Жылу қозғалтқыш

Ынтымақтастық атмосфера қалыптастыру:

«Алақаннан-алақанға»

Топқа бөлу: «QR код»

Үй тапсырмасын пысықтау.

1. Термодинамиканың бірінші заңын изотермалық процесте қалай қолданамыз?

2. Адиабаталық процесс деегніміз не?

3. Tермодинамиканың бірінші заңын изобаралық процесте қалай қолданамыз?

4. Термодинамиканың бірінші заңын адиабаталық процесте қалай қолданамыз?

5. Термодинамиканың бірінші заңын изохоралық процесте қалай қолданамыз?

6. Пуассон теңдеуі неге тең?

7. Майер формуласы неге тең?

8. Термодинамиканың бірінші заңының формуласы

9. Жылу мөлшері дегеніміз не?

Жылу қозғалтқыш. Жылу қозғалтқышының ПӘК. Карно циклі. Карно циклінің ПӘК

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты:

10. 2. 3. 3 - идеал жылу қозғалтқышы үшін Карно циклін сипаттау;

10. 2. 3. 4 жылу қозғалтқышының ПӘК-ң формуласын есептерді шығаруда қолдану;

Күні: 06. 12. 2024ж

Пән мұғалімі: Абдукаримова А

«№138 жалпы орта білім беретін мектебі»

Шымкент 2024 жыл

Сабақтың мақсаты:

-Пайдалы әрекет коэффициентін, қайтымды қайтымсыз процестерді біледі

ПӘК-тің қайдан қалай шығатынын, термодинамиканың 2-заңын түсінеді

ЖҚ-ның ПӘК-ін есептейді

Бағалау критерийлері:

-ПӘК-тің қайдан қалай шығатынын, термодинамиканың 2-заңын түсінеді

Пайдалы әрекет коэффициентін, қайтымды қайтымсыз процестерді біледі

«Миға шабуыл»әдісі

Жаңа тақырып: тақырыпты ашып алу

. Тоңазыту қондырғылары дегеніміз не?

Тоңазыту құрылғыларының құрылысы және жұмыс істеу принциптері қандай?

Тоңазыту құрылғылары қалай пайдаланылады?

Жылу қозғалтқыштарының халық

шаруашылығндағы маңызы қандай?

Изопроцестер деп үш параметрдің (Р - қысым, V - көлем, Т - температура) біреуі тұрақты болғандағы басқа екі параметр өзгеретін процесті айтады.

Жаңа сабақ

Жылу қозғалтқыш. Жылу қозғалтқышының ПӘК.

Карно циклі. Карно циклінің ПӘК

Тұрақты температурада термодинамикалық жүйе күйінің өзгеру процесі изотермиялық процесс деп атайды

Тұрақты қысымда термодинамикалық жүйе күйінің өзгеру процесі изобаралық поцесс деп атайды

Көлем тұрақты болғанда, температураның өзгеруінен туындайтын газ қысымының өзгеру процесін изохоралық процесс деп атайды

Q = A'

Q =ΔU+ A'

Q = ΔU

Бойль-Мариотт заңы

Гей-Люссак заңы

Шарль заңы

Жылулық қозғалтқыш - жылу энергиясын механикалық жұмысқа түрлендіретін қозғалтқыш. Жылулық қозғалтқыш табиғи энергетикалық қорларды химиялық немесе ядролық отын түрінде пайдаланады. Ж. қ. піспекті (поршеньді) қозғалтқыштар (іштен жану қозғалтқыштарының көпшілігі, бу машиналары), піспекті сығымдауыштар (компрессорлар мен сорғылар), роторлы қозғалтқыштар (мыс., Ванкель қозғалтқышы) және реактивті қозғалтқыштар болып бөлінеді. Осы түрлердің құрамасы түріндегі қозғалтқыштар да болуы мүмкін (мыс., турбореактивті қозғалтқыштар) . Жұмыстық денені қыздыру үшін жылу беру тәсілі бойынша Ж. қ. іштен жану қозғалтқыштары және сырттан жану қозғалтқыштары (мыс., Стерлинг қозғалтқышы) болып ажыратылады. Ж. қ-тардың тиімді п. ә. коэфф. (оның білігінің шығысындағы мех. энергияның қозғалтқышқа келіп түскен жылу энергиясына қатынасы) 0, 1 - 0, 6 шамасында болады.

Схемасы

Қыздырғышта отын жанғанда энергия бөлініп, жұмыстық денеге (газға) беріледі. (Отынның ішкі энергиясы газдың (будың) ішкі энергиясына айналады) . Газ ұлғайып, механикалық жұмыс атқарылады. Қозғалтқыш цикльді жұмыс істеу үшін, газды бастапқы жағдайына дейін сығу қажет. Сығылған газдың жұмысын азайту үшін суытқышты қолданады.

Идеал жылу қозғалтқыштың жұмыстық денесі - идеал газ.

Жылу қозғалтқыштың атқаратын жұмысының, қыздырғыштан алатын жылу мөлшеріне қатынасын жылу қозғалтқыштың пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК) дейді.

1. Тапсырма. Жұптық жұмыс. ”Жұбын тап”

Сергіту сәті:”Сәтті қалпақ”әдісі арқылы жауабын бірге қарастырайық!

Жеке жұмыс:”Кім жылдам”әдісі(есептер шығару)

А деңгейі

1. Егер идеал жылу машинасының берілген аса қызған будың температурасы 6000С, ал машинадан шығарылғанда 1000С болса, онда ол машинаның ПӘК-і нешеге тең?

2. Қыздырғыштың температурасы 7270С, ал салқындатқышының температурасы 270С болатын жылу машинасының ПӘК-і неге тең?

3. Қыздырғыштың температурасы 8270С, ал салқындатқышының температурасы 270С болатын жылу машинасының ПӘК-і неге тең?

В деңгейі

1. Идеал жылу двигателі қыздырғыштан 0, 6МДж жылу алып, тоңазытқышқа 0, 2МДж жылу береді. Двигательдің ПӘК-і

2. Идеал жылу двигателі қыздырғыштан 0, 8МДж жылу алып, тоңазытқышқа 0, 4МДж жылу береді. Двигательдің ПӘК-і

3. Идеал жылу двигателі қыздырғыштан 0, 9МДж жылу алып, тоңазытқышқа 0, 3МДж жылу береді. Двигательдің ПӘК-і

С деңгейі

1. Жұмыстық дене қыздырғыштан алған әрбір килоджоуль энергияның арқасында 300Дж жүмыс атқарады. Суытқыштың температурасы 290К. Жылу машинасының ПӘК-і және қыздырғыштың температурасы

2. Қыздырғыштың температурасы 390К, ал суытқыштың температурасы 300К. Жұмыстық дене 1сек-та қыздырғыштан 6 Дж жылу алып отырса, жылу машинасының ПӘК-і және қыздырғыштың қуаты

3. Идеал жылу машинасында қыздырғыштан алынатын әр килоджоуль энергия есебінен, 300Дж жұмыс атқарылады. Егер тоңазытқыш температурасы 280К болса, машинаның ПӘК-і мен қыздырғыштың температурасы