Жанасу кернеуі

Презентация қосу

Электр тоғы ұру қаупі дәрежесіне
қарай жұмыс бөлмесі мен
түрлерін жіктеу
Мақсаты мен міндеттері:
Адамдарға электр тогының соғу қаупін талдау.
Жерге ток өткiзетiн бөліктерінде кернеу
кездейсоқ туындаған жағдайда электр
тоғының соғуына адамдарды қорғау
Электр қондырғылары ашық ауада немесе жабық
кеңістікте салынады. Жабық электр қондырғылар, олар
ішкі ортаға сəйкес жіктеледі, қоршаған ортаға жəне
қауіпсіздік жұмыс сипатына қарай, жұмыс көлеміне
қарай олар екіге бөлінеді.
Электр қондырғыларының санаты: 1000В дейін
жəне1000В жоғары. Шартты екі санатқа бөлу электр
кернеуі шамасына байланысты. 1000 В дейінгі кернеулі
қондырғыларға арналған қауіпсіздік ережелері кейбір
жағдайларда оңайлатылады. Қызметкерлердің біліктілік
санаттарын тағайындау кезінде 1000В дейін электр
жүйелері бойынша жұмыс тəжірибесі 1000В астам
электр кернеуі жұмыс істеуге барады, еңбек өтілі есепке
алынбайды.
Адамдарға электр тогының соғу қаупін талдау.
Адамның электрлік соққысы электр тогының өз
корпусы арқылы жабылған кезде пайда болады, яғни
адам электр тізбегінің екі нүктесіне тиетін кезде, оның
арасында кернеу болады. Үш фазалы ауыспалы ток
желілерінде бір сым мен жерге (бір фазалық
коммутация) жəне екі сымның (екі фазалы коммутация)
арасындағы электр тізбегіндегі адам ағзасына қосуға
болады.
Бір фазалы коммутация екі фазалық қосылымнан гөрі
қауіпті болмайды, себебі бұл жағдайда кернеу сызықты
бірден 1.73 есе кем.
Жердегі ақаулық тұжырымдамасы және ток ағынының
аймағы. Адамға электр тоғының соғу қаупі, ток өткізетін
бөліктер жерге немесе корпусқа қысқа тұйықталу кезінде
орын алады. Жерге тұйықтау электр қондырғыларының
тікелей жерге немесе металл құрылымдық бөліктер арқылы
кездейсоқ электр қосылысы.
Денеге жабылу - бұл электр қондырғыларының
бөлшектерін жерге қосылған метал корпусымен, бактармен
немесе əдетте кернеу астында болмайтын электр
қондырғыларының басқа құрылымдық элементтерімен
байланыстыру.
Ток жерге ағып жатқанда, ток тарату аймағы деп аталады
- жердің бір бөлігі, оның ішінде таралатын ток.
Сур. 17.1. Үшфазалы ток тізбегінде адамның бірфазаға
қосылу схемасы:
U — фазалық кернеу; Un — желілік кернеу; Iадам—
адам арқылы өтетін, ток күші
Бұл құбылыс, осы мақсатта жерге ток өткiзетiн бөліктерінде кернеу
кездейсоқ туындаған жағдайда электр тоғының соғуына адамдарды
қорғау үшін қолданылады. Алайда, жер ағымдағы іске қосу-өшіру
кезінде жерге ток бөлу ағымдағы көтергіште теріс құбылыс жүреді.
Төмендету - адам өміріне қауіпті болуы мүмкін, ол ағымдағы
байланыста металл бөлшектермен жер бетінде пайда болуы мүмкін.
Жер бетіндегі потенциалдардың таралу сипаты ток жер бетіне ең
қарапайым жердің электродынан - радиус r-ның жартысы арқылы
өтетін кезде көрінеді. Егер жердің кедергісі тұрақты мəн болып
есептелетін болса, онда жер бетінде жарты шардың радиусы бойынша
барлық бағыттарда ағып кетеді жəне оның тығыздығы жердің
электродынан жерге тұйықтаумен төмендейді.
Теориялық тұрғыдан алғанда, ток тарату спектрі шексіздікке дейін
созылады. Алайда, нақты жағдайларда, тіпті жергетұйықтаудан 20 м
қашықтықта да, ток тығыздығы іс жүзінде нөлге тең. Демек, тарату
жолағы осы қашықтыққа ғана жетеді деп болжауға болады.
Сур. 17.2. Үш фазалы ток тізбегіндегі қос фазалық
қосылу сызбасы
Қадам кернеуі. Адам ағымдағы ток тарату аймағында болғанда, онда
ұзындығы осы потенциалдар айырмасына тиісті кернеуі болады.
Адамның аяқтары арқылы электр тізбегі жабылады жəне адамның
денесі арқылы электр тогы ағып кетеді, оның қауіпі шамасына
байланысты болады.
мұнда U - бірінші аяқтың орналасқан жеріндегі əлеуеті; U2 - екінші
аяқтың орналасқан жеріндегі əлеуеті.
Қадамдық кернеу қадам өлшеміне байланысты: неғұрлым үлкен қадам,
соғұрлым үлкен қадам кернеуі.
Кезеңнің кернеуіне түсетін адамның денесі арқылы ағып жатқан ток
шамасы формула бойынша анықталады
Uш =U2- Ut
Жерге тұйықталған кезде ток ағу аймағы:
Uадам Uш; жерлендіруге дейінгі əртүрлі қашықтықтағы электр əлеуеті
Iадам — жерлендіру радиусы; 1З — жерлендіруден ағатын, ток күші
Сур. 17.4. Адам қадамының кернеуі
Жанасу кернеуі. Ток өткізуші бөліктер жерге немесе корпусқа
тигенде, электр қондырғысының əдетте оқшауланған бөліктері
кернеу астында болуы мүмкін. Бұл бөліктерді ұстағанда жанасу
кернеу деп аталатын Uпp кернеуін қосуға болады.
17.5 сурттежерлендіргішке қосылған 1 жəне 2 электр қондырғылары
R3көрсетілген. Қисық жердің I бетіндегі электродтың жанындағы
əлеуетті өзгертуді сипаттайды.
Адам 1-ші электр қондырғысына тигенде, Uпp1 кернеу астында
болады, AD жəне CD дискілер арасындағы айырмашылыққа тең. Бұл
айырмашылық Uпр2 = I3R3 кернеуінің бір бөлігі ғана болып
табылады, яғни 2 электр қондырғысына тиетін адам болып
табылады.
Егер электр қондырғысы жердің электродтарынан жоғары болса,
жанасу кернеуі нөлге тең болады.
Жерге қосу өрісіндегі кернеу төмендегі формула бойынша
айқындалады:
Uпр = U3 ,
онда а1 — байланыс кернеу қатынасы.
Сур 17.6Кернеуге жанасу
1,2 электроқондырғылар

Ұқсас жұмыстар

Мұрынан қан кету

Электр қауіпсіздігінің негіздері

Асинхронды электрқозғалтқышты қосқыш розетка көмегімен қосу өндірістік сабақ

Электрожарақаттың әсерінен ағзалардағы және олардың ұлпаларындағы морфологиялық өзгерістер

Сбой процессора

Тері анализаторы

Электр кернеуі. Электр кернеуінің бірліктері

Электр кернеуі

Электр тогы соғудан адамды қорғаудың негізгі шаралары

ТТЛ логикасы

Пәндер