу төмендеген
Хлоридтердің мөлшері (ммоль/л) баяу төмендеген
* Емдеу жолдары:
Емдеу мақсаттары:
· уыттануды басу;
· менингеальды синдромды басу мен ликворды санациялау;
· қоздырғыштың эрадикациясы (элиминациясы).

Емдеу тәсілі:
дәрі-дәрмексіз емдеу:
Төсек тәртібі (таралған формалар).
Диета – толыққанды, жеңіл қорытылатын тағам.
* дәрі-дәрмекпен емдеу:

Менингококк назофарингитін және менингококк тасымалдауды емдеу
Бактерияға қарсы терапия (емдеу курсы 5-7 күн):
· хлорамфеникол – тәулігіне 40 мг/кг (0,25 және 0,5 гр-нан табл.);
· эритромицин – тәулігіне 20 мг/кг-нан 50 мг/кг дейін (0,1 және 0,25 гр-нан табл.);
· амоксициллин – тәулігіне 45 мг/кг (0,25 гр-нан табл., 5,0-125 мг шәрбат).
Менингококты менингитті емдеу:
Бактерияға қарсы терапия (емдеу курсы 7-10 күн):
Бактерияға қарсы терапия сұлбаларының нұсқаулары
1-сұлба: бензилпенициллинді натрий тұзы – тәулігіне 300-500 мың ӘБ/кг-нан әрбір 3 немесе 4 сағаттан кейін,
б/і, т/і егеді;
2-сұлба: бензилпенициллинді натрий тұзы – тәулігіне 300-500 мың ӘБ/кг-нан, әрбір 3 немесе 4 сағаттан
кейін, б/і, т/і егеді немесе цефтриаксан – тәулігіне 100 мг/кг (тәулігіне 1-2 рет) б/іе немесе т/і;
3-сұлба: бензилпенициллинді натрий тұзы – тәулігіне 300-500 мың ӘБ/кг-нан (әрбір 3 немесе 4 сағаттан
кейін, б/і, т/і егеді) цефтриаксатпен қоса – әрбір 6 сағаттан кейін тәулігіне 200 мг/кг.

Цефалоспориндерге және пенициллиндерге ауыр аллергиялық реакцияларды көрсету кезінде тәулігіне 100
мг/кг (т/і) хлорамфеникол тағайындау.

Менингитті менингококкцемиямен үйлестіре емдеу (ЖУЕ-сіз):
Бактерияға қарсы терапия (емдеу курсы 7-10 күн):
Хлорамфеникол –бензилпенициллинді натрий тұзы – тәулігіне 300-500 мың ӘБ/кг-нан, әрбір 3 немесе 4
сағаттан кейін, б/і, т/і егуін кейнгі тағайындаумен 1-2 күн т/і тәулігіне 100 мг/кг; (ИТШ дамуы болмаған кезде)
немесе жоғарыда көрсетілген сұлбалар бойынша.
*Дегидратация тәртібінде дезинтоксикациялы терапия.
Т/і инфузия тәулігіне 30-40 мл/кг көлемінде жүргізіледі.
Бұл мақсатпен фуросемидпен маннинтолды (15 % ерітінді),
кристаллоидтерді (физиологиялық ерітіндіні, декстрозаның 10 %
ерітіндісін) және коллоидтерді (декстрантты, гидроксиэтилкрахмалдың
ерітінділерін, гелафузинді, меглюминді, натрий сукцинатын) қолданады.
*Бассүйек ішіндегі гипертензияны басу мақсатымен патогенетикалық
терапия:
· фуросемид – тәулігіне 1-2 мг/кг; емдеу курсы – 3-5 күн;
· магний сульфаты – 20 % ерітінді б/і 0,1-0,2 мл/кг;
· ацетазоламид – калий мен магний аспарагинатын үйлестіре отырып,
тәулігіне 10-15 мг/кг-нан (сұлба бойынша).

Құрысуға қарсы терапия:
· фенобарбитал тәулігіне 1-3 мг/кг есебінен;
· диазепам – 5 мг/мл, ерітінді – 0,1 мл/кг немесе 0,1 мг/кг/тәулік;
· натрий оксибаты – 20 % ерітінді – 50-150 мг/кг-нан (бір реттік мөлшер);
· әсер болмаған кезде – натрий тиопенталы - әрбір 3 сағатта 5- 10 мг/кг,
тәуліктік мөлшері 80 мг/кг дейін.

Менингококкцемияның емдеу (ИТШ -сыз):
· хлорамфеникол –бензилпенициллинді натрий тұзы – тәулігіне 200-300 мың
ӘБ/кг-нан, әрбір 4-6 сағаттан соң кейнгі тағайындаумен 1-2 күн т/і тәулігіне 100
мг/кг; емдеу курсы – 7-10 күн.
Болжамы. Іріңді менингит кезінде толықтай сауығып кету болмайды (жүйке
жүйесі бұзылыстары 25%, ауыр мүгедектік — 11 %). Бактериялық менингеит
кезіндегі өлім көрсеткіші 19-27% құрайды, 60 жастан асқан адамдардың өлімі —
38%. Менингококктық менингит кезінде өлім көрсеткіші — 7,5% төмен.
Вирустық менингиттің ағымы жеңіл, 11% пациенттерде жүйке жүйесінің
ақаулары байқылады.

Алдын алу

*Профилактикалық іс-шаралар:
· ауруларды оңашалау;
· ауру жатқан үй-жайды жиі желдету;
· үй-жайда ылғалды жинау;
· менингококк инфекциясы жағдайы тіркелген МБМ, с.і. балалар үйлерінде, сәбилер үйлерінде,
мектептерде, мектеп-интернаттарында соңғы ауруды оңашалау сәтінен бастап 10 күнге карантин
орнатылады. Бұл мерзімнің ішінде жаңа және уақытша жоқ балаларды қабылдауға, сондай-ақ, балаларды
және қызметкерлерді бір топтан басқа топқа ауыстыруға тыйым салынады;
· аурулармен араласатын барлық тұлғалар күнделікті клиникалық тексерумен және термометриямен
медициналық бақылану, бір мәрте бактериологиялық тексерілу керек;
· МБМ, с. і. жабық типті байланыс жасаушыларды бактериологиялық тексеру 3-7 күн аралықпен 2
реттен кем емес жүргізіледі;
· аурулармен араласатын және мұрын-жұтқыншақта катаральды құбылыстары бар тұлғаларға, ұжымнан
оңашалаусыз 5 күн ішінде жас мөлшерлеулерде эритромицинмен профилактикалық емдеу жүргізіледі.
* Пайдаланылған әдебиеттер
*Құттықожанова Ғ.Ғ Балалар инфекциялық аурулары Алматы Эверо 2010- 376 бет
*Бекайдарова Р.Х Балалардағы жұқпалы аурулардың диагностикасы және
ажырату диагностикасы: оқу құралы ГЭОТАР – Медиа 2014ж
*Учайкин В.Ф Инфекционные болезни у детей. Учебник ГЭОТАР – Медиа 2013ж
*Абуова Г.Н. Жұқпалы аурулардан дәрістер жинағы: оқу құралы - Шымкент,
2017ж. 448 б.
*А.Қ. Дүйсенова Жұқпалы аурулар: оқу құралы. Алматы: «Эверо» баспасы, 2014
– 424 бет.
*Қазақстан Республикасы Одобрен
Денсаулық сақтау министрлiгi
Объединенной комиссией по качеству
Денсаулық сақтауды дамыту
медицинских услуг
мәселелері жөніндегі
Министерства здравоохранения
сараптау комиссиясында
Республики Казахстан
2014 жылғы «4» шілдедегі
от «19» апреля 2019 года
№ 10 хаттамасымен бекітілген
Протокол №63
*
Балалардағы менингококк инфекциясы Название
протокола: Менингококковая
инфекция

Ұқсас жұмыстар

Менингококты инфекция

Қазақстан Республикасында кездесетін жұқпалы аурулар

Ішек аурулары

МЕНИНГОКОК КТЫ

Жедел дизентерияның гастроэнтероколиттік варианты

Инфекциялық үрдістің патофизиологиясы

Күйдіргі бациллалары

Байланыс механизмі бар аурулар

ДЕЗИНФЕКТАНТТАРҒА ГАРДНЕРЕЛЛАЛАР

Инфекция туралы ілім. Инфекция түрлері

Пәндер