Эритроциттер лейкоциттерге жасушалар

Презентация қосу

ONTUSTIK SOUTH
KAZAKHSTAN KAZAKHSTAN
MEDISINA MEDICAL
AKADEMIASY ACADEMY

П»»»»»Патологиялық анатомия және гистология кафедрасы

ПРЕЗЕНТАЦИЯ

Тақырыбы:Қан және лимфа

Орындаған: Досыбаева Айдана
Группа: ВМ-СҚА-02-23/А2
Қабылдаған:Тоймбетова Қ.А
Шымкент 2024
ЖОСПАР

1. Кіріспе

2. Қанның ұлпа ретіндегі морфофункцияналдық
сипаттамасы.

ЖОСПАР 3. Эритроциттер мен тромбоциттерінің
цитофункционалды ерекшеліктері.

4. Қорытынды

5. Пайдаланылған әдебиеттер
Ағзаның ішкі ортасы деп-
ағзадағы сұйықтықтардың
жиынтығын айтады.
Ағзаның ішкі ортасы үш заттан
Қанның ұлпа ретіндегі тұрады:Қан,лимфа,ұлпа.
морфофункцияналдық
сипаттамасы
ҚАН
Қан (грекше haemo; латынша sanquis-қан)-
сұйық дәнекер ұлпа,қоректік (трофикалық) және
қорғаныс қызметтерін атқарады.Ол қан
тамырларының тұйық жүйесін бойлай
ағып,тасымалдау қызметін де атқарады.Ағзадағы
биологиялық әркетшіл заттардың гуморольдық
реттелу қызметі қанның қатысуымен іске
асады.Қан пішіндік элементтер мен плазмадан
тұрады.
Қанның пішіндік элементтері:

Эритроциттер: Лейкоциттер: Тромбоциттер:немесе қан пластинкалары тұтас
адам мен сүтқоректілер ағзасында даму лейкоциттердің саны жасушалар емес,мембранамен қапталған
процесі өтіп,ядролары мен органеллалары эритроциттерге қарағанда цитоплазманың бөлігі.Бірақ ,қант
жойылған,жоғары аз.Ересек адамның 1мм куб пластинкалары тұтас жасушалар болмаса да
дифференциацияланған,бөлінбейтін қанында 6-8 мың лейкоциттер тромбоциттер деп аталады.Тромбоциттер-пішіні
постжасушалық құрылым.Бұлар қанның болса,жаңа туған нәрестеде екі домалақ немесе сопақша келген кішкене
негізгі жасушалары оны Левенгук 1673 жылы есе көп болады.Лейкоциттердің жасушалар,ядролары жоқ.Тромбоциттер сүйек
ашқан.Эритроциттердің негізгі қызметі тыныс саны бір тәуліктің өзінде де кемігінде мегакариобластан
алуға қатысып ,оттегі мен көмірқышқыл газын өзгеріп отырады.Лейкоциттердің түзіледі.Мегакариобластан мегакариоцит
тасымалдайды.Эритроцит 66% судан,33% эритроциттерден айырмасы пайда болады,ол сүйек кемігіндегі ең ірі
гемоглобин белогынан және басқа оларда гемоглобин болмайды жасуша,цитоплазмасының көлемі үлкен.Дамып
белоктардан,ферменттерден,липидтерден және бұлар ядролы жетілу барысында мегакариоциттің
тұрады.Эритроциттер лейкоциттерге жасушалар.Олар қызыл сүйек цитоплазмасын бірнеше бөлікке бөлетін
қарағанда 500-1000 есе көп.Эритроциттердің майында ,лимфа түйіндерінде мембраналар пайда болып,цитоплазма
түрі,мөлшері әртүрлі. және көкбауырда пайда болады. кішкентай фрагменттерге бөлінеді.
Columns Style
Эритроциттердің
құрылысы:
Эритроциттердің түрі,мөлшері әртүрлі.Сау адамның
қанында 80-90% екі бүйірі қысыңқы дискоциттер
кездеседі.Одан басқа түрлері:жалпақ-планоциттер,ескірген-
эхиноциттер(плазмалеммасында үшкір өсінділері бар
6%),шартәрізді-сфероциттер,күмбез тәрізді-
стоматоциттер(1-3%) де кездеседі.Эритроциттердің ең жас
түрлері ретикулоциттер,оларды арнайы
бояулармен бояғанда цитоплазмасындағы рибосомалар мен
эндоплазмалық торлар көрініп,эритроциттерге тор пішіндес
түр береді. Ескірген эритроциттердің плазмолеммасы ішіне қарай
жымқырылып немесе сыртына қарай иіліп үшкір ұштар
түзейді,олар инвагинацияға ұшыраған және гемолиз жолымен
гемоглобиндері жойылып,қанда тек ғана қабықтары қалып
қояды,ондай түрлерін-микросфероциттер деп
атайды.Эритроциттердің мөлшері қалыпты жағдайда құбылмалы
76% эритроциттердің d=7,5мкм бұлар- нормациттер,12,5% d<7,5
бұлар-микроциттер,12,5%d>7,5,бұламакроциттер.Эритроциттер
мөлшерінің өзгеруі анизоцитоз ауруларында кездеседі.
Лейкоциттердің
құрылысы:
Қанның ақ түйіршіктері-лейкоциттер ядросы бар және
белсенді амеба тәрізді қозғалатын түссіз қан
жасушалар.Өткен ғасырдың 80 жылдарында Эрлих
лейкоциттерді екі топқа бөлген.Гранулоциттер немесе
дәнді лейкоциттер және агранулоциттер немесе дәнсіз
лейкоциттер деп.

Гранулоциттердің негізгі белгілері: Агранулоциттердің белгілері
1. Цитоплазмасында гранулалар 1. Цитоплазмасында гранулалар
болады болмайды
2. Ядролары сегменттелген 2. Ядролары сегменттерге
3. Гранулоциттердің митоздық бөлінбеген
жолмен көбейетін қабілеті 3. Агранулоциттердің кейбіреулері
болмайды және бір түрі бөлінеді және бір түрі екінші
екінші түріне ауыспайды. түріне айнала алады.
Гранулоциттердің үш типі:Ерекше гранулалары
қышқыл бояғыштармен боялатын жасушаларды
ацидофилді дәнді лейкоциттер дейді немесе
әдетте,қышқыл бояғышқа жататын эозинмен боялатын
болғандықтан,эозинофильді дәнді лейкоциттер,немесе
эозинофилдер деп атайды.Гранулалары негізгі
бояғыштармен қанық боялатын лейкоциттерді базофилдік
дәнді лейкоциттер немесе базофилдер дейді.Гранулалары
не ацидофилдікке,не базофилдікке жатпайтын
лейкоциттерді нейтрофилді дәнді лейкоциттер немесе
нейтрофилдер дейді.

Эозинофилдер Нейтрофилдер Базофилдер
Лейкоциттердің 1-4% құрайды.1 мм Лейкоциттердің 50-70% құрайды.1 мм Лейкоциттердің шамамен 0-1%
куб қанда 120-дан 350-ге дейін куб қанда 3000-нан 6000-ға дейін құрайды,сүйек кемігінде миелобластан
эозинофилдер болады.Пішіндері нейтрофилдер болады.Адамның бес дамып жетіледі,пішіні
домалақ.Жасушаның жартысын екі
домалақ,ядросы сегменттелген екі литр қанында 15-тен 30-миллионға
бөліктен тұратын ядро алып
ірі бөліктен тұрады,олар бір бірімен дейін нейтрофилдер бар.Сүйек тұрады.Гранулалары сілтілі реакция
жіпше арқылы байланысқан. кемігінде миелобластан беретін бояулармен pH>7 боялатын
дамиды,пішіні дөңгелек,ядросы болғандықтан базофил деп аталған.
бөліктерге бөлінген.
Агранулоциттерге сипаттама:

Лимфоцит: Лимфоциттердің көлеміне қарай
үш типін ажыратады:кіші лимфоцит 4,5
Моноцит:лейкоциттердің 2-8% дейінгі
мкм,орташа лимфоцит 7мкм,ірі лимфоцит
мөлшерін құрайды,лейкоциттердің ішіндегі ең
10мкм,пішіндері домалақ,ядролары ірі
ірісі,пішіні сопақтау,ядросының рішіні әртүрлі
дөңгелек.Лимфоциттер сүйек кемігінде
болып келеді:таға,бұршақ,таяқша тәрізді
лимфобластан түзіліп ,жалпы дайындықтан
немесе сегменттелген.Цитоплазмасында жақсы
өтеді,оның пісіп жетілуі тимуста,көк бауырда
жетілген Гольджи аппараты,бос рибосомалар
және лимфа түйіндерінде жүреді.Кіші
мен полирибосомалар,түйіршікті
лимфоциттердің цитоплазмасында бос
эндоплазмалық тор және бірен саран
орналасқан рибосомалардан басқа
митохондриялар болады.Моноциттерге
органеллалар жоқ.Орташа лимфоциттің
амебаша қозғалыс пен фагоцитоз
цитоплазмасында бос рибосомалар басқа
тән.Моноциттер сүйек кемігінде
митохондриялардың жеткілікті саны және
монобластардан түзіліп,бірден қанға
түйіршікті эндоплазмалық тор болады.Ірі
шығады,онда 2-4 тәулік тіршілік етіп,ұлпаларға
лимфоцитер сәбилер мен жас балардың
өтіп,бірқатар өзгерістерге ұшырап,пісіп
қанында кездеседі.Кіші лимфоциттер екіге
бөлінеді:Тимуста өткен лимфоциттер-Т
. жетіліп,макрофагтарға айналады.
лимфоциттер –жасушалық иммунитет
жүйесіне жауапты,лимфа түйіндері немесе
көкбауырда өткендер В лимфоциттер-
гуморальдық иммунитет жүйесіне жауапты.
Тромбоциттер :

Тромбоциттер қанның ұюын қамтамасыз ететін қанжасушасы.
Қан тамырлары қабырғасының бүтіндігін қамтамасыз етеді
және зақымдалған кезде қалпына келтіруге қатысады.
Тромбоциттер тромба түзіп,қанның ағуын тоқтатады.
Жалпы тромбоциттердің 5 түрлі популяциясын ажыратады:
1. Жас түрі-1-5%
2. Пісіп жетілген түрі-88%
3. Есейген түрі-4%
4. Дегенеративті-2%
5. Ең ірі түрі-2%(дм=4-6мкм)
Қан плазмасы
Қан плазмасы (гр. πλάσμα) Гемоглобин -қанның қызыл түсті пигменті.Грекше
— қанның сұйықтық “haima, haimatos” - қан, латынша “globus” –
бөлімі, ақуыздар шар.Адамның 100 мл қанында шамамен 15-16 г
коллоидты ертіндісі гемоглобин бар.Тыныс мүшелерінен оттекті
ұлпаларға,ал көмірқышқыл газын ұлпадан тыныс
мүшелеріне тасымалдайды.

Қан плазмасындағы нәруыздар

Глобулиндер Албуминдер Фибриноген
(бактериялардан ( су мөлшерін (қанды ұюына
қорғайды) реттейді) қатысады)
Лимфа(lympha-сұйық) –сарғыш түсті
лимфа капиллярлары мен тамырларында
жылжып ағатын сұйықтық.Лимфа
сұйықтығының құрамында лимфоплазма
мен лимфоциттер болады.Лимфа
сұйықтығында альбумин белогы көп
болады.Лимфаның құрамын үнемі өзгеріп
отырады,оны келесі түрлерге ажыратады:
1. Шеткі лимфа-лимфа түйініне дейінгі.
2. Аралық лимфа-лимфа түйінінен
өткеннен кейінгі.
3. Орталық лимфа-көкірек,оң жақ лимфа
ағымындағы.
Қорытынды
Заключение

Қорытындылайкеле, Ағзаның ішкі
ортасы деп-ағзадағы сұйықтықтардың
жиынтығын айтады.Қан- қан
тамырларының тұйық жүйесін бойлай
ағып,тасымалдау қызметін де атқарады.
Қан пішіндік элементтер мен плазмадан Қанның ақ түйіршіктері-лейкоциттер ядросы бар
тұрады.. және белсенді амеба тәрізді қозғалатын түссіз қан
жасушалар. Эритроциттер (грек. erythros – қызыл
және kytos – ыдыс) – адам мен жануарлар
қанындағы қызыл түйіршіктер. Эритроциттер
омыртқасыз жануарлардың (тікентерілердің)
қанында да болады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

1. Ю.И. Афанасьев, Н.А. Юрина "Гистология, цитология және
эмбриология" 1998.
2. Цитология және гистология. Оқу құралы. Сапаров Қ.Ә. Алматы:
Қазақ университеті, 2009. 128 бет.
3. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / Алматы:
«Сөздік- Словарь», 2009 жыл.
4. Вирусология, иммунология, генетика, молекулалық биология.
Орысша- қазақша сөздік. Алматы, «Ана тілі» баспасы, 1993
жыл. Әлімқұлова Р., Сәтімбеков Р. Ә 55
Н А З А РЛ А Р Ы Ң Ы З Ғ А РА Х М Е Т !

Ұқсас жұмыстар

Зәрдегі эритроциттер

ҚАН ЖАСУШАЛАРЫ. ҚАН ПЛАЗМАСЫ

Жануарлар қанының лейкоциттер және эритроциттер санын анықтау

Организмнің ішкі ортасы. Қан. Лимфа

Қан және лимфа. ЭМБРИОНАЛЬДЫҚ ҚАН ЖАСАУ.ҚАННЫҢ ЖАСҚА БАЙЛАНЫСТЫ ГИСТОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ РЕГЕНЕРАЦИЯСЫ

Гемоцитопоэз - қан жасушаларының түзілу процесі

Эмбрионның сары қабы

Базофильді лейкоциттер

Қаннын құрамы мен қызметі

Қанды ұйытатын қан жасушалары

Пәндер