Сколиоздың себептері

Презентация қосу

«Балалар мусінінің бузылуы.
Сколиоз»
1

КІРІСП
Ғылыми жоба тақырыбының өзектілігі: Қазіргі уақытта балалардың көпшілігі
Е
білім алу барысында ұзақ уақыт бойы дұрыс отырмайды, физикалық белсенділіктің
төмендеуі байқалады, бұл олардың омыртқасына кері әсер етеді. Осыған
байланысты сколиозды ерте анықтау және оның алдын алу өзекті мәселе болып
табылады.

Ғылыми жобаның мақсаты мен міндеттері:
• Сколиоздың негізгі себептері мен Зерттеудің ғылыми жаңалығы:
факторларын зерттеу. • балалардың арасында сколиоздың
• Сколиоздың балалардың денсаулығына алдын алу үшін арнайы дене
тигізетін әсерін талдау. жаттығулары мен отыру ережелерін
• Сколиозды емдеу және алдын алу әдістерін ұсыну, сондай-ақ ата-аналар мен
анықтау. мұғалімдерге арналған жаңа
• Балалардың дұрыс қалыпты сақтауын әдістемелік нұсқаулықтарды жасау.
қадағалау бойынша ұсынымдар жасау.
2

Сколиоздың анықтамасы
және түрлері
1 2

Сколиоз – омыртқа жотасының бүйірге Сколиозды әртүрлі негіздер бойынша
қарай тұрақты түрде қисайып, жіктеуге болады, соның ішінде қисықтық
анатомиялық дұрыс пішінін жоғалтуы. Бұл формасына, себептеріне, қисықтық
ауру көбінесе балалар мен жасөспірімдер дәрежесіне қарай.
арасында белсенді өсу кезеңінде
кездеседі.

Қисықтық формасына
қарай
• C-тәрізді сколиоз: Омыртқа жотасы бір жаққа қисайған,
тек бір доға пайда болады. Бұл сколиоздың ең жиі
кездесетін түрі.
• S-тәрізді сколиоз: Екі бағытта қисайған, яғни екі доға
пайда болады. Бұл түрі омыртқаның күрделі
деформациясын білдіреді.
• Z-тәрізді сколиоз: Үш доға пайда болады, сирек
кездесетін, бірақ ең күрделі түрі.
3
Сколиоздың себептеріне қарай

Туа біткен Идиопатиялық
сколиоз сколиоз
Омыртқа жотасының дұрыс қалыптаспауы Белгілі бір себепсіз пайда болатын түрі. Бұл
немесе омыртқаның құрылымдық сколиоздың ең көп таралған түрі, оның шамамен
ауытқулары нәтижесінде пайда болады. 80%-ы осы категорияға жатады.

Жүре пайда болған Неврологиялық
сколиоз сколиоз
Балаларда дұрыс отырмау, физикалық Жүйке жүйесі аурулары нәтижесінде пайда
белсенділіктің аздығы, ауыр сөмке тасу, болатын түрі.
жарақаттар немесе басқа да сыртқы
факторлардың әсерінен пайда болады.
4

Қисықтық дәрежесіне қарай

II дәрежелі
I дәрежелі сколиоз III дәрежелі сколиоз
сколиоз

• Омыртқаның қисықтық • Қисықтық бұрышы 10°-25° • Қисықтық 25°-50°
бұрышы 10°-қа дейін. Бұл аралығында. Асимметрия аралығында. Мұндай
ерте кезеңде анықталған, көзге көріне бастайды, жағдайда деформация
көрінбейтін жеңіл бірақ әлі де емдеуге жақсы айқын көрінеді және ішкі
деформация. жауап береді. органдардың қызметіне
әсер етуі мүмкін.
IV дәрежелі
сколиоз

• Қисықтық бұрышы 50°-тан
жоғары. Бұл ең ауыр түрі,
ол денсаулыққа қатты
әсер етіп, хирургиялық
емдеуді қажет етеді.
5
Сколиоздың себептері

Туа біткен себептер Идиопатиялық
себептер
Омыртқаның туа біткен ақаулары: Белгісіз себептер: Идиопатиялық
Баланың дүниеге келген кездегі сколиоздың нақты себептері белгісіз,
анатомиялық ауытқулары, мысалы, бірақ оның пайда болуында
омыртқа жотасының дұрыс генетикалық, гормондық және
қалыптаспауы немесе жекелеген экологиялық факторлардың рөлі
омыртқалардың болмауы. болуы мүмкін.

Жүре пайда болатын Неврологиялық
себептер себептер
• Дұрыс отырмау: Балалардың ұзақ уақыт бойы
Жүйке жүйесінің аурулары: Мысалы,
компьютер алдында немесе партада дұрыс
церебралды паралич немесе
отырмауы, арқаны тік ұстамауы сколиоздың
полимиелит сияқты аурулар. Бұл
дамуына ықпал етеді.
жағдайларда жүйке жүйесінің
• Физикалық белсенділіктің төмендігі: Дене
бұзылуы омыртқа бұлшықеттерінің
жаттығулары мен физикалық белсенділіктің
қалыпты жұмысына әсер етіп,
жеткіліксіздігі омыртқа бұлшықеттерінің әлсіреуіне,
сколиоздың дамуына ықпал етеді.
бұл өз кезегінде сколиозға әкеледі.
• Ауыр жүктемелер: Ауыр сөмке тасу немесе денеге
шамадан тыс жүктеме түсіру омыртқаға қысым
жасайды, бұл деформацияға әкелуі мүмкін.
6
Сколиоздың белгілері және
диагностикасы

Кеуде клеткасындағы
Дене асимметриясы Физикалық белгілер
өзгерістер

• Бір иықтың екінші иықтан • Кеуде клеткасының • Арқа мен белдің
биік болуы. асимметриялық көрінісі, ауырсынуы, әсіресе ұзақ
• Жауырындардың яғни кеуденің бір жаққа уақыт бойы отыру немесе
арасындағы алшақтықтың қисайып, екінші жағынан тұру кезінде.
өзгеруі, яғни бір шұңқыр тәрізді көрінуі. • Дене белсенділігі кезінде
жауырынның екінші шаршау немесе дискомфорт
жауырыннан жоғары болуы. сезімі.
• Бел аймағында • Қозғалыс шектеулері:
асимметрия: бір жақтағы Көрінбейтін белгілер кейбір балаларда
белдің биіктігі басқа жаққа физикалық белсенділік
қарағанда жоғары болуы. төмендеуі мүмкін.
Ерте кезеңдерде сколиоз
байқалмауы мүмкін. Уақыт өте
келе аурудың прогрессиясы
ішкі органдарға да әсер етуі
мүмкін
7

Сколиоздың
диагностикасы
Физикалық тексеру Рентгенологиялық зерттеулер

Дәрігер баланың тұрпатын, отыру oРентген – сколиозды анықтаудың
қалпын және қозғалғыштығын негізгі әдісі. Омыртқа жотасының
тексереді. Асимметрияны анықтау қисықтық бұрышын өлшеу үшін
үшін арнайы тесттер жүргізіледі, рентген суреттері алынады, бұл
бұл тест кезінде бала тік тұрып, әдіс дәрежесін бағалауға
алдына еңкейгенде дәрігер көмектеседі.
омыртқаның қисықтығын
бағалайды.
Магниттік-резонанстық
Компьютерлік томография
томография (МРТ):
(КТ):
Егер дәрігер сколиоздың КТ арнайы жағдайларда, мысалы,
себептерін немесе асқынуларын операция қажет болған жағдайда,
зерттеу қажет деп тапса, МРТ қолданылады. Ол омыртқаның 3D
қолданылуы мүмкін. Бұл әдіс бейнесін жасауға мүмкіндік береді.
жұмсақ тіндер мен жүйке
құрылымдарын детальді түрде
көруге мүмкіндік береді.
8

Сколиозды емдеу аурудың түрі мен дәрежесіне байланысты әртүрлі әдістерді
қамтиды. Емдеу тәсілдері консервативтік және хирургиялық болып бөлінеді

Консервативтік емдеу әдістері:
• Физиотерапиялық жаттығулар:
⚬ Арнайы жаттығулар сколиоздың даму қарқынын баяулатып, омыртқа
бұлшықеттерін нығайтуға көмектеседі. Жаттығуларды баланың дәрігерінің
бақылауымен орындау маңызды.
• Корсеттер:
Сколиозды ⚬ II және III дәрежелі сколиозда корсеттерді пайдалану омыртқаның қалыпты
емдеу әдістері позициясын қолдауға арналған. Корсеттің түрі мен ұзақтығы дәрігердің
ұсынысына сәйкес таңдалады.
• Физиотерапия:
⚬ Физиотерапиялық процедуралар (электрофорез, массаж, ультразвуковая
терапия) дене бұлшықеттерін нығайту мен қан айналымын жақсартуға
көмектеседі.
• Мануальды терапия:
⚬ Мануальды терапияны арнайы маман жүргізуі керек. Бұл әдіс омыртқаны
түзету және бұлшықеттердің релаксациясы үшін пайдалы.
• Түзету жаттығулары:
⚬ Балаларға күнделікті физикалық жаттығулар мен дене шынықтыруды ұсынып,
дене мүсінін жақсартуға назар аудару маңызды.
9

• Хирургиялық емдеу
әдістері

• Омыртқаны түзету операциясы:
⚬ IV дәрежелі сколиозда немесе III дәрежелі сколиоздың
асқынуында хирургиялық операция қажет болуы мүмкін.
Операция барысында дәрігер омыртқаны түзету үшін металдық
пластиналар немесе винттер қолданады.
• Дисектомия:
⚬ Омыртқаның зақымдалған бөлігін алып тастау. Бұл әдіс ауыр
жағдайларда, егер нейрологиялық асқынулар байқалса,
қолданылуы мүмкін.
10

• Алдын алу шаралары • Дұрыс отырмау: Балалардың партада, компьютер алдында және
теледидар алдында дұрыс отыруын қамтамасыз ету.
• Физикалық белсенділік: Жүзу, йога, гимнастика сияқты
жаттығуларды енгізу.
• Ауыр жүктемелерден сақтау: Балалардың ауыр сөмкелерді
тасымалдауынан сақтау.
11
Сколиоздың алдын алу
және профилактика

Дұрыс отыру ережелері Физикалық белсенділік
• Балалар мен жасөспірімдер партада, • Балаларға физикалық жаттығулар,
компьютерде немесе телевизор спортпен айналысу және белсенді ойындар
алдында отырған кезде арқаны тік ұсынылуы тиіс. Жүзу, гимнастика, йога
ұстап, аяқтарын жерге толық тіреуі секілді жаттығулар омыртқаны нығайтуға
қажет. көмектеседі.
• Отыру кезінде қолдар мен аяқтар үшін • Дене шынықтыру сабақтарын тұрақты
ыңғайлы поза қамтамасыз ету керек. түрде өткізу және оларға қызығушылықты
арттыру маңызды.
Ауыр жүктемелерден сақтау Денсаулыққа көңіл
• Балалардың сөмкелерінің ауырлығын бөлу
• Балалардың денсаулығын үнемі бақылап,
бақылау, сөмкелерді екі иыққа тең дәрігерлік тексерулерден өту. Ерте
бөліп тасу немесе арба қолдану. кезеңде сколиозды анықтау үшін маманға
• Оқу құралдарын көріну.
• Дене дамуындағы ауытқуларды
уақытында анықтап, түзету шараларын
қабылдау.
12
Балалардағы сколиозды емдеудің тәжірибелік
мысалдары
Сколиозды емдеу барысында қолданылатын әдістер мен тәжірибелер әртүрлі болуы мүмкін. Міне, балаларда
сколиозды емдеудің бірнеше практикалық мысалдары:
• Физиотерапиялық жаттығулар
• Мысал: 10 жастағы қыз балада I дәрежелі сколиоз анықталды. Дәрігер арнайы жаттығулар кешенін
тағайындады, оның ішінде:
⚬ Арқаның және белдің бұлшықеттерін нығайтуға бағытталған жаттығулар (мысалы, жатып жұлындар,
статикалық планкалар).
⚬ Тік тұрып, алға еңкейіп, екі қолды жерге тигізу арқылы бұлшықеттерді созу жаттығулары.
• Корсет қолдану
• Мысал: 12 жастағы балада II дәрежелі сколиоз бар. Дәрігер корсет тағайындады, оны күні бойы киіп жүру керек
еді. Корсет 6 ай бойы қолданылды, ал балаға физиотерапия мен жаттығулар кешені де ұсынылды. Корсетпен
емдеу барысында, 6 айдан кейін рентгенографияда қисықтық бұрышының 15%-ға төмендегені анықталды.
• Физиотерапия
• Мысал: 8 жастағы балада сколиоздың белгілері байқалды, бірақ аурудың дәрежесі әлі төмен. Дәрігер массаж,
электрофорез және ультразвуковая терапия курсын тағайындады. 2 айдан кейін, емдеуден кейін баланың дене
жағдайы жақсарды, омыртқа бұлшықеттерінің тонусы артты.
• Хирургиялық араласу
• Мысал: 14 жастағы қыз баланың III дәрежелі сколиозы бар, оны емдеу консервативтік әдістермен нәтиже
бермеді. Дәрігер хирургиялық операцияға шешім қабылдады, онда омыртқаның қисықтығын түзету үшін
металды тіректер орнатылды. Операциядан кейін реабилитация курсы жүргізілді, бұл баланың қозғалыс
белсенділігін және омыртқаның сау дамуын қалпына келтіруге мүмкіндік берді.
• Алдын алу шаралары
• Мысал: Сколиоздың алдын алу үшін мектепте арнайы бағдарлама ұйымдастырылды, онда балаларға дұрыс
отыру, физикалық белсенділік, дене шынықтыру жаттығулары және салауатты өмір салтының маңызы туралы
дәрістер берілді. Нәтижесінде, бағдарламаға қатысқан балалардың дене мүсінінің жақсы көрсеткіштері
байқалды, сколиоздың жаңа жағдайларының саны азайды.
13
Сколиотикалық ауру кезіндегі
физикалық оңалту бағдарламасы

Дәрігермен кеңес: сколиоздың дәрежесін,
физикалық жағдайын анықтау.Жеке оңалту • Массаж: бұлшықеттерді
Мақсаттары босаңсыту және қан
бағдарламасын жасау.
айналымын жақсарту үшін.
• Омыртқаның денсаулығын • Динамикалық жаттығулар (әр • Электрофорез: ауырсынуды
қалпына келтіру. түрлі қозғалыстар мен азайту және бұлшықет
• Дене бұлшықеттерін нығайту. позаларды қамтиды): тонусын қалпына келтіру.
• Қозғалыс диапазонын ⚬ Арқаның бұлшықеттерін • Ультразвуковая терапия:
арттыру. нығайту: жатып, қабынуды азайту және
• Дене мүсінін қалыптастыру. жұлындар, «планка», тіндердің регенерациясын
«мостик». ынталандыру.
⚬ Қол мен аяқтың • Пайдалануға болады: йога,
бұлшықеттерін нығайту: жүзу, гимнастика.
отырыстар, секірулер. • Күнделікті дене белсенділігі:
• Статикалық жаттығулар жаяу жүру, велосипед тебу.
(омыртқаны түзетуге • Оңалту бағдарламасы әдетте
бағытталған): 3-6 айға созылады, бірақ бұл
⚬ Отырғанда немесе тұрып, баладағы аурудың
арқаны тік ұстап, терең дәрежесіне және жеке
тыныс алу. қажеттіліктеріне байланысты
⚬ Жаңа позаларда (мысалы, өзгереді.
«катер» позасында) • Дәрігердің бақылауымен
теңгерімді сақтау. жаттығуларды тұрақты түрде
орындау маңызды.
14

Мақса
т Сколиоз

4 3 2 1
Ол не?/ Белгілері/ Профилактика
Себептері
Түрлері диагностика/ /
емі Мысал
Топ 1: Сколиоздың анықтамасы және түрлері.
Топ 2: Сколиоздың себептері
Топ 3: Сколиоздың белгілері және диагностикасы және емі
Топ 4: Сколиоздың алдын алу және профилактика және мысалы
ҚОРЫТЫНДЫ
Сколиоз – балалар мен жасөспірімдер арасында кеңінен таралған
омыртқа ауруы, ол дене мүсіні мен физикалық дамуына теріс әсер
етуі мүмкін. Аурудың алдын алу мен емдеу шаралары ерте кезеңде
тиімді болуы маңызды. Консервативтік емдеу әдістері, соның ішінде
физиотерапиялық жаттығулар, корсет қолдану және физиотерапия,
аурудың дамуын тежей алады, ал хирургиялық араласу ауыр
жағдайларда қажет болуы мүмкін.
Сколиоздың алдын алу үшін дұрыс отыру, физикалық белсенділікті
арттыру, ауыр жүктемелерден сақтау, денсаулықты бақылау және
психологиялық қолдау көрсету маңызды. Ата-аналар, мұғалімдер
және медициналық мамандардың бірлескен жұмысы балалардың
дене мүсіні мен жалпы денсаулығын сақтауға ықпал етеді.

Ұқсас жұмыстар

Омыртқа жотасының ауруларын емдеу

Омыртқа бағанасы иілімдерінің айқындылық дәрежесіне байланысты қаңқа бітімінің түрлерін анықтау

Инъекциядан кейінгі асқынулар

Қылмыстылықпен қылмыс жағдайлары, себептері және қылмыстылықтың негізгі сипаттамалары

Наймандар мемлекеті

ДАУ ДАМАЙДЫҢ ПАЙДА БОЛУ СЕБЕПТЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ

Асқынудың себептері

Жедел қан жетіспеушілігі

Ерте жыныстық қатынастың себептері

Өкпе ауасының кобею синдромының патофизиологиясы

Пәндер