Эпоксидті материалдар

Презентация қосу

Тақырыбы: Полимерлер
11 сынып (ЖМБ)
Оқу мақсаты

• 11.4.2.40 жаңа полимерлер және композициялық материалдар өндірудің
маңыздылығын түсіндіру

Бағалау критерийлері

полимерлердің қолдану аймағын анықтайды;
полимер түрлерін өзара салыстырады;
полимерлердің түзілу теңдеуін жазады.

Жалпы сипаттамасы
Адамзаттың қазіргі заманғы жетістігі пластмасса өнеркәсібінің дамуымен
тығыз байланысты: оған жаңа полимерлерді өндіру және оларды өңдеу әдістері,
жаңа қасиеттері бар өнімдерді алу жатады. Бүгінгі әлемді пластиктерсіз елестету
мүмкін емес. Олар біздің үйіміздегі күнделікті пайдаланатын бұйымдардан бастап
ғарыштық жасанды серіктер мен зымырандардың бөлшектерімен аяқталады.

https://onlinemektep.net/schedule/24.04.2021/lesson/3cac3533-b264-41d8-b2b2-974c58e33992
Эпоксидті материалдар

Қазіргі заманғы маңызды полимерлердің бірі – эпоксидті шайырлар. Бұл этилен оксиді мен
этиленгликольді сополимерлеу өнімдері. Олардың бірі – полиэтиленгликоль. ПЭГ
(полиэтиленгликоль) алуда келесі мономерлер қолданылады:

Келесі теңдеуде оның түзілуі көрсетілген:

Этилен оксидіне су қосқанда полимер түзіледі:

ПЭГ уытты емес, суда жақсы ериді. ПЭГ фармацевтика, машина жасау, косметика, тамақ өнеркәсібі сияқты
салаларда кең қолданылады. ПЭГ зымырандардың қатты отындарына қосылатын құрауыш болып табылады.
Полимер ПЭГ-400, ПЭГ-10000 сияқты маркалармен шығарылады. Ағаш бұйымдарды зеңдер мен
бактериялардан қорғау үшін оларды осы эпоксид шайырлармен өңдейді.
Кевлар
Кевлар 1964 ж. американдық химик, ғалым Стефани Луиза Кволек Дюпон
компаниясында жұмыс істеген кезде ойлап тапты. 1971 ж. компания ғалымдарының
тобы материалдарды зерттеуді аяқтап, оларды жаппай өндіре бастады. Кевлар
талшығының бірқатар ерекше қасиеттері бар:
Кевлар талшығының бірқатар ерекше
қасиеттері бар:
1) ол болаттан бірнеше есе берік;
2) Өте төмен температурада беріктігін
сақтайды және жоғары температурада
балқымайды, ыдырайды.
3) Ол салыстырмалы түрде жеңіл.
Барлық аталған сипаттамалар кевлардан
желінбейтін шиналар, оқ өтпейтін киімдер,
өте берік тростар және басқа да
бұйымдарды өндіруге мүмкіндік береді.
Бұған негіз кевлардың беріктігі болып
табылады.

https://onlinemektep.net/schedule/24.04.2021/lesson/4a6962a0-7269-4c2d-ab83-ccce61e0d569
Кевлардың өте берік болуының себебі неде?
Полимер тізбегінің құрылымын салыстырайық. Кевлар – кристалдық полимер
болып табылады, ал мұндай құрылымды заттардың құрылым тәртібі қатаң.
Кристалдық полимерлер, тұтастай алғанда, барлық кристалдық заттар сияқты
полимерлерден беріктігі мен балқу температураларының жоғары болуымен
ерекшеленеді. Полимер жіптерінің ықшам орамасы арамидтің транс құрылымды
болуына байланысты.
Нейлон-6,6 (cинтетикалық жібек).
Оны гексан 1,6-дикарбон қышқылы және 1,6-диаминогександы конденсациялау
арқылы алады. Реакция нәтижесінде қосымша өнім ретінде су бөлінеді. Оны
полиамидтер класына жатқызады:

https://onlinemektep.net/schedule/24.04.2021/lesson/3cac3533-b264-41d8-b2b2-974c58e33992
Биологиялық ыдырайтын полимерлер
Адам тіршілігінің дамуының жоғарыда айтылған бағыттарының қайсысы болса да пластиксіз
өмірді елестету мүмкін емес. Бірақ, барлық салаларда әртүрлі әсерлерге төзімді, мықты
полимерлер пайдаланаыла бермейді. Мұндай полимерлерге қызмет ету мерзімі қысқа болып
табылатын әртүрлі контейнерлер, сөмкелер, қапшықтар, бөтелкелер, полиэтилен қапшықтар,
пластикалық бөтелкелер жатады. Соның нәтижесінде жыл сайын миллиондаған тонна полиэтилен,
полипропилен және басқа материалдар қоқысқа тасталады. Бұл материалдар топырақта шірімейді
және атмосфералық әсерлерге төзімді, себебі оларды ыдырататын организмдер (саңырауқұлақтар,
бактериалар) жоқ. Сондықтан мықты ыдырамайтын полимерлерден қоршаған ортаны қорғау
ғаламдық мәселеге айналып отыр
Қысқа мерзімді және табиғи жағдайда ыдырауға қабілетті материалдарды
қалай алуға болады?

Қазіргі таңда зерттеулер екі бағытта жүріп жатыр:

Биополимерлерді
Күннің немесе
қолдану. Биополимерлерді
бактериялардың әсерінен
тірі организмдерден
бұзылуға қабілетті, сондай-
жасайды және табиғи
ақ суда еритін
жағдайларда ыдырауға
биополимерлердің
қабілетті (крахмал,
аналогтарын синтездеу.
целлюлоза)

PLA полимерін алуда жүгері, бидай, қызылша және картоп сияқты дақылдарды шикізат ретінде
пайдалануға болады.
Полисүтқышқылы полиэфир класына жатады. Полисүтқышқылы – негізгі шикізат ретінде сүт
қышқылын полимерлеу нәтижесінде алынған полимер, бастапқы зат көзі жеткілікті және оны қалпына
келтіруге болады. Полисүтқышқылын өндіру процесі экологиялық таза және ол биологиялық
ыдырауға қабілетті, сондықтан ол идеалды жасыл полимерлі материал болып саналады.
Полилактид (ПЛА) – биоыдырауға оңай ұшырайтын табиғи таза полимер. Оны 3D принтер
жіпшелерін, контейнерлер, синтетикалық кілемдер жасауда қолданылады.
Бекіту тапсырмалары:
№ 1 тапсырма. Полимер мен мономер атауларын сәйкестердір:

Неопрен гексан 1,6-дикарбон қышқылы
және 1,6-диаминогексан
Нейлон -6,6 2-метил-1,3-бутадиен
Кевлар 1,4-бензолдикарбон қышқылы
және 1,4-диаминобензол

Дескриптор:
Білім алушы:
- полимерлердің мономерлерін біледі;
Дұрыс жауап
№ 1 тапсырма. Полимер мен мономер атауларын сәйкестердір:

Неопрен гексан 1,6-дикарбон қышқылы
және 1,6-диаминогексан
Нейлон -6,6 2-метил-1,3-бутадиен
Кевлар 1,4-бензолдикарбон қышқылы
және 1,4-диаминобензол

Дескриптор:
Білім алушы:
- полимерлердің мономерлерін біледі;
Бекіту тапсырмалары:
№ 2 тапсырма. Полимерлердің атауы мен қолданылу аймағын көрсет:

Полиэтиленгликоль

Кевлар

неопрен

Дескриптор:
Білім алушы:
- полимерлердің қолдану аймағын анықтайды
Дұрыс жауап
№ 2 тапсырма. Полимерлердің атауы мен қолданылу аймағын көрсет:

Полиэтиленгликоль

Кевлар

неопрен

Дескриптор:
Білім алушы:
- полимерлердің қолдану аймағын анықтайды
Бекіту тапсырмалары:
№ 3 тапсырма. Кевлардың түзілу реакциясын жаз:

Дескриптор:
Білім алушы:
- полимерлердің түзілу реакциясын жазады

Қорытынды

Адам тіршілігінің дамуы барысын қазіргі таңда пластиктерсіз елестету
мүмкін емес. Себебі: адам өмірін сақтап қалатын медициналық құрылғылар,
миллиондаған тонна азық-түлікті қорғауға арналған ыдыстар, баламалы көздерден
энергия алуға болатын құралдар, байланыс жабдықтары, сондай-ақ автомобиль
мен ұшақтардың, ғарыштық зымырандардың бөлшектері барлығы да пластикалық
материалдардан жасалады.

Бүгінгі сабақта:
• жаңа полимерлер және композициялық материалдар өндірудің
маңыздылығын түсіндіре білдім

Ұқсас жұмыстар

Полимербетондардың түрлері мен жіктелуі

ПОЛИМЕРЛЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

Қазіргі құрылыста полимерлі материалдарды пайдалану. Полимерлерді бағалау және санитариялық эпидемиологиялық бақылау

Аппараттар жасалынатың материалдар

ДЫМҚЫЛ ӘДІС

Стоматологиялық полимерлер

Пластмасса тара және орағыш жасау үшін материал ретінде

Химия – фармацевтикалық өнеркәсіпте қолданылатын шикізаттар мен аппараттарға қойылатын техникалық талаптар

Алкидті эмальдар - алкидті лактардағы пигменттер суспензиясы

Фибрин желімі Фибрин - полимер

Пәндер