Өткізгіш тұрбаларды жөндеу және сынау
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 Өткізгіш тұрбалардың жөнделген құрылғыларын сынау ... . 4
1.1 Жөнделген өткізгіш тұрбаларды сынаққа даярлау және
қабылдау ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...4
... ... ... ... ... .
1.2 Болат өткізгіш тұрбаларды гидравликалық сынау ... ... ... .. 7
1.3 Өткізгіш тұрбаларды жуу және үрлеу ... ... ... ... ... ... ... 10
1.4 Қабылдау-берулік өндірістік құжаттама ... ... ... ... ... ... ... 10
2 Дәнекерлік қосылыстардың сапасын анықтау ... ... ... ... ... . 11
2.1 Нормативті сілтемелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
3 Дәнекерлеу жалғанулардың сапасын бұзбай бақылау
әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
4 Өткізгіш тұрбаларды дайындау және жәндеу кезіндегі еңбекті
қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
4.1 Дәнекерлеу жұмыстары және термиялық кесу ... ... ... ... 18
4.2 Өткізгіш тұрбаларды жөндеу және сынау ... ... ... ... ... ... 20
4.3 Қолданылу саласы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 24
Кіріспе
Технологиялық өткізгіш тұрбаларды дайындау және жөндеу
қазіргі өнеркәсіпте үлкен мәнге ие. Мұндай жұмыстар
мұнай, химия, тағамдық, металлургиялық өнеркәсіп мекемесін, минералды
тыңайтқыштар өндіру нысандарын тұрғызған кезде қолданылады. Жөндеу
жұмыстарының жалпы көлемінде технологиялық өткізгіш трұрбаларды
жөндеу құны мұнай және мұнай химиялық өнеркісіп мекемесін
тұрғызғанда 65% , химиялық және тағамдықта 40%
,металлургиялықта 25% болады. Технологиялық өткізгіш тұрбалар әр
түрлі жағдайларда жұмыс жасайды, үлкен қысым мен жоғары
температураларда болады, коррозияға ұшырайды және периодтық суыту
мен жылытуда болады. Олардың конструкциясы тұрғызылатын нысандардың
бірлік қуатының кеңеюіне байланысты жылдан жылға транспортталатын
заттардың жұмыс параметрлерінің көбеюі және өткізгіш трубалардың
диаметрінің өсуі есебінен күрделеніп келеді. Технологиялық
өткізгіш тұрбаларды жасау ұшін әсіресе химия және тағам
өнеркәсібінде, полимер материалдарды кеңінен қолдануда. Аталған
тұрбаларды көлемі мен қолдану саласында өсуі олардың
коррозияға жоғары шыдамдылығымен , массасының төмендігімен ,
өңдеудің және дәнекерлеудің технологиялығымен , төмен жылу
өткізгіштігімен, жылудан қорғауға төмен шығындарымен
түсіндіріледі. Мұның бәрі жөндеуіштен білімнің терңдігін,әр түрлі
математикаларды қолдану тапсырмаларын дұрыс қадағалауды,
өткізгіш тұрбаларды дайындау және жөндеу бойынша ережелермен
арнайы технологиялық тапсырмаларды орындауды талап етеді. Соңғы
жылдары еңбек өнімділігін 40% арттыратын және тікелей жөндеу
алаңында орындалатын жұмыстар көлемін 3-4 есе азайтуды қамтамасыз
ететін өткізуші тұрбалармен жұмыстарды өндірудіің индуктриялды
әдістері кең масштабта енгізілуде, осы кезде өткізгіш тұрбаларды
жөндеу жұмыстары азаяды. Өткізгіш тұрбалармен жұмысты
индустриализациялау мәні барлық тұрба дайындау жұмыстары
зауыттың жағдайға көшіру , яғни құрлыс өндірісін зауыттық
дайындалудағы дайын түйіндер мен блоктардан тұратын нысандарды
жөндеудің кешенді-механикаландырылған процесіне айналдыруда.
1 Өткізуші тұрбалардың жөнделген құрылғыларын сынау
1.1 Жөнделген өткізгіш трубаларды сынаққа даярлау және қабылдау
Технологиялық өткізгіш тұрбалар оларды жөндеу жұмыстары
аяқталған соң олар технологиялық қондырғымен бір уақытта
қолданысқа беріледі. Бірнеше нысанға немесе қондырғыларға қызмет
ететін цех аралық өткізгіш тұрбаларды оларға қатысты
жөндеу жұмыстары аяқталған соң өз бетімен қолданысқа
беріледі.Өткізгіш тұрбалар мен қондырғыларды жөндеу жұмыстарының
аяқталуын жеке сынақтар мен оларды қабылдау актісін жұмыс
комиссиясының жазылуының аяқталуы деп санауға болады.Жеке
сынақтарды және олардың басталуын қамтамасыз ететін
жұмыстарды жүргізу тәртібі мен мерзімдер құрылыс- жөндеу
жұмыстарының орындалуына қатысатын жөндеу және бастау ұйымдары
, тапсырыс беруші және басқа үйымдардың келісіміне қарай
графикпен орнатылады.Жанармай, токсинді және қысылған газдарды
таситын өткізгіш тұрбаларды сынау кезінде өткізгіш тұрбада
жұмыс қысымын тудырады.Осы кезде жырықтар,саңлаулар ,т.б.
түріндегі жүйенің тығыздық еместігін табу мақсатымен оны сғып
қарайды. Тығыздыққа тексерген кезде өткізгіш тұрбада 12
сағаттан кем емес ұсталатын жұмыс қысымын жасайды.Осы кезде
манометрмен сынақ кезіндегі қысымның төмендеу ұсталатын
жұмыс қысымын жасайды.Осы кезде манометрмен сынақ кезіндегі
қысымның төмендеу өлшемін анықтайды, сол арқылы жүйенің
тығыздығы туралы айтады.Сынаудың бұл түрі өткізгіш тұрбаның
ең кіші тығыздығын табуға мүмкіндік береді.Беріктілік пен
герметикалыққа сынаған кезде қысымды екі манометрмен
өлшейді.Олардың біреуі бақылаушы.Манометрдің дәлдік класы 1,5
(ГОСТ8625-77Е)-тен төмен болмауы , корпус диаметрі 150-мм-ден кем
емес болмауы және номиналды қысым өлшенетін қысымның ¾-ше
жуық болуы керек. Пневматикалық сынақ кезінде қолданатын
термометрлердің шкаласының бқлінуі құны 0,1º С –ден көп болмауы
керек. Сынаққа даярлау кезінде өткізгіш тұрбаның схемасын
жасақтайды,онда шу немесе ауаны беру үшін уақытша өткізгіш
тұрбаларды қосу орындары , сығу агрегаттарының құрылғылары
, жіберу сызықтарының қиындылары , ауа және уақытша жабу
қондырғылары көрсетіледі, өткізгіш тұрбаларды толтыру тізбегі
мен тәртібі анықталады. Сыналатын өткізгіш тұрбаны және
өткізгіш тұрбаның сыналмайтын бөліктерінен инвентарлы
жабумен, кей жағдайларда табандармен айырады.Бұл мақсатта
өткізгіш тұрбада орнатылған жабық арматураны пайдалануға
болмайды.Сыналатын өткізгіш тұрбалардың ұштарын герметикалық
үшін инвентарлы жабуды қолданылады. Дy=80...700мм өткізгіш
тұрбаны 2,5МПа дейінгі қысымға сынау үшін дөңгелек резина
сақинасы бар инвентарлы жабынды қолданады. Гайкаларды бұраған
кезде дискілер бір-біріне тартылады және өздерінің конустары мен
толық серметикалықты қамтамасыз етіп тұрба қабырғасына тиіп
тұрған манжетті қысады. Суды штуцерден береді.Жабындардың
тұрбадан шығып кетуінің алдын-алу үшін 3-4 (тұрба диаметріне
байланысты) тірек струбиналарды орнатады.Дy=100...1000мм өткізгіш
тұрбаларды 2,5МПа-ға дейінгі қысымға сынау үшін конусты және
резина сақинасы бар инвентарлы жабынды өолданады.Олардың
айырмашылығы тұрба қабырғасына тірелетін және сұйықтықтың ішкі
қысымыныі әсерінен жабынды шығаруды болдырмайтын кесілген
цанганың болуында.Өткізгішті трубалардың ұштарын герметикалау үшін
винттік және флану аралық жабындар қолданады.
Мүмкін болса өткізгіш тұрбалардың барлығын сынаған жөн. Егер
жұмыс құжатында тсәйкес бұйрық көрсетілмесе , өткізгіш тұрбаларды
бөліктерге бөлумен жөндеу ұйымы айналысады. Өткізгіш тұрбаларды
сынау алдында жобаға сай орындалған жөндеу жұмыстарының
аяқталғандығы , сонымен бірге сынақ жүргізуге дайындығын
тексереді.Сонымен бірге мыналарды тексереді:
- барлық жөндеу жұмыстарының орындалу дұрыстығы және олардың
термоөңдеу мен дәнекерлеу сапасын бақылауды қоса, жобаға
сәйкестігін;
- өткізгіш тұрбаларды берілген бұрылуларының және орнатылған
арматура типінің сәәйкестігін;
- арматураның жөнделуінің және оның дистанционды жалғауларының
дұрыстығын, арматураның ашылуы мен жабылуының жеңілдігі;
- дренаж , ауалық, құйма сызықтары , штуцерлер мен диафрагма
құрылғыларының орнатылуы мен орналасуының дұрыстығын және
аяқталғандығын;
- тіректерде және құрылыс конструкциясында ,жабылулар мен
қабырғаларда өткізгіш тұрбалардың қысылуы болмауын;
- параллель жатқызылған өткізгіш тұрбалар , өткізгіш тұрбалар мен
құрылыс конструкциясы арсындағы қашықтықтың жобаға сәйкес болуын;
- бақылау өлшегіш құрылғылармен автоматикалық болуын;
- баруы қиын жерде орналасқан арматураларға қызмет көрсету
үшін алаңдар мен сатылардың болуын;
- тіректер мен ілулердің типтерінің , олардың қондырылу мен
бекітілуінің дұрыстығы және жобаға сай болуын;
- жөндеудің механикалық құжаттамасының дұрыстығын және жинақтылығын;
Тексеріс жөндеу ұйымының және тапсырыс берушінің өкілдерімен
жүргізіледі.Табылған қателіктерді жойған соң жөндеу ұйымы
тапсырыс берушіден тұрбаға сынақ жүргізуге рұқсат (жазбаша)
алуы керек. Ыстық су буының өткізгіш тұрбалары (Ду70мм-дегі 1-
категориядағы , Ду 100мм –дегі 2 және 3-категориялы өткізгіш
тұрбалар) оларды іске қосқанша техникалық куәләндірілуі керек ,
яғни жөндеудің техникалық құжаттамасын , сыртқы қорғауды
тексеру және гидравликалық сынақ жүргізу. Техникалық
куәләндіруді жергілікті мемлекеттік техникалық бақылау
органының инспекторы и жүргізеді.Өткізгіш трубаларды
беріктілікпен герметикалыққа сынауды көбіне гидравликалық
немесе пневматикалық әдіспен, ал тығыздыққа сынау- тек
пневматикалық әдіспен жүргізіледі. Пневматикалық әдісті келесі
жағдайларда қолданады:
- тірек конструкциясы немесе газ өткізгіш оны сумен
толтыруға есептелсе;
- егер ауа температурасы теріс және жүйенің қатып
қалушының алдын алатын құралдар болмаса .Әрекеттегі цехтарда
орналасқан;
- эстакада да арналарда және әрекеттегі өткізгіш тұрбалар
жанында орналасқан;
- 0,4МПа қысымнан артық болған өткізгіш тұрбалар үшін,егер
өткізгіш тұрбада сұр шойыннан жасалған арматура орнатылса
беріктілікті қарауға пневматикалық сынақтар жүргізуге болмайды;
Сынақ түрімен әдісін, ұзақтығын және сынақ нәтижелерін
бағалауды жұмыс құжаттамасына сай қабылдайды.Мұндай бұйрық
болмағанда сынақ әдісін ( пневматикалық немесе гидравликалық)
жөндеу ұйымы таңдайды және тапсырыс берушімен келіседі, ал
сынақ түрі мен сынақ қысымдарының мәнін Мемлекеттік
техникалық бақылау ережелерін сай қабылдайды (1 кесте) .Жөнделген
өткізгіш тұрбаларды оларды тұйықтағанға дейін сынайды. Тігіссіз
тұрбалардан немесе алдын-ала даярланған және сыналған
блоктардан жасалған тұрбаларды дәнекерленетін жөндеу бөлшектерін
және фланцепті жалғануларды тұйықтамай қарауға ыңғайлы еткен
жағдайда жылулық немесе антикоррозиялық қорғалуы бар тұрбалар
түріне қарамастан сынауға рұқсат етіледі.Ыстық су және будың
өткізгіш тұрбаларын Мемлекеттік техникалық бақылаудың жергілікті
органдарының рұқсатын алған соң қорғаныс жауып
сынайды.Өткізгіш тұрбаларды сынау процесінде жөндеу жұмыстары
кезінде жіберілген ақаулар табылған жағдайда сынақ ақаулар
жойылған соң қайталануы керек.
Жалпы арналудағы болат өткізгіш тұрбалар үшін сынақ қысымдары.
1-кесте
Өткізгіш тұрбаның Сынау қысымы Сынау қысымы
арналуы беріктілікке Герметикалығына
400ºС –ға дейінгі орта1,5Рр ,бірақ 0,2-ден Рр
температурасы кезіндегікем емес
жұмыс қысымы 0,5МПа –ға
дейінгі өткізгіш
трубалар
400ºС –ға дейінгі орта1,25 Рр , бірақ 0,8- денРр
температурасы кезіндегікем емес
жұмыс қысымы 0,5МПа –ға
дейінгі және одан
жоғары өткізгіш
тұрбалар
Жұмыс қысымынан 105 Рр , бірақ 0,8-денРр
тәуелсіз ортаның жұмыскем емес
температурасы 400с- ден
жоғары өткізгіш
тұрбалар
Жанармай,токсиді және
сиретілген газдар үшін
артық жұмыс қысымы
МПа;
0,005-ке дейінгі - 0,02
0,0051-ден жоғары - Рр+0,03
0,005-ке дейінгі - Рр бірақ0,085 кем емес
0,0510,1 өткізгіш
тұрбалар
Бумен ыстық су үшін 1,25Рр Рр
өткізгіш тұрбалар*
Бу мен ыстық суды өткізгіш тұрбаларды тек гидравликалық
сынақтан өткізеді.
1.2 Болат өткізгіш тұрбаларды гидравликалық сынау
Өткізгіш тұрбалардың гидравликалық сынауын 50С- ден төмен емес
қоршаған ауаның ең температурасы кезінде беріктілік пен
герметикалығына бір уақытта сынайды.Өткізгіш тұрбаларды
гидравликалық сынау процесі келесі операциялардан тұрады:
- өткізгіш тұрбаны сумен толтыру, осы кезде барлық ауалықтар
оларда су пайда болғанша ашық тұрады, бұл өткізгіш тұрбадан
ауаның толық шығарылғандығын куәләндіреді;
- жарықтардан судың ағуын және жалғаулардағы тығызсыздықты табу
мақсатымен сумен толтыру кезінде өткізгіш тұрбаларды қарау;
- суды шығару және табылған ақауларды жою;
- өткізгіш тұрбаны екінші рет сумен толтыру жіне жұмыс
құжатында көрсетілген жұмыс қысымына дейін қысымды көтеру және
өткізгіш тұрбаны қайта қарап шығу;
- қысымды сынақтыққа дейін көтеру және оны 5 минут бойы ұстап
тұру ( беріктілікке сынақ);
- қысымды жұмыстыққа дейін төмендету және массасы 1,5 кг-нан көп
емес балғамен тігістің екі жағынан 15...20мм қашықтықтағы
дәнекерленген тігістерді жаймен соғып , өткізгіш тұрбаны ақырғы
рет қарау (герметикалыққа сынау);
Жұмыс құжаттамасында көрсетілмесе герметикалыққа сынау жүргізу
уақыты үткізгіш тұрбаны қарап шығу ұзақтығымен анықталады.Егер
сынақ кезінде қысымның манометр бойынша төмендеуі болмаса және
дәнекерлеу тігістерінде , флануты жалғасуларда, корпустарда және
арматура бастарында , тұрбалар бетінде және өткізгіш тұрбалар
бөлшектерінде ағын және булану байқалмаса , үзіліс белгілері және
көрінетін қалдық деформациялар болмаса өткізгіш трубалар
беріктілік пен герметикалыққа дейін төмендеткен соң ғана
ақауларды жояды.Дәнекерленген тігістердегі табылған ақауларды
өңдеуге болмайды.Жөндеуге тап болған дәнекерленген тігістердің
барлық бөлігін бақылаудың радиографикалық әдісімен тексереді.Ақаулы
ұзын тігістері бар тұрбалармен бөлшектерді жаңасымен
ауыстырады.Алынбалы флануты жалғауларда ағын анықталғанда оларды
бөлшектейді.Ағын себебін анықтайды және оларды жояды. Өткізгіш
тұрбаларды ақырғы қарау кезінде табылған ақауларды
(бұзылулар немесе тығызсыздық) жойған соң сынақ қайталанады,
оған қысымды сынақтыққа дейін көтеру кезеңі
қосылады.Сынақ аяқталған соң ауалықтар толығымен ашылуы
керек, өткізгіш тұрба толығымен судан босатылады. Өткізгіш
тұрбадағы сынақтық қысым жасау үшін толтырылған - сығылған
насостар қолданылады
( 2-кесте), әрекеттегі су өткізгіш жүйені немесе қолдану
насостарын пайдаланады.аз мезгілінде сынақ кезінде өткізгіш
тұрбаны ұзақ уақыт сумен толтырылған күйде қалдыруға
болмайды, себебі күн сәулесінің немесе қоршаған ортаның
қызуымен өткізгіш тұрбалардағы қысым көтеріледі. Күзгі – қысқы
кезеңде бірге жүретін техникалық талаптар болса жылдың
басқа мезгілдерінде өткізгіш тұрбаларды сынаған соң ларды
аумен үрлеуі керек.
2-кесте
Өткізгіш тұрбалардағы гидравликалық сынау үшін насостардың
техникалық сипаттамасы.
Көрсеткіш НШ-15 НШ-40 НП-600 МГН-720200
Сұйықтықтың 454 1,6 63 0,110
максимум
жұмыс қысымы,
МПа
Насостың жұмыс3,236 16 12 14016
көлемі,мс³
Көлемдік - 1,08 0,25 0,630,063
берілу , м³сағ
Жалғаушы Қалдық электрлік
Элетроқозғалғыш- 2,2 7,5 2,2
қуаты, квт
Габаритті Ø465*570 640*320*295 1420*390*630 800*635*800
өлшемдер ,мм
Масса ,кг 28 51 293 193
Ескерту : Бөлгіште төмен өысым кезінде сипаттамалар , бөлінгіште –
жоғары болғандығы сипаттамалар беріледі.
Қоршаған ортаның теріс температуралары кезіндегі өткізгіш
тұрбаларды сынау судан оңай босатуды қамтамасыз ететіндей
өткізгіш тұрбаларды судың қатып қалуына қарсы шаралар
қабылдануы керек,олар:
- өткізгіш тұрбаны бумен немесе ыстық су айдаумен алдын-ала
қыздыру және оны 60ºС-ден аспайтын температурадағы ыстық сумен
сынау ( осы кезде барлық дренажды штуцерлер мен жіберу
сызықтары жылытылуы керек) ;
- қату температурасы 0ºС-ден төмен су ерітінділерін өолданумен
өткізгіш тұрбаларда мынау , мысалы хлорлы кальций ерітіндісі , сосын
оны ыстық сумен шайып, ауамен үрлеу.
3-кесте
Хлорлы кальций ерітіндісінің қату температурасы:
Еірітіндегі 11,5 16,5 18,9 20,9 22,8 25,7
хлорлы
кальций
құрамы,%
Қату -7,1 -12,7 -15,7 -19,2 -23,3 -31,2
температурасы
, ºС
Өткізгіш тұрбаларды хлорлы кальций еірітіндісін қолданып сынағанда
Ду болғанда 100 мм-ге дейін 1000 м-ден артық емес , Ду 250мм –ден көп
емес ,Ду 300м және 150м-ден артық емес болғанда шектелген
бөліктерді қолданған жөн.Пайдаланылған хлорлы кальций ерітіндісін
арнайы сыйымдылықпен жинайды.Өткізгіш тұрбаларды гидравликалық
сынау үшін қажет су немесе ерітінділер көлемі 3-кестеде
келтірілген.
4-Кесте
Тұрбаның 1м-дегі су көлемі, л.
Дн6мм 18 32 45 108 219 377 820 Тұрба қабырғасының
қалыңдығы,δ,мм 2 0,154 0,616 1,32 8,495 - - - 2,5 0,133
0,573 1,256 8,332 - - - 3 0,113 0,531 1,195 8,171 - - -
3,5 0,095 0,491 1,134 8,012 36,9 - - 4 0,079 0,452 1,075
7,854 34,97 - - 4,5 - 0,415 1,018 7,698 34,64 106,4 -
5 - 0,38 0,962 7,543 34,31 105,8 515,3 6 - 0,314 0,855
7,238 33,35 104,6 512,8 8 - 0,201 0,661 6,648 32,37 102,4
507,7 10 - - 0,491 6,082 31,1 100,1 502,7 12 - - -
5,542 29,86 97,87 497,7 14 - - - 5,027 28,65 95,66 492,7
16 - - - 4,536 27,46 93,48 487,7 18 - - - 4,071 26,3
91,33 482,7
1.3 Өткізгіш тұрбаны жуу және үрлеу
Өткізгіш тұрбаларды жөндеу және сынау аяқталған соң ішкі
беттерін механикалық ластанулар немесе үрлейді.Бұл операцияларды
олардың технологиялық тізбектелуін қарастыратын схемалар сай
орындайды.Шаю және үрлеу орындалғаны туралы акт жасайды. Жуылатын
және үрленетін өткізгіш тұрба басқаларынан бөлектенуі керек.Өткізгіш
тұрбаларды интенсивті жуған жөн.Ол үшін диаметрі жуылатын өткізгіш
тұрбаның қимасының 50% болатын шығу саңылауынан таза су шыққанға
дейінгі 1 ... .1,5мс су жылдамдығын қамтамасыз ету керек.Жуу кезінде
барлық тығындарды толығымен ашады,ал реттеуші және кері клапндарды
алып тастайды.Өткізгіш тұрбаның сорғышына ұяшық өлшемі немесе
саңылау диаметрі 4 мм уақытша фильтер немесе конустық торды
орнатады.Конус көлемі немесе саңылаулар саны саңылаулардың қосынды
ауданы сорғыш тұрбаның көлденең қимасының ауданы 2..3 есе көп
болатындай етіп таңдалады.Жуу кезінде ластардың тұрып қалуы мүмкін
жерлерді соғып қарайды.Жууды үзілістермен 3-4 кезеңде орындайды.Жуудың
әр кезеңінде 10 ... 15 минут жалғасады.Өткізгіш тұрбаларды
жұмыстыққа тең , бірақ 4МПа –дан аспайтын қысымдағы ауамен үрлейді.
Жобада ерекше ештеңе болмаса , үрлеу ұзақтығы 10 минуттай болады.Жуу
немесе үрлеу аяқталған соң өткізгіш тұрбаның жобалық схемасын
қалпына келтіреді.Уақытша жуғыштық өткізгіш тұрбаларды алып
тастайды.Бақылау-өлшеу құрылғыларында уақыша орнатылған жөндеу
шайбаларын алады және оларды диафрагмалармен алмастырады.
1.4 Қабылдау-берулік өндірістік құжаттама
Технологиялық өткізгіш тұрбаларды жөндеу бойынша қабылдау-берулік
өндірістік құжаттама сызықтар бойынша толтырады және жинақтайды.Бу
мен ыстық суды өткізгіш тұрбалардан өндірістік құжаттамасы
Мемлекеттік өндірістік атом бақылау ережелерімен нормаларына сай
болуы керек.Ру 10МПа –ға дейінгі технологиялық өткізгіш тұрбаларды
қолданысқа бергенде жөндеу ұйымы жұмыс комиссиясына келесі
өндірістік құжаттарды беруі керек:
- өткізгіш тұрбаларды жөндеу кезіндегі жабық жұмыстарды куәландыратын
акт;
- дәнекерлеу жұмыстарының журналы;
- дәнекерлеушілер мен термистер тізімі;
-Бақылау жалғануларының сапасын тексеру және есептеу журналы,термиялық
өңдеу журналы;
- өткізгіш тұрбалардың атқарушы тұрбалары.
Өткізгіш тұрбалардың атқарушы сызбалары ретінде фактілік мәліметтер
енгізілген және жөндеу ұйымының жауапты өкілі қол қойған осы
өткізгіш тұрбалардың аксонометрлік сызбалары пайдаланылады.Қажет
болғанда өткізгіш тұрбалар жұмысының өндірісі кезінде жөндеу
ұйымы құрылысқа қатысушылармен бірге жедел құжаттама даярлайды,оған
мыналар кіреді:
- өткізгіш тубаларды дәнекерлеу үшін дәнекерлеу материалдары мен қорғаныс
газдарының сапасын есептеу журналы;
- дәнекерленген жалғаулар өлшемін өлшеу және сырттай қарауды тексеру
протоколы; өндірістік дәнекерлік жалғауларды кесу протоколы;
- дәнекерлік жалғаулар сапасын бақылайтын дефектокопистер тізімі;
-дәнекерлік жалғану үлгілерінің механикалық сынақтары мен металлографикалық
зерттеулерінің протоколы;
- радиографикалық, ультрадыбыстық бақылау және түсті дефектоскопия журналы
мен нәтижелер туралы қорытынды.
Бу мен ыстық суды өткізгіш турбаны тіркеу үшін жөндеу ұйымы
Мемтаутехбақылаудың жеткілікті органдарына ұсынады:оның сипаттамасы, жұмыс
параметрлері, куәландыру нәтижелері, т.б. туралы куәлік;өткізгіш турбаларды
жөндеу сапасы туралы куәлік; өткізгіш турбаның аксонометрлік схемасы.
Өткізгіш турбалардың түйіндерін жасалуы мен жөнделуінің сапасы туралы
куәлік мыналардан тұрады: тұрба металы мен өткізгіш тұрбаның барлық
бөлшектерінің сертификаты; арматура паспорты; жөндеуде қолданылатын
электродтар сертификаты; электродәнекерлеушілердің тексеріс нәтижелері
туралы мәліметтер мен куәлік; дәнекерлік жалғаулардың үлгілерін сынау
нәтижелері туралы мәліметтер; легерленген болаттан жасалған дәнекерлік
жалғаулардың термоөңдеу журналы; дәнекерлік жалғауларды бақылаудың
бұзбайтын әдістерімен сынау протоколы; металдың ағындығын бақылау үшін бу
өткізгіштің диаметрлерін өлшеу журналы; өткізгіш тұрба осьтерін фиксациялау
журналы;термиялық орын ауыстыру репері бойынша бу өткізгіштің жағдайын
бастапқы өлшеу журналы. Өткізгіш тұрбаның аксонометрлік схемасында мыналар
көрсетілуі керек:тұрба қабырғасының диаметрі мен қалыңдығы; тіректер мен
ілмелердің орналасуы; арматураның, жіберу үрлегішінің және дренапо
құрылғыларының орналасуы; ағындығын бақылау үшін нүктелерді нөмірлеу.
Мемондатамбақылаудың жергілікті органында тіркеліп, куәландырылуы керек,
қайта жөнделген өткізгіш тұрбаларды іске қосуға рұқсатты
Мемондатамбақылаудың бақылаушы-инженері өткізгіш тұрбаны тапсырыс берушінің
актісінің және ол жүргізген техникалық куәландыру негізінде береді.
2 Дәнекерлiк қосылыстардың сапасын анықтау
1 Құбырлардың барлық дәнекерлiк қосылыстары (дәнекерленген
детальдардың жiктерiн қоса алғанда) Техникалық регламентте және бұйымға
арналған НҚ-да көзделген әдiстермен оларды бақылау мүмкiндiгi қамтамасыз
етiлуi тиiс.
2 Құбырлар мен пiшiмдiк детальдарды қосу үшiн толықтай еритiн аралық
дәнекерлеу қолдануы тиiс.
3 Бұрышты дәнекерлiк қосылыстар құбырларына штуцерлердi, құбырларды,
жазық фланецтердi дәнекерлеу үшiн рұқсат етiледi. Бұрышты қосылыстар
толықтай ерiтумен орындалады.
4 Iшкi диаметрi 100 мм және одан төмен штуцерлер мен құбырларды және
шартты қысымы 2,5 МПа (25 кгссм 2 ) және температурасы 350 о С аспайтын
жазық фланецтер үшiн сындарлы саңылауы (конструктивтi дәнекерсiз) бұрыштық
дәнекерлi қосылыстарға рұқсат етiледi. Мұндай қосылыстардың сапасын
бақылау белгiленген тәртiпте келiсiлген НҚ бойынша орындалуы тиiс.
5 Сорғалама қосылыстар III және IV санатты құбырлардағы тесiктердi
нығайту, сүйеулерi, тiрегi, iлмектерi, оқшаулағыштың бекiту элементтерi
т.б. үшiн рұқсат етiледi.
6 Қабырғаларының қалыңдықтары әртүрлi элементтердiң дәнекерлi
қосылыстарының түйiскен тұстарында барынша қалың қабырғасы бар элементтер
ұштарын тиiсiнше бiр жақты немесе екi жақты механикалық өңдеу жолымен
үлкеннен кiшi қимаға бiр қалыпты өту қамтамасыз етiлуi тиiс.
Өтпе беттерiнiң еңiстiк бұрышы 15 о аспауы тиiс.
7 Қабырға қалыңдығындағы жұқа элемент қабырғаларының қалыңдығынан
30 % кем, бiрақ 5 мм аспайтын айырма кезiнде жiк бетiнiң еңiстiк орналасу
есебiнен жиектердi ашу жағынан көрсетiлген қалыпты өтудi орындауға рұқсат
етiледi.
8 Бұл жағдайлар құйылған, соғылған және штампталған детальдары,
сондай-ақ тiк иiлген иiндерi бар дәнекерлi қосылыстарға қолданылмайды.
Мұндай детальдар ұштарындағы өткiн бұрыштары, сондай-ақ жiк бетiндегi
еңiстiк бұрыштары стандарттарда, техникалық шарттар мен нұсқаулықтарда
белгiленген нормалардан аспауы тиiс.
9 Ұзына бойы және ирек дәнекерлеу жiктерi бар құбырлар мен басқа
да элементтердi дәнекерлеу кезiнде соңғысы бiрi екiншiсiне қатысты
жылжытылуы тиiс. Бұл ретте жылжыту дәнекерленетiн құбырлардың
(элементтердiң) қабырғасының кемiнде үш есе қалыңдығында, бiрақ сыртқы
диаметрi 100 мм болатын құбырлар үшiн кемiнде 100 мм болуы тиiс.
10 Ультрадыбыстық бақылауға немесе тұспа термикалық өңдеуге
жатпайтын көлденең түйiспе дәнекерлiк қосылыстар үшiн құбырлардың тiк
учаскелерiндегi көршi дәнекерлiк жiктердiң осьтерi арасындағы аралық
дәнекерленетiн құбырлардың (элементтердiң) қабырғасының кемiнде үш есе
қалыңдығында, бiрақ кемiнде 100 мм болуы тиiс. Дәнекерлiк жiк осiнен бастап
дөңгелектелген иiн басына дейiнгi аралық кемiнде 100 мм болуы тиiс.
11 Тiк иiлген, штампталған және штампты-дәнекерлi иiндердi орнату
кезiнде көлденең дәнекерлi қосылыстарды тiкелей учаскесiз тiк иiлген иiндер
арасындағы дөңгелектену және дәнекерлеу басында орналастыруға рұқсат
етiледi.
12 Құбырлардың элементтерi бар құбырлар мен штуцерлердiң бұрыштық
дәнекерлi қосылыстары үшiн элементтiң сыртқы бетiнен бастап құбырдың иiгi
басына дейiн немесе көлденең түйiспе жiктердiң осiне дейiн:
1) сыртқы диаметрi 100 мм дейiн құбырлар (штуцерлер) үшiн құбырдың
сыртқы диаметрiнен кем емес, бiрақ кемiнде 50 мм;
2) сыртқы диаметрi 100 мм және одан да астам құбырлар (штуцерлер)
үшiн кемiнде 100 мм болуы тиiс.
13 Құбырлардың көлденең дәнекерлi қосылыстар осiнен бастап тiрек
немесе iлмек жиегiне дейiнгi аралық Техникалық регламентте, НҚ-да көзделген
тексеру , бақылау және термикалық өңдеу жүргiзу мүмкiндiгiн ескере отырып,
таңдалуы тиiс.
2.1 Нормативті сілтемелер
Осы Нұсқаулықты қолдану үшін келесі сілтеме нормативті құжаттары
қажет:
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 26 қаңтардағы №49 Бу
және ыстық судың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар Техникалық регламентін
бекіту туралы Қаулысы ;
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 29 қаңтардағы ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 Өткізгіш тұрбалардың жөнделген құрылғыларын сынау ... . 4
1.1 Жөнделген өткізгіш тұрбаларды сынаққа даярлау және
қабылдау ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...4
... ... ... ... ... .
1.2 Болат өткізгіш тұрбаларды гидравликалық сынау ... ... ... .. 7
1.3 Өткізгіш тұрбаларды жуу және үрлеу ... ... ... ... ... ... ... 10
1.4 Қабылдау-берулік өндірістік құжаттама ... ... ... ... ... ... ... 10
2 Дәнекерлік қосылыстардың сапасын анықтау ... ... ... ... ... . 11
2.1 Нормативті сілтемелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
3 Дәнекерлеу жалғанулардың сапасын бұзбай бақылау
әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
4 Өткізгіш тұрбаларды дайындау және жәндеу кезіндегі еңбекті
қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
4.1 Дәнекерлеу жұмыстары және термиялық кесу ... ... ... ... 18
4.2 Өткізгіш тұрбаларды жөндеу және сынау ... ... ... ... ... ... 20
4.3 Қолданылу саласы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 24
Кіріспе
Технологиялық өткізгіш тұрбаларды дайындау және жөндеу
қазіргі өнеркәсіпте үлкен мәнге ие. Мұндай жұмыстар
мұнай, химия, тағамдық, металлургиялық өнеркәсіп мекемесін, минералды
тыңайтқыштар өндіру нысандарын тұрғызған кезде қолданылады. Жөндеу
жұмыстарының жалпы көлемінде технологиялық өткізгіш трұрбаларды
жөндеу құны мұнай және мұнай химиялық өнеркісіп мекемесін
тұрғызғанда 65% , химиялық және тағамдықта 40%
,металлургиялықта 25% болады. Технологиялық өткізгіш тұрбалар әр
түрлі жағдайларда жұмыс жасайды, үлкен қысым мен жоғары
температураларда болады, коррозияға ұшырайды және периодтық суыту
мен жылытуда болады. Олардың конструкциясы тұрғызылатын нысандардың
бірлік қуатының кеңеюіне байланысты жылдан жылға транспортталатын
заттардың жұмыс параметрлерінің көбеюі және өткізгіш трубалардың
диаметрінің өсуі есебінен күрделеніп келеді. Технологиялық
өткізгіш тұрбаларды жасау ұшін әсіресе химия және тағам
өнеркәсібінде, полимер материалдарды кеңінен қолдануда. Аталған
тұрбаларды көлемі мен қолдану саласында өсуі олардың
коррозияға жоғары шыдамдылығымен , массасының төмендігімен ,
өңдеудің және дәнекерлеудің технологиялығымен , төмен жылу
өткізгіштігімен, жылудан қорғауға төмен шығындарымен
түсіндіріледі. Мұның бәрі жөндеуіштен білімнің терңдігін,әр түрлі
математикаларды қолдану тапсырмаларын дұрыс қадағалауды,
өткізгіш тұрбаларды дайындау және жөндеу бойынша ережелермен
арнайы технологиялық тапсырмаларды орындауды талап етеді. Соңғы
жылдары еңбек өнімділігін 40% арттыратын және тікелей жөндеу
алаңында орындалатын жұмыстар көлемін 3-4 есе азайтуды қамтамасыз
ететін өткізуші тұрбалармен жұмыстарды өндірудіің индуктриялды
әдістері кең масштабта енгізілуде, осы кезде өткізгіш тұрбаларды
жөндеу жұмыстары азаяды. Өткізгіш тұрбалармен жұмысты
индустриализациялау мәні барлық тұрба дайындау жұмыстары
зауыттың жағдайға көшіру , яғни құрлыс өндірісін зауыттық
дайындалудағы дайын түйіндер мен блоктардан тұратын нысандарды
жөндеудің кешенді-механикаландырылған процесіне айналдыруда.
1 Өткізуші тұрбалардың жөнделген құрылғыларын сынау
1.1 Жөнделген өткізгіш трубаларды сынаққа даярлау және қабылдау
Технологиялық өткізгіш тұрбалар оларды жөндеу жұмыстары
аяқталған соң олар технологиялық қондырғымен бір уақытта
қолданысқа беріледі. Бірнеше нысанға немесе қондырғыларға қызмет
ететін цех аралық өткізгіш тұрбаларды оларға қатысты
жөндеу жұмыстары аяқталған соң өз бетімен қолданысқа
беріледі.Өткізгіш тұрбалар мен қондырғыларды жөндеу жұмыстарының
аяқталуын жеке сынақтар мен оларды қабылдау актісін жұмыс
комиссиясының жазылуының аяқталуы деп санауға болады.Жеке
сынақтарды және олардың басталуын қамтамасыз ететін
жұмыстарды жүргізу тәртібі мен мерзімдер құрылыс- жөндеу
жұмыстарының орындалуына қатысатын жөндеу және бастау ұйымдары
, тапсырыс беруші және басқа үйымдардың келісіміне қарай
графикпен орнатылады.Жанармай, токсинді және қысылған газдарды
таситын өткізгіш тұрбаларды сынау кезінде өткізгіш тұрбада
жұмыс қысымын тудырады.Осы кезде жырықтар,саңлаулар ,т.б.
түріндегі жүйенің тығыздық еместігін табу мақсатымен оны сғып
қарайды. Тығыздыққа тексерген кезде өткізгіш тұрбада 12
сағаттан кем емес ұсталатын жұмыс қысымын жасайды.Осы кезде
манометрмен сынақ кезіндегі қысымның төмендеу ұсталатын
жұмыс қысымын жасайды.Осы кезде манометрмен сынақ кезіндегі
қысымның төмендеу өлшемін анықтайды, сол арқылы жүйенің
тығыздығы туралы айтады.Сынаудың бұл түрі өткізгіш тұрбаның
ең кіші тығыздығын табуға мүмкіндік береді.Беріктілік пен
герметикалыққа сынаған кезде қысымды екі манометрмен
өлшейді.Олардың біреуі бақылаушы.Манометрдің дәлдік класы 1,5
(ГОСТ8625-77Е)-тен төмен болмауы , корпус диаметрі 150-мм-ден кем
емес болмауы және номиналды қысым өлшенетін қысымның ¾-ше
жуық болуы керек. Пневматикалық сынақ кезінде қолданатын
термометрлердің шкаласының бқлінуі құны 0,1º С –ден көп болмауы
керек. Сынаққа даярлау кезінде өткізгіш тұрбаның схемасын
жасақтайды,онда шу немесе ауаны беру үшін уақытша өткізгіш
тұрбаларды қосу орындары , сығу агрегаттарының құрылғылары
, жіберу сызықтарының қиындылары , ауа және уақытша жабу
қондырғылары көрсетіледі, өткізгіш тұрбаларды толтыру тізбегі
мен тәртібі анықталады. Сыналатын өткізгіш тұрбаны және
өткізгіш тұрбаның сыналмайтын бөліктерінен инвентарлы
жабумен, кей жағдайларда табандармен айырады.Бұл мақсатта
өткізгіш тұрбада орнатылған жабық арматураны пайдалануға
болмайды.Сыналатын өткізгіш тұрбалардың ұштарын герметикалық
үшін инвентарлы жабуды қолданылады. Дy=80...700мм өткізгіш
тұрбаны 2,5МПа дейінгі қысымға сынау үшін дөңгелек резина
сақинасы бар инвентарлы жабынды қолданады. Гайкаларды бұраған
кезде дискілер бір-біріне тартылады және өздерінің конустары мен
толық серметикалықты қамтамасыз етіп тұрба қабырғасына тиіп
тұрған манжетті қысады. Суды штуцерден береді.Жабындардың
тұрбадан шығып кетуінің алдын-алу үшін 3-4 (тұрба диаметріне
байланысты) тірек струбиналарды орнатады.Дy=100...1000мм өткізгіш
тұрбаларды 2,5МПа-ға дейінгі қысымға сынау үшін конусты және
резина сақинасы бар инвентарлы жабынды өолданады.Олардың
айырмашылығы тұрба қабырғасына тірелетін және сұйықтықтың ішкі
қысымыныі әсерінен жабынды шығаруды болдырмайтын кесілген
цанганың болуында.Өткізгішті трубалардың ұштарын герметикалау үшін
винттік және флану аралық жабындар қолданады.
Мүмкін болса өткізгіш тұрбалардың барлығын сынаған жөн. Егер
жұмыс құжатында тсәйкес бұйрық көрсетілмесе , өткізгіш тұрбаларды
бөліктерге бөлумен жөндеу ұйымы айналысады. Өткізгіш тұрбаларды
сынау алдында жобаға сай орындалған жөндеу жұмыстарының
аяқталғандығы , сонымен бірге сынақ жүргізуге дайындығын
тексереді.Сонымен бірге мыналарды тексереді:
- барлық жөндеу жұмыстарының орындалу дұрыстығы және олардың
термоөңдеу мен дәнекерлеу сапасын бақылауды қоса, жобаға
сәйкестігін;
- өткізгіш тұрбаларды берілген бұрылуларының және орнатылған
арматура типінің сәәйкестігін;
- арматураның жөнделуінің және оның дистанционды жалғауларының
дұрыстығын, арматураның ашылуы мен жабылуының жеңілдігі;
- дренаж , ауалық, құйма сызықтары , штуцерлер мен диафрагма
құрылғыларының орнатылуы мен орналасуының дұрыстығын және
аяқталғандығын;
- тіректерде және құрылыс конструкциясында ,жабылулар мен
қабырғаларда өткізгіш тұрбалардың қысылуы болмауын;
- параллель жатқызылған өткізгіш тұрбалар , өткізгіш тұрбалар мен
құрылыс конструкциясы арсындағы қашықтықтың жобаға сәйкес болуын;
- бақылау өлшегіш құрылғылармен автоматикалық болуын;
- баруы қиын жерде орналасқан арматураларға қызмет көрсету
үшін алаңдар мен сатылардың болуын;
- тіректер мен ілулердің типтерінің , олардың қондырылу мен
бекітілуінің дұрыстығы және жобаға сай болуын;
- жөндеудің механикалық құжаттамасының дұрыстығын және жинақтылығын;
Тексеріс жөндеу ұйымының және тапсырыс берушінің өкілдерімен
жүргізіледі.Табылған қателіктерді жойған соң жөндеу ұйымы
тапсырыс берушіден тұрбаға сынақ жүргізуге рұқсат (жазбаша)
алуы керек. Ыстық су буының өткізгіш тұрбалары (Ду70мм-дегі 1-
категориядағы , Ду 100мм –дегі 2 және 3-категориялы өткізгіш
тұрбалар) оларды іске қосқанша техникалық куәләндірілуі керек ,
яғни жөндеудің техникалық құжаттамасын , сыртқы қорғауды
тексеру және гидравликалық сынақ жүргізу. Техникалық
куәләндіруді жергілікті мемлекеттік техникалық бақылау
органының инспекторы и жүргізеді.Өткізгіш трубаларды
беріктілікпен герметикалыққа сынауды көбіне гидравликалық
немесе пневматикалық әдіспен, ал тығыздыққа сынау- тек
пневматикалық әдіспен жүргізіледі. Пневматикалық әдісті келесі
жағдайларда қолданады:
- тірек конструкциясы немесе газ өткізгіш оны сумен
толтыруға есептелсе;
- егер ауа температурасы теріс және жүйенің қатып
қалушының алдын алатын құралдар болмаса .Әрекеттегі цехтарда
орналасқан;
- эстакада да арналарда және әрекеттегі өткізгіш тұрбалар
жанында орналасқан;
- 0,4МПа қысымнан артық болған өткізгіш тұрбалар үшін,егер
өткізгіш тұрбада сұр шойыннан жасалған арматура орнатылса
беріктілікті қарауға пневматикалық сынақтар жүргізуге болмайды;
Сынақ түрімен әдісін, ұзақтығын және сынақ нәтижелерін
бағалауды жұмыс құжаттамасына сай қабылдайды.Мұндай бұйрық
болмағанда сынақ әдісін ( пневматикалық немесе гидравликалық)
жөндеу ұйымы таңдайды және тапсырыс берушімен келіседі, ал
сынақ түрі мен сынақ қысымдарының мәнін Мемлекеттік
техникалық бақылау ережелерін сай қабылдайды (1 кесте) .Жөнделген
өткізгіш тұрбаларды оларды тұйықтағанға дейін сынайды. Тігіссіз
тұрбалардан немесе алдын-ала даярланған және сыналған
блоктардан жасалған тұрбаларды дәнекерленетін жөндеу бөлшектерін
және фланцепті жалғануларды тұйықтамай қарауға ыңғайлы еткен
жағдайда жылулық немесе антикоррозиялық қорғалуы бар тұрбалар
түріне қарамастан сынауға рұқсат етіледі.Ыстық су және будың
өткізгіш тұрбаларын Мемлекеттік техникалық бақылаудың жергілікті
органдарының рұқсатын алған соң қорғаныс жауып
сынайды.Өткізгіш тұрбаларды сынау процесінде жөндеу жұмыстары
кезінде жіберілген ақаулар табылған жағдайда сынақ ақаулар
жойылған соң қайталануы керек.
Жалпы арналудағы болат өткізгіш тұрбалар үшін сынақ қысымдары.
1-кесте
Өткізгіш тұрбаның Сынау қысымы Сынау қысымы
арналуы беріктілікке Герметикалығына
400ºС –ға дейінгі орта1,5Рр ,бірақ 0,2-ден Рр
температурасы кезіндегікем емес
жұмыс қысымы 0,5МПа –ға
дейінгі өткізгіш
трубалар
400ºС –ға дейінгі орта1,25 Рр , бірақ 0,8- денРр
температурасы кезіндегікем емес
жұмыс қысымы 0,5МПа –ға
дейінгі және одан
жоғары өткізгіш
тұрбалар
Жұмыс қысымынан 105 Рр , бірақ 0,8-денРр
тәуелсіз ортаның жұмыскем емес
температурасы 400с- ден
жоғары өткізгіш
тұрбалар
Жанармай,токсиді және
сиретілген газдар үшін
артық жұмыс қысымы
МПа;
0,005-ке дейінгі - 0,02
0,0051-ден жоғары - Рр+0,03
0,005-ке дейінгі - Рр бірақ0,085 кем емес
0,0510,1 өткізгіш
тұрбалар
Бумен ыстық су үшін 1,25Рр Рр
өткізгіш тұрбалар*
Бу мен ыстық суды өткізгіш тұрбаларды тек гидравликалық
сынақтан өткізеді.
1.2 Болат өткізгіш тұрбаларды гидравликалық сынау
Өткізгіш тұрбалардың гидравликалық сынауын 50С- ден төмен емес
қоршаған ауаның ең температурасы кезінде беріктілік пен
герметикалығына бір уақытта сынайды.Өткізгіш тұрбаларды
гидравликалық сынау процесі келесі операциялардан тұрады:
- өткізгіш тұрбаны сумен толтыру, осы кезде барлық ауалықтар
оларда су пайда болғанша ашық тұрады, бұл өткізгіш тұрбадан
ауаның толық шығарылғандығын куәләндіреді;
- жарықтардан судың ағуын және жалғаулардағы тығызсыздықты табу
мақсатымен сумен толтыру кезінде өткізгіш тұрбаларды қарау;
- суды шығару және табылған ақауларды жою;
- өткізгіш тұрбаны екінші рет сумен толтыру жіне жұмыс
құжатында көрсетілген жұмыс қысымына дейін қысымды көтеру және
өткізгіш тұрбаны қайта қарап шығу;
- қысымды сынақтыққа дейін көтеру және оны 5 минут бойы ұстап
тұру ( беріктілікке сынақ);
- қысымды жұмыстыққа дейін төмендету және массасы 1,5 кг-нан көп
емес балғамен тігістің екі жағынан 15...20мм қашықтықтағы
дәнекерленген тігістерді жаймен соғып , өткізгіш тұрбаны ақырғы
рет қарау (герметикалыққа сынау);
Жұмыс құжаттамасында көрсетілмесе герметикалыққа сынау жүргізу
уақыты үткізгіш тұрбаны қарап шығу ұзақтығымен анықталады.Егер
сынақ кезінде қысымның манометр бойынша төмендеуі болмаса және
дәнекерлеу тігістерінде , флануты жалғасуларда, корпустарда және
арматура бастарында , тұрбалар бетінде және өткізгіш тұрбалар
бөлшектерінде ағын және булану байқалмаса , үзіліс белгілері және
көрінетін қалдық деформациялар болмаса өткізгіш трубалар
беріктілік пен герметикалыққа дейін төмендеткен соң ғана
ақауларды жояды.Дәнекерленген тігістердегі табылған ақауларды
өңдеуге болмайды.Жөндеуге тап болған дәнекерленген тігістердің
барлық бөлігін бақылаудың радиографикалық әдісімен тексереді.Ақаулы
ұзын тігістері бар тұрбалармен бөлшектерді жаңасымен
ауыстырады.Алынбалы флануты жалғауларда ағын анықталғанда оларды
бөлшектейді.Ағын себебін анықтайды және оларды жояды. Өткізгіш
тұрбаларды ақырғы қарау кезінде табылған ақауларды
(бұзылулар немесе тығызсыздық) жойған соң сынақ қайталанады,
оған қысымды сынақтыққа дейін көтеру кезеңі
қосылады.Сынақ аяқталған соң ауалықтар толығымен ашылуы
керек, өткізгіш тұрба толығымен судан босатылады. Өткізгіш
тұрбадағы сынақтық қысым жасау үшін толтырылған - сығылған
насостар қолданылады
( 2-кесте), әрекеттегі су өткізгіш жүйені немесе қолдану
насостарын пайдаланады.аз мезгілінде сынақ кезінде өткізгіш
тұрбаны ұзақ уақыт сумен толтырылған күйде қалдыруға
болмайды, себебі күн сәулесінің немесе қоршаған ортаның
қызуымен өткізгіш тұрбалардағы қысым көтеріледі. Күзгі – қысқы
кезеңде бірге жүретін техникалық талаптар болса жылдың
басқа мезгілдерінде өткізгіш тұрбаларды сынаған соң ларды
аумен үрлеуі керек.
2-кесте
Өткізгіш тұрбалардағы гидравликалық сынау үшін насостардың
техникалық сипаттамасы.
Көрсеткіш НШ-15 НШ-40 НП-600 МГН-720200
Сұйықтықтың 454 1,6 63 0,110
максимум
жұмыс қысымы,
МПа
Насостың жұмыс3,236 16 12 14016
көлемі,мс³
Көлемдік - 1,08 0,25 0,630,063
берілу , м³сағ
Жалғаушы Қалдық электрлік
Элетроқозғалғыш- 2,2 7,5 2,2
қуаты, квт
Габаритті Ø465*570 640*320*295 1420*390*630 800*635*800
өлшемдер ,мм
Масса ,кг 28 51 293 193
Ескерту : Бөлгіште төмен өысым кезінде сипаттамалар , бөлінгіште –
жоғары болғандығы сипаттамалар беріледі.
Қоршаған ортаның теріс температуралары кезіндегі өткізгіш
тұрбаларды сынау судан оңай босатуды қамтамасыз ететіндей
өткізгіш тұрбаларды судың қатып қалуына қарсы шаралар
қабылдануы керек,олар:
- өткізгіш тұрбаны бумен немесе ыстық су айдаумен алдын-ала
қыздыру және оны 60ºС-ден аспайтын температурадағы ыстық сумен
сынау ( осы кезде барлық дренажды штуцерлер мен жіберу
сызықтары жылытылуы керек) ;
- қату температурасы 0ºС-ден төмен су ерітінділерін өолданумен
өткізгіш тұрбаларда мынау , мысалы хлорлы кальций ерітіндісі , сосын
оны ыстық сумен шайып, ауамен үрлеу.
3-кесте
Хлорлы кальций ерітіндісінің қату температурасы:
Еірітіндегі 11,5 16,5 18,9 20,9 22,8 25,7
хлорлы
кальций
құрамы,%
Қату -7,1 -12,7 -15,7 -19,2 -23,3 -31,2
температурасы
, ºС
Өткізгіш тұрбаларды хлорлы кальций еірітіндісін қолданып сынағанда
Ду болғанда 100 мм-ге дейін 1000 м-ден артық емес , Ду 250мм –ден көп
емес ,Ду 300м және 150м-ден артық емес болғанда шектелген
бөліктерді қолданған жөн.Пайдаланылған хлорлы кальций ерітіндісін
арнайы сыйымдылықпен жинайды.Өткізгіш тұрбаларды гидравликалық
сынау үшін қажет су немесе ерітінділер көлемі 3-кестеде
келтірілген.
4-Кесте
Тұрбаның 1м-дегі су көлемі, л.
Дн6мм 18 32 45 108 219 377 820 Тұрба қабырғасының
қалыңдығы,δ,мм 2 0,154 0,616 1,32 8,495 - - - 2,5 0,133
0,573 1,256 8,332 - - - 3 0,113 0,531 1,195 8,171 - - -
3,5 0,095 0,491 1,134 8,012 36,9 - - 4 0,079 0,452 1,075
7,854 34,97 - - 4,5 - 0,415 1,018 7,698 34,64 106,4 -
5 - 0,38 0,962 7,543 34,31 105,8 515,3 6 - 0,314 0,855
7,238 33,35 104,6 512,8 8 - 0,201 0,661 6,648 32,37 102,4
507,7 10 - - 0,491 6,082 31,1 100,1 502,7 12 - - -
5,542 29,86 97,87 497,7 14 - - - 5,027 28,65 95,66 492,7
16 - - - 4,536 27,46 93,48 487,7 18 - - - 4,071 26,3
91,33 482,7
1.3 Өткізгіш тұрбаны жуу және үрлеу
Өткізгіш тұрбаларды жөндеу және сынау аяқталған соң ішкі
беттерін механикалық ластанулар немесе үрлейді.Бұл операцияларды
олардың технологиялық тізбектелуін қарастыратын схемалар сай
орындайды.Шаю және үрлеу орындалғаны туралы акт жасайды. Жуылатын
және үрленетін өткізгіш тұрба басқаларынан бөлектенуі керек.Өткізгіш
тұрбаларды интенсивті жуған жөн.Ол үшін диаметрі жуылатын өткізгіш
тұрбаның қимасының 50% болатын шығу саңылауынан таза су шыққанға
дейінгі 1 ... .1,5мс су жылдамдығын қамтамасыз ету керек.Жуу кезінде
барлық тығындарды толығымен ашады,ал реттеуші және кері клапндарды
алып тастайды.Өткізгіш тұрбаның сорғышына ұяшық өлшемі немесе
саңылау диаметрі 4 мм уақытша фильтер немесе конустық торды
орнатады.Конус көлемі немесе саңылаулар саны саңылаулардың қосынды
ауданы сорғыш тұрбаның көлденең қимасының ауданы 2..3 есе көп
болатындай етіп таңдалады.Жуу кезінде ластардың тұрып қалуы мүмкін
жерлерді соғып қарайды.Жууды үзілістермен 3-4 кезеңде орындайды.Жуудың
әр кезеңінде 10 ... 15 минут жалғасады.Өткізгіш тұрбаларды
жұмыстыққа тең , бірақ 4МПа –дан аспайтын қысымдағы ауамен үрлейді.
Жобада ерекше ештеңе болмаса , үрлеу ұзақтығы 10 минуттай болады.Жуу
немесе үрлеу аяқталған соң өткізгіш тұрбаның жобалық схемасын
қалпына келтіреді.Уақытша жуғыштық өткізгіш тұрбаларды алып
тастайды.Бақылау-өлшеу құрылғыларында уақыша орнатылған жөндеу
шайбаларын алады және оларды диафрагмалармен алмастырады.
1.4 Қабылдау-берулік өндірістік құжаттама
Технологиялық өткізгіш тұрбаларды жөндеу бойынша қабылдау-берулік
өндірістік құжаттама сызықтар бойынша толтырады және жинақтайды.Бу
мен ыстық суды өткізгіш тұрбалардан өндірістік құжаттамасы
Мемлекеттік өндірістік атом бақылау ережелерімен нормаларына сай
болуы керек.Ру 10МПа –ға дейінгі технологиялық өткізгіш тұрбаларды
қолданысқа бергенде жөндеу ұйымы жұмыс комиссиясына келесі
өндірістік құжаттарды беруі керек:
- өткізгіш тұрбаларды жөндеу кезіндегі жабық жұмыстарды куәландыратын
акт;
- дәнекерлеу жұмыстарының журналы;
- дәнекерлеушілер мен термистер тізімі;
-Бақылау жалғануларының сапасын тексеру және есептеу журналы,термиялық
өңдеу журналы;
- өткізгіш тұрбалардың атқарушы тұрбалары.
Өткізгіш тұрбалардың атқарушы сызбалары ретінде фактілік мәліметтер
енгізілген және жөндеу ұйымының жауапты өкілі қол қойған осы
өткізгіш тұрбалардың аксонометрлік сызбалары пайдаланылады.Қажет
болғанда өткізгіш тұрбалар жұмысының өндірісі кезінде жөндеу
ұйымы құрылысқа қатысушылармен бірге жедел құжаттама даярлайды,оған
мыналар кіреді:
- өткізгіш тубаларды дәнекерлеу үшін дәнекерлеу материалдары мен қорғаныс
газдарының сапасын есептеу журналы;
- дәнекерленген жалғаулар өлшемін өлшеу және сырттай қарауды тексеру
протоколы; өндірістік дәнекерлік жалғауларды кесу протоколы;
- дәнекерлік жалғаулар сапасын бақылайтын дефектокопистер тізімі;
-дәнекерлік жалғану үлгілерінің механикалық сынақтары мен металлографикалық
зерттеулерінің протоколы;
- радиографикалық, ультрадыбыстық бақылау және түсті дефектоскопия журналы
мен нәтижелер туралы қорытынды.
Бу мен ыстық суды өткізгіш турбаны тіркеу үшін жөндеу ұйымы
Мемтаутехбақылаудың жеткілікті органдарына ұсынады:оның сипаттамасы, жұмыс
параметрлері, куәландыру нәтижелері, т.б. туралы куәлік;өткізгіш турбаларды
жөндеу сапасы туралы куәлік; өткізгіш турбаның аксонометрлік схемасы.
Өткізгіш турбалардың түйіндерін жасалуы мен жөнделуінің сапасы туралы
куәлік мыналардан тұрады: тұрба металы мен өткізгіш тұрбаның барлық
бөлшектерінің сертификаты; арматура паспорты; жөндеуде қолданылатын
электродтар сертификаты; электродәнекерлеушілердің тексеріс нәтижелері
туралы мәліметтер мен куәлік; дәнекерлік жалғаулардың үлгілерін сынау
нәтижелері туралы мәліметтер; легерленген болаттан жасалған дәнекерлік
жалғаулардың термоөңдеу журналы; дәнекерлік жалғауларды бақылаудың
бұзбайтын әдістерімен сынау протоколы; металдың ағындығын бақылау үшін бу
өткізгіштің диаметрлерін өлшеу журналы; өткізгіш тұрба осьтерін фиксациялау
журналы;термиялық орын ауыстыру репері бойынша бу өткізгіштің жағдайын
бастапқы өлшеу журналы. Өткізгіш тұрбаның аксонометрлік схемасында мыналар
көрсетілуі керек:тұрба қабырғасының диаметрі мен қалыңдығы; тіректер мен
ілмелердің орналасуы; арматураның, жіберу үрлегішінің және дренапо
құрылғыларының орналасуы; ағындығын бақылау үшін нүктелерді нөмірлеу.
Мемондатамбақылаудың жергілікті органында тіркеліп, куәландырылуы керек,
қайта жөнделген өткізгіш тұрбаларды іске қосуға рұқсатты
Мемондатамбақылаудың бақылаушы-инженері өткізгіш тұрбаны тапсырыс берушінің
актісінің және ол жүргізген техникалық куәландыру негізінде береді.
2 Дәнекерлiк қосылыстардың сапасын анықтау
1 Құбырлардың барлық дәнекерлiк қосылыстары (дәнекерленген
детальдардың жiктерiн қоса алғанда) Техникалық регламентте және бұйымға
арналған НҚ-да көзделген әдiстермен оларды бақылау мүмкiндiгi қамтамасыз
етiлуi тиiс.
2 Құбырлар мен пiшiмдiк детальдарды қосу үшiн толықтай еритiн аралық
дәнекерлеу қолдануы тиiс.
3 Бұрышты дәнекерлiк қосылыстар құбырларына штуцерлердi, құбырларды,
жазық фланецтердi дәнекерлеу үшiн рұқсат етiледi. Бұрышты қосылыстар
толықтай ерiтумен орындалады.
4 Iшкi диаметрi 100 мм және одан төмен штуцерлер мен құбырларды және
шартты қысымы 2,5 МПа (25 кгссм 2 ) және температурасы 350 о С аспайтын
жазық фланецтер үшiн сындарлы саңылауы (конструктивтi дәнекерсiз) бұрыштық
дәнекерлi қосылыстарға рұқсат етiледi. Мұндай қосылыстардың сапасын
бақылау белгiленген тәртiпте келiсiлген НҚ бойынша орындалуы тиiс.
5 Сорғалама қосылыстар III және IV санатты құбырлардағы тесiктердi
нығайту, сүйеулерi, тiрегi, iлмектерi, оқшаулағыштың бекiту элементтерi
т.б. үшiн рұқсат етiледi.
6 Қабырғаларының қалыңдықтары әртүрлi элементтердiң дәнекерлi
қосылыстарының түйiскен тұстарында барынша қалың қабырғасы бар элементтер
ұштарын тиiсiнше бiр жақты немесе екi жақты механикалық өңдеу жолымен
үлкеннен кiшi қимаға бiр қалыпты өту қамтамасыз етiлуi тиiс.
Өтпе беттерiнiң еңiстiк бұрышы 15 о аспауы тиiс.
7 Қабырға қалыңдығындағы жұқа элемент қабырғаларының қалыңдығынан
30 % кем, бiрақ 5 мм аспайтын айырма кезiнде жiк бетiнiң еңiстiк орналасу
есебiнен жиектердi ашу жағынан көрсетiлген қалыпты өтудi орындауға рұқсат
етiледi.
8 Бұл жағдайлар құйылған, соғылған және штампталған детальдары,
сондай-ақ тiк иiлген иiндерi бар дәнекерлi қосылыстарға қолданылмайды.
Мұндай детальдар ұштарындағы өткiн бұрыштары, сондай-ақ жiк бетiндегi
еңiстiк бұрыштары стандарттарда, техникалық шарттар мен нұсқаулықтарда
белгiленген нормалардан аспауы тиiс.
9 Ұзына бойы және ирек дәнекерлеу жiктерi бар құбырлар мен басқа
да элементтердi дәнекерлеу кезiнде соңғысы бiрi екiншiсiне қатысты
жылжытылуы тиiс. Бұл ретте жылжыту дәнекерленетiн құбырлардың
(элементтердiң) қабырғасының кемiнде үш есе қалыңдығында, бiрақ сыртқы
диаметрi 100 мм болатын құбырлар үшiн кемiнде 100 мм болуы тиiс.
10 Ультрадыбыстық бақылауға немесе тұспа термикалық өңдеуге
жатпайтын көлденең түйiспе дәнекерлiк қосылыстар үшiн құбырлардың тiк
учаскелерiндегi көршi дәнекерлiк жiктердiң осьтерi арасындағы аралық
дәнекерленетiн құбырлардың (элементтердiң) қабырғасының кемiнде үш есе
қалыңдығында, бiрақ кемiнде 100 мм болуы тиiс. Дәнекерлiк жiк осiнен бастап
дөңгелектелген иiн басына дейiнгi аралық кемiнде 100 мм болуы тиiс.
11 Тiк иiлген, штампталған және штампты-дәнекерлi иiндердi орнату
кезiнде көлденең дәнекерлi қосылыстарды тiкелей учаскесiз тiк иiлген иiндер
арасындағы дөңгелектену және дәнекерлеу басында орналастыруға рұқсат
етiледi.
12 Құбырлардың элементтерi бар құбырлар мен штуцерлердiң бұрыштық
дәнекерлi қосылыстары үшiн элементтiң сыртқы бетiнен бастап құбырдың иiгi
басына дейiн немесе көлденең түйiспе жiктердiң осiне дейiн:
1) сыртқы диаметрi 100 мм дейiн құбырлар (штуцерлер) үшiн құбырдың
сыртқы диаметрiнен кем емес, бiрақ кемiнде 50 мм;
2) сыртқы диаметрi 100 мм және одан да астам құбырлар (штуцерлер)
үшiн кемiнде 100 мм болуы тиiс.
13 Құбырлардың көлденең дәнекерлi қосылыстар осiнен бастап тiрек
немесе iлмек жиегiне дейiнгi аралық Техникалық регламентте, НҚ-да көзделген
тексеру , бақылау және термикалық өңдеу жүргiзу мүмкiндiгiн ескере отырып,
таңдалуы тиiс.
2.1 Нормативті сілтемелер
Осы Нұсқаулықты қолдану үшін келесі сілтеме нормативті құжаттары
қажет:
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 26 қаңтардағы №49 Бу
және ыстық судың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар Техникалық регламентін
бекіту туралы Қаулысы ;
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 29 қаңтардағы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz