Мектепке дейінгі және бастауыш сатының тәрбие мазмұынындағы әлемдік және ұлттық тәжірибелер

Презентация қосу

Мектепке дейінгі және
бастауыш сатының тәрбие
мазмұынындағы әлемдік
және ұлттық тәжірибелер
Бүгінгі таңда мектепке дейінгі тәрбие жүйесі әр елде Тәрбие сапасы педагогтардың кәсіби біліктілігіне
алуан түрлі даму деңгейінде. Оның басты себептері: байланысты. Педагог - жас ұрпақтың бойына
мектепке дейінгі тәрбие мемлекет пен қоғамның ғасырлар бойы жинақталған барлық асылдарды
қатынасына, қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық сіңіруші, оларды соқыр сезімдерден, жамандықтардан
жағдайларға, әр елдің салт-дәстүрі мен мәдениетіне, аулақтатушы адам. Көптеген дамыған елдерде
аймақтық ерекшеліктеріне де байланысты. Педагогика педагогтардың дайындығы жеткілікті жоғары
көп жағдайда сол елдегі қолданыстағы заңнамаға деңгейде болып, олар әр түрлі бағыттарда
немесе жетекші идеологияға тәуелді дамиды. (музыкалық, дене тәрбиесі, ақыл ой тәрбиесі,
Мектепке дейінгі ұйымдар елдің әлеуметтік қызмет эстетикалық) жұмыс жүргізе алады және балалардың
көрсету, денсаулық сақтау ұйымдарына немесе білім дамуының өсуін бақылай алады. Бұған физиологияны,
беру жүйесіне қарайтын болады. Осыған байланысты балалар психологиясын, әлеуметтануды терең меңгеру
мектепке дейінгі ұйымдардың жұмыс бағыттары, ықпал етеді.
педагогикалық дайындық деңгейлері өзгереді.
Мектепке дейінгі білім беруді ұйымдастыруда белгілі бір
жүйесі қалыптасқан Батыс Еуропа мен Америка
елдерінде қазіргі бар модельдерді үш түрге топтастыру
байқалады.

Англо-саксондық
(АҚШ, Канада)
Скандинавиялық
(Финляндия,
Латын- Швеция)
еуропалық
(Франция,
Бельгия, Италия)
Латын-еуропалық модель өздерін "отбасынан тыс тәрбие" деп
атайды. Франциядағы осындай "мектеп-ана" моделі 4 және 5 жастағы
балалардың бәрін міндетті қамтуды көздейді.
Cкандинавиялық модельдің шведтік үлгісі мейлінше жалпы талаптарға жақын келеді. Олар
7 жасқа дейінгі барлық балаларды міндетті қамтыған және ата-аналары жұмыста
болатын 1-сынып оқушыларын да қамқор¬лыққа алған. Oлардың сапалылығына ықпал ету
үшін арнаулы бақылау ұйымдары құрылған және ондағы оқу-тәрбие жұмысы ғылыми
негізделген жағдайда ғана жүргізіледі.
Англо-саксон үлгісіндегі мектепке дейінгі тәрбие мемлекет құзырында болмағандықтан, оның
балабақшадан тыс әрі қамқорлық көрсететін, әрі оқу-тәрбие процесін жүзеге асыратын көптеген
түрлері бар:
* "Үйдегі қамқорлық"- бала тәрбиеші мен күтуші тәрбиесінде болады, бірақ тәрбие өз үйінде
жүргізіледі;
* "Күндізгі отбасы қамқорлығы"- бірнеше отбасы бірлесіп, бір үйде балаларды күндіз
қамқорлыққа алады.
* "Күндізгі қамқорлық орталығы"- отбасынан тыс арнаулы орында ұйымдастырылған
жекеменшіктегі балабақша;
* "Балалар мектебі"- бастауыш мектепке дайындау мектебі.
Англияда мектепке дейінгі ұйымдар жүйесін Ағылшын педагогтары баланың сөзбен айта
ұйымдастыруда балалардың жас мөлшері басты алмаған сезімдерін сурет салу арқылы жеткізуге
факторлардың бірі ретінде танылады. үйрету керек деп санайды.

Мысалы, Англияда мектепке дейінгі білім беруде 3- Мүсіндеуге көбіне пластилинді қолданады.
5 жас аралығындағы балалар қамтылады.

Адамгершілік тәрбиесі жалпы адамгершілік
Бала 5 жастан бастап міндетті мектептік білімге құндылықтармен бірге, экологиялық, діни және
тартылады. жыныстық тәрбие элементтерін сіңіруді
қарастырады.

Ал 3 жасына дейін бала ана тәрбиесінде болғаны
дұрыс деп есептеледі. Мұнда қоршаған орта, радио, теледидар, көркем
әдебиет, музыка кең қолданылады.
Англия бағдарламаларында әлеуметтік тәрбиеге
жоғары мән беріледі. Ол бала бойына қарым-қатынас дағдыларын,
ұжымда жүріп-тұруды үйретуге бағытталған.
Германияда мектепке дейінгі ұйымдар үшін бірыңғай ұлттық бағдарлама жоқ. Әр балабақша өз бағдарламасын
жасайды. Алайда балабақша тәрбиешілерінің дайындық деңгейлеріне ерекше көңіл бөлініп, аса жоғары талаптар
қойылады.

Оқу тәрбиеде күштеу қолданылмайды. Ол балалардың шығармашылығын қолдай отырып, ойнауға, өзара
қатынасқа көбірек көңіл бөлінеді. Жекелей оқу, еркін ойнау бәрі де бала тарапынан қалауы бойынша әрі
өз бетінше жүзеге асады.

Педагог тек сұрақ қою, түсіндіру, жаңа әрекеттерді түсіндіру, баланың мінез-құлқын
бақылаумен ғана шектеледі. Бұлайша оқу күнделікті жүргізілетін тесттілік зерттеулерге
негізделеді. Дей тұрғанмен, бала тәрбиесін бұлайша ұйымдастыру да сындарлы мәселе де жоқ
емес.

Мысалы: біріншіден, баланың өз қалауымен ғана жүзеге асырылатын тәжірибе
сабақтары өзінің дамытушылық мүмкіндігі жағынан баланың дамуын қамтамасыз
ететін деңгейде болады деуге сену қиын; екіншіден, тәрбиешінің рөлі тым тарылған,
шектелген; үшіншіден, баланың даму деңгейінің қажетті мүмкіндіктерін анықтауда
бір тестілік ақпарлардан қорытынды шығару жеткіліксіз, мұнда тәрбиешінің
бақылаулары мен ата-ана мүдделерін де ескеру керек.
Сондай-ақ, жекеленген сыныптар Францияда бала 6 жасында оқуды,
Францияда мектепке дейінгі түрінде, мектепалды дайындық ретінде жазуды, санауды білетін, қажетті
тәрбие ұйымдары мектептің бір мектеп жанында жұмыс істейді. Егер әлеуметтік дағдыларды меңгерген
ата-ана баласын мектепке дейінгі
бөлшегі ретінде Ұлттық білім тәрбие ұйымына бергісі келмесе, онда
болуы міндетті деп есептеледі.
беру министірлігіне қарайды. себептері негізделген өтініш жазып, Францияда мектепке дейінгі ұйым
Олар негізінен мектеп-ана типінде балаларын мемлекеттік ұйымдар мақсаты бөлекше жүйеленеді:
өмір сүреді. тарапынан ұйымдастырылатын тиісті баланы зерігуден сақтау, белсенді
тестіден жыл сайын өткізіп отырады. әрекет, қуаныш сезімдерін сіңіру.

Ал міндеттерінде дене тәрбиесі,
адамгершілік және ақыл-ой тәрбиесі Сондықтан тәрбиеші бар оқу
алдыңғы орында, одан кейін өз құралдарын пайдаланбай, басқа
қатарларымен қарым-қатынас ізденістер жасауға құқылы. Олар
дағдылары, одан соң барып жазу, оқу
дағдыларын меңгеру жүзеге
қалай оқытқысы келсе де, өз
асырылады. Тәрбиешілерге оқу қалауымен жасайды, балалармен
құралдарын өз еркінше таңдауға, әдіс- табиғи тең құрметтеу қатынасы
тәсілдерді қалауынша қолдануға ерік орнатылады.
берген.
Қорыта айтқанда, әлем елдерінде мектепке дейінгі білім беру ісінде балаларды
жалпыадамзаттық құндылықтар рухында тәрбиелеуді ұйымдастыруда едәуір бай
тәжірибелер жинақталған. Баланың өмір дағдыларын қалыптастыра отырып,
шығармашылық қуат мүмкіндіктерін ізгілік тұрғыдан ашуға, дамытуға. алдағы
уақыттарда өзін-өзі танытуына негіз қалыптастыруға басымдық беріледі.
Тәрбиешілер баланың қоршаған ортамен қуанышты және алаңсыз айналысуын,
мейлінше дербестігін, білуге құмарлығын, ынталандыратын орта, жағдай
жасайды. Оқыту мен тәрбиелеу күштеусіз, ынта-ықыласқа негізделіп, жоғары
деңгейдегі кәсіптік сапада атқарылады. Ол отбасы махаббаты, жүрек жылуы,
сүйіспеншілігі, баланың жеке басына құрметі, ойын, қамқорлыққа негізделеді. Сол
елдегі заңнамалар олардың ұйымдастырылу тәртібіне, тәсілдеріне, сапасына
ықпал етеді.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Ауызша тіл дамыту

Балалардың практикалық психологиясы

Бастауыш білім тілі

Бастауыш оқушыларының адамгершілік тәрбиесі

Мемлекеттік университеттер

Әлемдік ұлттық білім беру жүйелері

Жоғарғы сынып оқушыларының тәрбиелік деңгейін анықтау

Оқыту кезеңдері

Қазақтың тәлім - тәрбиесі

Этнопедагогика оқулықтары

Пәндер