ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ СҮРЕКТІҢ ҚҰРЫЛЫСЫ

Презентация қосу

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ

СҮРЕКТІҢ ҚҰРЫЛЫСЫ

Орындаған:
Қабылдаған:Адилбаева
Тобы:
Сүрек (гр. хyıон — иıабылған ағаш) — талшықты өсıмдıктердıң су
өткıзгıш талшығы. Флоэмамен бıрге өсıмдıктıң сабақтарын және
тамырларын енгıзе отыра, барлық ағзаларынан үздıксıз өткıзгıш
жүйенı қалыптастырады.[1] Қалыптасу уакытына және жерıне
байланысты сүректер бастапқы, (туынды
прокамбия)
қайталанбалы, (туынды камбий) болып бөлıнедı. Бастапқы сүрек
және
қайталанбалы сүрекке ұқсас талшықтар құрамынан тұрады:
трахеалды элементтер, (трахеидтер және талшық мүшелерı),
талшық және паренхимды талшықтар. Алайда бастапқы сүректıң
сәулелерı жоқ және осынысымен оның ұйымдастырылуы екıншı
сүректıң ұйымдастырылуынан ерекшеленıледı.
Әрбір ж асуш а сырт қ ы ж әне іш к і бөлім нен
т ұрад ы. Олар өзара порам ен (саң ылаум ен)
байланысқан. Поралар қ арапай ым
ж и ек т елген ж әне ж арт ылай
болып бөлінеді. Қарапайым пора ж и ек т елген
цилиндр
тәріздес жұқа мембранамен қапталған
қ ылқ ан ж апырақ т ы ағаш мембранасында
Сүректıң қ а л ы ң қабат-торус болады.

Микроскопиялық Сүректің негізгі анатомиялық элементтері:

құрылысы 1) сүрек паренхимасы
2) түтікшелер ( ж а л п а қ жапырақтылар)
3) шайыр жолдары (қылқандылар)
4) либриформ - сүрек талшығы
5) трахейдтер - әртүрлі көп бұрыш
6) өзек сәулелері.
Сүрек паренхимасы – призма пішіндес, қ о р е к т і к
заттарды (крахмал, қа нт, көміртегі, белок ж ә н е т.б.) Түтікшелер. Піш іні цилиндр т әріздес
жинау, сақтау сонымен қа тар қорғаныш заттарды
өңдеу қызметін атқарады. Паренхима жасушалары
к өлденең к еск індегі шеңбер
ұзына бойына бірігіп, т а лш ы қ түзеді. Көлденең сопақша. Қ о р е к т і к зат т арды нем есе
кескінде дөңгелек немесе сопақша. Ол бөлімдерге суды өткізу қызметін атқарады. Қ ыл қ а н
бөлінген. Олар с ұ йық т ыққа толы, өзара қарапайым ж апырақ т ы ағаштар нем есе
сүрегінде
поралармен байланысқан. Сүрек паренхимасы
бірнеше топтарға бөлінеді:
паренхима ж асуш алары шайыр
1) ш аш ыраң қ ы нем есе паренхи м а ж олдары бой ында ж әне т рахей дт ер
ди ффузи ялы (қайың, самчит) арасында орналасқ ан. Ти сс ж әне басқ а
2) ш ек аралық нем есе т ерм и налды паренхи м а да қылқан ж ап ырақт ы ағаштарда
(көктерек, үйеңкі, терек)
3) тангенциялды немесе нетатрахейалды
болм ай ды. Ж алпақ ж апырақ т ағы
паренхи м а (ж өк е, ем ен, қ ай ың ) 4) т үт ік ш е паренхи м а ж асуш алары анат ом и ялық
м аң ындағы нем есе бази ц ент рлік элем ент т ер арасында орналасқ ан ж әне
(шаған) паренхи м а а ғ а ш түрін анықтағанда қолданылатын
5) қ а н а т ш а тәріздес паренхима (амур бархыты)
6)т үіск ен қ анат ш а т әрізді паренхи м а (м анж ур
негізгі диагностикалық белгі болып
шағаны). табылады.
Шелқабық құралсыз
ж әне ядро. Еш қ анда
а ғаш бөлігінде й осы
бөлікті бай қ ауға болады. ек Кейі бір
ағаш т ар біркелкі орналасса,
басқаларында ядро ағаштардың

Сүректıң
ортасында қ о ш қ ы л түсті болып анық
көрінеді. Осы қ о ш қ ы л түсті бөлікті
ядро деп атайды. Ал сырттан орап

макроскопы
т ұрат ын ақ ш ыл т үст і бөлігін
ш елқ абық деп ат ай ды. Кей бір ағаш
т үрлерінде орт алық бөлігі
ядросы
ш елқ абық т ан т үсі бой ынш а
ажырамаса, бірақ ылғал м өлш ері
бой ынш а аз болса, піскен
оны ш е л қа б ы қ деп
атайды піскен сүрек деп те атайды.
көбінесе нем есе
Ядро жақсы көрıнетıн ағаш түрлерı: Қылқан
жапырақтылар: қарағай, кедрлı
балқарағай,
самырсын, арша, тисс. Жалпақ жапырақтылар:
емен, шаған, шегıршıн, қарағаш, грек жаңғағы,
тал, терек, шетен.
Шелқабықтылар: қайың, қандыағаш, жөке, қыз
Жылдық қ абаттар.
Планетамыздың
қ оңыржай
белдеулерінде өсетін ағаш бұта
түрлерінде, ағаш діңінде жылдық
қабаттар пайда болған. Оны біз
сақина түрінде көреміз.
Сондық тан жылдық сақ инадеп
атайды. Ол екі бөліктен тұрады.
Ақшыл түстісін сыртқы, ал
қошқыл түсін ішкі деп атайды.
Ақшыл түсті ерте көктемнен
жаздың ортасына дейін пайда
болады. Бұл кезде ағаштар қысқы
оянудан кейін қарқынды түрде
өсе бастайды.
Шайыр жолдары. Ең ıрı шайыр жолдары кедрдıң
орташа диаметрı - 0,14мм, қарағай - 0,1мм,
шырша - 0,09мм, балқарағай - 0,08мм. Шайыр
жолдарының көп мөлшерı қарағайда, кедрде
кездеседı. Ең азы балқарағайда және шыршада
кездеседı.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Сүректің физикалық қасиеті

Сүректі ағаштардын физикалық қасиеттері

Сүрек қасиеттерiнiң өзгергiштiгi, модификациясы мен өзара байланыстылығы

Ағаш сүрегінің жалпы қасиеттері

Инфрақызыл спектрометрия

Пияз бен сарымсақтың сабақ нематодасы

Індеттанулық зерттеу әдістері

Қазақ ғылыми - зерттеу ветеринария институты ЖШС Жалпы сипаттама

Иттің тыныс алу мүшесінің морфологиясы

Көрсеткіштер Мал топтары

Пәндер