НЕГІЗГІ КАПИТАЛ

Презентация қосу

НЕГІЗГІ
КАПИТАЛ
Дәріс жоспары:
1. Өндірістік капитал және оның құрамы;
2. Негізгі капиталдың мәні және
топтастырылуы;
3. Негізгі капиталды бағалау;
4. Негізгі капиталдың тозуы;
5. Амортизициялық аударым және оны өлшеу
әдістері;
6. Негізгі капиталды сиппаттайтын көрсеткіштер
жүйесі.
1. Өндірістік капитал және оның
құрамы
Өндіріс құрал-жабдықтары

Еңбек құралдары Еңбек заттары
(жабдықтар, құрал-сайман, (материал, отын және т.б.)
көлік құралдары және т.б.)

Негізгі капитал Айналым капиталы

Өндірістік капитал
2. Негізгі капиталдың
мәні және оның
топтастырылуы
Негізгі капитал – бұл өндіріс процессіне ұзақ
уақыт бойы пайдаланылатын өндіріс құрал-
жабдықтарының ақшалай көрінісі, олар
өз құнын жасалған өнімге өзінің тозуына
қарай бірте-бірте бөлшектеп енгізеді.

Негізгі капиталдың ұдайы өндіріс
Заңы өндіріске енгізілген негізгі
капитал құны еңбек құралдарының
техникалық жаңару мүмкіндігін
қамтамасыз ете отырып толығымен
қалпына келеді.
Топтастырылуы
Негізгі капитал
(қызмет сферасы бойынша құрылымы)

Өндірістік - Өдірістік емес –
өндіріс процессіне өндірістік емес тұтыну
тікелей қатысады мақсатында қолданылды
(аурухана, спорт сарайлары,
жатахана және т.б.)
Негізгі капитал

Активті бөлік - Пассивті бөлік –
өнімнің саны мен өндірістік процесстер
сапасына тікелей үшін қажетті жағдай
әсер етеді жасайды (ғимарат,
(машина, станок) үймерет)
Негізгі капитал
(еңбек құралдарының қызметтік-түрлік
топтастырылуы)

1) Ғимараттар
2) Үймереттер
3) Беріліс қондырғылары
4) Машиналар мен
жабдықтар
5) Көлік құралдары

6) Құрал-сайман, инвентарь
7) Есептеу техникалары
8) Көп жылдық егістіктер
9) Басқалар
3 Негізгі капиталды бағалау
түрлері
Алғашқы құн Қалдық құн (ҚҚ)
(толық) Негізгі капиталдың
Еңбек құралын эксплуатацияға
иелікке алу немесе жарамды тозбаған
оны жасауға бөлігі
жұмсалған нақты
шығындардың ҚҚ = АҚ – ТҚ
әрекеттегі немесе
бағалармен ҚҚ = ҚКҚ - ТҚ
есептелген сомасы
Қалпына
АҚ = ИҚ + ЖШ + МШ келтіру құны (толық)
Жаңа еңбек құралдарын иелікке
алуға немесе салуға жұмсалған
аналогиялық қайта бағалаумен
есептелген шығындар сомасы

ҚКҚ = АҚ * Кк
4 Негізгі капиталдың
тозуы
Негізгі капиталдың тозуы негізгі
капиталдың эксплуатация процессі,
сондай-ақ олардың әрекетсіз бос тұру
кезінде өздерінің тұтыну қасиетін және
құнын жартылай немесе толық
жоғалтуы.

Тозу

Табиғи Моральдық
(техникалық (әрекеттегі негізгі
қасиеттері мен капиталдардың жаңа
сипаттамаларын арзанырақ және өнімділігі
жоғалту) жоғарырақ түрлердің пайда
болуы есебінен құнсыздануы)
5. Амортизициялық
аударым және оны
өлшеу әдістері
Негізгі капимталдың Амортизациясы бұл
шығарылатын өнімге негізгі өндірістік капитал
құнының бірте-бірте ауысуы, оның ақша
нысанына айналу процессі және негізгі капиталды
қайтадан жаңарту мақсатында қаржылық
ресурстардың қорлануы

Амортизациялық қор негізгі капиталды
ұдайы өндіру немесе оны кеңейту үшін
бағытталған ерекше ақша қоры.
Амортизацияның жылдық шамасы:

А = АҚ * На / 100
Н – амортизация нормасы
АҚ – НК алғашқы құны (тенге)

Амортизация нормасы:

На =(АҚ-ЖҚ)/(АҚ *Т) * 100%

ЖҚ – НК жойылу құны (тенге)
Т – нормативтік қызмет ету мерзімі
(амортизациялық кезең), (жыл)
Амортизацияны есептеу әдістері

Пропорционалды Регрессивті
(жеделдетілген
амортизациялар)
• Бірқалыпты -
сызықтық
• Еңбек
• Тозуды еңбек
құралдарының нақты
құралдарының
тіркелген қызмет ету
бекітілген қызмет
мерзімі әдәсі
ету мерзіміне
байланысты • Екі еселенген норма
есептеу
бойынша кемитін
қалдық әдісі (тұрақты
• Амортизацияны пайыз әдісі)
өндірген өніміне
байланысты • Кумулятивтік әдіс
есептеу (өндірістік (сандарды қосу әдісі)
әдіс)
Негізгі қорлардың пайдалану
тиімділігін сипаттайтын көрсеткіштер
жүйесі

Жалпылау Құндық

Көрсеткіште
р

Натуралдық Салыстырмалы
Қорқайтарым Қорсыйымдылық

Ққ = Q / НК Қс = НК / Q
[тг/тг] [тг/тг]
Жалпылау
Q - өткізілген көрсеткіштері
өндіріс көлемі,
тенге;
НК – негізгі Қж= НК / Nөж
капиталдың
орташа жылдық [тг/тг]
құны, теңге
Nөж - өндірістік
Қормен жұмысшылардың
жарақтану орташа жылдық
саны, адам
Өнім
1 м2 көлемі Машин және
алаңға жабдықтар

Құндық
көрсеткіште
Құнның
Сату р 1 теңгесіне
көлемі
келетін
пайда

НК құнының
1 теңгесіне Негізгі
капитал
Машина мен құндары
жабдықтар
құнының
1 теңгесіне
Ауысымдық Жабдықтың
коэффициенті интенсивті жүктелу
коэффициенті Интенсивті
пайдалану

Жұмыс
істемейтін
жабдықтар
үлесі
Салыстырмалы
көрсеткіштер

Экстенсивті
пайдалану Қуатты пайдалану
Уақытты пайдалану коэффициенті
коэффициенті

Жоспарлы уақыт
қорына пайыздық
қатынастығы Жабдықтың тәуліктегі
жабдықтардың бос жұмыс сағатының орташа
тұруы саны

Ұқсас жұмыстар

Капитал теориясы

Компанияның меншік капиталы

Кәсіпкерлік капитал

Жеке капиталдың ұдайы жаңғыртылуы

Капитал есебі

Меншікті капитал

КӘСІПКЕРЛІК КАПИТАЛЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ

Айналым капиталының көрсеткіштері

Капитал. Ауыспалы айналым мен айналым

Тауар айналысының формасы

Пәндер