Радиацияның қоршаған ортаға әсері

Презентация қосу

Радиацияның қоршаған
ортаға әсері
Семей ядролық
полигонындағы
сынақтардың
адамдарға, қоршаған
ортаға әсері

Тұңғыш атомдық жарылыстың радиоактивті өнімдері аймақтың барлық елді
мекендерін жауып қалды. Көрші қонған әскери объектіде не болып жатқаны
туралы түсінігі жоқ жақындағы ауылдардың тұрғындары радиациялық сәуленің
сұмдық дозасын алды. Халыққа сынақ туралы ескертілмеген де еді. Ядролық
жарылыстар туралы халыққа 1953 жылдан бастап қана ескертіле бастады. Онда
адамдар мен малды радиоактивті заттардың таралу аймағынан уақытша көшіру,
оларды қарабайыр қорғаныш объектілеріне, орларға немесе кепелерге жасыру
көзделді. Алайда жарылыстан кейін адамдар радиациядан былғанған жерлердегі
өз үйлеріне оралып отырды. Жарылыс толқыны көптеген үйлер терезесінің
шынысын ұшырып жіберген, кейбір үйлердің қабырғалары қирады. Кейінірек
сынақ алдында уақытша көшірілген адамдар полигон жанындағы туған жерлеріне
қайтып орала бастағанда, олардың көбісі үйінің орнын сипап қалды, не қақырап
кеткен қабырғаларды көрді. Семей ядролық полигонындағы сынақтардың әсері
туралы алғашқы шын да жүйелі деректер Қазақ КСР Ғылым академиясы
жүргізген кең ауқымды медициналық-экологиялық зерттеулердің нәтижесінде
алынды.
Зерттеулерді, ғылыми экспедицияларды профессор
Б. Атшабаров басқарды. Радиацияның адамға
ықпалының механизмі қазіргі кезде едәуір жақсы
парықталған. Бұл орайда ең қауіптісі – иондалатын
радиацияның ықпалы гендік кодты дауасыз
өзгерістерге соқтыруға мүмкін екендігі. 1949 жылғы
алғашқы жер бетіндегі жарылыстан бастап Семей
және Павлодар облыстарының радиациялық
сәулеленудің ықпалына ұшыраған басқа
аумақтардың тұрғындарының арасында сырқат
санының ұдайы өсіп келе жатқаны байқалады.
Бұлар өкпе мен сүт бездерінің рагы,
лимфогемобластоз және басқа да қатерлі ісікті
патологиялары. Жалпы алғанда рак ісігі сынақтар
басталғалы бері үш есе өсті. Семей полигонына
жақын нақ сол аудандарда жетілуіндегі әртүрлі
ауытқулар, тәндік және естік кемшіліктер әрқилы
сәбилер дүниеге ерекше көп келеді. Мамангдардың
айтуынша, соны бәрі нақ қысқа мерзімді және
қалдықты радиацияның кесірінен болатын
генетикалық мутациямен байланысты. Адамдар
ғана емес, жер де азап шегеді. Жылма-жыл
радионуклидтердің жинала беруі жердің құнарлығын
азайтады. Жерде орасан зор микроэлементтер:
темір, мыс, магний және басқа металдар әрттүрлі
дәнді дақылдар адам организміне сіңеді.
Радиациялық əсерлердiң шығу
көздерi баршаға мəлiм, қарапайым
космостық сəулелерден бастап,
экологиялық катастрофалар болып
табылатын ядролық қаруларды
сынау, атом ядролық
станциялардағы авариялар, т.с.с.
Радиоактивтi элементтердi өндiру
мен атом қондырғыларын,
двигательдерiн iске қосу жұмыстары
кезiнде атмосфераға өте қауiптi
радиоактивтi заттар бөлiнуi мүмкiн.
Радиоактивтi заттар атмосферада
тозаң, не аэрозоль түрiнде болады,
олардың азғантай дозасының өзi
адамның нерв системасы, жыныс
бездерi, асқорыту, тыныс алу
органдары, қалқанша без бен
гипофиз қызметiне зиянды əсер
етедi.
Қазіргі кезеңнің өзекті мәселелерінің бірі – радияциялық
ластану болып қалып отыр. Радиактивті ластанумен күресу тек
алдын алу сипатында ғана болады. Себебі табиғи ортаның
мұндай ластануын нейтралдайтын биологиялық ыдырату
әдістері де, басқа да механизмдері де жоқ. Қоректік тізбек
бойынша тарала отырып (өсімдіктерден жануарларға)
радиоактивті заттар азық-түлік өңімдерімен бірге адам
ағзасына түсіп, адам денсаулығына зиянды мөлшерге дейін
жиналуы мүмкін.
Өткіш радиация - ядролық жарылыс
кезінде шығатын гамма сәулелер мен
нейтрондар ағыны.
Р-нің зақымдаушы әрекеті адамдардың сәуле ауруын
тудырады, зақымдаушы фактордың мәні гамма сәулелер мен
нейтрондар тірі клеткалардың молекулаларын иондап,
олардың қалыпты тіршілік қызметін бүзады. Мүның
нәтижесінде адамдар сәуле ауруына шалдығады, көп доза
алған адамдар мерт болады. үсті жабылған жыралар,
блиндаждар, паналау ғимараттары және басқа қорғаныс
қүрылыстары сондай-ақ қорғаныс киімдер Р-ның әсерін күрт
әлсіретеді.
6 и 9 августа 1945 г,
26 апреля 1986 г.

Хиросима и Нагасаки,
Чернобыль.
Радиация

Табиғи радиация Жасанды радиация

Ядролық өндірістер
Ғарыштағы ЗЕМНОЕ Атом электрстанциялары
Жұлдызды Табиғи Ядролық-энергетикалық
жарылыстар радиоактивтік қондырғылар
заттар (радон Арнайы әскери объектілер
Күн сәулелері
жә т.б.) Медициналық рентгендік
аппаратура
Күнделікті сәуле
шығаратын заттар
3. Адамның сәулеленуі

сыртқы ішкі

Ағза сыртындағы сәлелену Ағза ішіндегі сәулелену көзі:
көзі.: Демалу жолдары
Теңіз деңгейінен неғұрлым арқылы(шаң);
жоғары болған сайын, Асқорыту жолдары арқылы
соғұрлым радиация да (тамақ,су);
жоғары болады Зақымданған тері арқылы.

Ұқсас жұмыстар

Бейбіт уақыттағы Радиоактивті ластану

Қазақстанның экологиялық апаты

Семей ядролық полигоны ауданында

Қоршаған ортаның физикалық, химиялық және биологиялық ластануы және олардың экологиялық генетикалық салдарлары

Табиғи ортаның сапасы мен халық денсаулығы

СЕМЕЙ ЯДРОЛЫҚ ПОЛИГОНЫ СЕМЕЙ ЯДРОЛЫҚ ПОЛИГОНЫ

Адам денсаулығы қоршаған орта мен әлеуметтік ортаның туындысы

Ядролық қарусыз әлем

Семей ядролық полигонының экологиялық зардаптары

Семей полигонының инфрақұрылымы

Пәндер