Жаһанданудың құрамдас бөліктері

С. Д. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті Кафедра: Қазақстан тарихы және әлеуметтік гуманитарлық пәндер кафедрасы СӨЖ Тақырыбы:Жаһанданудың негізгі процесстері.

Орындаған: Әбдімәлікова Д. Ә.

Факультет: Жалпы медицина

Топ:15-002-2

Қабылдаған: Маликов Б. У.

Жоспары:

I Кiрiспе

II Негiзгi бөлiм

1. Жаһандану ұғымы мен түсінігі

2. Жаһанданудың құрамдас бөліктері

3. Жаһанданудың жағымды нәтижелері

4. Жаһанданудың әртүрлі жағдайдағы дамушы елдерге әсері

5. Жаһандануға қарсы қозғалыс

III Қорытынды

Кіріспе

Қазіргі қоғамдық ғылымдарда, идеология мен саясатта ұлттық, жаһандық және адамзатық деген түсініктердің маңызы арта түсуде. Себебі, қай мемлекет болмасын, оның қазіргі таңдағы ұстанған даму үрдісі осы үш тұғырға соқпай өтпейді. Қазіргі таңдағы белгілі саясаткерлермен экономистердің сөзінен аңғаратынымыз, “қырғиқабақ соғыс”, “қарулану жарысы” үдерістері жаңа арнаға ұласып, “энергетикалық соғыс” атын алып, жаңа тартыстар мен шиеленістерге желеу болуда.

Жаһандану, глобализация (ағылш. Global-әлемдік, дүниежүзілік, жалпы) -жаңа жалпыәлемдік саяси, экономикалық, мәдени және ақпараттық тұтастық құрылуының үдерісі. Терминді ғылыми айналымға алғаш рет енгізген 1983 жылы америкалық экономист Т. Левита.

Жаһандану әлеуметтік феномен ретінде көп қырлы және көптеген құрамдас бөліктерді қамтиды. Негізінен, оны ұлттық және әлемдік шаруашылықтың техникалық және қаржылық жағынан дамуының нәтижесі деп есептейді. Алайда әлеуметтік-мәдени өзгерістер, адамдар тұрмысының өзгеруі адамзаттың қоршаған ортамен қарым-қатынасының күрделенуі де Жаһандануға елеулі ықпал жасап отыр.

Жаһанданудың төмендегідей негізгі құрамдас бөліктері бар:

“менталдық” немесе мәдени Жаһандану-дәстүрлердің, діндердің, мәдениеттер мен идеологиялардың “ұқсастануының” кешендік үрдісі.

Экономикалық жаһандану екі үрдістің жиынтығын- рыноктардың жаһандануын (капиталдық, еңбек ресурстарының, тауарлардың және қызмет көрсетулердің) және экономикалық нысандардың жаһандануын білдіреді және экономиканың ұйымдық құрылымдарының-компаниялардың, фирмалардың, корпорациялардың іріленуімен түсіндіріледі.

Қазіргі таңда экономикалық Жаһанданудың нақты сипаттары:

3) аумақтық Жаһандану-мемлекетаралық құрылымдардың күшею үрдісі.

Мемлекетаралық экономикалық және әскери-саяси одақтар Жаһанданудың барынша жоғары деңгейдегі мәнін көрсетеді. Бұл ретте Жаһандану нәтижесінде болашақта ұлттық мемлекеттерге немесе басқа да аумақтық құрылымдарға бөлінбейтін біртұтас өркениет құрылуы мүмкін деген болжам айтылады

4) ақпараттық-коммуникациялық Жаһандану - қазіргі заманғы интеграциялық үрдістердің ішінде аса ықпалдысы. Оған:

коммуникациялық мүмкіндіктерді дамыту және ғарыштық кеңістікті ақпарат беру үшін пайдалану;

адамзат тұрмысындағы көптеген үрдістердің компьютрлендірілуі жатады.

келешекте екі бағыттағы ғарыштық жүйелерді басымдылықпен дамыту;

байланыстырудың жеке жүйесі мен жаһандық позицияланудың дамуы;

ақпараттық коммуникациялық кешендердің негізінде бизнесті, өндірістік үрдістер мен үй шаруаларын басқарудың жаһандық жүйесін құру;

өмір сүру үрдістерінің мейлінше үлкен бөлігін компьютрлендірілу мен роботтау жүреді.

Жаһанданудың жағымды нәтижелері:

Жаһандану процестері әртүрлі әлеуметтік және экономикалық даму деңгейіндегі дамушы елдерге және халықтарға алуан түрлі әсер етеді. Дамушы елдерге жаһандану дамуға жаңа мүмкіндіктер ашып, жағдай жасайды. Сонымен қатар, осы елдер үшін аса үлкен қиындықтар туғызады. Дамушы елдердің әлеуметтік-экономикалық дамуы, ғылым, техника және технологиялар деңгейі әзірге өте төмен, ал бұл өз кезегінде олардың дамыған елдермен қатар бір деңгейде әлемдік нарықта бәсекеге түсуге мүмкіндік бермейді.

Жаһанданудың әртүрлі жағдайдағы дамушы елдерге әсері

Жаһандану саясатына трансұлттық корпорациялар және жетекші державалар бірлестіктерімен жүргізілетін жаңа әлемдік тәртіп орнатуға түбегейлі, үзілді-кесілді қарсы наразылықтың жаңа түрі. Жаһандануға қарсылардың пікірінше, нарықтық диктаттың неолибералдық саясаты, өндірістің көптеген ұлттық салаларын құлдырауға әкеледі, ұлттық кәсіптер мен қолөнерді жояды, ұлттық ауылшаруашылық мәдениетін күйретеді, елдердің азық-түліктік егемендігіне зиян келтіреді. Жаһандануға қарсылардың идеологтары - П. Бурдье, С. Джордж, Н. Клейн, Д. Бэкон, В. Шива, К. Ллойд, К. Харман, Л. Ларуш, Т. Кларк және т. б.

Жаһандануға қарсы қозғалыс

Жаһанданып жатқан дүниедегі алсапыран арпалыста ең маңыздысы - ұлттық позиция. Ұлтымызды сақтау арқылы ғана біз адамзаттық асқар ойдың заңғар биігіне көтеріле аламыз. Ғалымның ұсынар кредосы: “Ұлтым бар жерде мен бармын, ұлтым жоқ жерде мен жоқпын”, -деген қағида.

Қорытынды