Қонақ үйдегі компьютерлік брондау жүйесімен таныстыру

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Бет.
Кіріспе 3

1 Брондау туралы түсінік
1.1Қонақ үйдегі брондау және оның міндеттері 6
1.2Қонақ үйде номерді және орынды брондау тәртібі 8

2 Туризм қызметінде қолданылатын әлемдік брондау жүйелері
2.1Компьютерлік брондау жүйесі туралы жалпы түсінік 11
2.2Amadeus әлемдік брондау жүйесі 14
2.3Galileo әлемдік брондау жүйесі 18
2.4Sabre әлемдік брондау жүйесі 20
2.5Worldspan әлемдік брондау жүйесі 21
2.6Abacus әлемдік брондау жүйесі 23

Қорытынды 25
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 28
Қосымша А 29

Кіріспе

Курстық жұмыстың өзектілігі: Туристік индустрияның соңғы он жылдықта
қарқынды дамуы екі фактормен байланысты: азаматтық авиацияның дамуы мен
компьютерлік брондау жүйесінің пайда болуымен. Өз кезегінде ұшақтар мен
әуе жолдарының санының көбеюімен және де әуе жолдары мен тасымалдау
жүйелерінің ұлғаюы компьютерлік брондау жүйесінің CRS (Computer
Reservation System) пайда болуымен және оны пайдалануына әкелді. Бұл әуе
билеттерін резервілеу негізгі құралы болды. Нарықта ең бірінші резервілеу
ХХ ғасырдың 60–шы жылдарының ортасында пайда болды. Бұл жүйелер United
Airlines фирмасындағы Apollo мен American Airlines фирмасындағы Sabre.
Бастапқы кезде компьютерлік брондау жүйесі әуе компанияларының кеңселеріне
терминалдарды қою арқылы болды. Бұл әуе компанияларының қызметкерлерінің
жұмыстарының сапалы әрі нәтижелі болуына мүмкіндік берді және билеттерді
рәсімдеуге кеткен уақыт орнына жолаушыларға жоғарғы сападағы қызмет
көрсетілді, билеттерді брондауды қамтамасыз ететін қызметкерлер штатының
санын азайту негізінде жасалды. Ең бірінші брондау орталығының техникамен
жабдықталуын IBM фирмасы айналысты,ол әлі күнге дейін резервілеу жүйесін
құралдармен қамтамасыз етеді.
Кейініректе ірі туристік агенттерде брондау терминалдары қойыла
басталды. Осындай жүйенің пайда болуы негізінде турагенттер әуе билеттерін
резервілеуді санаулы минуттардың ішінде жасайтын болды. Енгізілген брондау
жүйесі клиенттерге қызмет көрсетудің уақытын азайтты және on–line режимінде
резервілеуді қамтамасыз етті,брондауды жүзеге асыратын қызметкерлердің
санын қысқарту негізінде көрсетілетін қызметтің өзіндік құны төмендетілді,
әр түрлі қызмет көрсетілді,әрі оның саны көбейді. Сонымен қатар икемді баға
белгілеу стратегиясының іске асыруға, ұшақтарды тиеуді оңтайландыруға, әр
түрлі әуе компанияларының сапарларының түйісуіне,баға бойынша туристерді
тасымалдаудың маршруттарының қалыптасуына,ұшу мерзімі мен басқа да
міндетттерді іске асыруға мүмкіндік пайда болды [1].
Жаңа брондау технологиясының нәтижесі мен оның болашақтағы қолдану
жоспарын бағалап,әуе компаниялары ұсынған брондау жүйесінің ақпараттары
мен олардың функцияналды мүмкіндіктерін кеңейтті. Баспапқы кезде жеке
алынған әуе компания топтарына және олардың қонақ үйдегі орындарды,
теміржол билеттеріне тапсырыс беру, автомашиналарды уақытша пайдалану үшін
алуға және т.б., қосымша қызметтерді ұсынатын брондау жүйелерінің
бағдарламалар жинағына айналды. Енді брондау жүйелерінде орындардың бар
болуы туралы ақпараттар ғана емес, сонымен қатар сапарлар туралы жалпы
ақпараттар, жалпы тарифтер туралы нақты ақпараттар, туристік бизнеспен
байланысты салалардың ақпараттары болды.
CRS компьютерлік брондау жүйесінің дамуы мен таралуы бір жағынан қызмет
ұсынудың санының ұлғаюының есебінен,ал екінші жағынан брондау мен
резервілеудің электронды қызметінің қысқаруының негізінен жүзеге асты. Бұл
сала барлық бағытта дамыды ұсынатын турбизнес қызметі, тұру мен ойын –
сауық және т.б.Бұл глобальды бөлу жүйесінің (GDS) пайда болуына әкелді. Бұл
жүйе қонақ үйлердегі орындарды резервілеуге, автомашиналарды жалға алуға,
ұлттық валютаны айырбастауға, ойын – сауық және спорттық бағдарламаларға
т.б., билетке тапсырыс жасауға мүмкіндік береді. Батыстың туристік
фирмаларының тәжірибесінде бұл жүйелер табиғи үлгіде технология айналымында
қалыптасып, туристік ақпараттар салынады, турларды брондауда несиелік
карта механизмі арқылы қаржылық жауапкершілік қамтамасыз етіледі. Осы
глобальды бөлу жүйесі жүздеген әуе компанияларының, мыңға жуық қонақ
үйлер мен фирмалардың байланысуына, автомашиналарды жалға алуға, темір жол
мен паромдық тасымалдауға билеттерді брондауға,түрлі мәдени шараларға
баруға билеттерді резервілеуге мүмкіндік береді [2].
Қазіргі кезде Amadeus – Еуропадағы компьютерлік брондау жүйесінің
жетекшісі болып табылады.1995 жылы Sustem One брондау жүйесін қолдану
негізінде, ол америка нарығында белсенді алдыға жылжуда. Continantal
Airlines әуе компаниясы Amadeus компаниясының иегері болды. Amadeus-тің
серіктестері немістің тур қызметті брондау жүйесі Start, кез-келген
Amadeus-ті пайдаланушы автоматты түрде Start-тың да пайдаланушысы болады.
Galileo жүйесі-әлемдегі ең әйгілі CRS,1987 жылы British Airways,
Swissar, KLM және Covia әуе компаниялары негізін қалаған, кейінірек оларға
Alitalia және Austrian Airlines қосылды. Қазіргі кезде компанияның 3 мың
қызметкері бар, ол оның орталығы Денверде (АҚШ,Колорадо штаты) орналысқан.
Жеке Apollo жүйесі бар Covia компаниясы өзінің тұтынушыларын Galileo
жүйесіне қарай бағыттады,ал 1993 жылы Galileo жүйесі Apollo жүйесімен
бірігіп Galileo International деген атқа ие болды. Жаңа компаняның
каржысының 50% солтүстік Америка әуе компанияларында басқа 50%
еуропиялықтарда, Apollo жүйесі АҚШ пен Мексикада кең таралған, ал Японияда
бұл жүйені көп қолданбайды. Galileo жүйесі әлемнің жүз мемлекетінде
таралған, ал Еуропада осы жүйенің 150 мыңнан аса терминалдары бар.
Worldspan жүйесі компьютерлік брондау жүйелері еуропалық бөлімі
PARS пен TWA, КСБ, DATAS Американдық әуе компаниялары мен Delta Airlines
американдық әуе компаниялары мен Delta Airliens американдық әуе
тасымалдаушыларының бірігуі негізінде пайда болды. Worldspan -
Америкада кең таралған брондау жүйесі, Еуропада Amadeus пен Galileo
жүйелерінен кейін үшінші орында және де Оңтүстік Азия мен Таяу
шығыста кеңінен таралып келе жатыр. 1995 жылдан бастап Ресейде
Worldspan КБЖ өкілеттілігі жұмыс жасап келеді,қазіргі кезде Ресей
нарығында белсенді маркетингтік саясаттар жүргізіп жатыр.
Worldspan - ақпараттық жүйе, ең басты әуе транспорттарын (487 әуе
компаниялар), сондай-ақ отельдерді (39 мың қонақ үй желісі), экскурсиондық
бюро, театрлармен басқа да мәдени шараларды резервілеуге мүмкіндік береді.
Сондай-ақ Worldspan туризм мен саяхатқа байланысты қажет анықтама
ақпараттарын алуға мүмкүндік береді. Қазіргі кезде әлем бойынша бұл жүйені
25 мыңнан аса туристік фирма пайдаланды [3].
Sabre жүйесі 1964 жылы American Airlines әуе компаниясымен ашылған, ол
1976 жылы осы жүйенің негізінен қонақ үйлердегі орындарды брондауға
болатын болды. Жүйенің орталығы Оклахамада (АҚШ) орналасқан. Sabre
жүйесіне 114 мыңнан аса турагент қосылған, oл әуе және теміржол билеттерін,
отельдердегі орындарды және т.б. резервілеуді қамтамасыз етеді [4].
Брондау — қонақ үйдегі номерлерге және жергілікті жерге алдын-ала
тапсырыс беру. Номерлерді брондау қызметін бөлім менеджерлері немесе
қабылдау қызметі және орналастыру бөлімі айналысады. Яғни осы бөлімшелерге
клиенттерден брондау туралы арыздар түсіп отырады. Көп жылдық қонақ үйде
қызмет еткендер ойын-сауық жоспарларын жақсы ұйымдастыра алады. Оларға:
спорттық жарыстар, сьездер, фестивальдер және т.б. Іс-шара өткізу кезінде
қонақ үй орындарына сұраныс өсе түседі.
Курстық жұмыстың мақсаты: Туристік бизнестегі компьютерлік брондау мен
резервілеу жүйелерін дұрыс түсіне білу, әлемдегі танымал компьютерлік
брондау жүйе түрлерінің және олардың жұмыс істеу әдіс-тәсілдерімен толық
таныстыру, қонақ үй шаруашылығындағы компьютерлік брондау жүйесін және оның
қонақ үйдегі жұмыс істеу әдіс-тәсілдерін кең түрде қарастыру болып
табылады.
Курстық жұмыстың міндеті:
- Компьютерлік брондау және резервілеу жүйелерінің пайда болу тарихын
қоғамға таныстыру;
- Туристік бизнестегі компьютерлік брондау және резервілеу жүйелерін толық
қарастыру;
- Әлемге танымал Amadeus, Galileo, Sabre, Worldspan брондау
жүйелерімен таныстыру және олардың атқаратын функцияларын қарастыру;
- Жоғарыда аталған брондау жүйелерінің пайда болу тарихын, атқаратын
функциясын, қай жерде қолданатының жеке-жеке толық сипаттау және
таныстыру;
- Компьютерлік брондау жүйесін пайдаланатын мемлекет экономикасындағы
интернет арқылы брондау жүйесінің тиімділігін көрсету;
- Қонақ үйдегі компьютерлік брондау жүйесімен таныстыру;
- Компьютерлік брондау жүйесі арқылы қонақ үйдегі номерлерге және
жергілікті жерде брондау тәртібін қарастыру.

1 Брондау туралы түсінік

1. Қонақ үйдегі брондау және оның міндеттері

Халықарарлық компьютерлік интернет желісі күннен күнге өте жоғары
қарқынмен дамып келе жатыр.
Интернет жүйесі арқылы брондау үйді брондау, авиабилеттерді және басқа
да жағдайларды клиент туристік агентствоға бармай-ақ өзі ұйымдасытыра
алады. Интернетте тек қана көріп қоймай, турды барлық түріне (қонақ үй,
авиабилеттер, автомашиналар, экспорттар) брондау жасай алады.
Брондау — қонақ үйдегі номерлерге және жергілікті жерге алыдн-ала
тапсырыс беру. Номерлерді брондау қызметін бөлім менеджерлері немесе
қабылдау қызметі және орналастыру бөлімі айналысады. Яғни осы бөлімшелерге
клиенттерден брондау туралы арыздар түсіп отырады. Көп жылдық қонақ үйде
қызмет еткендер ойын-сауық жоспарларын жақсы ұйымдастыра алады. Оларға:
спорттық жарыстар, сьездер, фестивальдер және т.б. Іс-шара өткізу кезінде
қонақ үй орындарына сұраныс өсе түседі.
Брондау қызметінің міндеттері келесідей:
- қабылдау мәлімдемесі және оларды өңдеу;
- қажетті құжаттарды құрастыру: күнделікті кесте құру (апта, ай,
квартал, жыл) – номер қорының жылжу картасы.
Мәлімдеуді қабылдау сымтетік, факс, телекс, пошта, хат немесе
телеграмма, компьютерлік жүйемен брондау арқылы жүзеге асырылады.
Әр мәлімдеме келесі хабарламаны қамту керек:
- келушілердің күні мен уақыты;
- кетудің күні мен уақыты;
- қонақтар саны;
- номер категориясы (люкс, апартамент, эконом-класс, бизнес-класс);
- номер қызметі (ванна, душ, теледидар, мұздатқыш, сейф, мини-бар
және т.б.);
- тамақтандыру қызметі (тек теңғы ас, жартылау пансион, толық
пансион);
- баға (бағаны көрсеткенде, қонақ неге төлегенін анықтап көрсету
керек);
- есептесушісінің аты жөні (немесе фирманық аты);
- төлем түрі (қолма-қол ақшасыз есеп);
- ерекше жағдай (мейрамханада столды алдын-ала брондау, трансферт,
номерде жануарды алып келуге мүмкіндік беру және т.б.) [5].
Брондау қызметіндегі қызметкердің мәлімдемені өңдегеннен кейін қонаққа
растау немесе қабыл алмау жіберіледі.
Мәлімдемені растау – ол арнайы хабарламандыру, қонақтың қонақ үйде
орналасуына мүмкіндігі. Әдетте, хабарламада растаудың номері, қонақтың
келетін және кететін күні, тапсырыс берген номердің категориясы, қонақ
саны, кровать саны және арнайы келісілген талаптар көрсетіледі. Орналасу
детальдарын растау үшін, және де даулы мәселелерді болдырмау үшін, қонақ
келген кезде хабарламаның өзімен бірге болғаны дұрыс.
Қонақ үй кәсіпорыны мәлімдемені кепілді растау үшін көп қолданады. Ол
дегеніміз, егер клиент кешігіп келетін болса немесе мүлдем келмесе, клиент
кепілдемеретінде брондауға алдын-ала төлем төлейді. Ондай кепілдеме, ең
алдымен орналасудың бір күндігін немесе барлық мерзімге алдынала 50 немесе
100% шамасында ақы төлеу болып табылады. Сонымен қатар, клиент өз
карточкасының номерін хабарлау керек. Бірақ, сол қонақ үй орналасқан
мемлекет заңында қонақ үймен бекіткен брондау тәртібінен клиенттің
тапсырыстан бас тарту туралы қатаң нормалар болу қажет.
Брондау жасаған қонақтардың келмеуінен шеккен зиянын төмендету үшін,
қонақ үй келесі шешімді қабылдады:
- Қонақтың келмеуі қосалқы шығын болып есептеліп баға саясаты
есепке алады;
- Есептің айып төлеуін қонақ үй көрсетеді (номерге кеткен шығынның
бағасы);
- Брондаған кезде алдын ала төлеу немесе кредиттік карта номері
туралы хабарламаны талап етеді;
- Қос брондау -ды қонақ үй қолданады, басқаша айтқанда
брондалған бар орынды үстінен қайта брондау (5%, 10%, 15%) [6].
Брондалған орынды үстінен қайта брондау жүйесі ұқыпты ойластырылып,
нақтылы реттелу керек. Егер қонақ үй алған тапсырыстың міндетін орындай
алмаса, ол клиенттерді жоғалтуға тәүекел етеді, сонымен қатар, туристік
компаниялармен іскерлік қатынасты үзеді.
Кейбір менеджерлердің ойынша, тапсырыс орындай алмай қалғанша, ең
жақсысы номерлерді бос қалдыру. Бұл менеджер тек орынды бос қалдырумен
шектеледі. Бірақ көбінесе бұлардың номерлері бос қалып кетеді екен.
Факттің дәлелдеуі бойынша, кепілдемесіз брондаған қонақтар шамамен 20%
құрады, ал 5% тапсырысы кепілденгендер брондалған орынды қолданбайды.
Брондалған орынды үстінен қайта брондау саясаты қонақтың келмей қалу
жағдайын қысқартады. Бірақ ол үшін брондау түрлеріне қарай, келмейқалу
саясатын білу қажет, атап айтқанда, бұрын брондауға тапсырыс берген
нөмірлердің жалпы санынан қанша пайызын олар нақты қолданғанын анықтау
үшін түрлі топтағы клиенттерді зерттеу қажет. Сөйтіп, зерттеудің бірі
мынаны көрсетті, алдын ала брондауға қарағанда, келуге дейін бір күн бұрын
немесе келген күні брондау, келмей қалу шкаласында жоғары көрсеткішті
көрсетті. Брондау жасаған клиенттердің сегментін және брондау уақытының
түрлерінің анализі брондалған орынды үстінен қайта брондау саясатының
моделін құруға мүмкіндік береді.
Кейбір қонақ үйлер қонақтың брондаған орнын өзіне беруден бас тартып,
моральды шығынына компенсация жасамайды. Бірақ кейбіреулер басқа қонақ
үйден бірнеше суткіге орын тауып, кейіннен қонақтың осы жерге қайтып
келуіне жағдай жасайды. Олар, осы өзгертілген мәселелерді туыстарына
хабардар етуіне, қонаққа сымтетікпен тегін сөйлесуге рұқсат береді.
Клиенттің басқа қонақ үйде амалсыздан тоқтағаны үшін, менеджерлер оған
келесі қайтып келгенде нөмірді бірнеше тәулікке тегін ұсынады [7].
1.2 Қонақ үйде номерді және орынды брондау тәртібі

Брондау — қонақ үйдегі номерлерге және жергілікті жерге алыдн-ала
тапсырыс беру. Номерлерді брондау қызметін бөлім менеджерлері немесе
қабылдау қызметі және орналастыру бөлімі айналысады. Яғни осы бөлімшелерге
клиенттерден брондау туралы арыздар түсіп отырады. Көп жылдық қонақ үйде
қызмет еткендер ойын-сауық жоспарларын жақсы ұйымдастыра алады. Оларға:
спорттық жарыстар, сьездер, фестивальдер және т.б. Іс-шара өткізу кезінде
қонақ үй орындарына сұраныс өсе түседі.
Қонақ үй жағдайы мезгілге (сезонға), жергілікті ауданның жұмыс
активіне, экномикалық және политикалық ситуацияларына байланысты. Саяси
жағдайдың тұрақты болмауы сол жергілікті жерге туристердің қызығушылығы
төмендейді. Мезгіл кезінде қонақ үй екі жақтама брондау жұмысын жасайды.
Екі жақты брондау — бұл қонақ үйде бір мезгілде екі клиентке бір датада
бірдей қызмет көрсету. Мұндай жолды таңдаған қонақ үй тәуекелге барады.
Егер екі клиент бірдей келсе, қалай болады? Әрине, бұл жерде бір клиент
алдын-ала тапсырыс бергенін арызбен кешіктіреді немесе келіскен күні келмей
қалады. Онда тәуекелге бұған шешімін табады. Бірақ, егер екі клиент қонақ
үйге бірдей келіп қалды, онда орынды бірінші келген адам иеленеді. Екінші
клиентті қанағаттандыратын әртүрлі жолдар бар, яғни екі жақты брондау
қызметін пайдалану. Мынандай жағдай кездескенде, яғни бір мезгілде екі
клиент келі немесе турист алдын-ала брондау қызметін жасамаса, ал қонақ
үйде орын жоқ болса, фирмамен байланысқа шығып, тұрғын үйлерді жалға алып,
қонақ үйге жақын етіп орналастырылады. Кейде брондау бөлімі клиентке
брондау қызметін басқа қонақ үйге жіберуі мүмкін. Бұл кезде қонақ үйді
ауыстыру жөнінде міндетті түрде клиентке ескертіп, келісімін алу қажет.
Қонақ үй үшін, қонақтар үшін номерді алдын-ала брондаған жөн.
Қазіргі уақытта көптеген туристік фирмалар келісімді белгілі бір
анықталған қонақ үйлермен жүргізгенге ұмтылады. Әдеттегідей клиенттерді
әкеліп отырған туристік фирмаларға қонақ үй тұруға төленетін төлем
ақыларға, тамақтануға және әртүрлі қызметтерге жеңілдік жасап отырады.
Келісімде қонақ үй мен туристік фирманың арасында белгіленеді:
- туристерді орналастыру жөніндегі арыз қандай срокты қамтиды;
- қашан және қандай мақсатпен төлемақылар жүргізіледі;
- қонақ үйде орынды немесе номерді брондау әдістерінің бірнеше түрі
бар. Олар:
- жазбаша;
- ауызша;
- компьютерлік.
Әр брондауға арыз және тапсырысқа аннуляциялар тіркелуі қажет. Егер
брондау жөніндегі менеджерлер тапсырысты уақытысында жоймаса, номер қате
түзелмейінше ешкімге берілмей, бос тұра береді. Арыз тек қана фирмалық
бланкте бекітілсе ғана номерге тапсырыс беріліп, төленеді.
Номерді брондауға арыз тастаған ұйымның міндетті түрде реквизиттері
болуы керек, яғни ұйымның аты, мекен-жайы, телефоны, факс, банктегі шоттық
номері.
Кез-келген жағдайда арыз келесі жағдайларда болу керек:
- күн және номер категориясы;
- қонақ үйде тұру уақыты;
- келетін қонақтың фамилиясы;
- төлем формасы (қолма-қол немесе қолма-қол емес шот, ұйымның атынан).
Телефонда брондау қызметін пайдаланғанда клиентпен қарым-қатынас
жасағанда өте ұқыпты болу керек, бұл сөйлесуден клиент өзіне қонақ үй
туралы әсерін, қарым-қатынасын қалыптастырады. Клиент телефон соққанда, ол
көп күтпей, яғни 5 гудок барғанға дейін алу керек.
Трубканы қонақ үй жайында ақпаратты жақсы меңгерген қызметші көтеру
керек. Отельдерде телефонмен номерлерге тапсырыс алу арнайы бланктермен
жүзеге асырылады. Телефонмен брондағанды жазбаша түрде көрсетілуі керек.
Брондаудың компьютерлік түрі қонақ үй және клиенттер үшін үлкен
мүмкіндіктер ашады. Әлемдік тәжірибеде компьютерлік брондау жүйесінің
мынандай түрлері белгілі:
- бір тізбекке кіретін қонақ үйлерді біріктіретін ұжымдық брондау
жүйесі;
- екіншісі тізбекке кірмейтін, тәуелсіз қонақ үйлерді біріктіретін
брондау жүйесі.
Желі арқылы брондау жасағанда тапсырыс басқа қалада орналасқан қонақ
үйде жасалуы мүмкін. Автоматтандырылған желінің артықшылығы тізбекке
кіретін кез – келген қонақ үйге жасалынады, бір қалада орналасқан.
Қонақ үйден орынға бронды компьютерлік желі арқылы жасауды телефон
арқылы жасауға болады. Компьютерлік желіде отырған диспетчер қонақ үймен
байланысып брондау мүмкіндігін жасайды. Бұл әдіс ыңғайлы емес, себебі көп
уақытты қажет етеді.
Демалуды жоспарлауда, көрме, фестивальдарға барарда турист жақсы қонақ
үй іздейді. Клиент қонақүй номерін сенімді адам арқылы, телефон немесе факс
арқылы брондайды. Бірақ, қазіргі таңда бөлмені резервтеудің кең тараған
түрі интернет желісі арқылы, яғни қонақүй сайты немесе туристік агенствалар
арқылы. Бір жылда барлық қонақүй номерлерінің 14% интернет желісі арқылы
брондалады. Қонақүй сайтында брондау мына жолмен іске асады: клиент
тапсырыс қағазын толтырады,аты-жөні, келу және болу уақытын,келу мақсатын,
есеп айырысу формасын көрсетеді. Керек болған жағдайда, трансферге де
тапсырыс беруіне болады. Кепілдік ретінде жуйе кредиттік карта номерін
сұрайды. Егер клиенттің брондауға берген тапсырысына жауап тез келсе, онда
клинтке бұл жол тиімді болып табылады.
Сондықтан, қонақ үйге әлемдік брондау жүйесінің құрамында болып қоймай,
жеке сайты болғанда тиімді. Қонақ үйге келіп түскен ақпараттар автоматты
түрде өңделу үшін, брондау жуйесін қонақүй сайтымен біріктірген жөн.
Берілген брондау жүйесі келесідей әдіспен жүреді:
- Клиент Интернет - брондаудың WEB – сайтына кіреді және брондау
ережелерімен танысады.
- Ары қарай ол қонақ үйді таңдайды. Бос орын бар екеніне көзі жеткен
соң, қажетті ақпарат қатарын толтырған соң, e – mail бойынша жүйеге
тапсырыс жібереді.
- Жүйе автоматты түрде тапсырысты қарастырады және алдын ала төлем
жасауды ұсына отырып жауап хат келеді, ал клиент күту парағына
енгізіледі.
- Клиенттен қажетті төлемнің барлығы алынғаннан кейін клиент агенттен
брондауды растайтын құжат алады.
- Соңғы брондауды растайтын құжаттың көшірмесі қонақ үйде қалады. Бұл
жерде брон жүктеу графигіне енгізіледі және ол автоматты түрде
өзгереді.
Егер қонақ үйдің жеке беті болса, онда қонақ үйдің резервациялау
қызметінің функциясы болып табылады. Бұл жағдайда клиент келесідей тәсілді
қолданады:
- Клиент Интернет – брондау жүйесінің сайтына кіреді және брондаудың
тәртібімен танысады.
- Ары қарай ол бос орын бар екеніне көзі жеткеннен кейін тікелей қонақ
үйдің e – mail адресіне хат жолдайды.
- Жүйе автоматты түрде тапсырысты қарастырады және алдын ала төлем
жасауды ұсына отырып жауап хат келеді, ал клиент күту парағына
енгізіледі.
Интернет клиенттерге уақытын үнемдеуге көмектеседі, яғни үйден шықпай-
ақ қонақ үй туралы ақпарат алуға, қонақ үй номерлерін көруге болады.
Брондалған орынды үстінен қайта брондау саясаты қонақтың келмей қалу
жағдайын қысқартады. Бірақ ол үшін брондау түрлеріне қарай, келмейқалу
саясатын білу қажет, атап айтқанда, бұрын брондауға тапсырыс берген
нөмірлердің жалпы санынан қанша пайызын олар нақты қолданғанын анықтау
үшін түрлі топтағы клиенттерді зерттеу қажет. Сөйтіп, зерттеудің бірі
мынаны көрсетті, алдын ала брондауға қарағанда, келуге дейін бір күн бұрын
немесе келген күні брондау, келмей қалу шкаласында жоғары көрсеткішті
көрсетті. Брондау жасаған клиенттердің сегментін және брондау уақытының
түрлерінің анализі брондалған орынды үстінен қайта брондау саясатының
моделін құруға мүмкіндік береді.
Қазіргі уақытта көптеген туристік фирмалар келісімді белгілі бір
анықталған қонақ үйлермен жүргізгенге ұмтылады. Әдеттегідей клиенттерді
әкеліп отырған туристік фирмаларға қонақ үй тұруға төленетін төлем
ақыларға, тамақтануға және әртүрлі қызметтерге жеңілдік жасап отырады [8].

1. Туризм қызметінде қолданылатын әлемдік брондау жүйелері

1. Брондау жүйесі туралы жалпы түсінік

Туристік индустрияның соңғы он жылдықта қарқынды дамуы екі фактормен
байланысты: азаматтық авиацияның дамуы мен компьютерлік брондау жүйесінің
пайда болуымен. Өз кезегінде ұшақтар мен әуе жолдарының санының көбеюімен
және де әуе жолдары мен тасымалдау жүйелерінің ұлғаюы компьютерлік CRS
(Computer Reservation System) брондау жүйесінің пайда болуымен және оны
пайдалануына әкелді. Бұл әуе билеттерін резервілеу негізгі құралы болды.
Нарықта ең бірінші резервілеу ХХ ғасырдың 60-шы жылдарының ортасында пайда
болды. Бұл жүйелер United Airlines фирмасындағы Apollo мен American
Airlines фирмасындағы Sabre. Бастапқы кезде компьютерлік брондау жүйесі әуе
компанияларының кеңселеріне терминалдарды қою арқылы болды. Бұл әуе
компанияларының қызметкерлерінің жұмыстарының сапалы әрі нәтижелі болуына
мүмкіндік берді және билеттерді рәсімдеуге кеткен уақыт орнына
жолаушыларға жоғарғы сападағы қызмет көрсетілді, билеттерді брондауды
қамтамасыз ететін қызметкерлер штатының санын азайту негізінде жасалды. Ең
бірінші брондау орталығының техникамен жабдықталуын IBM фирмасы
айналысты,ол әлі күнге дейін резервілеу жүйесін құралдармен қамтамасыз
етеді.
Кейініректе ірі туристік агенттерде брондау терминалдары қойыла
басталды. Осындай жүйенің пайда болуы негізінде турагенттер әуе билеттерін
резервілеуді санаулы минуттардың ішінде жасайтын болды. Енгізілген брондау
жүйесі клиенттерге қызмет көрсетудің уақытын азайтты және on-line режимінде
резервілеуді қамтамасыз етті, брондауды жүзеге асыратын қызметкерлердің
санын қысқарту негізінде көрсетілетін қызметтің өзіндік құны төмендетілді,
әр түрлі қызмет көрсетілді, әрі оның саны көбейді. Сонымен қатар икемді
баға белгілеу стратегиясының іске асыруға, ұшақтарды тиеуді оңтайландыруға,
әр түрлі әуе компанияларының сапарларының түйісуіне, баға бойынша
туристерді тасымалдаудың маршруттарының қалыптасуына, ұшу мерзімі мен
басқа да міндетттерді іске асыруға мүмкіндік пайда болды.
Жаңа брондау технологиясының нәтижесі мен оның болашақтағы қолдану
жоспарын бағалап, әуе компаниялары ұсынған брондау жүйесінің ақпараттары
мен олардың функцияналды мүмкіндіктерін кеңейтті. Баспапқы кезде жеке
алынған әуе компания топтарына және олардың қонақ үйдегі орындарды,теміржол
билеттеріне тапсырыс беру,автомашиналарды уақытша пайдалану үшін алуға және
т.б., қосымша қызметтерді ұсынатын брондау жүйелерінің бағдарламалар
жинағына айналды. Енді брондау жүйелерінде орындардың бар болуы туралы
ақпараттар ғана емес,сонымен қатар сапарлар туралы жалпы ақпараттар,жалпы
тарифтер туралы нақты ақпараттар, туристік бизнеспен байланысты салалардың
ақпараттары болды.
CRS компьютерлік резервілеу жүйесінің дамуы мен таралуы бір жағынан
қызмет ұсынудың санының ұлғаюының есебінен, ал екінші жағынан брондау мен
резервілеудің электронды қызметінің қысқаруының негізінен жүзеге асты.
Бұл сала барлық бағытта дамыды ұсынатын турбизнес қызметі, тұру мен
ойын – сауық және т.б. Бұл глобальды бөлу жүйесінің (GDS) пайда болуына
әкелді. Бұл жүйе қонақ үйлердегі орындарды резервілеуге,автомашиналарды
жалға алуға,ұлттық валютаны айырбастауға, ойын – сауық және спорттық
бағдарламаларға т.б., билетке тапсырыс жасауға мүмкіндік береді. Батыстың
туристік фирмаларының тәжірибесінде бұл жүйелер табиғи үлгіде технология
айналымында қалыптасып,туристік ақпараттар салынады,турларды брондауда
несиелік карта механизмі арқылы қаржылық жауапкершілік қамтамасыз етіледі.
Осы глобальды бөлу жүйесі жүздеген әуе компанияларының, мыңға жуық қонақ
үйлер мен фирмалардың байланысуына, автомашиналарды жалға алуға, темір жол
мен паромдық тасымалдауға билеттерді брондауға,түрлі мәдени шараларға
баруға билеттерді резервілеуге мүмкіндік береді [9].
Төмендегі кестеде ең ірі, әрі ең әйгілі брондау жүйелерімен және оларды
қолдайтын негізгі әуе компаниялар келтірілген (1-кесте).

1-кесте – Брондау жүйелері және оларды қолдайтын негізгі әуе компаниялар

№ Резервілеу жүйесі Қолдайтын әуе компаниялары
1 Amadeus Lufthansa, Iberia, Air Franse, SAS
2 Galileo UnitedAirlines,BritishAirlines,KLM ,Austri
an
3 Sabre American Airlines
4 Worldspan Delta Airlines, TWA
Е с к е р т у – [10] әдебиет негізінде автор құрастырған

Қазіргі таңда Amadeus жүйесіне екі жүйе енгізілген:System One
(Continantal Airlines) және Start Galileo жүйесіне сәйкес келетіндерге
жататындар: Traviswiss,Travicom, TraviAustria.
1999 жылы туристік фирмалар мен жеке меншік тұлғалар GDS жүйесі
арқылы 30 млн. брондау жасады, оның 90 %-ға жуығы ең ірі жүйелер – Sabre,
Amadeus. Galileo және Worlbspan үлесіне кіреді. Әлемде 30 мыңнан астам
қонақ үйлер GDS жүйесі бойынша өздерінің бөлмелерін толтырады.
Батыс турагенттерінің барлығы GDS қызметін пайдаланады,бұл туристік
бизнесте жеңістіктерге жетудің ең негізгі жолы болып табылады.
Көп уақытқа дейін Ресейде негізінен өздерінің отандық брондау жүйесі
“Сирена” мен оның модификациясы қолданылды және де Gabriel мен Gets
жүйесінде қолданылды. Gabriel терминалдары ресейдің 500–ден артық
агенттерінде таралған,бірақ олар қәзіргі таңда моральді түрде ескірген.
Олардың орнына жаңа брондау жүйесі (GDS) келді.1994 жылы Ресейде алғаш
рет Amadeus пен Worldspan компанияларының өкілдіктері ашылды. 2000 жылы
Amadeus компаниясының қызметін ұсынатындарды санағанда 250 турфирмалар
болды,соның ішінде Мәскеуде-183,Санкт–Петербургте-35. 1997 жылы Amadeus пен
“Аэрофлот–Халықаралық Ресей әуе жолдары” mәуе компаниясының арасында,
Gabriel терминалының орнына Amadeus жүйесін қарастыратын келісім шарт
жасалды. Ресей нарығында сондай-ақ Windows – версия Amadeus - Pro Tempo
пайда болды.
Мемлекет және құрлық бойынша компьютерлік брондау жүйесін (КБЖ)
аймаққа бөлу төмендегі кестеде көрсетілген (2-кесте).

2-кесте – Мемлекет және құрлық бойынша компьютерлік брондау жүйесін
(КБЖ) аймаққа бөлу

Терминалдар саны

Брондау
жүйесі

АҚШ Канада КарибЛатынЕуропа Азия Таяу Барлығы
Америкасы Шығыс
Африка

Amadeus 29 100 92 8 368 59 804 2 034 768 100 166

Galileo 49 766 9 673 2 459 39 487 12 8715 144 119 400

Sabre 77 994 7 181 8 590 13 428 26 1461 452 122 891

Wordspаn 34 934 172 1 268 10 208 - 1 368 47 950
Барлығы 191 79417 118 20 696 122 927 41 0518 732 -
Е с к е р т у – [10; 11] әдебиеттер негізінде автор құрастырған

Глобальді бөлу жүйесі ресей нарығын жаулап алуда. “ Рек – Софт “
фирмасы “Санкт–Петербург”, ”Реконлайн” ақпарат жүйесін дайындап шығарды,ал
глобальді брондау жүйелері Amadeus, Galileo, Sabre, Worldspan-ға қосылуға
мүмкіндік берді, әрі “Реконлайн” арқылы глобальді брондау жүйесіне қосылу
тікелей GDS-ке қосылуға қарағанда арзанырақ болады.
Турларды брондаудың ауқымды жүйесін жасау тәжірибесі бар.Genesis Net
пен туристік анықтама қызметі “Знак вопроса” Genesis Net турларын брондау
жүйесін жасап шығарды,ол туроператорлар мен турагенттердің бір-бірімен
іскерлік қатынас жасауын қамтамасыз етеді. Туристер туралы мәліметтер
базасы үнемі on-line режиміінде жаңарып тұрады, турагенттер керек
жолдамаларын брондай алады,ал төлем ақы тікелей кеңседе жасалады. Жүйе
қалыптасу деңгейінде және оның абоненттері көп емес (жүзге жуық
туроператорлар мен турагентіктер).

Интернет арқылы брондау процесінің жалпы түрі төмендегі суретте
көрсетілген (Сурет 1).

Сурет 1 – Туристік қызметті интернет арқылы брондау процессі

Суретте көрініп тұрғандай, ең басында клиент тікелей туристік агент
офисінде, немесе Интернет желісі арқылы туристік агенттіктің виртуалды
сайты арқылы клиент ұнатып қалған туристік өнімге тапсырыс береді.
Клиенттің таңдауы брондау жүйесінің базасында жүзеге асырылады. Глобальды
брондау жүйесінің көрнекі кәсіпорындар қатысуымен, сонымен қатар туристік
қызметті ұсынатын кәсіпорындарда автоматтандырылған басқару жүйесін қолдану
арқылы оперативті брондау және есеп айырысу жүзеге асырылады [12].

2. Amadeus әлемдік брондау жүйесі

Amadeus брондау жүйесі 1987 жылы Еуропаның ірі Air France,
Iberia, Lufthansa, SAS әуе компанияларымен құрылған, резервілеу
жүйесінің кең таралған түрі. Жүйенің орталығы Германияда (Мюнхен маңайында)
орналасқан (Қосымша А 1).
Қазіргі кезде Amadeus – Еуропадағы компьютерлік брондау жүйесінің
жетекшісі болып табылады. 1995 жылы Sustem One брондау жүйесін қолдану
негізінде, ол америка нарығында белсенді алдыға жылжуда. Continantal
Airlines әуе компаниясы Amadeus компаниясының иегері болды. Amadeus-тің
серіктестері немістің тур қызметті брондау жүйесі Start, кез-келген
Amadeus-ті пайдаланушы автоматты түрде Start-тың да пайдаланушысы болады.
Халықаралық брондау көлемі бойынша бұл әлемдегі ең ірі жүйе. Оның
қызметімен Еуропаның 70 %-ға жуық турагенттері пайдаланады және күніне 36
млн саяхатшы Amadeus-ті пайдаланады. Amadeus әуе компанияларымен, темір
жолдары мен автомашиналарды жалға алумен, пароммен тасу, қонақ үймен
байланысты қызметтің түрін ұсынады және қосымша қызметтерді де ұсынады.
Мысалы туристерді сақтандыру және Amadeus өнімдерін 30 мыңнан аса турбюро
(бұл дегеніміз 100 мыңнан жоғары терминалдар), 400–ден аса компаниялар (бұл
60 мыңға жуық терминалдар) пайдаланады. Қазіргі кезде Ресей нарығында сату
көлемі бойынша Amadeus көшбасшы болып келе жатыр. 1999 жылдан қарағанда
2000 жылы брондаудың саны 51 % өсіп 1,1 млн-ға жетті [13] (Қосымша А 2).
Amadeus жүйесіне стандарт пен бірнеше қосымша модульдер кіреді:
- Amadeus Air 700–ден аса әуе компанияларында ұшуды брондауды іске
асырады;
- Amadeus Car әлемнің 128 елінде (түрлі 4600 пунктерде)
автомашиналарды брондауды қамтамасыз етеді;
- Amadeus Hotel әлемдегі 51 мыңнан аса отельдер туралы ақпараттарды
алуға (оның ішінде Мәскеудегі “Метрополь”,”Балчуг” және т.б.) және
ондағы орындарды брондауға мүмкіндік береді;
- Amadeus Ferry (паромды отельдер) паромда саяхаттайтындарға қызметтің
кең көлемін ұсынады;
- Amadeus tickets спорттық және мәдени шараларға арналған билеттерді
брондауға мүмкіндік береді,мұндай күнделікті 300–ден аса брондау
жасалады;
- Amadeus videotext турагенттер мен тұтынушылардың арасындағы жаңа
электронды байланыс болып табылады;
- Amadeus Pro Tempo таңдаған көрнекті жерлер бойынша қонақ үй
іздеуді қамтамасыз етеді;
- Hotel Mapping клиентті қызықтыратын қонақ үйдің орналасқан жерінің
картасын монитор экранына шығарады.
Amadeus жүйесін тікелей пайдаланушыларға қосымша беделді васк-
office-тің Jack бағдарламасын қоюды ұсынады, ол Ресейде жақсы
бейімделген.
Jack бағдарламасы Bewotec фирмасымен жасалынған, Amadeus
және басқа да брондау жүйелерімен интерфейсі бар, турагенттердің жұмысының
автоматтануының шын жайын қамтамасыз етеді, 100-ден аса демалыс есептерін
ұстанады.Барлық модельдер бір-бірімен байланысты,әрі олар жеке әрекет
жасай алады және кез-келген уақытта жаңара ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.