Бақытқа жету жайында

ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ЭТИКАЛЫҚ КӨЗҚАРАСТАРЫ ТУРАЛЫ ЕҢБЕГІ

АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Филология институты

Академик С. Қирабаев атындағы қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы

МАМАНДЫҚ: 6B01701 «ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІ»

ТОП: 101 (3 ЖЫЛДЫҚ)

ОРЫНДАҒАН: ЕСЕНГЕЛЬДИНОВА. М. Б.

ӘБУ НАСЫР ӘЛ-ФАРАБИ

Мұсылман мәдениеті -XII ғасырларда шарықтау шегіне жеткен. Аса үлкен мәдени орталықтары: Бағдад, Дамаск, Куфа, Басра қалалары болды. Осы кезде Сыр бойындағы Отырар қаласынан болашақта бүкіл шығыс ғалымдары Аплатон (Платон) мен Аристотельден кейінгі екінші ұстаз деп ат берген, кейін әлемге Әбунасыр әл-Фараби болып танылған 16 жасар бала оку іздеп, керуенге ілесіп, Бағдадқа аттанды. Әл-Фараби шыққан Сыр бойы ежелден көне мәдениеттің ошағы еді. Отырарда Александриядан кейінгі бай кітапхана болғандығын Птоломей жазып кеткен. Ал әл- Фарабидің туған қаласы Түркістан маңындағы Отырар екенін ғалым- географ Ибн Хаукал жазған болатын.

Әл-Фараби Бағдадқа келген соң Александрия, Византия ғалымдарынан оқыған, грек, араб тілдерін үйренген. Кей аңыздарда оны жеті тіл, тіпті жетпіс тіл біледі деп айтады. Әл-Фараби Бағдадқа ең әуелі дарынды ақын, музыкант ретінде танылған.

ӘЛЕМГЕ ӘЙГІЛІ ОЙШЫЛ, ПӘЛСАПАШЫ, ӘЛЕУМЕТТАНУШЫ, МАТЕМАТИК, ФИЗИК, АСТРОНОМ, БОТАНИК, ЛИНГВИСТ,

ЛОГИКА, МУЗЫКА ЗЕРТТЕУШІСІ

ОТЫРАР МЕДРЕСЕСІНДЕ, ШАШ, САМАРҚАН, БҰХАРА, КЕЙІН ХАРРАН, МЫСЫР, ХАЛЕБ (АЛЕППО), БАҒДАТ ШАҺАРЛАРЫНДА БІЛІМ АЛҒАН.

ӘЛ-ФАРАБИ ФИЛОСОФИЯ САЛАСЫ БОЙЫНША ГРЕК ОЙШЫЛЫ АРИСТОТЕЛЬДІҢ "КАТЕГОРИЯЛАР", "МЕТАФИЗИКА", "ГЕРМЕНЕВТИКА", "РИТОРИКА", "ПОЭТИКА", БІРІНШІ ЖӘНЕ ЕКІНШІ "АНАЛИТИКА", "ТОПИКАСЫ" ЖӘНЕ Т. Б КӨПТЕГЕН ЕҢБЕКТЕРІНЕ ТҮСІНІКТЕМЕЛЕР ЖАЗДЫ.

“КЕМЕҢГЕРЛІК МЕРУЕРТІ”, “ҚАЙЫРЫМДЫ ҚАЛА ТҰРҒЫНДАРЫНЫҢ КӨЗҚАРАСЫ”, “МӘСЕЛЕЛЕРДІҢ ТҮП МАЗМҰНЫ”, “ҒАЛЫМДАРДЫҢ ШЫҒУЫ”, “БАҚЫТҚА ЖЕТУ”, “АЗАМАТТЫҚ САЯСАТ”, “МЕМЛЕКЕТТІК ҚАЙРАТКЕРЛЕРДІҢ НАҚЫЛ СӨЗДЕРІ” СИЯҚТЫ КӨПТЕГЕН СЫНДАРЛЫ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ЕҢБЕКТЕР ЖАЗҒАН.

ӘЛЕУМЕТТІК- ЭТИКАЛЫҚ КӨЗҚАРАСТАРЫНА

ҚАТЫСТЫ ТРАКТАРТТАР

Азаматтық саясат

«Мемлекет қайраткерлерінің нақыл сөздері»

І бөлім

«Мемлекет қайраткерлерінің нақыл сөздері» ІІ бөлім

Бақытқа жету жайында

Бақыт- адам ұмтылатын басты мақсат өйткені ол белгісіз бір жетілу болып табылады. Мұны түсіндіріп жату белгілі бір сөзді қажет етпейді, өйткені бұл мейлінше белгілі.

әл-Фараби

Бұл еңбек әл-Фарабидің саяси философия саласындағы ең маңызды шығармаларының бірі болып табылады. Трактаттың басты мазмұны адамның қоғамдағы рөлі мен мемлекеттің құрылымына арналған. Әл-Фараби идеал қоғамды сипаттап, оның дамуына ықпал ететін факторлар туралы айтады. Оның ойынша, мемлекет пен қоғам үйлесімді дамуы үшін басқару мен билікке білімді және даналыққа негізделген тұлғалар келуі тиіс.

АЗАМАТТЫҚ САЯСАТ

Білуіміз керек

Ақыл-парасатты түсіну;

Екеуін ұштастыра өмір сүру

Мемлекет құру табиғи қажеттілік

Қайырымдылық

Бақытқа бастайды

Қайырымды, ізгі адамдарды қалыптастырады

Мемлекет қайраткерлерінің нақыл сөдері

Адам

Жан

Тән

Емшісі: Әмірші (Мемлекет қайраткері)

Емшісі: ДӘРІГЕР

Жан нәрлендіруден, ұмтылудан, ақыл-парасаттан, түсіндіру мен елестетуден құралады

Тән денелерден құралады.

Адам жаны мен денесінеде қайырымдылық, ізгілік ұғымы қатыссыз. Біз қайырымдылыққа дағды ретінде қараймыз. Мемлекет адам жаны мен тәні жақсылық үшін тіршілік етіп тұрғанда идеал деңгейге жетеді.