Дендриттік жасушалар

«Микробиология, вирусология және иммунология» кафедрасы

ПРЕЗЕНТАЦИЯ

Тақырыбы: Иммуногенезде жасушааралық кооперация туралы түсінік.

Орындаған: Уалихан Ш. Ж.

Қабылдаған:

Тобы: ВМ-ПҚ-02-23.

Шымкент-2024 ж.

Жоспары:

Кіріспе;

Негізгі бөлім;

1. «Иммунитет» түсінігі, иммунитеттің негізгі қызметтері. Иммунитеттің түрлері.

2. Адам ағзасының иммунокомпонентті жасушалары.

3. Адамның иммунды жүйесі диффузды мүше ретінде.

III. Қорытынды;

IV. Пайдаланылған әдебиеттер.

Кіріспе

Иммунология - бұл ағзаның генетикалық бөгде денелерден (антигендерден) қорғану тәсілдері мен механизмдерін зерттейтін жалпы биологиялық және медициналық ғылым. Медициналық практикасына «иммунитет» термині XIX ғасырдың екінші жартысында, адамдар инфекциялық аурулардан қорғану әдістері зерттелу кезінде, яғни теориялық және эксперименталды иммунология қалыптасу кезінде енгізілген.

Негізгі бөлім

Иммунитет - көрінісі мен механизмі бойынша әрқилы болып келетін жалпы жоғары сатыдағы организмдерге (адамдар, жануарлар, өсімдіктер) ортақ биологиялық қасиет. Организмнің бұл қасиеті оның жеке басының тіршілік ортасына бейімделу ерекшеліктерімен тікелей байланысты. Иммунитет кезінде организмде аса күрделі биологиялық процестер жүріп, организмнің қорғаныштық қасиеті арта түседі. Соның нәтижесінде түрлі зиянды микроорганизмдерді, олардың уларын, т. б. бөгде заттарды ыдыратып, бейтараптап жойып жіберетін қабілеті күшейеді.

“Иммунитет” термині латынның “immunitas” сөзінен шыққан, мағынасы - “қорғаныс” немесе “босату”.

Иммунитеттің негізгі қызметтері

Иммунитеттің басты міндеті - ағзаның ішкі тұрақтылығын (гомеостаз) сақтау және оны сыртқы қауіптерден қорғау. Оған мыналар жатады:

Патогендермен күресу:

• Вирус, бактерия және басқа да инфекциялардың енуін болдырмау немесе оларды жою.

• Жұқпалы аурулардан қорғау.

Бөгде заттарды тану:

• Организмге кірген бөтен молекулаларды (антигендерді) анықтау және оларға қарсы әрекет ету.

• Қартаю немесе зақымдалу салдарынан өзгерген жасушаларды, соның ішінде ісік жасушаларын тану және жою.

Гомеостазды сақтау:

• Өз жасушаларының зақымдалған немесе өлі бөліктерін тазартып, ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығын қамтамасыз ету.

Иммунитеттің түрлері

Табиғи

Жасанды

Туа пайда болған

(пассивті)

Жүре пайда болған

(активті)

пассивті

Активті

Анадан балаға өтеді

Жұқпалы аурулардан кейін пайда болады.

Вакцина егілгеннен кейін байқалады

Емдік сарысудың әсерінен кейін көрінеді

Иммунитеттің түрлері

Иммундық жауап

Иммуногенез - бұл иммундық жүйенің белсендірілуі және иммундық жауаптың қалыптасуы. Ол патогендердің (вирустар, бактериялар, саңырауқұлақтар) енуіне жауап ретінде жүреді. Бұл процесс кезінде иммундық жүйенің жасушалары белсендіріліп, патогендермен күресуге бағытталған әртүрлі молекулаларды шығарады.

Қорғаныс механизмі

Иммундық жүйе организмнің қорғаныс механизмін қамтамасыз етеді, патогендердің, инфекциялардың, сондай-ақ аурулардың дамуына қарсы тұруға көмектеседі. Ол организмге бөгде заттарды анықтауға және оларды жоюға мүмкіндік береді.

Notes: 2

Иммундық Жүйе Жасушалары

Фагоциттер

Патогендерді жұтып, жоятын жасушалар.

Т-лимфоциттер

Антигендерді танитын және иммундық жауапты басқаратын жасушалар.

В-лимфоциттер

Антиденелерді шығаратын жасушалар.

Иммун Жасушалары Арасындағы Кооперация

Өзара әрекеттесу

Байланыс

Жасушааралық кооперация - бұл әртүрлі иммундық жасушалардың бір-бірімен тікелей немесе жанама байланыс арқылы әрекеттесуі. Олардың арасындағы байланыс арқылы иммундық жауап тиімдірек болады, және бұл организмнің ауруларға қарсы тұруын жақсартады.

Тікелей байланыс

Тікелей байланыс арқылы жасушалар бір-бірімен жанасады және мембраналық рецепторлардың көмегімен сигналдарды алмасады. Бұл байланыс иммундық жауапты жылдамдатқыш фактор болып табылады.

Жанама байланыс

Жанама байланыс кезінде жасушалар бір-біріне цитокиндер немесе хемокиндер сияқты сигналдық молекулалар арқылы әрекет етеді. Бұл әдіс кең ауқымды иммундық жауаптарды реттеуге мүмкіндік береді.

Notes: 3

В-лимфоциттердің Қызметі

Антиденелер

В-лимфоциттер (В-жасушалар) - бұл антиденелер шығаратын иммундық жасушалар. Антиденелер - бұл патогендерге жабысып, олардың организмдегі әрекетін бейтараптандыратын арнайы протеиндер.

Еске сақтау

В-жасушалар сонымен қатар иммундық жауапта еске сақтау қызметін атқарады. Олар бірінші рет патогенмен кездескенде оны «еске сақтайды» және келесі кездесуде тез әрі тиімді жауап бере алады.

Белсендіру

В-жасушалардың белсендірілуі үшін Т-хелперлердің көмегі қажет. Т-хелперлер В-жасушаларға антиденелер шығаруға сигнал береді, осылайша иммундық жауап тиімдірек болады.

Т-хелперлердің Рөлі

Т-хелперлер

Т-хелперлер (Тh) жасушалары - бұл иммундық жүйенің басты реттеушілерінің бірі. Олардың негізгі міндеті - иммундық жауапты бастау және басқару.

Белсендіру

Т-хелперлер В-жасушаларды және ЦТЛ жасушаларын белсендіреді, сондай-ақ цитокиндерді бөліп шығарады. Цитокиндер - бұл иммундық жауаптың бағытын анықтайтын және басқа иммундық жасушалардың қызметін реттейтін сигналдық молекулалар.

Notes: 5

Антигендік Ынталандыру және В-жасушалардың Белсендірілуі

Антигендер

Антигендер - бұл иммундық жүйенің реакциясын тудыратын бөгде заттар. Антигендер әртүрлі болуы мүмкін: бактериялардың бетіндегі молекулалар, вирустың протеиндері, аллергендер және т. б.

Ынталандыру

Антигендер В-жасушалардың бетіндегі рецепторлармен байланысып, оларды белсендіреді. Белсендірілген В-жасушалар антиденелер шығара бастайды.

Антиденелер

Антиденелер антигенге жабысып, оны бейтараптандырады немесе оны иммундық жүйенің басқа жасушалары тани алатын етіп белгілейді.

Notes: 6