Ахмет Байтұрсынов: қазақ әліпбиін реформалаушы, педагог және Алаш қайраткері

Скачать

Ахмет Байтұрсынов

Қазақ ғалымы, педагог, жазушы, қоғам қайраткері және реформатор.

Қазақ әліпбиін реформалау

Ахмет Байтұрсынов қазақ әліпбиін реформалауды ұсынған алғашқы адамдардың бірі болды. Ол қазақ тілінің ерекшеліктеріне бейімделген араб графикасына негізделген жаңа әліпби жасады және енгізді.

Білім беру және педагогикалық қызметі

Ахмет Байтұрсынов өз өмірін қазақ балалары мен ересектерін оқытуға арнады. Ол мұғалім және мектеп директоры болды, қазақ тілі мен әдебиеті бойынша оқулықтар жазды.

Әдеби мұрасы

Ахмет Байтұрсынов ақын және аудармашы болған. Ол орыс классикалық әдебиетінің туындыларын, соның ішінде Иван Крыловтың мысалдарын қазақ тіліне аударған.

Саяси және қоғамдық қызметі

Ахмет Байтұрсынов Ресей империясы ыдыраған кезде қазақ халқының құқықтары үшін күрескен 'Алаш' қозғалысының белсенді мүшесі болды. Ол Қазақстанның автономиясын жақтап, қазақ зиялыларының көшбасшыларының бірі болды.

Қудалау және өлім

1937 жылы Ахмет Байтұрсынов сталиндік қуғын-сүргіннің құрбаны болды. Ол тұтқындалып, 'контрреволюциялық қызмет' деген жалған айыппен атылды.

Мұрасы мен еске алу

Бүгінде Ахмет Байтұрсынов қазақ мәдениеті мен ағартушылығының көрнекті қайраткері ретінде құрметтеледі. Оның аты көше, мектептер, университеттерге берілген және Алматыда ескерткіш орнатылған.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс