Бұлшықет ішіне енгізу

Презентация қосу

«С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» КЕАҚ

Әр түрлі енгізу тәсілдері кезінде ДЗ сіңірілуіне
әсер ететін негізгі биологиялық факторлар.

Орындаған: Тасмамбетова Томирис
Сайлауова Фатима

Айтуганова Нұрсұлу
Тексерген: Киекбаева Лашын Нуртасовна
Абсорбция (сіңіру, латын тілінен аударғанда absorbeo – сіңіремін) – заттың енгізу
орнынан қанға және/немесе лимфа жүйесіне түсу процесі. Дәрілік заттардың сіңуі
дәрілік заттарды ағзаға енгізгеннен кейін бірден басталады. Оның сіңу жылдамдығы мен
дәрежесі,әсердің басталу жылдамдығы, оның шамасы мен ұзақтығы препаратты ағзаға
енгізу жолына байланысты.
Препаратты енгізу жолдары:Препаратты енгізудің энтеральды (ас қорыту жолдары
арқылы) және парентеральды (асқорыту жолын айналып өту) жолдары бар.
Энтеральды (грек тілінен аударғанда ento – ішке және enteron – ішекке) енгізу жолдары
мыналарды қамтиды:
сублингвальды (тіл астында);
трансбукальды (щек артында);
ауызша (ішкі, пер os)тік ішек (тік ішек арқылы, тік ішек арқылы).
Сублингвальды және ауыздық енгізу. Ауыз қуысының шырышты қабаты арқылы
сублингвальды және ауыз қуысы арқылы енгізгенде липофильді полярлы емес
заттар жақсы сіңеді (сіңіру пассивті диффузия арқылы жүреді), ал гидрофильді
полярлы заттар салыстырмалы түрде нашар сіңеді.
Ауызша қабылдау. Дәрілік заттарды ішке қабылдағанда дәрілік заттардың сіңуінің
негізгі механизмі пассивті диффузия болып табылады - осылайша полярлы емес заттар
оңай сіңеді. Гидрофильді полярлы заттардың сіңуі асқазан-ішек жолдарының
эпителийіндегі жасушааралық кеңістіктердің шағын мөлшеріне байланысты
шектелген. Аздаған гидрофильді препараттар (леводопа, пиримидин туындысы –
фторурацил) белсенді тасымалдау арқылы ішекте сіңеді.

Дэрі-дэрмек бірден жүйелі кан ағымына ішке енгізген кезде ғана түседі.
Енгізудің барлык баска тәсілдерінде бұған бірнеше түрлі процестер жатады. Ең
алдымен, дэрілік зат дэрілік түрден - таблеткадан, капсуладан, суппозиторийден
жэне т.б. босап шығуы тиіс. Капсулада алдымен кабык ериді, содан кейін дэрілік
зат босатылады, ол осыдан кейін ғана ерітіндіге ауысады.
Артериялық енгізу. Белгілі бір органды қанмен қамтамасыз ететін артерияға дәрілік
затты енгізу ондағы белсенді заттың жоғары концентрациясын жасауға мүмкіндік
береді. Радиоконтрастты және ісікке қарсы препараттар интраартериалды түрде
енгізіледі. Кейбір жағдайларда антибиотиктер интраартериалды түрде енгізіледі.

Интрастернальды инъекция (стернумға енгізу). Бұл енгізу жолы көктамыр ішіне
енгізу мүмкін болмағанда, мысалы, балалар мен қарттарда қолданылады.Бұлшықет
ішіне енгізу. Дәрілер әдетте бөксе бұлшықетінің жоғарғы сыртқы аймағына
енгізіледі.
Липофильді және гидрофильді препараттарды бұлшықет ішіне енгізеді. Бұлшықет
ішіне енгізу кезінде гидрофильді препараттардың сіңуі негізінен қаңқа
бұлшықетінің тамырларының эндотелийіндегі жасушааралық кеңістіктер арқылы
сүзілу арқылы жүреді. Липофильді препараттар қанға пассивті диффузия арқылы
сіңеді. Бұлшықет тінінің қанмен қамтамасыз етілуі жақсы, сондықтан дәрілік
заттардың қанға сіңуі тез жүреді, бұл 5-10 минут ішінде қанда дәрілік заттың
жеткілікті жоғары концентрациясын жасауға мүмкіндік береді.
• Ішке қабылданатын препараттың сіңуі, егер ол төмен рН-ға және асқазан-ішек
жолдарының көптеген секрецияларына, соның ішінде препаратты бұзуы мүмкін
ферменттерге төзімді болса ғана мүмкін болады. Пептидті препараттар (мысалы,
инсулин) асқазан-ішек жолында оңай ыдырайды, сондықтан ауызша
тағайындалмайды. Пероральді препараттардың сіңуі олардың асқазан-ішек
жолындағы эпителий жасушаларының мембраналары арқылы тасымалдануын
қамтиды.

Абсорбцияға мыналар әсер етеді:

Асқазан-ішек жолдарының люменіндегі рН айырмашылығы
Бетінің ауданы мен люмен көлемінің қатынасы
Қан перфузиясы
Өт пен шырыштың болуы.
Эпителий мембраналарының табиғаты
Сіңу жолдары:
- ауызша (ауызша):
ас қорыту жүйесіне әсері;
оның ішінде асқазан сөлінің қышқылдық дәрежесі, асқазанда тағамның болуы.
- сублингвальды (тіл астында): шырышты қабықтың капиллярларына жылдам қол
жеткізу.
- Тік ішек: тік ішектің шырышты қабатына әсері.

Препараттың физика-химиялық қасиеттері:
- Гидрофобтылық/гидрофильділік: дене сұйықтықтарында ерігіштікке әсер етеді.
- Молекулярлық салмақ: Үлкен молекулалар жасуша мембраналарына енуде
қиындықтарға тап болуы мүмкін.

Қанайналым және лимфа жүйесі:
- Қан ағымының профилі: препараттың әртүрлі мүшелер мен тіндерге таралуы қанмен
қамтамасыз етілуіне байланысты.
- Лимфалық: Кейбір дәрі-дәрмектер жалпы қанға түспес бұрын лимфа жүйесіне енеді.
Жасуша мембраналары:
- Белсенді тасымалдау: жасуша мембраналарында дәрілік заттарды
мембраналар арқылы белсенді тасымалдай алатын ақуыз сорғыларының
болуы.
Пассивті тасымалдау: Дәрілік заттардың жасуша мембраналары арқылы
диффузиясы.

Экстракция жүйесі:
- Бүйрек, бауыр, өкпе арқылы шығарылуы: Дәрілердің ағзадан
шығарылуына әсер ететін процестер.Осы факторларды зерделеу және
есепке алу дәрі-дәрмек жасаушыларға препараттың әртүрлі енгізу
әдістері арқылы ағзамен қалай әрекеттесетінін және оның қаншалықты
тиімді болатынын түсінуге көмектеседі .
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Бұлшықет ішіне енгізудің ауырсынуы азырақ

ЖАТЫРДЫҢ ҚАБЫНУЫ

Жатырдың субинволюциясы

Экстрогендік препараттар

Антигельминттік заттар

Натрий оксибутират наркозы

Омыртқа жарақаттары

Асқыну емі

Ақуыз гидролизаттары

Беттің шиқаны мен көршиқаны

Пәндер