Периодты синусоидалық емес токтың қуаты
Мазмұны
Кіріспе 3
I Негізгі бөлім
1.1Синусоидалық емес токтардың алғы шарттары 4
1.2Синусоидалық емес кернеу 5
1.3Синусоидалық емес тоқтың ЭКҚ 6
II Қосымша бөлім
2.1Периодты синусоидалық емес тоқтың пайдалы мәні 7
2.2Периодты синусоидалық емес токтың қуаты 9
2.3Электірлі фильтрлер 10
IIIЕсептің қойылымы
3.1Есептің берілгені 13
3.2Есептің “Electronics workbench” программа ортасында шығару. 14
Қорытынды 17
Пайдаланылған әдебиеттер 18
Кіріспе
Қазіргі уақытта электр энергиясы барлық өнеркәсіп салаларында,
транспортта, ауыл шаруашылығында, үй тұрмысында, тағы да басқа халықтың
тұрмыс қажетіне кеңінен пайдаланылады. Осы курстың негізгі бір міндеті, ол
құбылыстарды токтар, кернеулер, қуаттар, магнит ағындары т.б. түсініктер
арқылы есептеу, зерттеу. Сондай – ақ тағы бір атқаратын міндеті, ол әрбір
құбылыстарды электр кернеулігі, магнит өрісінің индукциясы, қуат ағындары,
т.б. түсініктер арқылы есептеу, зерттеу. Осы міндеттердің біріншісі
тізбектерді есептеу мен зерттеуге, ал екіншісі электр магниті өрістерін
есептеуге, зерттеуге арналған.
Синусиолды тербеліс периодты процестың ең қарапайым формасы болып
табылады. Электр энергетикалық жүйе торында айнымалы синусоидалық форманың
тоқтарымен қуаттарын бір қалыпты ұстау үшін қолданады. Бірақ, мысалға,
электр байланыс тізбегінде, электронды және жартылай өткізгіштік
құралдарында синусоидалық форма ауытқуы жиі кездеседі, және де ол шартты
түрде жұмыс процессінде анықталады. Сондықтан да синусоидалық емес периодты
тоқтың элементтерін білу автоматтық құралдарға, электронды құралдарға және
қазіргі заманға сай жаңа әр түрлі аппаратура мен техникалық құралдарды
игеру үшін тығыз байланысты.
I Негізгі бөлім
1.1 Синусоидалық емес токтардың алғы шарттары.
Синусоидалық емес периодтың функциясы мына шартта қанағаттандырылады:
, мұнда Т – функция периоды, яғни қайталануға кеткен процесстің уақыт
аралығы , к – бүтін сан.
Математикадағы курстардан белгілі болған, осындай периодты функция,
гармоникалық тізбекте анықталуы мүмкін және жалпы жағдайдағы шексіз, бірақ,
электірлік тізбектердегі есептеулер бойынша “n” саны бар шектеумен
синусоидалық не гармоника депте атайды. Мысалға, синусионалды емес ток
i=+sin(wt+)+sin(2wt+)+...+sin(nwt+)
немесе бұдан
i=+sin(kwt+).
Бұл формулада – тұрақты тоқ; sin(wt+) – бірінші
гармоника, мұнда функция жиілігі синусоидалық емес периодты токка (i) тең.
Қалған функциялар жоғары гармоникалар болып табылады; – k-шы
гармониканы құрайтын, бастапқы уақытқа (t=0) тәуелді болатын, бастапқы
фаза. Осыдан келе, периодты синусоидалық емес токты тұрақты ток пен әр
түрлі бастапқы фазаларынан тұратын синусоидалық токтардың жалпы қосындысы
деп алсақ болады. Бұндай тұжырымдаманы периодты синусоидалық емес токтарды
есептегенде жиі қолданылады.
1.2 Синусоидалық емес кернеу
4.1 – суретте тек бірінші және екінші гармоникадан тұратын
периодты синусоидалық емес тоқтың графигі көрсетілген. Бұл суретте (4.1)
тізбектің кез келген бөлігінде кернеу:
u=+sin(kwt+),
ал ЭҚК
e=+sin(kwt+) – тең.
Ал сызықты тізбек үшін периодты синусоидалық емес тоқты (r,L,C
элементтері ток пен кернеуге тәуелді болмайтын тізбек) беттестіру әдісін
қолданамыз. Гармоникалық құраушылар мен тұрақты құраушыларды (егер болса)
әр қайсысын жеке анықтаймыз ( тәуелсіз турде).
1.3 синусоидалық емес тоқтың ЭҚК
Осыған орай жай қарапайым мысал келтірейік, резисторлы элементтері бар
кедергіден r және электр сыйымдылығынан тұратын 4.2 – суреттегі схеманы
қарастырайық. Берілген кернеудегі оның периодты синусоидалық емес тоқтың
ЭКҚ:
u=e=sin(wt)+sin(5wt+).
Бұл тізбекте ток:
i=sin(wt-)+sin(5wt-),
осыдан Ом заңы бойынша бірінші гармоника үшін
=,
Бесінші гармоника үшін
=,
Бұл жағдайда фазаларында есептесек
=arctg(-1wCr);
=arctg(-15wCr).
Арине, күрделі тізбек үшін гармоникалық құраушыларды анықтау үшін
тізбектің синусоидалық тоқты анықтайтын кез келген әдісті (комплексті
әдісті қоса) қолданса болады.
2.1 Периодты синусоидалық емес тоқтың пайдалы мәні.
Жалпы токтың мәнін және басқада өлшемдерді жоғарыда атап өткендей
беттестіру әдісімен есептесе болады. Бірақта, практика жүзінде токтың
пайдалы мәндерін (кернеу, ЭКҚ) амперметр (вольтметр) есептеу маңызы зор.
Келтірілген кез келген периодты токтың мәнін тұрақты токтың жылулық
қозғалысты ескере отырып, периодты синусоидалық токтың мәнін былайша
есептейміз:
I=. (4.3)
4.1 – суреттегі интегралды ескерсек
=
Төрт типті интеграл мәнін анықтайық
1) ==,
Бұл интегралдың анықталуы бойынша квадраттанған мәніндегі k-сыншы
реттік гармоникалық құраушыға тең. Осыдан:
2) = – құраушы тұрақты токтың квадраты;
3) ==0,
Осыдан:
4)
Мұнда k,l – гармоникалардың номерлері, және де k; синусоидалды
функцияның көбейтінділерін косинусоидалылардың әр түрлілігіне ауыстыруға
болатындықтан , интеграл нөлге тең:
sinβsinγ=,
яғни, интегралдардан 4-ші типі екі косинусоидалдың әр түрлігі болып
келеді, әр бүтін сан үшін интеграл период саны нөлге тең.
Осыдан қорыта отырып, периодты синусоидалық емес токтың мәні:
I=,
Немесе
I=, (4.4)
Яғни, периодты синусотдалдық емес пайдалы токтың мәні түбір астындағы
тұрақты және гармоникалық құраушыларының квадраттарының қосндысындыларына
тең. Осылайша периодты ... жалғасы
Кіріспе 3
I Негізгі бөлім
1.1Синусоидалық емес токтардың алғы шарттары 4
1.2Синусоидалық емес кернеу 5
1.3Синусоидалық емес тоқтың ЭКҚ 6
II Қосымша бөлім
2.1Периодты синусоидалық емес тоқтың пайдалы мәні 7
2.2Периодты синусоидалық емес токтың қуаты 9
2.3Электірлі фильтрлер 10
IIIЕсептің қойылымы
3.1Есептің берілгені 13
3.2Есептің “Electronics workbench” программа ортасында шығару. 14
Қорытынды 17
Пайдаланылған әдебиеттер 18
Кіріспе
Қазіргі уақытта электр энергиясы барлық өнеркәсіп салаларында,
транспортта, ауыл шаруашылығында, үй тұрмысында, тағы да басқа халықтың
тұрмыс қажетіне кеңінен пайдаланылады. Осы курстың негізгі бір міндеті, ол
құбылыстарды токтар, кернеулер, қуаттар, магнит ағындары т.б. түсініктер
арқылы есептеу, зерттеу. Сондай – ақ тағы бір атқаратын міндеті, ол әрбір
құбылыстарды электр кернеулігі, магнит өрісінің индукциясы, қуат ағындары,
т.б. түсініктер арқылы есептеу, зерттеу. Осы міндеттердің біріншісі
тізбектерді есептеу мен зерттеуге, ал екіншісі электр магниті өрістерін
есептеуге, зерттеуге арналған.
Синусиолды тербеліс периодты процестың ең қарапайым формасы болып
табылады. Электр энергетикалық жүйе торында айнымалы синусоидалық форманың
тоқтарымен қуаттарын бір қалыпты ұстау үшін қолданады. Бірақ, мысалға,
электр байланыс тізбегінде, электронды және жартылай өткізгіштік
құралдарында синусоидалық форма ауытқуы жиі кездеседі, және де ол шартты
түрде жұмыс процессінде анықталады. Сондықтан да синусоидалық емес периодты
тоқтың элементтерін білу автоматтық құралдарға, электронды құралдарға және
қазіргі заманға сай жаңа әр түрлі аппаратура мен техникалық құралдарды
игеру үшін тығыз байланысты.
I Негізгі бөлім
1.1 Синусоидалық емес токтардың алғы шарттары.
Синусоидалық емес периодтың функциясы мына шартта қанағаттандырылады:
, мұнда Т – функция периоды, яғни қайталануға кеткен процесстің уақыт
аралығы , к – бүтін сан.
Математикадағы курстардан белгілі болған, осындай периодты функция,
гармоникалық тізбекте анықталуы мүмкін және жалпы жағдайдағы шексіз, бірақ,
электірлік тізбектердегі есептеулер бойынша “n” саны бар шектеумен
синусоидалық не гармоника депте атайды. Мысалға, синусионалды емес ток
i=+sin(wt+)+sin(2wt+)+...+sin(nwt+)
немесе бұдан
i=+sin(kwt+).
Бұл формулада – тұрақты тоқ; sin(wt+) – бірінші
гармоника, мұнда функция жиілігі синусоидалық емес периодты токка (i) тең.
Қалған функциялар жоғары гармоникалар болып табылады; – k-шы
гармониканы құрайтын, бастапқы уақытқа (t=0) тәуелді болатын, бастапқы
фаза. Осыдан келе, периодты синусоидалық емес токты тұрақты ток пен әр
түрлі бастапқы фазаларынан тұратын синусоидалық токтардың жалпы қосындысы
деп алсақ болады. Бұндай тұжырымдаманы периодты синусоидалық емес токтарды
есептегенде жиі қолданылады.
1.2 Синусоидалық емес кернеу
4.1 – суретте тек бірінші және екінші гармоникадан тұратын
периодты синусоидалық емес тоқтың графигі көрсетілген. Бұл суретте (4.1)
тізбектің кез келген бөлігінде кернеу:
u=+sin(kwt+),
ал ЭҚК
e=+sin(kwt+) – тең.
Ал сызықты тізбек үшін периодты синусоидалық емес тоқты (r,L,C
элементтері ток пен кернеуге тәуелді болмайтын тізбек) беттестіру әдісін
қолданамыз. Гармоникалық құраушылар мен тұрақты құраушыларды (егер болса)
әр қайсысын жеке анықтаймыз ( тәуелсіз турде).
1.3 синусоидалық емес тоқтың ЭҚК
Осыған орай жай қарапайым мысал келтірейік, резисторлы элементтері бар
кедергіден r және электр сыйымдылығынан тұратын 4.2 – суреттегі схеманы
қарастырайық. Берілген кернеудегі оның периодты синусоидалық емес тоқтың
ЭКҚ:
u=e=sin(wt)+sin(5wt+).
Бұл тізбекте ток:
i=sin(wt-)+sin(5wt-),
осыдан Ом заңы бойынша бірінші гармоника үшін
=,
Бесінші гармоника үшін
=,
Бұл жағдайда фазаларында есептесек
=arctg(-1wCr);
=arctg(-15wCr).
Арине, күрделі тізбек үшін гармоникалық құраушыларды анықтау үшін
тізбектің синусоидалық тоқты анықтайтын кез келген әдісті (комплексті
әдісті қоса) қолданса болады.
2.1 Периодты синусоидалық емес тоқтың пайдалы мәні.
Жалпы токтың мәнін және басқада өлшемдерді жоғарыда атап өткендей
беттестіру әдісімен есептесе болады. Бірақта, практика жүзінде токтың
пайдалы мәндерін (кернеу, ЭКҚ) амперметр (вольтметр) есептеу маңызы зор.
Келтірілген кез келген периодты токтың мәнін тұрақты токтың жылулық
қозғалысты ескере отырып, периодты синусоидалық токтың мәнін былайша
есептейміз:
I=. (4.3)
4.1 – суреттегі интегралды ескерсек
=
Төрт типті интеграл мәнін анықтайық
1) ==,
Бұл интегралдың анықталуы бойынша квадраттанған мәніндегі k-сыншы
реттік гармоникалық құраушыға тең. Осыдан:
2) = – құраушы тұрақты токтың квадраты;
3) ==0,
Осыдан:
4)
Мұнда k,l – гармоникалардың номерлері, және де k; синусоидалды
функцияның көбейтінділерін косинусоидалылардың әр түрлілігіне ауыстыруға
болатындықтан , интеграл нөлге тең:
sinβsinγ=,
яғни, интегралдардан 4-ші типі екі косинусоидалдың әр түрлігі болып
келеді, әр бүтін сан үшін интеграл период саны нөлге тең.
Осыдан қорыта отырып, периодты синусоидалық емес токтың мәні:
I=,
Немесе
I=, (4.4)
Яғни, периодты синусотдалдық емес пайдалы токтың мәні түбір астындағы
тұрақты және гармоникалық құраушыларының квадраттарының қосндысындыларына
тең. Осылайша периодты ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz