Мәдениеттану этимологиясы

Презентация қосу

Лекция №1 МӘДЕНИЕТТАНУ.
Морфология. Кіріспе.

Мәдениет не үшін маңызды?
- бұхаралану, тоқырау, құлдырау, заттану (мишинаға айналу), жаттану...
- Unique (лат. уникалдылық - өзгешелік), шығармашылық, өнер, әсемпаздық, жасампаздық...
https://www.youtube.com/watch?v=_RG8hoGMxKw
Қарастырылатын сұрақтар:

• 1. Мәдениеттану этимологиясы, ;
• 2. Мәдениет термині, объектісі;
• 3. Мәдениеттану өзектілігі т.б.
Ризома идеясы – тамырсыз адам
• Ризома (фр. rhizome – тамыр) –
постмодернистік философияның тек жүйесіз
және бейтарап, өзінің ішкі болмысына тән
бағытталған, оның ішкі бітіміне сай
айшықталатын құбылысты білдіретін ұғым.
• Тамырсыз яғни тілі, дәстүрі және
мәдениетінен алшақ маргинал адам.
• М.: Қаңбақ шөп -- тамыр жүйесі әлсіз.
Мәдениеттану өзектілігі:

• 1. Этнография (гр. ұлт, жазу)- ұлттың
жоғалып кетуінің алдын алу: ұлттық тіл,
салт-дәстүр, наным сенім,тағамдар,
кейімдер;
• 2. Конфликтология (лат. қақтығыс)- ұлт
аралық қақтығыстарын түрпкі себебін
зерттеп алдын алу;
• 3. Аксиологиялық (гр. құндылық, ілім) -
адазатты дамытатын мәдени
құндылықтарды зерттеп, қоғамға ұсыну.
МӘДЕНИЕТ категория (гр. өлшем)
ретінде:
- қазақ елінің мәдени деңгейі;
- менеджмент мәдениеті;
- қала мәдениеті, саяи мәдениет;
- мелекеттік қызметкер мәдениеті;
ислам;
- Нұр-Мұбарак Египет ислам мәдениеті
университеті;
- студенттердің мәдениеті және т.б.
Мәдениет синонимдері?

• - салт-дәстүр;
• - әдет-ғұрып;
• - әдеп (лат.морал);
• - діл (лат. менталитет);
• - құндылық және т.б.?
МӘДЕНИЕТ
этимологиясы (гр. шығу тегі):
Культура - лат. cultivating өңдеу,
баптау;
Мәдениеттану - қаз. араб. қала з.
Политология - гр. қаланы зерттеу.
Культура - лат. cultivating өңдеу,
баптау
Сultivating - жерді өндеу мағынасынан
Цицирон адамзат жүрегін жетілдіру,
ағартушылқ мағынасында қолдана
бастады.
Құран адамзат жүрегін нұрыландырып, адамгершілік
дәнін сеуіп “Идеясын” қасиеттері: мейрімділік,
кішіпейлділік, ізетті және тұлға болуына жол ашады.
Ойшыл Абай: “Толық адам”, “Жүрекке билет”, “Жүрек
көзі”;
Философ әл-Ғазали: “Жүрек адам денесінің барлық
мүшелерімен байланысты және мемлекет әміршісі сияқты
оларға билік жүргізеді”.
1. Культурология этимологиясы

culture лат. - cultivation, кейін – білім
және даму.
XIX дейін агромәдениет саласында
қолданылды,
XIX ғ. кейін замануи кең мағынаға ие
болды.
Мәдениет анықтамасы
Мәдениеттану адамзат өміріндегі
материалдық және рухани дүниемен
ұштасу барысында қалыптасқан өркениет,
қоғамдағы құндылықтар мен құрлымын
даму барысын зерттейді.
Мәдениет ұғымына синоним: дәстүр,
әдеп, рухани құндылық.
1. Метериалдық м.- физикалық;
2. Рухани м. - Метафизикалық.
№1 Семинар:
• Эссе: (1-2 бет дәптерде)
• Ермек Тұрсыновтың: “Ұлттық кеңестегі”
мәдениет туралыайтқан пікірін оқып
талдау жасаңыз.
•
https://businessfm.kz/video/ermek-tursunov-kazahstan-dolzhen-poborot-status-kulturnoj-provincii-mira

• Топтық жоба жұмыс: Қазақстаның
мәдени-әлеуметтік жағдайын қалай
жетілдіруге болады? Постер, студенттер
саны 2-4, Регламент 5-7 минут.
• Өзіндік жұмыс, мәтіндік талдау: Құрандағы: ұлттардың, тілдердің мәні, маңыздылығы туралы
қандай аяттар бар?
Оқулықтар :
1. “Мәдениеттану”. Ғабитов Т.Х., Мүтәліпов Ж.М., Құлсариева А.Т.
Алматы: Раритет, 2005 ж. - 416 б.;
2. “Қазақ мәдениетінің тарихы”. Су Бихай. Алматы. “Дәуір кітап”,
2013 ж. - 479 б.;
3. “Ежелгі әлем мәдениеті”. Өмірбекова Ә.Ө., Б.Е. Өмірзақова Б.Е.
Алматы: Қазақ университеті, 2013 ж. - 128 б.;
4. “Қазақ халқының рухани мәдениетінің тарихы”. Нағымов Ш.Н.
Алматы: 2012 ж. - 132 б.;
5. “Мәдениеттану терминдерінің түсіндрме сөздігі”. “КИЕ”
лингвоелтану инновациялық орталығы. Алматы 2009. - 200 б.
6. “Культурология”. Соловьев В.М. Директ-Медиа. Москва 2019 г. -
672 с.;
7. “Конспект лекций по культурология”. Еникеева Д.М. Rugram 2020
г. 160 с.
Кітапханада (№17/10)

Ұқсас жұмыстар

Қазіргі заманғы сөздіктерде мәдениетке берілген анықтамалар

МӘДЕНИЕТ - ЖЕКЕ

АТАУЛАР Ауа - райы

Мәдениет морфологиясы

Пәндер