Спорттағы жарнаманы ұйымдастыру

Халықаралық туризм және меймандостық университеті

Орындаған:Сихымбай Бахтияр

ДШС:21-03 топ студенті

Қабылдаған:Жилисбаев Нағашбек

Қазіргі уақытта жарнама нарық қатысушыларының абсолютті көпшілігі орындайтын маңызды маркетингтік функциялардың бірі болып табылады. Әлемдегі жарнамалық шығындардың жалпы жылдық мөлшері шамамен 1, 2 триллион долларға бағаланады.

Соңғы екі-үш онжылдықтағы жарнаманың айрықша ерекшелігі-оны ел экономикасының жеке саласына, атап айтқанда жарнама бизнесіне айналдыру. Жарнама бизнесі соншалықты күшті және тез дамып келеді, ол қарқыны мен сапалық өзгерістері бойынша Қоғамның өндірістік-экономикалық өмірінің көптеген басқа салаларынан едәуір асып түседі.

Дәл осы кезеңде жарнамалық бизнесте капиталдың жоғары шоғырлануы мен орталықтандырылуы байқалады. Бұқаралық ақпарат құралдарының ең қуатты компанияларында, сондай-ақ жарнамалық бизнестің әлемдік көшбасшысы-халықаралық жарнама агенттіктері мен олардың қауымдастықтарында жинақталады. Бұқаралық ақпарат құралдарына тікелей ірі өнеркәсіптік және коммерциялық кәсіпорындарға қомақты қаражат салу үрдісі байқалады.

Дене шынықтыру және спорт нарықтық экономиканың бір бөлігіне айналады, сондықтан кәсіпкерлік қызмет заңдарына бағынбай тұра алмайды. Жарнама болып табылатын маңызды құрамдас бөліктердің бірі - оларды іске асыру және оларға сұранысты қалыптастыру мақсатында дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық қызметтердің тұтынушылық қасиеттері туралы ақпарат береді.

Жарнамасыз табысты бизнесті жүзеге асыру мүмкін емес, өйткені қазіргі заманғы нарықтар тұтынушыға көптеген тауарларды ұсынады, ал сату қатаң бәсекелестік жағдайында жүреді. Осылайша, спортшы, спорт клубы немесе өндіруші фирма өз өнімдерін сата алатындай етіп, олар жанкүйерлер немесе тұтынушылар үшін шайқаста жеңіске жету үшін бір-бірімен бәсекелесуі керек. Мұндай жағдайларда сіз өзіңіздің өніміңізді, қызметтеріңізді немесе ақпаратыңызды сатып алуыңыз керек. Сондықтан жарнама осы маңызды міндетті жүзеге асырудың таптырмас құралы болып табылады.

Жарнама ұғымы және оның белгілері

Жарнама-бұл кез-келген тәсілмен, кез-келген түрдежәне адамдардың белгісіз шеңберіне бағытталғанжәне жарнама объектісіне назар аударуға, оған дегенқызығушылықты қалыптастыруға немесе сақтауғажәне оны нарықта жылжытуға бағытталған кез-келген тәсілдерді қолдана отырып таратылатынақпарат.

Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 19 желтоқсандағы Заңымен реттеледі. Осы Заңның мақсаттары жарнаманы жасау, тарату, орналастыру және пайдалану үшiн қажеттi жағдайларды қамтамасыз ету, жарнама саласындағы жосықсыз бәсекеден қорғау, жөнсiз жарнаманы болғызбау және оларға тыйым салу болып табылады.

Жарнаманың анықтамасы латынның "reklamare" сөзінен шыққан - бұл "қатты айқайлау" немесе "хабарлау" дегенді білдіреді (ежелгі Греция мен Римде хабаршылар жарнамаларды айқайлады немесе алаңдарда және басқа да халық көп жиналатын жерлерде қатты оқыды". Қазіргі уақытта жарнама экономикалық және әлеуметтік қызметтің маңызды элементіне айналуда. Жарнама сонымен бірге өнер, ғылым және кәсіпкерлік қызмет болып табылады.

Спорттық жарнама түрлері

Спорттық жарнаманың түрлеріне жататын жарнамалар:

• спорттық іс-шара, мұнда осы іс-шараны ұйымдастыруға көмектесетін демеуші компанияларды енгізу процесі жүріп жатыр;

• белгілі бір спорт түрі, мұнда жарнама адамдардың белгілі бір аудиториясына бағытталған, ол іс жүзінде бір жылдық жарыс (футбол, хоккей, баскетбол және футбол) немесе маусымдық спорт (биатлон, шаңғы, жеңіл атлетика немесе ескек есу) болсын;

• спорт федерациясы, ұйым, комитет немесе клуб. Демеуші компания ұйыммен немесе клубпенкелісімшартқа отырады, ішінара демеушілік жасайдыжәне оның орнына сатып алушылар аудиториясыналады;

• жеке команда. Әр команданың өз жанкүйерлері бар, сондықтан олардың көпшілігі өздерінің сүйікті клубы қосылған компанияға назар аударады;

• белгілі бір спортшы. Егер сіз спортшыны алсаңызжәне ол супер жұлдыз болса, онда компаниялар оны өз тауарларын немесе қызметтерін жарнамалау үшінжұмыс жасайды, өйткені кейбір спортшылардыңсүйікті клубындағы жанкүйерлерге қарағанда бүкіләлем бойынша жанкүйерлері көп ( мысалы - Криштиану Роналду, 147 миллион адам) тек Instagram-да оған және барлық клубтарға жазылады) ;

• дене шынықтыру (белсенді өмір салты) ;

• спорттық БАҚ.

Орындалатын міндеттер тұрғысынан спорттықжарнаманы келесі топтарға бөлуге болады:

• ішкі жарнама;

• кәсіпорынның беделін (имиджін) құру мақсатындажарнама: спорт федерациясы, клуб, команда және т. б. ;

• спортты (спорттық және дене шынықтыру-сауықтыру қызметтерін) өткізуді кеңейтуді өз міндетіне қоятын жарнама.

Спорттық жарнама тасымалдаушылары

Спорттағы жарнаманың тасымалдаушысы үш негізгі критерийді қанағаттандыратын кез келген объект немесе тұлға бола алады:

• олардың дизайны мен пішіні оңай оқылатын ақпаратты қамтуы үшін жарамды болуы керек;

• жарнамалық медиа мақсатты топпен тұрақты немесе мерзімді байланыста болуы керек;

• тасымалдаушымен байланыс тұтынушыға белгілі бір пайда әкелуі керек.

Бұл шарттар жарнама медиасын құрудың қажетті алғышарттары болып табылады. Бұл критерийлерді орындамау түсініспеушіліктерге әкелуі мүмкін. Мысалы, егер тасымалдаушы тым кішкентай болса, онда тұтынушылар оған орналастырылған ақпаратты байқамайды. Осылайша, мұндай жарнаманың тиімділігі нөлге тең болады. Егер жарнама тасымалдаушысы мақсатты топпен байланыста болмаса, онда жарнамалық мақсатқа да қол жеткізілмейді, өйткені ақпарат келмейді.

Спорт пен спорт индустриясында арнайы хабарландыру құралдары жиі қолданылады:

• спорттық іс-шара кезінде спортшылардың спорттық жабдықтары (шаңғы мылтықтары, теннис ракеткалары, доптар және т. б. ) ;

• спорттық киім және аяқ киім;

• спорттық ғимараттар;

• мұз ареналары (борттарда) және стадиондар;

• спортшылар;

• алаңдар;

Жарнамалық медианы көрсетілген орындарғаорналастыру, әдетте, жарнама берушілер үшін өте тиімді, өйткені жарыстарға ондаған мың, кейдежүздеген даммың адамдар келеді (немесежарыстар теледидардан шыққан кезде миллиондағанадамдар куә болады), олар жарнамалық өнімніңәлеуетті тұтынушылары болып табылады.