Паскаль тілінде массивтер: бірөлшемді және екіөлшемді массивтер, квадрат матрицалар мен диагональдар

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Екіөлшемді массивтер

Бірөлшемді массивтер

Массивтер

Жоспар:

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Массивтер

Массив - бір атауға біріктірілген бір типті шамалардың реттелген тізбегі.

Паскальда массив құрылымдық типтегі айнымалы ретінде қарастырылады. Массивке тұтасынан бір ат беріледі.

Математикадағы вектор, матрица осы массивке мысал бол алады. Тізбектің айнымалылары массив элементтері деп аталады.

Массивтің элементтері индекспен көрсетіледі.

Индекс элементтердің массивтегі орнын көрсетеді.

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Жиым элементтерінің сипатталуы былай көрсетіледі:

Аты: array [индекс өлшемі] of integer;

немесе

Type <тип аты> =array [<бір немесе бірнеше индексті типтер>] of <тип>

Мұндағы

<типтің аты> - дұрыс идентификатор;

array, of - (массив, одан) түйінді сөздер;

[<бір немесе бірнеше индексті типтер>] - бір немесе бірнеше индексті типтердің

тізімі, олар үтір арқылы бөлініп жазылады әрі квадраттық жақшаға алынады;

<тип> - Паскаль тілінің кез-келген типі.

Мысалы:

А: array [1. . 10] of integer;

С: array [0. . 6] of сhar;

B: array [5. . -5] of real;

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Бірөлшемді массивтер

Сызықтық (бірөлшемді) массив - элементтері бір индекспен анықталатын массив. Бірөлшемді массивтерде сызықтық кестелердің мәндері сақталады. Бірөлшемді массивтерді сипаттау мысалдары:

Var B:array [0. . 5] of real;

R:array[1. . 4] of char;

N:array[‘A’. . ’Z’] of integer;

Массивті енгізу және шығару оның элементтерін біртіндеп енгізу және шығару арқылы орындалады. Әдетте бұл үшін параметрлі циклды қолданады.

Массивтерді программада қолдану үшін Turbo Pascal программалау тілінде оларды бірден var бөлімінде сипаттау жолы карастырылған.

Жалпы жазылу түрі:

Var

Массив атауы : array {индекс типі] of элемент типі;

Мысалы, бөлшек сандарға арналған он сегіз элементтен тұратын GR массивін сипаттау:

var

GR : array [1. . 18] of real;

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Мысалы:

Массивтің үлкен элементін анықтау программасын жазыңыз.

Program E2;

Const n=40;

var a:array [1. . n] of integer;

max, i:integer;

Begin

for i:=1 to n do

read(a[i] ) ;

max:=a[1] ;

for i:=2 to n do

if max

writeln;

write(’max=’, max) ;

end.

Блок-схема

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Екіөлшемді массивті тіктөртбұрышты кесте түрінде енгізуге болады. Кестенің әрбір элементінің екі индексі болады, олардың мәні элементтің орнын көрсетеді.

Математикада квадрат және тіктөртбұрышты кестені матрица деп атайды. Бірінші индекс-жол нөмірі, тек келесі жолға ауысқанда ғана өзгереді; екінші индекс - баған нөмірі. m жолдан және n бағаннан тұратын кестені m*n өлшемді кесте деп атайды.

Екіөлшемді массив

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

А[1, 1]

А[1, 2]

А[1, 3]

А[1, 4]

…

А[1, n]

А[2, 1]

А[2, 2]

А[2, 3]

А[2, 4]

…

А[2, n]

А[3, 1]

А[3, 2]

А[3, 3]

А[3, 4]

…

А[3, n]

…

А[m, 1]

А[m, 2]

А[m, 3]

А[m, 4]

…

А[m, n]

i=1

i=2

i=3

i=m

j=1

j=2

j=3

j=4

j=n

Бірінші индекс-жол нөмірі

Екінші индекс-баған нөмірі

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Const n=…; m=…; {массив өлшемі}

VAR массив аты: ARRAY [1. . n, 1. . m] OF элементтер типі;

Мысалы: 5 жолдан және 6 бағаннан барлығы 30 бүтін элементтен тұратын А массивін сипаттау.

Жазылуы:

VAR А: ARRAY[1. . 5, 1. . 6] OF INTEGER;

Екіөлшемді массивтің сипатталуы

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Жол бойынша ауысу:

FOR i:=1 to m DO жол нөмірі өзгеретін сыртқы цикл

…

FOR j:=1 to n DO баған нөмірі өзгеретін ішкі цикл

…

Баған бойынша ауысу:

FOR j:=1 to n DO баған нөмірі өзгеретін сыртқы цикл

…

FOR i:=1 to m DO  жол нөмірі өзгеретін ішкі цикл

…

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

КВАДРАТ МАТРИЦА

Жолдар саны мен бағандар саны сәйкес келетін екіөлшемді массивті квадрат матрица деп атайды.

Мысалы:

Var A: array [1. . 4, 1. . 4] of integer;

{Массивтің барлық элементтері бүтін сандар}

А[1, 1]

А[1, 2]

А[1, 3]

А[1, 4]

А[2, 1]

А[2, 2]

А[2, 3]

А[2, 4]

А[3, 1]

А[3, 2]

А[3, 3]

А[3, 4]

А[4, 1]

А[4, 2]

А[4, 3]

А[4, 4]

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Бас диагональ элементтері a[1, 1], a[2, 2], a[3, 3], a[4, 4] (бас диагональда орналасқан элементтерінің индекстері (i=j) ) ;

а11

а12

а13

а14

а21

а22

а23

а24

а31

а32

а33

а34

а41

а42

а43

а44

Бас диагональдың жоғары жағында орналасқан элементтер үшін i

a[1, 1]

a[1, 2]

a[1, 3]

a[1, 4]

a[2, 2]

a[2, 3]

a[2, 4]

a[3, 3]

a[3, 4]

a[4, 4]

Бас диагональдың төменгі жағында орналасқан элементтер үшін i>j қатынасы орындалады.

a[1, 1]

a[2, 1]

a[2, 2]

a[3, 1]

a[3, 2]

a[3, 3]

a[4, 1]

a[4, 2]

a[4, 3]

a[4, 4]

Notes: Шаблон для создания презентаций к урокам математики. Савченко Е. М.

Индекстері i=j болса, массив элементтері бас диагональда орналасады;

Индекстері i

Индекстері i>j болса, массив элементтері бас диагональдың төменгі жағында орналасады;

i=j

i>j

i=j

i>j

i=j

Ұқсас жұмыстар

Бірөлшемді және екіөлшемді массивтер: анықтама, сипаттау және Паскаль тіліндегі бағдарламалау әдістері

Паскаль тілінде бірөлшемді және екіөлшемді жиым элементтерімен жұмыс

Массивтер және екіөлшемді массивтер: анықтамасы, индекстері, алгоритмдері және Паскальде іске асыру

Pascal тіліндегі бірөлшемді массивтер: анықтама, сипаттау және қолдану

9-Б сыныбының ашық сабағы: Бірөлшемді жиымдар (массивтер) және элементтерімен жұмыс

Матрицалар және C++ тіліндегі екі өлшемді массивтер: құрылымы, индекстері, диагональдары және енгізу-шығару

Паскаль тіліндегі жиымдар (массивтер): теория, синтаксис және практикалық тапсырмалар

Массивтер мен процедуралардың анықтамасы және Pascal тіліндегі жазылуы

Бірөлшемді массивтер: Visual Basic-та элементтерді қосу, жою, агрегаттық есептеулер және ең кіші мәнді анықтау

Кездейсоқ айнымалы ұғымы және тармақталу алгоритмін Паскаль тілінде жүзеге асыру

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz