Қазіргі қазақ әдебиетінің ерекшеліктері



Тақырыбы: Қазіргі қазақ поэзиясы, прозасы, драматургиясының даму сипаты
Дайындаған:Үркенбаева Ж. А. Пән: Қазақ тілі мен әдебиеті.
Жылы: 2024.

Кіріспе
• Қазіргі қазақ әдебиетінің ерекшеліктері:
Тәуелсіздік жылдары қазақ әдебиеті қоғамдағы рухани жаңғырудың бір бөлшегіне айналды. Әдебиеттегі басты өзгерістер - ұлттық болмысқа бет бұру, тарихи тақырыптарды қайта ашу және заманауи мәселелерді көтеру.
• Қоғамдық-әлеуметтік жағдайдың әсері:
Экономикалық және саяси өзгерістер әдебиетке жаңа тақырыптарды енгізді. Мысалы, көші-қон, урбанизация, ұлттық мәдениетті сақтау, жаһандануға қарсы тұру.

Қазіргі қазақ поэзиясы: даму бағыттары
• Тақырыптық ерекшеліктер:
Поэзияда ұлттық сана мен рух, тәуелсіздік жолындағы күрес, махаббат пен табиғат, жеке адамның ішкі әлемі тақырыптары көбірек ашылды.
• Тілдік ерекшеліктер:
Заманауи поэзияда қазақ тілінің байлығы мен бейнелілігі жаңа формада көрініс тапты.
• Белгілі ақындар:
Ерлан Жүніс (Күзгі бақыт), Бауыржан Қарағызұлы (Тасқын), Ақберен Елгезек (Болмыстың баяны) .

Қазіргі поэзиядағы негізгі тақырыптар
• Ұлттық рух пен тәуелсіздік:
Ақындар ұлттың азаттығы, оның тарихи тұлғалары мен батырларын жырлап, ұлттық құндылықтарды насихаттайды.
Мысалы: Ерлан Жүністің тәуелсіздік туралы өлеңдері.
• Жеке адамның болмысы:
Поэзияда адамның сезімдері, өмірлік таңдау, рухани ізденіс секілді философиялық мәселелер қозғалады.
• Табиғат және махаббат:
Поэзияның бұл бағыты қазақ халқының табиғатқа деген терең байланысын көрсетеді.

Қазіргі қазақ прозасы: даму ерекшеліктері
• Жанрлар:
Қазақ прозасы роман, повесть, әңгіме жанрларында үлкен жетістіктерге жетуде.
• Тақырыптық тереңдік:
Қоғамның әлеуметтік мәселелері, экологиялық мәселелер, заманауи қазақ отбасының құндылықтары.
• Белгілі жазушылар:
• Төлен Әбдік (Парасат майданы) - адам психологиясының күрделілігін ашқан философиялық шығарма.
• Дулат Исабеков (Қарғын) - әлеуметтік өзгерістерді бейнелеген шығарма.
• Әлібек Асқаров (Жүсіпбек жолы) - тарихи тақырыпты заманауи көзқараспен қарастыру.

Қазақ прозасындағы өзекті мәселелер
• Әлеуметтік теңсіздік:
Қазіргі прозада қоғамдағы әділетсіздік, кедейлік, жастар арасындағы жұмыссыздық сияқты мәселелер көтеріледі.
• Отбасы құндылықтары:
Заманауи прозада қазақ отбасының құндылықтарын сақтау мәселелері, отбасындағы ұрпақтар байланысы жиі көрініс табады.
• Рухани ізденіс:
Адам болмысының мәнін іздеу, қоғам мен жеке тұлға арасындағы байланыс мәселелері.

Қазіргі қазақ драматургиясы: дамуы
• Дамудың негізгі бағыттары:
Драматургияда театр өнерінің дамуына үлкен көңіл бөлініп, заманауи пьесалар жазылуда.
• Белгілі драматургтер:
• Рахымжан Отарбаев (Фариза) - заманауи қазақ әйелінің бейнесін ашады.
• Дулат Исабеков (Ескі үйдегі екі кездесу) - адамның ішкі жан дүниесін ашады.

Драматургиядағы өзекті тақырыптар
• Ұлттық мәдениет пен құндылықтар:
Қазақ қоғамының тарихы, ұлттық болмысы пьесаларда кеңінен көрініс табады.
• Жаһандану:
Жаһанданудың қазақ мәдениетіне әсері және оның салдары драмалық шығармаларда жиі қозғалады.

Әдебиеттегі жаңа ағымдар мен тәжірибелер
• Постмодернизм:
Қазіргі қазақ әдебиетінде символизм мен постмодернистік әдістер қолданылып, күрделі тақырыптарды бейнелеуге мүмкіндік береді.
• Мультимәдени шығармашылық:
Жазушылар шетел әдебиетінің әдістерін бейімдеп, қазақ әдебиетіне жаңашылдық енгізуде.

Қазіргі әдебиеттің шетелдік аудиторияға ықпалы
• Қазақ әдебиетін аудару арқылы әлемге таныту жұмыстары белсенді жүргізілуде.
Мысалы:
• Олжас Сүлейменовтың өлеңдері көптеген тілдерге аударылған.
• Әбіш Кекілбаевтың (Аңыздың ақыры) шығармасы халықаралық оқырмандар тарапынан жоғары баға алған.

Қорытынды
• Қазақ әдебиетінің жетістіктері:
Тәуелсіздік жылдарында қазақ әдебиеті жаңа тақырыптарды қамтып, рухани құндылықтарды сақтап, жаһандық әдебиетке интеграциялануда.
• Болашаққа болжам:
Жас жазушылар мен ақындар ұлттық әдебиетке жаңа серпін беруде.

Пайдаланылған әдебиеттер мен дереккөздер
1. “Қазақ әдебиеті” журналы.
2. Қазіргі авторлардың шығармалары.
3. Мерзімді басылымдар мен әдеби зерттеулер.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz