Сколиоздың себептері

«Балалар мусінінің бузылуы. Сколиоз»

Ғылыми жоба тақырыбының өзектілігі: Қазіргі уақытта балалардың көпшілігі білім алу барысында ұзақ уақыт бойы дұрыс отырмайды, физикалық белсенділіктің төмендеуі байқалады, бұл олардың омыртқасына кері әсер етеді. Осыған байланысты сколиозды ерте анықтау және оның алдын алу өзекті мәселе болып табылады.

КІРІСПЕ

Сколиоз - омыртқа жотасының бүйірге қарай тұрақты түрде қисайып, анатомиялық дұрыс пішінін жоғалтуы. Бұл ауру көбінесе балалар мен жасөспірімдер арасында белсенді өсу кезеңінде кездеседі.

Сколиоздың анықтамасы және түрлері

Сколиозды әртүрлі негіздер бойынша жіктеуге болады, соның ішінде қисықтық формасына, себептеріне, қисықтық дәрежесіне қарай.

C-тәрізді сколиоз: Омыртқа жотасы бір жаққа қисайған, тек бір доға пайда болады. Бұл сколиоздың ең жиі кездесетін түрі.

S-тәрізді сколиоз: Екі бағытта қисайған, яғни екі доға пайда болады. Бұл түрі омыртқаның күрделі деформациясын білдіреді.

Z-тәрізді сколиоз: Үш доға пайда болады, сирек кездесетін, бірақ ең күрделі түрі.

Қисықтық формасына қарай

Омыртқа жотасының дұрыс қалыптаспауы немесе омыртқаның құрылымдық ауытқулары нәтижесінде пайда болады.

Сколиоздың себептеріне қарай

Туа біткен сколиоз

Идиопатиялық сколиоз

Белгілі бір себепсіз пайда болатын түрі. Бұл сколиоздың ең көп таралған түрі, оның шамамен 80%-ы осы категорияға жатады.

Балаларда дұрыс отырмау, физикалық белсенділіктің аздығы, ауыр сөмке тасу, жарақаттар немесе басқа да сыртқы факторлардың әсерінен пайда болады.

Жүйке жүйесі аурулары нәтижесінде пайда болатын түрі.

Жүре пайда болған сколиоз

Неврологиялық сколиоз

Қисықтық бұрышы 10°-25° аралығында. Асимметрия көзге көріне бастайды, бірақ әлі де емдеуге жақсы жауап береді.

Омыртқаның қисықтық бұрышы 10°-қа дейін. Бұл ерте кезеңде анықталған, көрінбейтін жеңіл деформация.

Қисықтық дәрежесіне қарай

I дәрежелі сколиоз

II дәрежелі сколиоз

III дәрежелі сколиоз

Қисықтық 25°-50° аралығында. Мұндай жағдайда деформация айқын көрінеді және ішкі органдардың қызметіне әсер етуі мүмкін.

IV дәрежелі сколиоз

Қисықтық бұрышы 50°-тан жоғары. Бұл ең ауыр түрі, ол денсаулыққа қатты әсер етіп, хирургиялық емдеуді қажет етеді.

Омыртқаның туа біткен ақаулары: Баланың дүниеге келген кездегі анатомиялық ауытқулары, мысалы, омыртқа жотасының дұрыс қалыптаспауы немесе жекелеген омыртқалардың болмауы.

Сколиоздың себептері

Туа біткен себептер

Белгісіз себептер: Идиопатиялық сколиоздың нақты себептері белгісіз, бірақ оның пайда болуында генетикалық, гормондық және экологиялық факторлардың рөлі болуы мүмкін.

Идиопатиялық себептер

Жүре пайда болатын себептер

Дұрыс отырмау: Балалардың ұзақ уақыт бойы компьютер алдында немесе партада дұрыс отырмауы, арқаны тік ұстамауы сколиоздың дамуына ықпал етеді.

Физикалық белсенділіктің төмендігі: Дене жаттығулары мен физикалық белсенділіктің жеткіліксіздігі омыртқа бұлшықеттерінің әлсіреуіне, бұл өз кезегінде сколиозға әкеледі.

Ауыр жүктемелер: Ауыр сөмке тасу немесе денеге шамадан тыс жүктеме түсіру омыртқаға қысым жасайды, бұл деформацияға әкелуі мүмкін.

Жүйке жүйесінің аурулары: Мысалы, церебралды паралич немесе полимиелит сияқты аурулар. Бұл жағдайларда жүйке жүйесінің бұзылуы омыртқа бұлшықеттерінің қалыпты жұмысына әсер етіп, сколиоздың дамуына ықпал етеді.

Неврологиялық себептер

Кеуде клеткасының асимметриялық көрінісі, яғни кеуденің бір жаққа қисайып, екінші жағынан шұңқыр тәрізді көрінуі.

Кеуде клеткасындағы өзгерістер

Бір иықтың екінші иықтан биік болуы.

Жауырындардың арасындағы алшақтықтың өзгеруі, яғни бір жауырынның екінші жауырыннан жоғары болуы.

Бел аймағында асимметрия: бір жақтағы белдің биіктігі басқа жаққа қарағанда жоғары болуы.

Сколиоздың белгілері және диагностикасы

Арқа мен белдің ауырсынуы, әсіресе ұзақ уақыт бойы отыру немесе тұру кезінде.

Дене белсенділігі кезінде шаршау немесе дискомфорт сезімі.

Қозғалыс шектеулері: кейбір балаларда физикалық белсенділік төмендеуі мүмкін.

Физикалық белгілер

Дене асимметриясы

Көрінбейтін белгілер

Ерте кезеңдерде сколиоз байқалмауы мүмкін. Уақыт өте келе аурудың прогрессиясы ішкі органдарға да әсер етуі мүмкін

Сколиоздың диагностикасы

Дәрігер баланың тұрпатын, отыру қалпын және қозғалғыштығын тексереді. Асимметрияны анықтау үшін арнайы тесттер жүргізіледі, бұл тест кезінде бала тік тұрып, алдына еңкейгенде дәрігер омыртқаның қисықтығын бағалайды.

Физикалық тексеру

Рентгенологиялық зерттеулер

oРентген - сколиозды анықтаудың негізгі әдісі. Омыртқа жотасының қисықтық бұрышын өлшеу үшін рентген суреттері алынады, бұл әдіс дәрежесін бағалауға көмектеседі.

Магниттік-резонанстық томография (МРТ) :

Егер дәрігер сколиоздың себептерін немесе асқынуларын зерттеу қажет деп тапса, МРТ қолданылуы мүмкін. Бұл әдіс жұмсақ тіндер мен жүйке құрылымдарын детальді түрде көруге мүмкіндік береді.

КТ арнайы жағдайларда, мысалы, операция қажет болған жағдайда, қолданылады. Ол омыртқаның 3D бейнесін жасауға мүмкіндік береді.

Компьютерлік томография (КТ) :

Сколиозды емдеу аурудың түрі мен дәрежесіне байланысты әртүрлі әдістерді қамтиды. Емдеу тәсілдері консервативтік және хирургиялық болып бөлінеді

Консервативтік емдеу әдістері:

Физиотерапиялық жаттығулар:

Арнайы жаттығулар сколиоздың даму қарқынын баяулатып, омыртқа бұлшықеттерін нығайтуға көмектеседі. Жаттығуларды баланың дәрігерінің бақылауымен орындау маңызды.

Корсеттер:

II және III дәрежелі сколиозда корсеттерді пайдалану омыртқаның қалыпты позициясын қолдауға арналған. Корсеттің түрі мен ұзақтығы дәрігердің ұсынысына сәйкес таңдалады.

Физиотерапия:

Физиотерапиялық процедуралар (электрофорез, массаж, ультразвуковая терапия) дене бұлшықеттерін нығайту мен қан айналымын жақсартуға көмектеседі.

Мануальды терапия:

Мануальды терапияны арнайы маман жүргізуі керек. Бұл әдіс омыртқаны түзету және бұлшықеттердің релаксациясы үшін пайдалы.

Түзету жаттығулары:

Балаларға күнделікті физикалық жаттығулар мен дене шынықтыруды ұсынып, дене мүсінін жақсартуға назар аудару маңызды.

Сколиозды емдеу әдістері

Омыртқаны түзету операциясы:

IV дәрежелі сколиозда немесе III дәрежелі сколиоздың асқынуында хирургиялық операция қажет болуы мүмкін. Операция барысында дәрігер омыртқаны түзету үшін металдық пластиналар немесе винттер қолданады.

Дисектомия:

Омыртқаның зақымдалған бөлігін алып тастау. Бұл әдіс ауыр жағдайларда, егер нейрологиялық асқынулар байқалса, қолданылуы мүмкін.

Хирургиялық емдеу әдістері

Алдын алу шаралары

Дұрыс отырмау: Балалардың партада, компьютер алдында және теледидар алдында дұрыс отыруын қамтамасыз ету.

Физикалық белсенділік: Жүзу, йога, гимнастика сияқты жаттығуларды енгізу.

Ауыр жүктемелерден сақтау: Балалардың ауыр сөмкелерді тасымалдауынан сақтау.

Сколиоздың алдын алу және профилактика

Балалар мен жасөспірімдер партада, компьютерде немесе телевизор алдында отырған кезде арқаны тік ұстап, аяқтарын жерге толық тіреуі қажет.

Отыру кезінде қолдар мен аяқтар үшін ыңғайлы поза қамтамасыз ету керек.

Дұрыс отыру ережелері

Физикалық белсенділік

Балаларға физикалық жаттығулар, спортпен айналысу және белсенді ойындар ұсынылуы тиіс. Жүзу, гимнастика, йога секілді жаттығулар омыртқаны нығайтуға көмектеседі.

Дене шынықтыру сабақтарын тұрақты түрде өткізу және оларға қызығушылықты арттыру маңызды.

Балалардың сөмкелерінің ауырлығын бақылау, сөмкелерді екі иыққа тең бөліп тасу немесе арба қолдану.

Оқу құралдарын

Балалардың денсаулығын үнемі бақылап, дәрігерлік тексерулерден өту. Ерте кезеңде сколиозды анықтау үшін маманға көріну.

Дене дамуындағы ауытқуларды уақытында анықтап, түзету шараларын қабылдау.

Денсаулыққа көңіл бөлу

Ауыр жүктемелерден сақтау

Сколиозды емдеу барысында қолданылатын әдістер мен тәжірибелер әртүрлі болуы мүмкін. Міне, балаларда сколиозды емдеудің бірнеше практикалық мысалдары:

Физиотерапиялық жаттығулар

Мысал: 10 жастағы қыз балада I дәрежелі сколиоз анықталды. Дәрігер арнайы жаттығулар кешенін тағайындады, оның ішінде:

Арқаның және белдің бұлшықеттерін нығайтуға бағытталған жаттығулар (мысалы, жатып жұлындар, статикалық планкалар) .

Тік тұрып, алға еңкейіп, екі қолды жерге тигізу арқылы бұлшықеттерді созу жаттығулары.

Корсет қолдану

Мысал: 12 жастағы балада II дәрежелі сколиоз бар. Дәрігер корсет тағайындады, оны күні бойы киіп жүру керек еді. Корсет 6 ай бойы қолданылды, ал балаға физиотерапия мен жаттығулар кешені де ұсынылды. Корсетпен емдеу барысында, 6 айдан кейін рентгенографияда қисықтық бұрышының 15%-ға төмендегені анықталды.

Физиотерапия

Мысал: 8 жастағы балада сколиоздың белгілері байқалды, бірақ аурудың дәрежесі әлі төмен. Дәрігер массаж, электрофорез және ультразвуковая терапия курсын тағайындады. 2 айдан кейін, емдеуден кейін баланың дене жағдайы жақсарды, омыртқа бұлшықеттерінің тонусы артты.

Хирургиялық араласу

Мысал: 14 жастағы қыз баланың III дәрежелі сколиозы бар, оны емдеу консервативтік әдістермен нәтиже бермеді. Дәрігер хирургиялық операцияға шешім қабылдады, онда омыртқаның қисықтығын түзету үшін металды тіректер орнатылды. Операциядан кейін реабилитация курсы жүргізілді, бұл баланың қозғалыс белсенділігін және омыртқаның сау дамуын қалпына келтіруге мүмкіндік берді.

Алдын алу шаралары

Ұқсас жұмыстар

Омыртқа жотасының ауруларын емдеу

Омыртқа бағанасы иілімдерінің айқындылық дәрежесіне байланысты қаңқа бітімінің түрлерін анықтау

Инъекциядан кейінгі асқынулар

Қылмыстылықпен қылмыс жағдайлары, себептері және қылмыстылықтың негізгі сипаттамалары

Наймандар мемлекеті

ДАУ ДАМАЙДЫҢ ПАЙДА БОЛУ СЕБЕПТЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ

Асқынудың себептері

Ерте жыныстық қктынастың себептері

Жедел қан жетіспеушілігі

Ерте жыныстық қатынастың себептері