Жаһандану: тұжырымдамасы, құрамдас бөліктері және қоғамға әсері

Тақырыбы: Жаһандану

Орындаған: Сейітқалық Е. С.

Факультет: ЖМ

Курс: 2

Топ: 009-01

Оқытушы: Маликов Б. У.

Жаһандану дегеніміз не?

Жаһандану, ғаламдану, әлемдік ауқымдану, глобализация (ағылш. Global - әлемдік, дүниежүзілік, жалпы) - жаңа жалпы әлемдік саяси, экономикалық, мәдени және ақпараттық тұтастық құрылуының үрдісі.

Жаһандану дегеніміз - бір-бірімен тығыз экономикалық, ғылыми-техникалық, саяси, мәдени байланыстағы біртұтас адамзат қауымдастығының қалыптасуы.

Терминді ғылыми айналымға алғаш рет енгізген (1983 жылы) америкалық экономист Т. Левита.

ЖаҺандық өзара тәуелділік және бүкіләлемдік даму үрдісі Жаһандануға алып келмей қоймайды.

Алайда әлеуметтік-мәдени өзгерістер, адамдар тұрмысының өзгеруі, адамзаттың қоршаған ортамен қарым-қатынасының күрделенуі де Жаһандануға елеулі ықпал жасап отыр.

Жаһанданудың төмендегідей негізгі құрамдас бөліктері бар:

1. “менталдық” немесе мәдени Жаһандану

2. Экономикалық жаһандану

3. Аумақтық жаһандану

4. Ақпараттық-коммуникациялық Жаһандану

5. Этникалық Жаһандану

Жаһанданудың төмендегідей негізгі құрамдас бөліктері бар:

“Менталдық” немесе мәдени Жаһандану

Экономикалық жаһандану

Аумақтық жаһандану

Ақпараттық-коммуникациялық жаһандану

Этникалық жаһандану

“Менталдық” немесе мәдени жаһандану - дәстүрлердің, діндердің, мәдениеттер мен идеологиялардың “ұқсастануының” кешендік үрдісі. Қазіргі таңда бүкіл әлем, негізінен, 6 жаҺандық діни жүйеге (христиандық, ислам, иудаизм, индуизм, буддизм, конфуцийшілдік) бөлінеді.

2) Экономикалық жаһандану екі үрдістің жиынтығын - рыноктардың жаһандануын (капиталдық, еңбек ресурстарының, тауарлардың және қызмет көрсетулердің) және экономикалық нысандардың жаһандануын білдіреді және экономиканың ұйымдық құрылымдарының - компаниялардың, фирмалардың, корпорациялардың іріленуімен түсіндіріледі.

3) Аумақтық жаһандану - мемлекетаралық құрылымдардың күшею үрдісі.

4) Ақпараттық-коммуникациялық Жаһандану - қазіргі заманғы интеграциялық үрдістердің ішінде аса ықпалдысы. Оған: коммуникациялық мүмкіндіктерді дамыту және ғарыштық кеңістікті ақпарат беру үшін пайдалану;