ӨРТТЕН ҚОРҒАУ НЫСАНДАРЫ

Презентация қосу

ӨРТТЕН ҚОРҒАУ
НЫСАНДАРЫ
Мақсаты мен міндеттері:
Әрбір қорғаныс нысанында өрт қауіпсіздігі
жүйесін құру, өрттің алдын-алу, адамдардың
қауіпсіздігін қамтамасыз ету жəне өрт
кезінде мүлікті қорғау
Әрбір қорғаныс нысанында өрт қауіпсіздігі жүйесі болуы керек.
Қорғаныс объектісі үшін өрт қауіпсіздігі жүйесін құрудың мақсаты өрттің
алдын-алу, адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жəне өрт кезінде
мүлікті қорғау болып табылады.
Қорғаныс объектісінің өрт қауіпсіздігі жүйесі өртке қарсы жүйені, өрттен
қорғау жүйесін, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша
ұйымдастырушылық-техникалық шаралар кешенін қамтиды..
Қорғаныс объектісінің өрт қауіпсіздігі жүйесі өрт шығу қаупі бар рұқсат
етілген мəндерден асып кету мүмкіндігін жоққа шығаратын жəне өрттің
нəтижесінде үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупін болдырмауға
бағытталған бірқатар шараларды міндетті түрде қамтуы керек.
Қорғаныс объектісінің өрт қауіпсіздігі, егер сақталса, қамтамасыз етілген
деп есептеледі:
техникалық регламенттер бойынша федералдық заңдарда белгіленген
өрт қауіпсіздігінің міндетті талаптары толығымен орындалғанда;
өрт қауіпі рұқсат етілген мəндерден аспайды.
Өрт қаупін бағалауға арналған есептеулер өрт қауіпсіздігі туралы
декларацияның немесе өнеркəсіптік қауіпсіздік
декларациясының бөлігі болып табылады.
Өрт сөндіру жанғыш материалдың түріне қарай жіктеледі жəне
төмендегі сыныптарға бөлінеді:
қатты жанатын заттар мен материалдардың өрттері (А);
тұтанғыш сұйықтықтардың немесе балқитын қатты заттар мен
материалдардың өрттері (B);
газдардың өртенуі (С);
металл өрттері (Д);
жанғыш заттар мен электр қондырғылары материалдарының
кернеуі (E) астындағы өрттері;
ядролық материалдардың, радиоактивті қалдықтардың жəне
радиоактивті заттардың (F) өрттері.
Өрт сөндіргіштерді жіктеу өрт сөндіру үшін қажетті басқа да
қызмет күштері мен құралдары құрамын анықтау, оларды
пайдалану күрделі сөндіруді қолдануға қатысты қолданылатын
жанғыш материалдың түрі бойынша өрт жіктелуі.
Ғимараттар мен құрылыстардың негізгі құрылыс құрылымы
өртке төзімділігі жəне өрт қауіптілігі, ғимараттардың өртке
тұрақтылық қажетті дəрежесіне сəйкес келуі, құрылымдар мен
өрт қауіптілігі олардың құрылымдық сынып үшін қолданылуы
тиіс.
Қажетті ғимараттардың өртке тұрақтылық дəрежесі, құрылымдар
мен өрт қауіптілігі олардың құрылымдық сынып өрт қауіпсіздігі
бойынша нормативтік құжаттарымен белгіленеді.
Өрт əсерін жəне оның қауіпіне төтеп беру үшін олардың
қабілетіне қарай ғимараттар мен құрылыстардың құрылыс, өртке
қарсылықтары сипатталады.
Қоршау жəне төселген құрылыс конструкцияларының өртке қарсы тұру
лимиттерінің басталуы шектеулі күйлердің келесі белгілерінің біреуіне
немесе бірнешеуіне қол жеткізу сəтінде белгіленеді:
мойынтіректерді жоғалту (R);
тұтастығын жоғалту (E);
құрылымның жылытылмаған бетіндегі температураның жоғарылауына
байланысты (I) шекті мəндерге дейін немесе жылу ағынының
тығыздығының максималды мəніне құрылымның жылытылмаған бетіндегі
қашықтықта (W).
Өрттің қауіптілігі үшін құрылыс материалдарын жіктеу олардың
қасиеттеріне жəне өрттің қауіптерін қалыптастыруға қабілеттілігіне
негізделеді.
Өрт қаупі бар ғимараттар келесі сыныптарға бөлінеді:
жанбайтын (K0);
аз тұтанатын (K1);
қалыпты тұтанғыш (K2);
тұтанғыш (K3).
Өртті тоқтату үшін, қолдану мақсаттарына жəне қолданылу
саласына байланысты келесі типтерге бөлінетін өртке қарсы
жабдықтар пайдаланылады:
бастапқы өрт сөндіру құралдары;
мобильді өрт сөндіру құралдары;
өрт сөндіру жүйесі;
өрт автоматикасының құралдары;
өрт сөндіру жабдықтары;
өрт кезінде адамдардың жеке қорғану құралдары мен құтқару
құралдары;
өрт сөндіру құралдары (механикаландырылған жəне
механизацияланбаған);
өрт дабылдары, байланыс жəне хабарландыру.
Өрттерді су, бу, химиялық жəне ауа-механикалық көбіктерді, инертті
газдарды, галогенденген көмірсутектерді, ұнтақтарды жəне т.б. өшіру
үшін пайдаланылады.
Су - өртті сөндірудің ең кең таралған жəне қолжетімді құралы. Ол
суланған көбік агенттерімен үйлестіріп, бумен пішіндейтін, бүріккіш
түрінде жинақы ағын түрінде жеткізіледі. Судың қажетті қысымы
кемінде 10 м биіктікте шағын гидроторапты немесе гидранттардан су
алатын моторлы өрт сорғыларын жəне мотор сорғыштарын
қамтамасыз ететін стационарлы өрт сорғыларымен жасалады.
Гидранттар кəсіпорын аумағында бір-бірінен 100 метрден аспайтын
жолдарда жəне ғимараттардың қабырғаларынан кемінде 5 метр
қашықтықта орналасады. Өндірістік ғимараттарда өрт сөндіру
крандары бар ішкі өрт сөндіру құбырлары орналасады. Олар үйдің
шыға берісінде, дəлізде, баспалдақта еденнен 1.35 м биіктікте
орнатылады. Әрбір ішкі өрт крандары резеңкеленген жең пен өрт
стволымен жабдықталған.
19.1. Сур. Спринкерлі (а) жəне дренчерлі (б) спринкерлер:
1 — насадок; 2, 4 — тұтқалар; 3 — жеңілеритін құлып; 5 — розетка; 6
— клапан
Кəсіпорындар сондай-ақ стационарлық автоматты өрт сөндіру жүйелерін
пайдаланады. Су ағындары бүріккіштерімен (спринклер жəне
топырақтардың бастары) төбенің астына орнатылған тармақталған
құбырлар желісінен тұратын спринклер жəне дренчерлі жүйелері (19.1-
сур). Спринклердің басы клапанды жабық ұстайтын арнайы төменгі
балқыту құлыпқа ие. Өрттің кезінде температура көтерілгенде,
спринклерді құлыптау функциясы жұмыс істейді жəне жүйедегі су
қысыммен өрт аймағына автоматты түрде ағады. Бір уақытта дабыл
беріледі. Дренчерлердің бастары үнемі ашық. Дренчерлерге өрт сөндіргіш
датчиктері қосылғанда суды автоматты түрде немесе қолмен жібереді .
Өрт сөндіруге арналған химиялық жəне ауа-механикалық көбік кең
қолданысқа ие болды. Химиялық көбік көпірткіш ұнтақтарын көбік
генераторларында сумен араластыру арқылы алынады. Қысым астындағы
су ағыны көбік ұнтағын бункерден тасымалдайды жəне онымен
араластырады, көбік отқа шашылады. Ауа-механикалық көбік - ауаның,
судың жəне көбік ұнтағының механикалық қоспасы.
Инертті газдар мен булар да өртті сөндіру үшін қолданылады. Инертті
газдар (көмірқышқыл газы - көміртегі диоксиді, азот, аргон жəне т.б.),
жану аймағына су буыншашқан кезде тотықтырғыштың шоғырлануы
төмендейді жəне жану процесі тоқтатылады. Сұйытылған күйдегі
көмірқышқыл газы цилиндрлерде 7 МПа қысымымен кеңінен
қолданылады. Цилиндрді қысымның күрт төмендеуі нəтижесінде
қалдырған кезде, ол салқын жəне қар тəрізді ұлпаға айналады. Су буы
негізінен бөлмелерде өрт сөндіру үшін пайдаланылады.
Галогенденген көмірсутектер - бұл өрт сөндіру қондырғыларында
қолданылатын газдар немесе ұшпа сұйықтықтар (фреон, хлоробромметан,
этил бромиді жəне т.б.). Мұндай қосылыстарды жану аймағына шашқан
кезде жану процесі басылады. Оларды пайдалану жабық бөлмеде жанатын
заттарды сөндіру кезінде тиімді.
Ұнтақ түріндегі қатты өрт сөндіру құралдары шағын өртті сөндіру үшін,
сондай-ақ басқа өрт сөндіру құралдары пайдаланылмайтын жағдайларда
қолданылады. Қатты өрт сөндіру құралына құм, калий, алюминий, құрғақ
топырақ, бикарбонат содасы жəне арнайы қосылыстар. Ұнтақтардың
сөндіру əрекеті жану аймағын оқшаулау болып табылады.
19.2. Сур. Өртсөндіргіш ОХП:
1 — корпус;
2 — сақтандырғыш;
3 — бөртпе;
4 — қақпақ;
5 — тұтқа;
6 —клапан;
7 — қышқыл стаканы
Алғашқы өрт сөндіру құралдары - ішкі өрт сөндіру крандары, өрт
сөндіргіштері, құм, көрпе жəне киіз, күрек жəне скобалар, түтіктер
мен осьтер жəне т.б.. Қолмен өрт сөндіргіштер кеңінен
пайдаланылады: химиялық көбік OXП, көміртегі диоксиді опиоид,
ОУ жəне ұнтақты ОП т.б.
OХП өрт сөндіргіші (19.2-сур) сілтілі ерітіндімен толтырылған
дəнекерленген болат корпустан тұрады. Ішінде қышқыл
композициясы бар полиэтиленді стакан орнатылған. Тұтқасы 180 °-
ден астам бұрса, стақан көтеріледі жəне əйнек аузы ашылады.
Өрт сөндіргіші төңкерілген кезде, қосылыстар араласады, спрейді
ашу арқылы көміртегі диоксиді бар көбік пайда болады. Ағымдар
ұзындығы - 6 м; əрекет ету уақыты - 60 секунд. Кернеу астында
электр қондырғыларында бұл өрт сөндіргішті қолдануға болмайды.
Қазіргі уақытта химиялық өрт сөндіргіштерді (OXP-10) қолдануға
жол берілмейді, олар төңкеру арқылы іске қосылады.
OУ типіндегі көміртегі қос сөндіргіштері жабық клапаны бар
болат цилиндр болып табылады. Цилиндр сұйытылған
көмірқышқыл газымен (көміртегі диоксиді) 7 МПа қысыммен
толтырылады. Олар əртүрлі заттар мен материалдарды, 1 000 В
дейінгі кернеудегі электр қондырғыларын, ішкі жану
қозғалтқыштарын, жанғыш сұйықтықтарды сөндіруге
арналған. Жанғыш ауаға жол бермейтін материалдарды
сөндіруге тыйым салынады. Конструктивті бойынша екі түрі
бар: қолмен жəне жылжымалы (19.3-сур). Жұмыс принципі
көміртегі диоксидінің артық қысыммен шығарылуына
негізделген. Клапан ашылғанда, сұйытылған көмірқышқыл
газы цилиндрден сифон түтігінен шығарылады, буланады
мықтап салқындатылған жəне қар ұлпасы түрінде пайда
болады.
19.3. Сур. Көмірқышқыл өртсөндіргіші ОУ:
1 — корпус; 2 — диоксид көміртегі; 3 — сифон трубкасы; 4 — қоңырау;
5 — бұранда
Ұнтақ өрт сөндіргіштері өрттің жəне мұнай өнімдерінің,
ЛВЖ жəне ГЖ, еріткіштер, қатты заттар, сондай-ақ 1 000 В
дейінгі кернеуліктегі электр қондырғыларын өшіруге
арналған. Олар конструктивті орындауы бойынша
қысымның интеграцияланған газ көзімен толтырылады.
Біріктірілген газ қысымы көзі бар ұнтақ өрт сөндіргіштерде
(19.4-сур), өшіру құрылғысы іске қосылған кезде жұмыс
газымен (көміртегі диоксиді, азот) цилиндрдің қақпағы
ашылады. Құбырдан шығатын газ өрт сөндіргіш
корпусының төменгі бөлігіне түседі жəне артық қысым
жасайды. Ұнтақ сифон түтігі арқылы ұңғымаға
шығарылады. Ұңғыма шүріппесін басу арқылы ұнтақты
бөліктерде пайдалануға болады.
Сур. 19.4. Өрт сөндіргіштері:
1 - өшіру және іске қосу құрылғысы; 2 - сифон құбыры; 3 - зарядтау
(ұнтақпен); 4 - жұмыс газы немесе газ генераторы бар цилиндр; 5 -
жұмыс газын жеткізу түтігі
Ұнтақ өрт сөндіргіштерде (19.5-сур) жұмыс газы өрт сөндіргіш
корпусына тікелей сорылады. Өшіру құрылғысы іске қосылған кезде,
ұнтақ газбен сифон құбыры арқылы шлангқа немесе шашатын шүмегіне
шығарылады. Ұнтақты бөліктерде беруге болады. Ол жанып тұрған затқа
шашылып жəне оны оттектен бөледі.
Өрт сөндіргіштерінің қажетті санын өрт сөндіру мүмкіндігіне, ең үлкен
алаңға, қорғалатын бөлмедегі немесе объектіде жанатын заттар мен
материалдардың өрт түріне байланысты орындау керек.
Өрттің орналасқан жері туралы кəсіпорынның өртке қарсы бөлімі туралы
ескертетін күзет өрт дабылы жүйесі, автоматты жəне қолмен жұмыс
істейді. Автоматты сигнализация кезінде əр түрлі типтегі сенсорлы
детекторлар пайдаланылады, олар өрт ықтималдығы жоғары жерлерде
орнатылады. Детектор сенсорлары қабылдау станциясына сəуле немесе
сақина схемасы арқылы қосылады (19.6-сур).
Қолмен əрекет етуді сигнализациялау кезінде батырманың детекторлары
қолданылады. Өртті хабарлау үшін телефон байланысы да қолданылады.
19.5. Сур. Ұнтақты өртсөндіргіш: 1 — өшіру-қосу құрылғысы; 2 —
манометр; 3 —жұмыс газы; 4 — сифонн трубкасы; 5 — зарядтау (ұнтақ)
19.6. Сур. Электр өрт дабылы жүйесінің құрылғы схемасы:
а — радиальды сәуле; б — сақина; 1 — хабарлау датчиктері; 2 — желі; 3
— токтан заряд алу тетігі; 4 — заряд алуды қайта қосу жүйесі; 5 —
станция қабылдауы; 6 — резервті қуат алу блогы

Ұқсас жұмыстар

Құрылымды қорғаныс

Орман және парк шаруашылығындағы жаңа техника мен технологиялардың рөлі

Табыстар және ақшалай қаржылар есебі

ОРМАН ЭКОЖҮЙЕСІНІҢ МОНИТОРИНГІ

ЭКСПО-2017

Өртті сөндіру

Семей орманы МОТР РММ - нің құрылу және дамуының қысқаша тарихы

ТЕХНОГЕНДІ ТӨТЕНШЕ

Пифагор теоремасы біздің өмірімізде

Сақтандырудың классификациясы

Пәндер