Абай поэмаларының тілі: Ескендір поэмасының идеясы мен композициясы

Скачать

Абай поэмаларының тілі

Орындаған:Күмісбек С

Тексерген:Бүркітбаева А

Жанр түрі - поэма (дастан)

Негізгі идеясы - ізгілік пен бейбітшілікті, ғылым мен білімді, яғни рухани биіктікті дәріптеу. Зұлымдық пен қатыгездікті, мансапқорлықты әшкерелеу.

Шумақ саны - 42

Тармақ саны - 168

Буын саны - 3

Бунақты

Ұйқас түрі - қара өлең ұйқасы (ааба)

Шығарманың композициялық құрылысы:Сюжеттің басталуы. Филипп патша қайтыс болған соң Ескендірдің таққа отыруы. Әскер жиып көрші елдерді жаулауы.

Сюжеттік байланыс. Елсіз шөлге тап болуы. Өлдім - талдым дегенде мөлдір бұлаққа кездесуі.

Шиеленісуі. Алтын қорған. «Бұл - Құдайға бастайтын қақпа» деп ашпай қоюы. Қақпаның ар жағынан алған сый.

Шарықтау шегі. Алғаш сыйдың қу сүйек екенін біліп ашуға булығу. Аристотельдің ақылы. Таразыға түскен қу сүйек.

Шешімі. Хакім Аристотельдің жауабы: Жеміт көз жер жүзіне тоймаса да, Өлсе тояр көзіне құм құйылғанда.

Әдеби теориялық ұғымдар

Теңеу - дарияның суындай қандар ақты; таспадай бейне арықтан шыққан құлап.

Эпитет - сар дала, мөлдір бұлақ, алтын қорған, қу өмір, жеміт көз, кәпір көз.

Түсіндірме сөздік:Жеміт - қанағатсыз, тойымсыз, обыр

Араны ашылды - тойымсыз, ашқарақ, қанағат тұтпау, құнығу

Даңғой - елірме, есер, желікбас

Долы - ыза кернеген, булықпа, ызақор

Ант ұру - айтқанына тұрмайтын тұрлаусыз оңбаған

Кәпір - мұсылман дінінен басқа діндегілер, құдайсыз, дінсіз

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Жұмалиев Қ. Абайға дейінгі қазақ поэзиясы және Абай поэзиясының тілі. Алматы, 1948

2. Абай Қүнанбайүлы. Толық жинақ. Қызылорда, 1933, 18-6.

3. Әуезов М. Уақыт және әдебиет. Алматы, 1962, 371-бет.

4. Абай Құйанбайұлы. Толық жинақ. Қызылорда, 1933, 17-6.

5. Абайдың революцияға дейінгі басылған өлеңдері жайлы. «Жұлдыз»,

1963, № 5, 147-153-6.

6. Қазақтың халық жұмбақтары. Алматы, 1959, 6, 187-6.

7. Жұмалиев. К. Қазақ әдебиеті тарихының мәселелері және Абай

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс