XVII ҒАСЫРДЫҢ БАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫ

Қазақстан тарихы. ЖББМ 6-сыныбына арналғаг оқулық/ Н. С. Бакина,

Н. Т. Жанақова, Қ. Қ. Сүлейменова - Алматы: Атамұра, 2018.

Қазақстан тарихы

КІРІСПЕ

1. Қазақстандағы орта ғасырлар қамтитын уақыт аралығы:

а\ IV-XV ғғ

в\ VI-XVII ғғ

с\ VIII-XV ғғ d\ VII-XVII ғғ

2. Қазақстандағы орта ғасырлар кезеңі бөлінді:

а\ Екіге

в\ Үшке

с\ Төртке d\ Беске

3. Қазақстан тарихындағы бірінші - Түркі кезеңінің қамтыған ғасырлары:

а\ V ғ басы-XVIII ғ аяғы в\ VII-XVIII ғғ

с\ VI-XIII ғ басы

d\ IX ғ аяғы-XI ғ басы

4. ХІІІ ғасырдың басы-XV ғасырдың ортасы Қазақстан тарихындағы атауы:

а\ Түркі кезеңі в\ Қазақ хандығының құрылу кезеңі

с\ Алтын Орда дәуірі

d\ Монғол шапқыншылығы кезеңі

5. Қазақстан тарихындағы орта ғасырлардың екінші кезеңі қамтитын

ғасырлар:

а\ ХІІІ ғ басы-XV ғ ортасы

в\ VI-XVII ғғ с\ VI-XIII ғ басы

d\ IX ғ аяғы-XI ғ басы

6. Қазақстан жеріне басып кірген монғол тайпаларының толық түркіленген

уақыты:

а\ XV ғ в\ XIII ғ

с\ XIV ғ

d\ XVI ғ

7. Түркі тілдес тайпалардан құралған қазақ халқының қалыптасу үрдісі

аяқталды:

а\ XIV-XV ғғ

в\ XV-XVI ғғ с\ XVI-XVII ғғ d\ XVII-XVIII ғғ

8. Қазақстанның орта ғасырлар тарихындағы үшінші кезеңінің аталуы:

а\ Түркі кезеңі в\ Монғол шапқыншылығы кезеңі

с\ Қазақ мемлекетінің қалыптасу, даму кезеңі

d\ Қазақ хандығының тәуелсіздігін жоғалтқан уақыты

9. Қазақ хандығының этникалық шекаралары белгіленіп, хандықтың

қалыптасу, өрлеу, құлдырау кезеңін кешкен уақыты:

а\ XIV-XV ғғ

в\ XV-XVIІ ғғ

с\ XVI-XVII ғғ d\ XVII-XVIII ғғ

10. Қазақ хандығының жекелеген жүздерге бөлінген уақытын көрсетіңіз:

а\ XVI ғасыр басы в\ XVII ғасыр ортасы

с\ XVIII ғасыр басы

d\ XV ғасыр ортасы

11. Қазақстан тарихының Түркі кезеңіндегі ерте орта ғасырлар қамтитын

ғасырлар:

а\ VI ғ-IX ғ аяғы

в\ X-XII ғғ с\ XIII ғ басы-XVII ғ аяғы

d\ XIV ғ-XV ғ ортасы

12. Қазақстан тарихының түркі кезеңіндегі дамыған орта ғасырлар

қамтыған уақыт:

(ескі базада X-XIV ғғ)

а\ VI ғ-IX ғ аяғы

в\ Xғ-XIIІ ғ басы

с\ XIII ғ басы-XVII ғ аяғы

d\ XIV ғ-XV ғ ортасы

13. Қазақстанның орта ғасырлар тарихындағы монғол шапқыншылығы

кезеңі мен қазақ мемлекетінің қалыптасып, даму кезеңінің ортақ атауы:

а\ Ерте орта ғасырлар в\ Дамыған орта ғасырлар

с\ Жаңа орта ғасырлар

d\ Кейінгі орта ғасырлар

14. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихының ХІІІ-XVII ғасырлар

аралығындағы атауы:

а\ Жаңа орта ғасырлар

в\

Кейінгі орта ғасырлар

с\ Ерте орта ғасырлар d\

Дамыған орта ғасырлар

15. Адамзат қоғамының дамуы барысындағы оқиғалар үрдісін зерттейтін

тарихы:

а\ Мәдениет тарихы в\ Құқықтық тарих

с\ Саяси тарих

d\ Діни тарих

16. Халықтардың қалай өмір сүргендігі, наным-сенімі, қандай мұра

қалдырғандығы туралы мағлұмат беретін тарих:

а\ Мәдениет тарихы

в\ Құқықтық тарих с\ Саяси тарих

d\ Діни тарих

17. ҚР Президенті Н. Ә. Назарбаевтың 2014 жылғы Жолдауындағы ұлттық

идея:

а\ «Қазақстан-2030» в\ «Қазақсатан-2050»

с\ «Халық тарих толқынында»

d\ «Мәңгілік Ел»

БІРІНШІ БӨЛІМ

ТҮРКІ КЕЗЕҢІНДЕГІ ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ

(VI-XIII ғасырдың басы)

Бірінші тарау

VI-IX ҒАСЫРЛАРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН

§1. ТҮРІК ҚАҒАНАТЫ (552-603 жылдар)

1. Қытай деректері бойынша түркілердің алғашқы кезде мекендеген жері:

а\ Маньжчуриядан Кавказға дейін

в\ Қытайдың батысы, Алтай таулары етегі

с\ Сырдария мен Амудария өзендері аралығы

d\ Ертіс пен Алакөл аралығы

2. Түрік иеліктерін Хуанхэ жағалауларына дейін кеңейткен түрік

тайпаларының көсемі:

а\ Мұқан

в\ Бумын

с\ Иштеми d\ Тардуш

3. Қытай деректерінде түркілерге қатысты мәліметтер кездесті:

а\ 552 жылдан бастап в\ 562 жылдан бастап

с\ 542 жылдан бастап

d\ 568 жылдан бастап

4. Түркілер салықты темір түрінде төледі:

а\ Қытайға в\ Эфталиттерге с\ Парсыларға

d\ Жужандарға

5. «Берік», «күшті» мағынасын білдіріп, билік етуші ашина әулетіне

байланысты айтылған сөз:

а\ «Түрік»

в\ «Теле» с\ «Оғыз» d\ «Түргеш»

6. Түрік тайпаларының құрамына кірген біраз бөлігінің атауы:

а\ «Он оқ бұдун» в\ «Қара, сары түргеш» с\ «Жужан, авар»

d\ «Теле»

7. Түріктердің Жужан (авар) қағанатына қарсы көтерілген жылы мен

жужандар әскерін талқандаған қолбасшыны көрсетіңіз:

а\ 552 жыл, Мұқан қаған

в\ 552 жыл, Бумын қаған

с\ 568 жыл, Иштеми d\ 634 жыл, Ешбар Елтеріс

8. Жужандарды талқандауды аяқтаған түрік қағаны:

а\ Мұқан қаған

в\ Бумын қаған с\ Иштеми d\ Тардуш

9. Түркілердің Орталық Азия мен Оңтүстік Сібірдегі үстемдігін бекіткен,

553-572 жылдары билік құрған қаған:

а\ Ешбар Елтеріс в\ Құтлық Елтеріс

с\ Мұқан

d\ Иштеми

10. Қазіргі Қазақстан, Орталық Азия аумағын бағындырып, Еділ мен

Солтүстік Кавказға шыққан қаған:

а\ Ешбар Елтеріс в\ Құтлық Елтеріс с\ Мұқан

d\ Иштеми

11. Қытай жылнамаларында: «шегара (Ұлы қорған) сыртындағы барлық

иеліктердің зәресін ұшырды» деп сипатталған қаған:

а\ Мұқан қаған

в\ Бумын қаған с\ Иштеми қаған d\ Тардуш қаған

12. VI ғасырдың 60-жылдары Түрік қағанатының байланыс жасаған ірі

мемлекеті (-тері) :

а\ Византия

в\ Араб халифаты

c\ Қытай

d\ Киев Русі

e\ Иран

f\ Жапония

13. Түрік қағанатының Маньчжуриядан Босфорға дейінгі жерді алып

жатқан уақыты:

а\ V ғасыр

в\ VI ғасырдың 70-жылдары

с\ VII ғасырдың басы

d\ VI ғасырдың ортасы

14. Түрік қағанатын әскери жағынан қуатты империяға айналдырған қаған:

а\ Мұқан қаған

в\ Бумын қаған с\ Иштеми қаған д\ Тардуш қаған

15. V ғасырда Монғолия мен Батыс Маньчжурия аумағында көшпелі

тайпалар одағынан құрылған мемлекет:

а\ Түрік қағанаты в\ Батыс Түрік қағанаты с\ Ұйғыр қағанаты

d\ Жужан мемлекеті

16. Түркілер талқандаған соң жужандардың қоныстанған аумағы (-тары) :

а\ Корея

b\ Солтүстік Қытай

c\ Батыс Маньчжурия d\ Монғолия

e\ Мауараннахр

f\ Батыс аймақтар

17. Түркілердің Парсы елімен одақтасып, Оңтүстік Қазақстан мен Орталық

Азиядағы эфталиттер мемлекетін талқандаған уақыты:

а\ VІ ғасырдың 50-жылдары в\ VI ғасырдың 70-жылдары

с\ VI ғасырдың 80-жылдары

d\ VI ғасырдың 60-жылдары

18. Түркі елшісі Маниах Византияға қағанаттың елшіліктің басқарып барған

жылы:

а\ 572 жыл в\ 552 жыл с\ 582 жыл

d\ 568 жыл

19. Түркі елшісі Маниахпен бірге қаған ордасына келген Византия елшісі:

а\ Прийск в\ Менандр

с\ Земарх

d\ Несторий

20. Түрік қағанатының Византиямен тұрақты сауда және дипломатиялық

байланыстар орнағандығын растайтын:

а\

VI ғасырдағы византиялық теңгелер

в\ Эфталит мемлекетінің талқандалуы

с\ Парсы мемлекетінің талқандалуы

d\ Несториандық діннің таралуы

21. Қытайдың дипломатиялық жолмен Түрік қағанатының ыдырауына қол

жеткізген уақыты:

а\ 582 жыл в\ 568 жыл

с\ 603 жыл

d\ 704 жыл

22. Түрік қағанатындағы қаған басшылық еткен сала (лар) :

a\ Мемлекет басшысы

b\ Діни көсем c\ Бас елші

d\ Жоғарғы сот

e\ Бас абыз

f\ Әскербасы

23. Түрік қағанатында әскери және азаматтық билікті басқаратын жүйе:

а\ Бұйрықтар, тархандар в\ Имек байғу, көкілташ с\ Уәзір, бек

d\ Ябғу, шад

24. Түрік қағанатындағы кәмелетке жетпеген ханзаданы таққа отырғызудан

сақтап, елдің қауіпсіздігін қамтамасыз еткен таққа отыру тәртібі:

а\ Әулеттің үлкені қаған сайланды

в\ Әулет кішісі қаған сайланды с\ Тақты тартып алғаны иеленді

d\ Билік ашық сайлау жүйесі арқылы анықталды

25. Түрік қағанатының ордасы болып есептелген түркілердің байырғы

қонысы:

а\ Жетісу в\ Мауараннахр

с\ Алтай

d\ Ұлытау

26. Түрік мемлекетінде мемлекеттің қатардағы құрамы болған қарапайым

халық:

а\ Тұдун

в\ Бұдун

с\ Елтебер d\ Селиф

27. Түрік қағанатында ақсүйектер билік тобын құраған:

а\ Бектер

в\ Қара бұдун с\ Таттар d\ Абыздар

28. Түркі еліндегі ақсүйек қауымының ең таңдаулы өкілі саналған қағандар

шыққан ру:

а\ «Оғыз» в\ «Бұлақ» с\ «Теле»

d\ «Ашина»

29. Зерттеушілердің пікірінше «ашина» терминінің мағынасы (лары) :

а\ «Текті қасқыр»

в\ «Күнби» с\ «Тәңірқұт»

d\ «Аспаннан жаратылған»

e\ «Берік, күшті»

30. Түркі қоғамында соғыста ерлік көрсеткендерге қатардағы жауынгер

немесе ақсүйек тобынан шыққанына қарамастан берілген атақ:

а\ «Бөрі» в\ «Қырғи»

с\ «Ер»

d\ «Бек»

31. Түркілер Орталық Азияны жаулап алғаннан кейін бақылауға алған Ұлы

Жібек жолының бағыты:

а\ Орталық Азиядан Қытайға дейін

в\ Алтайдан Еділге дейін с\ Орталық Азиядан Кавказға дейін

d\ Маньчжуриядан Кавказға дейін

32. Түріктер жері арқылы өтетін Ұлы Жібек жолының тауары-жібекті

негізгі сатып алушы мемлекет:

а\ Парсы мемлекеті

в\ Византия

с\ Эфталиттер

d\ Кавказ мемлекеттері

33. 545 жылы түркілер тарих сахнасына шыққан кезде оларға елшілігі

келген мемлекет:

а\ Византия в\ Русь с\ Парсы

d\ Қытай

34. VI ғасырдағы түркілердің Қытай және басқа мемлекеттерден

басымдығы (тары) :

a\ Саяси бірлік

b\ Зеңбіректердің болуы

c\ Жетілдірілген қару-жарақ

d\ Білтелі мылтықтардың болуы

e\ Жалдамалы әскердің пайдаланылуы

f\ Көшпелі ұйым, жылдам қимылдау

g\ Византия мемлекетімен одақтастық

h\ Қарсыластардың әлсіздігі мен бытыраңқылығы

*Қосымша:

Түрік қағанаты картада

§2. БАТЫС ТҮРІК (603-704 жылдар) ЖӘНЕ

ШЫҒЫС ТҮРІК (682-744 жылдар) ҚАҒАНАТТАРЫ

1. Ұлы Дала ұғымына жататын түркілер мекендеген аумақ:

а\ Алтайдан Қара Теңізге дейін

в\ Балқаштан Жайыққа дейін

с\ Ертістен Жайыққа дейін d\ Байкалдан Ордосқа дейін

2. Батыс Түрік қағанатының этникалық негізін құраған:

а\ «Қара», «сары» түргештер

в\ «Он оқ тайпа одағы»

с\ «Бұлақ» руы d\ «Ашина» руы

3. Қытай деректерінде 100 мың адамдық әскері бар «он тайпа қағаны»

атанған:

а\ Тардуш в\ Тон с\ Шегу

d\ Иштеми

4. Л. Н. Гумилевтің зерттеуінше, Иштеми өлгеннен кейін билікке келген:

а\ Тардуш

в\ Құтлық с\ Елтеріс d\ Мұқан

5. Батыс Түрік қағанатын түпкілікті жеке мемлекетке айналдырған қаған:

а\ Тон в\ Шегу

с\ Тардуш

d\ Қапаған

Мәтінге негізделген сұрақ.

«Батыс Түрік қағанатының негізі (он тайпа) Қаратау тауларынан

Жоңғарияға дейінгі жерлерді алып жатты. Батыс Түрік қағанаты

шығысында Алтай тауынан, солтүстік-батысында Каспий теңізіне дейінгі

аумақты өзіне қаратты. Тардуш қаған кезінде Батыс Түрік қағанаты

күшейді. Қағанаттың үстем тайпалары бес, бестен тұрған тайпалар болатын.

Қағанатта қаған ұлы әмірші, билеуші, әскери қолбасшы және барлық

жердің иесі саналды. »

Мәтінге сүйеніп «он оқ тайпа»-«он оқу бұдун» жүйесіне енген

тайпаларды көрсет:

а\ Дулу, нушеби

в\ Сары, қара түргеш с\ Яғма, жікіл d\ Қарлұқ, қимақ

7. Батыс Түрік қағанатының негізгі аумағы қаланған тарихи аймақ:

а\ Мауараннахр

в\ Жетісу

с\ Ертіс бойы d\ Ұлытау

8. Төмендегі Батыс Түрік қағанатына қатысты лауазым түрлерін атауымен

сәйкестендіріңіз:

Қаған

Тәуелді алым-салық төлеушілер

Ябғу, шад,

елтебер

Қағанат негізін құраған ерікті малшылар

қауымы

Бұйрықтар,

тархандар

Халықтан салық жинаушылар (Тон қаған

тұсында)

Қара бұдун

Қағанның барлық иеліктерге жіберілген

өкілдері (Тон қаған тұсында)

Тат

Ұлы әмірші, билеуші, әскери қолбасшы,

барлық жер иесі

Тұдун

Сот қызметін атқарушылар (Тон қаған

тұсында)

Селиф

Қаған руынан шыққан жоғары лауазым иелері

Ұлық

Қаған сайлады

8. Е 9. G 10. F 11. В 12. A 13. D 14. С 15. Н

15. Батыс Түрік қағанатын VII ғасырдың І жартысында өркендеткен

қағандар:

а\ Тардуш, Білге в\ Тоныкөк, Қапаған

с\ Шегу, Тон

d\ Күлтегін, Йоллығ-тегін

16. Батыс Түрік қағанының Шу өзені алқабындағы ірі сауда, қолөнер

орталығы:

а\ Баласағұн в\ Испиджаб с\ Күнгіт

d\ Суяб

17. Батыс Түрік қағанының Испиджаб маңында (Түркістан қаласының

маңы) орналасқан жазғы ордасы:

а\ Мыңбұлақ

в\ Суяб с\ Науакет d\ Жамукет

18. «Батыс варварлары ешқашан дәл осындай қуатты болған жоқ», - деп

Қытай шежіресі сипаттаған қаған:

а\ Ешбар Елтеріс

в\ Тон-ябғу

с\ Шегу d\ Тон

19.

Мәтінге негізделген сұрақ.

«Қағанның он оқ, он түменнен (әр түменде 10 мың қол) тұратын әскери

жасағы болды. «Бұдун» сөзі ел, халық ұғымын білдіреді. Батыс Түрік

қағанатының билігін күшейтіп, «он тайпа» - «он оқ бұдун» жүйесін енгізген

қаған»

а\ Ешбар Елтеріс

в\ Тон-ябғу

с\ Шегу д\ Тон

20.

Мәтінге негізделген сұрақ.

«. . . қаған өлімінен кейін мемлекетте ұзаққа созылған дағдарыс басталды.

Дулу мен нушеби одағы арасындағы билік үшін күрес дағдарыстың басты

себебі болды. Орталық биліктің әлсірегенін пайдаланып, Батыс түркілерден

Еділ бұлғарлары, хазарлар мен қимақтар бөлінді»

Батыс Түрік қағанатындағы дағдарыс қай қаған өлімінен кейін

басталғанын анықтаңыз:

а\ Ешбар Елтеріс

в\ Тон-ябғу

с\ Шегу d\ Тон

21. Батыс Түрік қағанатындағы билік дағдарысы кезінде әр оққа (аймаққа,

руға) бақылауды жүзеге асыру үішн жіберілген қаған әулетінің өкілі:

а\ Ябғу в\ Елтебер с\ Бұдун

d\ Шад

22. Қытайлар шабуылынан ыдыраған Батыс Түрік орнына құрылған

мемлекеттерді мекендеген аумағымен сәйкестендір:

Хазар қағанаты

Жетісу

Оғыз мемлекеті

Солтүстік-Шығыс және

Орталық Қазақстан

Қимақ қағанаты

Төменгі Еділ бойы, Солтүстік

Кавказ шығысы

Түргеш мемлекеті

Қазақстанның батысы

22. C 23. D 24. B 25. A

26. Батыс Түрік қағанаты ыдыраған соң Қазақстан аумағында құрылған

қағанат (тар) :

a\ Оғыз мемлекеті

b\ Хазар қағанаты

c\ Қимақ қағанаты

d\ Түргеш мемлекеті

e\ Саманилер мемлекеті

f\ Хорезмшах мемлекеті

27. VI-VIII ғасырларда Шу алқабында түркі, соғды, сириялықтар мен

парсылар қоныстанған ірі қалалар мен қоныстар саны:

а\ 10-ға жуық

в\ 20-ға жуық

с\ 30-ға жуық d\ 40-қа жуық

28. Шығыс Түркілердің Қытаймен соғыс барысында Монғолия аумағында

мемлекетін қайта құрған жылы:

а\ 582 ж в\ 744 ж с\ 603 ж

d\ 682 ж

29. Орталық Азияны бағындырған Шығыс Түрік қағаны:

а\ Білге в\ Күлтегін

с\ Қапаған

d\ Тоныкөк

30. Мәтінге негізделген сұрақ:

«716 жылы ол Шығыс Түрік қағанатының билеушісі болды. Ол інісімен

Түрік қағанатын қайта өркендетті. Қытаймен соғыстағы жеңісі арқылы

ұтымды бейбіт келісімге қол жеткізді. Қытай императоры Түрік ордасына

үлкен көлемде жібек жіберді. Бұл Қытайдың солтүстік шекарадағы бейбіт

өмір сүшін төлемі еді. 731 жылы ағайынды Шығыс Түрік қағандары дүние

салды. Орхон өзені маңында оларға арналып құлпытастар орнатылды».

Мәтінде жасырылған ағайынды Шығыс Түрік қағанатының

қағандарын анықтаңыз:

а\ Тардуш, Ешбар в\ Бумын, Мұқан с\ Құтлық, Қапаған

d\ Күлтегін, Білге

31. 744 жылы Шығыс Түрік қағанатын талқандаған біріккен күштер:

а\ Түрік, түргеш в\ Оғыз, қимақ

с\ Ұйғыр, қарлұқ

d\ Хазар, печенег

32. Түрік қағанаттарының билеушілері шыққан «Ашина» әулетінің билік

құрған жылдары:

а\ 552-744 жж

в\ 682-840 жж с\ 552-603 жж d\ 603-659 жж

§3. ТҮРГЕШ ҚАҒАНАТЫ (704-756 жылдар)

1. Түргештер VI ғасырда қандай мемлекеттің құрамында болатын?

а\ Шығыс Түрік в\ Жужан

с\ Батыс Түрік

d\ Қарлұқ

2. Түргеш қағанатының құрамындағы сары түргештер мекендеген өзен:

а\ Талас в\ Іле с\ Лепсі

d\ Шу

3. Түргеш қағанатының құрамындағы қара түргештер мекендеген өзен:

а\ Талас

в\ Іле

с\ Лепсі d\ Шу

4. Жетісуда 704 жылы Түргештер мемлекетінің негізін қалаған қаған:

а\ Үшлік

в\ Сұлу с\ Ешбар d\ Қапаған

5. Қытаймен соғыста жеңіске жетіп, Түргештер мемлекетін 20 әкімшілік

аймаққа бөлген қаған:

а\ Білге в\ Күлтегін

с\ Үшлік

d\ Тоныкөк

6. Түргеш мемлекетінің Шу өзені бойындағы бас ордасы мен Іле өзені

бойындағы жазғы ордасы:

а\ Суяб, Баласағұн в\ Бұхара, Самарқанд с\ Ескі Гузия, Жаңа Гузия

d\ Суяб, Күнгіт

7. Түргеш қағанаты тарихындағы әйгілі билеушілер:

а\ Білге, Күлтегін в\ Бумын, Сұлық

с\ Үшлік, Сұлық (Сұлу)

d\ Тардуш (Дато), Шегу

8. Сұлу қаған тұсындағы түргеш мемлекетінің соғыс жүргізген тараптарын

сәйкестендіріңіз:

Арабтармен

Оңтүстік-шығыста

Қытаймен

Шығыста

Шығыс Түрік қағанатымен

Оңтүстік-Батыста

8. С 9. А 10. В

11. VII ғасырдың ІІ жартысында Орталық Азияға басқыншылық

жорықтарын бастаған:

а\ Жужандар в\ Тохарлықтар с\ Соғдылар

d\ Арабтар

12. Үшлік қағанның араб әскерлеріне қарсы тұрған соғдыларға көмек

беруге тырысқан жылы:

а\ 704 ж

в\ 706 ж

с\ 715 ж d\ 738 ж

13. Бұхара қаласы түбінде біріккен түркі-соғды одағының күштері соққы

берді:

а\ Қытайларға в\ Қарлұқтарға

с\ Арабтарға

d\ Тохарлықтарға

14. Түркі-соғды әскерлерінің арасындағы келіспеушілікті пайдаланып

Орталық Азияны басып алған қолбасшы:

а\ Зияб ибн-Салих в\ Гао Сянжи с\ Әбу Мүсілім

d\ Құтайба ибн Мүсілім

15.

Мәтінге негізделген сұрақ.

«Қаған сыртқы басқыншылармен белсенді күрес жүргізіп,

715-738

жылдары

билік құрды. Оның тұсында

түргештердің ордасы Тараз

қаласы

болды. Талантты қаған мемлекеттің бұрынғы қуатын қалпына

келтіре алды. Оның дипломатиялық және әскери шаралары Қытай

тарапынан төнген қауіптің алдын алды. 717 жылы оның Тан империясына

жасаған сапары сәтті болды. Ұлын Шығыс Түрік қағаны Білгенің қызына

үйлендірсе, өзі Тибет патшасының қызына үйленді. Шығыс шекарасын

қауіпсіз қылған қаған түргештердің батыста арабтарға қарсы әрекеттерін

жандандыруға мүмкіндік берді. Қағанды Тохарстан жорығанан қайтқан

сапарында Науакет (Навакет) қаласында өз қолбасшысы Баға Тархан

опасыздықпен өлтірді. »

Мәтінде сипатталған Түргеш қағанатының қағанын анықтаңыз:

а\ Тардуш (Дато) в\ Елтеріс атанған Құтлық

с\ Сұлық қаған

d\ Үшлік қаған

16. Қытай әскерлерінің Таразды басып алып, тонаған соң Түргеш орталығы

Суябты қиратқан жылы:

а\ 738 ж

в\ 740 ж

с\ 748 ж d\ 751 ж

17. Сұлықтың арабтарға қарсы батыл қимылдауына байланысты

арабтардың қойған лақап аты:

а\ Әбу Музахим (Сүзеген)

в\ Тардуш (Дато) с\ Ешбар (Елтеріс)

d\ Құтлық (Елтеріс)

18. Тараз маңында араб және қытай әскерлері арасында өткен үлкен

шайқастың атауы мен өткен жылы:

а\ Тохарстандағы шайқас, 737 жыл в\ Соғды еліндегі соғыс, 706 жыл

с\ Шаш түбіндегі шайқас, 748 ж

d\ Атлах шайқасы, 751 жыл

19. Тараз маңындағы 5 күнге созылған шайқаста арабтар жағында соғысты:

а\ Түргештер мен қарлұқтар

в\ Соғдылар мен жужандар

с\ Түріктер мен парсылар d\ Қарақытай мен қарахандар

20. 756 жылы Түргеш мемлекетін құлатып, Алтай мен Тарбағатайдан

Жетісуға қоныс аударған тайпалар:

а\ Соғдылар

в\ Қарлұқтар

с\ Тохарлықтар d\ Ұйғырлар

21. Түргеш қағанатының құлау себебі (тері) :

а\ Қытай мен арабтарға қарсы соғыс

Қара және сары түргештер арасындағы қақтығыс

c\ Соғдылардың жаппай Жетісуға көшуі d\

Арабтармен одақ

e\ Дулу және нушеби тайпалары арасындағы соғыс

f\ Шығыс Түрік қағанаты тарапынан қысым

22. VI-VIII ғасырларда Соғдылардың Жетісуға қоныс аударуының үш

себебі:

а\ Саудаға байланысты

b\ Парсылардың шабуылы

Бұхара әмірі Абруйдың шектен тыс салығы

d\ Тохар және қарлұқ тайпаларының шабуылы

e\ Түркілер арасына будда дінін тарату

Орталық Азияны арабтардың жаулап алуы

Ұқсас жұмыстар

XVI ғасырдың екінші жартысындағы Қазақ хандығы

Жоңғар хандығының пайда болуы

Құрылуы 1457 жылдың күзінде Әбілқайыр хан

Қазақстанда отарлау кезеңінің басталуы

Тас дәуірінің кезеңдері

Қазақ хандығына 550 жыл

Шығай хан

Жоңғар хандығы

ХVІІІ ғ. бірінші ширегіндегі Қазақстан. Қазақстан және Ресей жаңа заман жағдайында

Қазақ хандығының құрылу алғы шарты және қазақ хандығының құрылуы

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz