Ісіктің дамуындағы жасушалық иммунитеттің тежелуі: механизмдер, антигендік атипизм және клиникалық-диагностикалық аспектілер

Қожа Ахмет Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті. Медицина факультеті.

Тақырып:Ісіктің дамуындағы жасушалық имунитет жүйесінің тежелуі

Орындаған: Шайбеков К Иманберді Камшот Курвантаев М

Тобы:ЖМ-309

Қабылдаған:Ахатаева М

І. Кіріспе.

ІІ. Негізгі бөлім:

2. 1. Жасушалардың қатерлі ісікке айналуы туралы қазіргі көзқарастар;

2. 2. Ісік жасушаларының антигендік құрамы;

2. 3. Ісік дамуындағы иммунитет тежелуінің маңызы;

2. 4. Арнайы трансплантациялық ісік антигендері

2. 7. Ісікке қарсы иммунитеттің тиімді механизмдері

2. 6. Ісік ауруларын емдеудегі гендік терапия принциптері

ІІІ. Қорытынды.

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер.

Жоспар:

Қатерлі ісік тініне тән атипизм түрлері

Антибластомды иммунды факторлар:

Ісік дамуындағы иммунитет тежелуінің маңызы

Ісіктің ерте диагностикасына алғышарт иммундық жүйе қызметінің жетіспеушілігі болып табылады. (сосын ғана онкомаркерлер)

ИЖЖ: жасушалық иммунитеттің төмендеуі

Қалыпты жағдайда, ИЖ 100 000 000 - 1 000 000 000 дейін ісік жасушаларын жойқындай алады.

Ісікке қарсы иммунды жауаптың тежелу себептері:

1. Көптеген канцерогендер мен онкогенді вирустар өз әсерін тигізбей қоймайды;

2. Т-киллерлер көбеюінің тежелуі (ісік өсуінің алғашқы сатыларынан бастап кішізоналық супрессиялық төзіиділік пайда болады) ;

3. Айналымдағы ісік антигенінің мөлшерінің артуы (метастаздан) ;

4. Иммунотерапия - сәулелік-химиялық ем;

5. “Антигенді дрейф” (ісік жасушасының антигендік құрамының өзгеруі) ;

6. Т-киллердің ісік жасушасымен байланысуы (ісік жасушасының МНС антигендерінің өзгергендігі) .

Ісікке қарсы иммунитеттің

жасушалық механизмдері

Цитотокси-калық Т-лим-фоциттер

Тх-1

Т-к

Макрофагтар

NK-жасушалар

Цитокиндер:

ИЛ-2 - аутокринді түрінде Тх-1 қосымша көбеюін күшейтеді.

ИЛ-2 ИФН-гамма-мен бірігіп ісікспецификалық Т-киллердің бөлінуі мен дамуын шақырады.

Тимусқа тәуелсіз дамиды. Өзінің беткейінде гамма-ИФ мен ИЛ-2 рецепторларын

экспрессиялайды.

Өзінің беткейінде IgG-дің Fc-фрагментіне рецепторы бар және антиденетәуелді жасушалық цитотоксикалық қасиетке ие.

Атқаратын қызметі бойынша цитотоксикалық, бірақ NK-де барлық Тk-лерде кездесетін АТР-лар жоқ.

NK-ді нысана-жасушаға сол нысана-жасушаның мембраналық антигеніне спецификалық антидене IgG алып барады. Аt-Ag-нысана-жасуша кешеніне келіп қосылады.

Оларға моноциттер, нейтрофилдер, макрофагтар, эозинофилдер, NK және кейбір лимфоциттер жатады.

АТЖЦ (АЗКЦ) - антиденелер эффектор-жасушалардың “жолсерігі” қызметін атқарып, бөтен антиген тасымалдаушы нысана-жасушаға алып келеді.

NK-жасушалардың организмдегі функциясы ісіктердің дамуынан, вирустардан және т. б. қорғау.

Негізгі маркерлері: CD16 және CD56.

NK нысана-жасушаларды перфориннің көмегімен талқандайды.

Дені сау ересек адамдарда NK (CD16+) - 8-12% кездеседі.

Ісік және иммунды жүйенің өзара қарым-қатынасы

Қатерлі ісіктің иммунды диагностикасы

Онкомаркерлерді анықтау: ісік-спецификалық антигендер - трансплантациялық антигендер, вирустың антигендер, РЭА, онкоген белоктары және т. б.

Моноклональды антиденелер:

белгілі бір дертке немесе оның бір сатысына ғана тән антиденелер;

тек бір ғана антигенге танылатын антиденелер;

тек бір ғана клоны бар антиденелер.

Мысалы:

Жедел лимфобласты лейкозға - CD10 тән;

Т-жасушалы жедел лимфолейкозға - CD5 тән.

В-жасушалы лимфомаға - CD20 моноклонды антиденелері қолданылады.

Мысалы:

РЭА - бауыр ісігі, тоқ ішек ісігі, ұйқы безі карциномасы, нейробластома, тератома, лейкоз және т. б. ;

mys-белок - Беркитт лимфомасы, кеуде ісігі, өкпе, асқазан ісігінде;

Bcl-2 онкогені - В-жасушалық лимфомада;

mdm-2 онкогені - саркомаларда;

бұзылған АРС-гені - тік ішек ісігінде;

BRCA1, BRCA2-гендері - сүт безі рагінде анықталады.

HLA генінің 6 хромосомада орналасуы

Гистосәйкестік гендері екі топқа бөлінеді:

I-топ

II-топ

I-топтағы HLA молекуласының структурасы

Альфа-полипептидті тізбектері:

340 аминоқышқыл қалдықтарынан құралып, жасушадан тыс үш доменнен (альфа1, альфа2, альфаЗ), бір трансмембраналық бөліктен және цитоплазма ішілік «құйрықтан» тұрады.

Бета-тізбегі 100 аминқышқылынан құралған жасушадан тыс домені бар бета-2-микроглобулин болып табылады.

«Пептидті байланыстырушы жүлге» екі альфа-спиральдан («қабырға») және антипараллельді бета-қатпардан («түбі») пайда болады.

Қалыпты жағдайда HLA жүйесінің

I-топтағы антигендері барлық ядросы бар жасушаларда болады.

HLA I молекуласының көрінісі

HLA I молекуласының антигенді таныстыру механизмі

HLA II-тобы В-лимфоциттерде, макрофагтарда және дендриттік жасушаларда (яғни антигенді презентациялаушы жасушаларда) болады. Гамма-интерферон сияқты цитокиндердің әсерімен HLA II-тобының молекулалары Т-лимфоциттерде, эндотелиалды және эпителиалды жасушаларда да болуы мүмкін. HLA I тобының молекуласы антигеннің пептидтерін Т-лимфоцит-киллер/супрессорларға таныстырады

Гистосәйкестік гендерінің II-тобы:

HLA II-тобы молекуласының структурасы

Альфа-тізбектері мен бета-тізбектері 230 аминқышқылының қалдықтарынан тұратын жасушадан тыс екі доменнен (альфа 1 и альфа 2, бета 1 и бета 2) және трансмембраналық бөлік пен плазма ішілік «құйрықтан» құралған.

Пептидті байланыстырушы жүлге альфа және бета полипептидті тізбектердің альфа 1 және бета 2 домендерінен түзілген: олардың альфа-спиральдері «қабырғасы« және антипараллелді бета-қатпарлары «түбі» болып табылады.