Жасуша - тіршіліктің негізгі бірлігі

Скачать

Медициналық Биология: Жасуша - Тіршіліктің Негізі

Медициналық биология - тірі организмдердің құрылымы мен қызметін зерттейтін ғылым. Оның негізі - жасуша, тіршіліктің негізгі құрылымдық және функционалдық бірлігі.

Орындағандар:

Айтуганова. Н

Абдеш. М

Аманкелді. А

Жасуша деген не? Негізгі ұғымдар

Тіршіліктің негізі

Жасуша - тірі организмдердің негізгі құрылымдық және функционалдық бірлігі.

Тіршілік белгілері

Жасушалар зат алмасу, өсу, көбею, тітіркену және бейімделу сияқты тіршілік белгілерін көрсетеді.

Жасушаның негізгі бөліктері

Жасушада мембрана, цитоплазма және ядро бар, олардың әрқайсысы нақты қызмет атқарады.

Жасушаны Зерттеу Тарихы: Микроскоптан Қазіргі Заманғы Технологияларға дейін

1

1665

Роберт Гук өсімдік ұлпасын зерттегенде «жасуша» деген атауды енгізді.

2

1674

Антони ван Левенгук бірінші болып бактерияларды, протозоаларды және эритроциттерді байқады.

3

1838-1839

Шлейден мен Шванн жасушалық теорияны ұсынды.

4

1930-жылдар

Электронды микроскоптың пайда болуы жасушаның ішкі құрылымдарын егжей-тегжейлі зерттеуге мүмкіндік берді.

Жасушалық теория: Негізгі қағидалар

Барлық тірі организмдер жасушалардан тұрады

Жасуша - тірі организмдердің негізгі құрылымдық бірлігі.

Жасушалар бұрыннан бар жасушалардан пайда болады

Жасушалар өздерінен туындайды, жаңа жасушалардың пайда болуы бұрыннан бар жасушалардың бөлінуі арқылы жүреді.

Жасуша - тіршіліктің негізгі бірлігі

Жасушалар тірі организмдердің барлық қызметін атқарады, метаболизм, өсу, көбею, тітіркену сияқты процестерге қатысады.

Жасушаның Құрылымы: Органеллалар мен Олардың Қызметтері

Ядро

Жасушаның генетикалық ақпаратын сақтайды және басқарады, ДНҚ-ны қамтиды.

Цитоплазма

Жасушаның ішкі ортасы, онда органеллалар орналасқан және зат алмасу жүреді.

Митохондрия

Жасушаның энергия көзі, ATP синтезіне жауап береді.

Рибосомалар

Ақуыз синтезіне жауап беретін кіші органеллалар.

Жасуша Типы: Прокариоттар және Эукариоттар

Прокариоттар

Прокариоттар - ядросы жоқ жасушалар. Олар бактериялар мен археялар сияқты микроорганизмдер болып табылады. Оларда органеллалар жоқ, генетикалық материал цитоплазмада болады.

Эукариоттар

Эукариоттар - ядросы бар жасушалар. Олар жануарлар, өсімдіктер, саңырауқұлақтар және протиттер сияқты тірі организмдердің жасушаларын қамтиды. Эукариоттық жасушаларда мембранамен қоршалған органеллалар болады, олар нақты қызмет атқарады.

Жасуша Циклы: Митоз және Мейоз

1

Интерфаза

Жасуша өсіп, органеллаларды көбейтіп, ДНҚ-ны екі еселейді.

2

Митоз

Жасушаның ядросы бөлініп, екі жаңа жасуша пайда болады.

3

Мейоз

Жыныс жасушаларының пайда болуына әкелетін екі бөлінуден тұратын процесс.

Жасушалық Сигнализация және Жасушааралық Өзара Әрекеттесу

Сигналдың шығарылуы

Бір жасуша басқа жасушаға сигналдық молекулалар шығарады.

Сигналдың қабылдануы

Сигналдық молекулалар қабылдаушы жасушаның рецепторларына байланысады.

Трансдукция

Сигналдық молекуланың рецепторға байлануы жасуша ішінде сигналдық жолдың белсенділенуіне әкеледі.

Жауап

Сигналдық жолдың белсенділенуі жасушаның белгілі бір реакциясын тудырады.

Жасушаны Зерттеудің Медицинадағы Маңызы

Диагностика

Жасушалардың құрылымы мен қызметін білу ауруларды ерте анықтауға көмектеседі.

Емдеу

Жасушалық деңгейдегі процестерді түсіну ауруларды емдеу үшін жаңа әдістерді дамытуға мүмкіндік береді.

Зерттеу

Жасушалардың қалыпты және патологиялық жағдайдағы жұмысын зерттеу жаңа дәрілерді жасауға ықпал етеді.

Жасуша Зерттеулерінің Болашағы және Медицинадағы Қолданылуы

1

Жаңа дәрілер мен емдеу әдістері

Жасушалық терапия және гендік инженерия арқылы ауруларды емдеуге жаңа мүмкіндіктер ашылады.

2

Жекелендірілген медицина

Жасушалық деңгейдегі ерекшеліктерді ескере отырып, ауруларды емдеудің тиімді әдістерін дамытуға мүмкіндік береді.

3

Тіршіліктің құпияларын ашу

Жасушалардың жұмысын тереңірек зерттеу тірі организмдердің қалыпты және патологиялық процестерін түсінуге көмектеседі.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс