ЕУРОПА ШЫРШАСЫ

Презентация қосу

ЕУРОПА
ШЫРШАСЫ
Кіріспе
• Еуропа шыршасының сипаттамалары
Негізгі бөлім
• Еуропа шыршасының сорттары
• Еуропа шыршасының қолданылуы
Қорытынды
• Пайдаланылған әдебиеттер
Еуропа шыршасы
Еуропа шыршасы (лат. Picea abies) – биіктігі 30-60 м, диаметрі 2 м-ге дейін
жететін қылқан жапырақты мәңгі жасыл ағаш. Шыршаның бүрі конус тәрізді,
салбыраған немесе ілулі түрдегі бұралған бұтақтары, діңінің қабығы қара сұр,
жасына қарай шағын қалыңдықтағы тақтайшаларда қабығын бастайды.
Шырша инелері тетраэдрлі, шырша аяқтарында спираль түрінде орналасқан.
Кәдімгі шырша Еуропаның солтүстік-шығысында үлкен ормандарды құрайды,
Альпі мен Карпаттың таулы аймақтарында, Пиреней мен Балқан түбегінде,
Солтүстік Америка мен Ресейдің орталық бөлігінде, тіпті Сібір тайгасында
кездеседі.
Еуропа шыршасының сипаттамалыры
Еуропа шыршасының күміс-сұр түсті тегіс қабығы бар, оны суреттен анық
көруге болады.

Орталық діңі түзу, ал
бүйірлік бұтақтар
көлденең өседі, тек
олардың ұштары сәл
жоғары көтеріледі.

Еуропа шыршасының инелері қара-жасыл және жоғарғы жағында
жылтыр, ал төменгі жағында екі ақ стоматальды жолақтар бар. Инелер
өте ұзын емес (3 см-ге дейін), бірақ кең және жалпақ (2,5 мм). Олардың
ұштары доғал немесе кішкене ойығы бар. Және олар ақ шыршаның түр
атауларының біріне негіз болған тарақ түрінде орналасқан. Жеке
инелердің өмір сүру ұзақтығы 6 жылдан 9 жылға дейін.
Еуропа шыршасының сипаттамалары
• Шыршаның бүрлері айтарлықтай үлкен, ұзындығы 10-15 см, ені -3-5 см
жетеді. Олар суреттегідей шамдарға ұқсайтын ақ шыршаның бойымен тіке
өседі.
Піспеген кезде олар жасыл-қоңыр түсті болады.
Піскен кезде олар қызыл-қоңыр болады.
Үшбұрышты тұқымдар үлкен, ұзындығы 1 см-ге
жетеді.Тұқымдардың көлеңкесі қара қоңыр, ал
қанаттары жеңіл және көлемі жағынан екі есе
үлкен.
Еуропа шыршасының
сорттары
Еуропа шыршасының бұтақтану түрлеріне қарай келесі сорттар ажыратылады:

I. тарақ тәрізді– бұтақтары көлденең және төмен салбыраған;
II. жинақы - бұтақтар көлденең және тығыз қысқа тармақталған қашумен
жабылған;
III. жалпақ - бұтақтар кең тарамдалған және көлденең жазықтықта
орналасқан;
IV. қылқалам тәрізді - бұтақтарда шағын қылқалам тәрізді бұтақтары ілінген
қысқа қалың бұтақтары бар. Бұл түрлер тұқым қуалайды, олардың ең сәндік
I. сорттары жекеII.
сорттарға бөлініп, кеңінен
III. өсіріледі. IV.
Еуропа шыршасының қолданылуы
Еуропа шыршасы әртүрлі қажеттіліктерге пайдаланылатын бағалы
шырша. Медициналық мақсатта жазда ағаш діңінен алынатын шайыр өте
маңызды. Бір шыршадан 50 г-ға дейін емдік зат алуға болады.
Ал қабығынан, жас өркендерінен және бүрлерінен аса бағалы шырша
эфир майы алынады. Ол тыныс алу органдарының ауруларын, жүрек
проблемаларын және ревматизмді емдеу үшін қолданылады. Ол сондай-ақ
әртүрлі сусындарды өндіруде, парфюмерия мен косметикада,
полиграфияда кеңінен қолданылады.
Еуропа шыршасының
қолданылуы
• Инелер, бүрлер, шырша жас өскіндерінің құрамында эфир майлары, гудро, С
дәрумені, хром, темір, алюминий, марганец тұздары бар. Айта кететін жайт,
шырша өсімдіктер арасында С дәрумені бойынша көшбасшы болып табылады.

• Ағаш жұмсақ және онымен жұмыс істеу оңай. Еуропалық шыршаны
музыкалық аспаптар, кәдесыйлар, қағаз және су астындағы құрылыстар
жасауға пайдаланады. Қабықтағы шайыр итальяндық Ренессанс суретшілері
кеңінен қолданатын Страсбург скипидары үшін шикізат ретінде қызмет етеді.
Пайдаланылған әдебиеттер

1. Пихта белая, европейская - Abies alba Mill [1983 Мамаев
С.А.http://dendrology.ru › books › item
2. Онлайн книга - Тайная жизнь деревьев. Что они чувствуют, как они
общаются? Открытие сокровенного мира | Автор книги - Петер Вольлебен
3. ДЕНДРОЛОГИЯ. Методические указания к лабораторным занятиям для
студентов по направлению подготовки 35.03.01 – «Лесное дело». / Сост.
Заигралова Г.Н.: Сарат. гос. агр. ун-т им. Н.И.Вавилова. Саратов, 2016. 29 с
4. Picea abies (L.) Karst. – Ель европейская, пихтовая
5. https://landscape.ru/plant/picea/abies/
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒ
А РАХМЕТ

Ұқсас жұмыстар

Тундра мен орман тундрадағы индикациялық заңдылықтар

Алматы мемлекеттік қорығы

Тайга

Алматы қорығы

ле Алатауының орталық бөлігіндегі табиғат байлығын қорғау және ғылыми – зерттеу жұмыстарын жүргізу мақсатында құрылды

Шарын ұлттық табиғи саябағы

Екпе орман құрудың әдістері мен тәсілдері

Жануарлардың негізгі температуралық бейімделуі

Алматы мемлекеттік табиғи қорығы

Қорықтардың ерекшеліктері

Пәндер