Көрнекілік құралдардың қолданылуы

Презентация қосу

Махамбет Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті

Көрнекілік құралдардың қолданылуы

Орындаған: Куанова К.Ж.
Пимно-11(3) студенті

Орал қаласы-2024
Көрнекілік әдіс

Оқушының байқау, көру
қабілеттерінің ерекшеліктерін ескеріп,
дамытатын көрнекілік. Көрнекілік -
оқытуда заттар мен құбылыстардың
өзіне тән жаратылыс бітімін, сыр-
сипаттарын сезім мүшелері арқылы
көзбен көріп, қолмен ұстап, құлақпен
естіп қабылдауға баулитын
дидактикалық үрдіс.
Әл-Фараби "Оқытудың негізгі әдісі - көрнекілік" деп,
оның мақсаттарын, тәсілдерін (түсіндіру, әсерлендіру, есте
қалдыру) ұсынады. Оқу материалын меңгеру көп жағдайда
оқыту процесінде қолданылатын көрнекі құралдарға және
техникалық құралдарға байланысты.
Көрнекілік әдісі оқытудың сөздік және тәжірибелік
әдістерімен өзара байланыста қолданылады және
құбылыстармен, объектілермен оқушыларды
таныстырарында олардың сезім мүшелеріне әсер етіп,
алуан түрлі сурет, көшірме, сызба арқылы құбылыс,
процесс, объектілердің символдық бейнелерін немесе
оларды табиғи күйінде қабылдайды. Қазіргі оқу
орындарда осы мақсатпен экрандық және техникалық
құралдар кең қолданылады.
Көрнекілік дидактиканың басты қағидаларының бірі.К-ті чех
педагогі Я.А. Коменский (1590 – 1670) 17 ғ-да енгізді. Одан кейін
педагогтер швейцар И.Г. Песталоцци (1746 – 1827), неміс
А.Дистерверг, орыс педагогі К.Д. Ушинский (1824 – 1870/71), т.б. К-ті
оқу пәндерінің мазмұнына бейімдеп (ана тілі, арифметика,
табиғаттану, т.б.), дидактика мен әдістеме жүйесіне лайықтап
қалыптастырды. К-тің үлгілерін пайдалануға Ы.Алтынсарин зор
көңіл бөліп, “Қазақ жастары ғылым-өнерді кітап сөзі деп қана
қарамай, заттай көзімен көріп, ажырата білуін” мақсат етіп қойды.
Қазіргі оқу жүйесінде жанды-жансыз табиғат объектілерін байыппен
байқаудың, сурет, өрнек, көркемөнер туындыларын, график.
материалдарды заттай пайдаланудың мәні зор. Қазіргі дәуірде
ғылым, техника, көркемөнер салаларында мол дамыған шынайы
деректерді, т.б. едәуір күрделі бейнелеу мүмкіндіктерін пайдалану
үшін түрлі кабинет, арнайы жұмыс орындары – кабиналар
ұйымдастырылды. Осыған орай оқу барысында кинопроекторлар,
кинофильмдер, теледидар, оптик. аспаптар, түрлі механизмдер,
дәлдік өлшеу-есептеу машиналары, т.б. көрнекі құралдар
қолданылады.
Көрнекілік әдістері бөлінеді:

Иллюстрация Демонстрация
Иллюстрация

Бұл әдісті қолдана отырып, оның
көрсетілу әдісіне көп мән беру керек.
Көрнекті құралдың дидактикалық
ерекшелігін, оның танымдық процестегі
ролі мен орнын ойластырып алу керек.
Мұғалімнің алдына қойған мәселесі –
иллюстрациялық материалдың оптималды
көлемін анықтап алу. Иллюстрация алдын-
ала дайындалады. Берілетін фотография,
диаграммалар, таблицалар мақсатты түрде
қолданылады. Қазіргі оқу жүйесінде
иллюстрацияны пайдалану үшін экранды
техникалық құралдар кеңінен қолданылуда.
Иллюстрация демонстрация әдісімен тығыз байланыста
болады.Бұл әдісті иллюстративті құралдарды-( плакаттар,
картиналар, суреттер, чертеждер, портреттер,
картограммалар,модельдер) көрсетуде қолданылады.
Демонстрация дегеніміз

Оқушылардың сезіміне көрнекілікті құбылыстарды, процесстерді,
объектілерді елестетіп, олардың сапасына әсер етеді. Берілген әдіс
пен игерілетін құбылыстың динамикасын ашып көрсетуде,
заттарды сыртқы пішінімен таныстырғанда кеңінен қолданылады
және бір түрлі заттардың ішкі құрылысы немесе орналасқан әсерін
қарастырады.
Берілген әдіс оқушылардың заттар, кұбылыстар мен процестердің,
керекті өлшемдерін жасап, өзара байланысын, танымдық
белсенділігін іске асырып заттардың құбылысы мен мәнін,
сапасын анықтайды.
Демонстрация (көрсету) оқушыларды құбылыстар,
процестер және заттардың нысанасымен табиғи жағдайда
таныстыру барысында қолданылады.Әдістің бұл түрі
оқылып отырған құбылыстың қозғалысын анықтау, заттың
ішкі құрылысы және сыртқы көрінісімен немесе бірыңғай
заттардың орналасу жағдайымен танстыруды көздейді.
Көрнекілік түрлері:

Табиғи Көлемді

Дыбыстық
Экспери
менттік
Символдық
Суретті
Жанама
Көлемді көрнекілік: макет,
үлгі, муляж, геометриялық
Табиғи көрнекілік фигуралар, панорама.
оқушыларды нақты
Лт лошдор
объектілермен
таныстырады
Дыбыстық көрнекіліктер:
күйтабақтар, ұнтаспаға
жазылған материалдар, т.б.
Эксперименттік көрнекілік
арқылы оқушылар
химиядан, физикадан
тәжірибелер жасайды.
Символдық көрнекілік:
болмысты шартты
белгілермен белгілейді.
Олар: карта, жоспар, сызба,
Суретті көрнекілікке -
нақты дүниенің бейнесін
көрсету (бейнесурет, Жанама көрнекілік жаңа
картина) бейнені бұрынғымен
салыстырып, ол туралы
түсінік қалыптастыру.

Ұқсас жұмыстар

КӨРНЕКІЛІКТЕР МЕН ТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰРАЛДАР

Компьютерлік технология

Көрнекі құрал - таным құралы

Конспектілеу кітаптың мазмұнын қысқа баяндау

Көрнекілік әдіс

Нақты электрлік құралды компьютерлік моделдеу және жобалау мәселелерін қалыптастыру

Эвристикалық әдіс

ОҚЫТУ ҚҰРАЛДАРЫ

Оқыту формалары,әдістері,құралдары ТПҮ қозғаушы күші ретінде

МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ҚҰЖАТТАР

Пәндер