Жасуша ішіндегі зат алмасу

Презентация қосу

Зат алмасу
Зат алмасу
Зат алмасу (метаболизм)-деп тірі ағзада
өтетін барлық химиялық реакциялардың
жиынын айтамыз.
• Зат алмасу нәтижесінде ағзаға қажет заттар
түзіледі және энергия бөлінеді. Ағза мен сыртқы
орта арасында әрқашан зат және энергия алмасуы
үздіксіз жүріп отырады.
• Күрделі қоректік заттар ас қорыту мүшелерінде
қорытылып құрылысы жай заттарға айналған соң
ащы ішектен қанға және лимфаға өтеді. Қан және
лимфа ағыны арқылы ұлпаларға жеткізіледі. Әр
мүшенің жасушалары өзіне тән және өсіп-өнуіне
қажетті қарапайым заттарды түзеді.
Жасуша ішіндегі зат алмасу
Біртұтас
ағзаның бүкіл қызметі оның
ұлпаларын түзетін жасушаларда өтетін ішкі
процестерге байланысты;

Біздің
денеміздің әрбір тірі жасушасы ол
қандай ұлпаға жататынына қарай белгілі бір
қызмет атқарады;

Қоректік заттарды үнемі сіңіріп отырғанда
ғана өзінің қызметін атқара алады;
Осыменбір мезгілде жасушаның құрамына кіретін
органикалық қосылыстар үнемі тотығу процестеріне
ұшырайды;

Нәтижесінде:

Энергия боөлінеді ;

Жасушалардың арнаулы қызметіне(мысалы,бұлшық
ет жасушаларының жиырылуына,нейрондардың
жүйке импульстарін өткізу қызметіне және
т.с.с.)пайдаланылады;

Тотығупроцестерінің нәтижесінде жасушалардың
тіршілік әрекет өнімдері түзіліп шығарылады .
Ағза мен қоршаған орта арасындағы
зат алмасу
Жасуша ішіндегі алмасу
процестері ағзаның
қоршаған ортаменүнемі
өзара әсер етіп;
Біраз өзгерістерге
ұшыраудан соң
жасушаларға сіңеді ;
Ал қоршаған ортаға
олардың тіршілік
әрекетінің ақырғы
өнімдері шығарылады ;
Ағза сыртқы ортадан
органикалық
қосылыстар,минералдық
тұздар,су,оттегін қабылдап

Сыртқы ортаға
көмірқышқыл газ,онда
түзілетін судың артық
мөлшерін ,сондай-ақ
минералдық тұздардың
артық
мөлшерін,несепнәрді,нес
епқышқылын және баска
заттарды өткізеді
Ассимиляция мен Диссимиляция
Зат алмасу өзара тығыз байланысқан екі
қарама-қарсы құбылыстан тұрады:
• -бұл біртұтас ағзада
өтетін барлық түзуші
Ассимиляци күрделі процестердің
я жиынтығы.Ассимиляция
кезінде энергия
• -жиналады . босап
бұл энергия
шығатын тотығу
процестерінің
Диссимиляц жиынтығы.Алдағы
ия уақытта ағзаның барлық
тіршілік әрекетін іске
асыру үшін осы энергия
Әрбір
адам үшін негізгі алмасу салыстырмалы түрде
алғанда болып табылады және ол тікелей:

ЖАСҚА
ЖЫНЫСҚА
ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІНІҢ КҮЙІНЕ
ІШКІ СЕКРЕЦИЯ БЕЗДЕРІНІҢ ҚЫЗМЕТІНЕ
КЛИМАТ ЖАҒДАЙЫНА
байланысты.

Дененің 1кг салмағына есептегенде балалардағы негізгі
алмасу шамасы ересектердегіге қарағанда артық
болады.Негізгі алмасу 4-5 жастағы балаларда ең жоғары
деңгейіне жетеді.Жыныстың жетілу кезеңінде ол біраз
артады да,одан соң біртіндеп кемиді.Адам денесінің 1 кг
салмағына шамамен сағатына 4,2 кДж-ге тең болатын
негізгі алмасу жүреді.
Зат алмасуының бала әрекетінің
сипатына тәуелділігі
алмасуы тұрақты шама емес,ол
Зат

көптеген факторларға ,оның ішінде:

БАЛАНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ ЖАҒДАЙЫНА
ОНЫҢ ОСЫ СӘТТЕГІ ӘРЕКЕТІНІҢ
СИПАТЫНА
ТАМАҚТАНУЫ МЕН БАСҚА ДА
СЕБЕПТЕРГЕ

байланысты.
Атқарылат
Зат ын
алмасуы жұмысқа
соғұрлым соғұрлым
жоғары көп
болады энергия
Баланың жұмсайды
әрекеті
неғұрлы
м
қарқынд
ы болса
Мысалы:
Дененің 1кг салмағына:
◦ Ұйқы кезінде – 3,8кДж;
◦ Тыныштық күйінде отырғанда -5,9кДж;
◦ Дауыстап оқығанда – 6,3кДж;
◦ Киіну және шешіну кезінде – 7,1кДж;
◦ Велосипед тепкенде – 14,7-ден 37,8кДж;
◦ Тауға көтерілгенде – 66,4кДж;

Ақыл-ой жұмысы кезінде
энергияның жұмсалуы егер ол
бұлшық ет әрекетімен ұштаспаса
небары 2-3% артады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Қалыпты және потологиялық жағдайдағы клетка органоидының құрылысы мен қызметі

Жасушалар мен тіндер патологиясы

Тірі ағзалардың негізгі қасиеттері

Жасуша органоидтары Ядро Ядролық мембрана

Клетка ең ұсақ тірі система, оның құрылысы және атқаратын қызметі

Жасушаның құрылысы

Биомембрана құрылымы, клетка қабырғасының құрылысы

Клетка және органоидтардың құрылысы

Қозғыштық - тірі жүйелердің тітіркенгіш әрекетке жауап қайтара алу қасиеті

Жасуша бөлінуінің алғашқы кезеңінде

Пәндер