Педагогика ғылымының тарихы

Презентация қосу

Педагогика ғылымының тарихы
Жоспар:
1.Ерте дәуірдегі педагогикалық ой-
пікірлердің дамуы
2.Орта ғасырдағы тәрбие мен оқыту
мәселелері. Гуманист педагогтардың
педагогикаға қосқан тың үлесі
3. ХVІІ-ХVІІІ ғасырларда шетел мектебі мен
педагогикасының дамуы
4.Орыстың революцияшыл-демократ
педагогтары және кеңестік педагогика
Қазақстанда XIX-XX ғасырда
педагогикалық ой-пікірлердің қалыптасып,
дамуы
Ертедегі шығыс елдерінің Саясат, тәрбие, мемлекет, жеке
(Мысыр, Вавилония, Үнді, адам тәрбиесінің мақсаттары
Қытай) философиялық мен мазмұны және ерекшелігі
жүйесінде дамыды, сияқты педагогикалық
философияның элементтері мәселелерді қарастырды
ретінде қарастырылды.

Ерте дәуірдегі
педагогика

Ежелгі дәуірдің ұлы
Қоғамның жас ұрпақты ойшылдары
тәрбиелеудің тиімді жолын Сократ (469-399 б,э.д.жж),
табу мақсатынан және Платон (427-347 б.э.жж.),
өндірісті дамыту талабынан Аристотель (384-322 б.э.д.жж),
туған. Демокрит (б.э.д.270 ж.
шамасында өмір сүрген)
Сократ оқу және Платон - Сократтың
шәкірті. «Мемлекет
тәрбиелеуде туралы» трактаты бар.
оқытудың сұрақ- М.д.тәрбиеде ойынның
жауап әдісін рөлін бағалады. Құлдардың
жасады. балаларына білім беруге
қарсы болды.

Аристотель этикалық Демокрит - ақыл-ойды
тәрбиеге аса жоғары мән сезімнен жоғары қойды.
берді. Тәрбие - дене, Этиканы өз алдына жеке
адамгершілік және ақыл- ғылым саласы деп тұңғыш
ойдың бірлігі деді. танып, мінез-құлықтың
Отбасы тәрбиесін өте педагогикалық-
жоғары бағалады. психологиялық негізін
салды.
Орта ғасырдағы
педагогикалық ойлар

Өкілдері: Шіркеу қоғамның
философ Августин рухани өміріне
(б.э.д.354-430 жж), үстемдік жасап,
дінтанушы тәрбиені діни бағытқа
Фома Аквинский салды.
Гуманистік бағытта
Өкілдері: Ф.Рабле, Педагогика өз
болды. «Мен – адаммын,
М.Монтень, Т.Мор, алдына жеке
сондықтан маған
Т.Кампанелла, ғылым болып
адамгершілік бөтен
В.Ратке бөлініп шықты.
емес» деп ұрандатты.

Қайта өрлеу дәуіріндегі
(ХІV-ХVІ ғғ) педагогика.
Дене тәрбиесін, эстетикалық В.Ратке Еуропада бірінші
тәрбие, математика, болып балаларға арнап
астрономия, механика, оқулықтар және
жаратылыс ғылымдарын мұғалімдер үшін оқу-
оқыту арқылы білім беруді әдістемелік құралдар
талап етті, баланы жазды.
бағалауды жақтады. Педагогикада тұңғыш рет
оқуды еңбекпен «Дидактика» ұғымын
байланыстыру қажеттігін енгізді.
айтты.
«Ұлы дидактика» Ол прогресшіл
(1657ж), бағытта болды.
“Тілдер мен Барлық балаларды
барлық жаппай оқытуды
ғылымдардың қолдады. Отбасы
ашық есігі” (1631), тәрбиесін жоғары
“Аналар мектебі” қойды.

Чех халқыны ұлы
педагогы –
Ян Амос Коменский
(1592-1670)

«Мектеп –
адамгершілік
Тұңғыш рет
шеберханасы болуға сыныптық-
тиіс» деген сабақ
көзқарасты ұсынды. жүйесінің
“Білімділер нағыз негізін талдап
адам ...” деп
есептеді.
жасады.
Жан-Жак
Джон Локк Руссо (1712-
(1632-1704)
Францияда 1778) «Эмиль
«Тәрбие
К.А.Гельвеций немесе тәрбие
туралы ойлар»
«Адам». туралы»
(таза тақта),
Д. Дидро романы,
«Ақылды
«еркін тәрбие»
тәрбиелеу»
теориясы

ХVІІ-ХVІІІ ғасырларда шетел
мектебі мен педагогикасының дамуы.

«Прогресшіл» Неміс педагогы
Швейцарияны көзқараста А.Дистервег
ң педагог- болды. тәрбиені
демократы Адамгершілік табиғатпен
И.Г.Пестолоцц байланыстырды
тәрбиесіне
и «Лингард и . И.Ф.Гербарт
көбірек көңіл тәрбие мақсаты
Гертруда» бөлді. тәртіп деді.
Демократияшыл
тәрбиенің идеяларын
ұсынушылар:
Революциялық-демократияшыл Н.И.Пирогов,
ойдың негізін салушылар:
К.Д.Ушинский,
А.Н.Радищев, В.Г.Белинский
А.Н.Герцен; Н.Г.Чернышевский,
Л.Н.Толстой
Н.А.Добролюбов – орыстың сословиелік мектепті
рухани көсемдері болды қатты сынға алып,
халық тәрбиесін
түбірімен өзгертуге
Орыстың революцияшыл-
шақырды.
демократ педагогтары және
кеңестік педагогикасы
Кеңес педагогикасы жаңа қоғам адамын тәрбиелеу
идеяларын жасай бастады.
Н.К.Крупская (сыныптан тыс тәрбие жұмыстарын
ұйымдастыру, пионер қозғалысы, “Халық ағарту ісі
және демократия”);
А.С.Макаренко (ұжым туралы ілім, «Ата-аналар
кітабы», «Балаларды тәрбиелеу жайлы дәрістер»
және т.б.);
А.С.Сухомлинский «Балаға жүрек жылуы», “Ұлыма
хат” т.б.).
Ш.Ш.Уәлиханов (1835-1865)

Қазақ даласындағы оқу, «Тек ақиқат білім ғана
мектеп ісін ғылыми негізде адамға күдік
құрып, оқу білімнің табиғат
сырларын ашуға бағытталуын,
туғызбайды,
халқының мәдениетті елдерді ол өмірді бағалауға,
қуып жетуін аңсады. тұрмыс құруға үйретеді»
Демократиялық- Торғайда – қолөнер,
ағартушылық Қостанайда –
бағытта болды ауылшаруашылығы
училищелері,
Ырғызда қазақ
Мектеп ашты, қыздарына
оқуқұралдарын арнап мектеп-
интернат
жазды, қазақ
ашуға ықпал етті.
балаларын
оқуға тартты
Ы.Алтынсарин (1841-1889)

Тәлімгер-ұстаздар Қазақ жастарының
дайындап, оларға мамандық алуына
ғылыми-әдістемелік жол ашты
басшылық жасады.
Поэтикалық жастарды халқының
шығармалары әдеп-ғұрпы, салт-санасы,
мен «Ғақлия» дәстүрінен тәлім-тәрбие
сөздері алуға шақыруы
педагогикалық дүниежүзілік педагогика
ой-пікірлерге классиктерінің
толы. ой-пікірлерімен үндеседі.

А.Құнанбайұлы (1845-1904)

Еңбектерінде табиғаттың санадан тыс,
тәуелсіз өмір сүруі, өмір ақиқатының
түйсікпен қабылдануы, адам
жаратылысының бірдей еместігі,
ғылымның ақылмен, жан құмарымен
алынатындығы айтылады.
Ауыл мектебінде, Балалардың
семинарияларда қазақша сауат
бала оқытты. ашуын, оқудың
ана тілінде
жүргізілуін
1912 жылы
талап етті.
тұңғыш оқу
құралы
«Әліппені»
жазды. А.Байтұрсынұлы (1873-1937)

1912 жылы араб Ол ұсынған жаңа әліпби
графикасын қазақ 1913 жылдардан бастап
тіліне икемдеп, мұсылман медреселері
төте жазуды мен орыс-қазақ мектептерінде
ұсынды. қолданыла бастады.
Ы.Алтынсариннің А.Байтұрсынов
ұстаздық сияқты оқу-тәрбие
идеяларын мәселелеріне
әрі қарай ғылыми тұрғыдан
дамытты. қарады.

М.Дулатов (1885-1935)
шәкірттердің жаңа «Есеп құралы» (1921)
бағдарламалар қазіргі кездегі
арқылы білім алуына, математикадан
мұғалімдердің ғылыми оқу кітаптарын
дидактикалық
құрастырушылар
қағидаларға
сәйкес сабақ жүргізуіне
үшін теңдесі жоқ үлгі
ерекше мән берді. болды.
Н.Құлжанова (1887-1934)

Мектепке дейінгі «Мектепке дейінгі
тәрбие балаларды
мәселесінің тәрбиелеу»
негізін қалауға (1924)
қатысқан атты педагогикалық
педагог. жинақ-нұсқау кітабы
Педагог, 1938 жылдан
ғалым, бастап Абай
Қазақстан ат.қазақ
ғылымына пед.институты
еңбек сіңірген нда жұмыс
қайраткер, істеп,
профессор. дидактикамен
жете
шұғылданды.

Р.Г.Лемберг (1888-1975)

«Сабақ құрылысының мәселелері» (1941),
«Сабақта оқушылардың білімі мен іскерлігін
жетілдіру» (1942) т.б. ірі еңбектері жарияланды.
“Психология”
Ақын, (1926), “Жан
прозашы, жүйесі және
драмашы, өнер таңдау”
сыншы, (1926)
публицист, еңбектері
аудармашы, педагогика-
ағартушы, психология
қоғам саласында
қайраткері Ж.Аймауытов (1889-1931)
құнды.

Халық «Тәрбиеге жетекші» атты
ағарту еңбегінде (1924)
комиссариа педагогиканың дидактика
тында, пед. саласын ғылыми негіздеген.
оқу
орындарын
да қызмет
М.Жұмабаев (1893-1938)

“Ересектерге” атты сауат ашуға арналған оқулығы мен
«Педагогика» (1923ж Орынбор) атты еңбегі сол кезеңдегі
ана тілімізде жазылып,
ғылыми әлемді елең еткізген туынды болды.
Шәрапи Әлжанов (1901-1938) –
қазақ педагогика ғылымының
тұңғыш профессоры.
Тәлім-тәрбие саласында әр түрлі
тақырыпта 20-дан астам еңбек
жазған.
Оның «Ес және есте сақтау
мәселелері»,
«Ой мәселелері», «Дағдылану
мәселелері» (1936) атты елеулі
еңбектері бар.
Әбдіхамит Сембаев (1905-1989)

80-нен астам «Қазақстанда Советтік мектептің даму
қомақты тарихы» (1962ж) атты монографиялық
ғылыми- еңбегінде педагогика саласында қол
педагогикалық жеткізген табыстарын нақтылы деректермен
еңбектердің авторы ғылыми тұрғыда дәлелдеді.
Сұлтанбек Қожахметов (1910-1945)
Дидактика
мәселелерімен жан- Ұлттық мектептерді
жақты айналысқан ұйымдастыру, оқулықтар мен
педагогтардың бірі. оқу-әдістемелік құралдарын,
«Педагогика
оқу бағдарламаларын жасауда
мәселелері»
(1940) деген еңбегі бар. зор еңбек сіңірген.
Қартбай Бержанов (1924-1976)
– педагогика ғылымдарының
докторы, профессор.
Педагогика ғылымының
дамуына елеулі үлес қосқан
ғалым-ұстаз. Жоғары оқу
орындарының студенттеріне
арнап қазақ тілінде
тұңғыш “Педагогика
тарихы”оқулығын жазған.
Хронологиялық кесте

Педагогика Бағыты Көрнекті Көзқараста Еңбектер
ның даму өкілдері ры мен і
кезеңдері қарастырға
н
мәселелері

Ұқсас жұмыстар

Педагогика - тәрбие және оқыту туралы ғылым

Педагогиканың ғылыми таным саласы - тәрбие

Педагогиканың шығу тарихы

Педагогика ғылымының салалары, басқа ғылым салаларымен байланысы

Педагогика ғылымының салалары

Теория негізі

Педагогика ғылымы

Педагогикалық теория

Педагогика ғылымының дамуы мен міндеттері

Педагогика ғылымның әдіснамасы

Пәндер