Фразеологиялық сөз тіркес

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
I бөлім. Фразеологизмдердің негізгі ахуалы және оларды аудару
әдісі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1. Фразеология ғылым
ретінде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ...4

2. Жалқы есім компоненттері кездесетін ағылшын тіліндегі
фразеологизмдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... 10

II бөлім. Жалқы есімдер кездесетін ағылшын тіліндегі фразеологизмдер
талдауы және олардың қазақ, орыс тілдеріндегі
баламалары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .15

2.1. Жалқы есімдер кездесетін ағылшын тіліндегі фразеологизмдердің
салыстырмалы талдауы және олардың қазақ, орыс тілдеріндегі
баламалары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...15

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..24

Пайдалынылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .27

КІРІСПЕ

Фразеология-фразеологиялық бірліктер туралы ғылым-күрделендірілген
семантикасы бар тұрақты сөз тіркестер. Фразеология теориясының негізін
қалаған швейцар лингвисі Шарль Балли (1865-1947). Ол ең алғаш рет
phraseologie терминін бір біріне байланысты сөз тіркестерін зерттейтін
стилистиканың тарауы ретінде қолданды.

Қазіргі таңда шет тілдерді меңгеру біздің елімізде кең таралған. Тілді
жақсы меңгеру үшін оның фразеологиясын білмеу мүмкін емес.

Сондықтанда ағылшын фразеологиясы өте бай және семантикасы мен пішіні
жағынан әр түрлі. Фразеология- күрделі құбылыс, өз зерттеу әдістерін
жүргізуді талап етеді.

Әр халықтың фразеологиясы сол тілде сөйлеушілер тарихымен,
мәдениетімен, салт дәстүрімен және ұлттың әдебиетімен үзіліссіз байланысты.
Бұл байланыс көбіне нақты жалқы есімдер кіретін фразеологиялық бірліктерден
тұрады.

Курстық жұмыстың өзектілігі құрамында ономастикалық компоненттері
бар ағылшын фразеологиялық бірліктерінің қолданылуын анықтау.

Белгіленген мақсатты орындау үшін біз мынадай міндеттемелерді
анықтадық:

1. фразеология, фразеологиялық бірліктер, оним ономастика
ұғымдарына анықтама беру;

2. Фразеологиялық бірліктер семантикасының ерекшеліктерін және олардың
мағынасына негізделген компоненттік құрамын анықтау;

3. Зерттелуші құбылыстың шектерін анықтау, яғни ономастикалық
компоненттері бар фразеологиялық біріліктер тізімін анықтау;

4. Құрамында ономастикалық компоненттер кездесетін фразеологиялық
бірліктер классификациясы түсінігін жасау;

Зерттеу әдістері: бейнелеу амал тәсілдері, салыстырмалы-
салғастырмалы тәсіл.

Курстық жұмыстың композициясы кіріспеден, 2 бөлімнен, қорытындыдан
және әдебиеттер тізімінен тұрады. 1 бөлімде фразеологизмге, жалқы есімдер
кездесетін фразеологизмдерге сипаттама беріледі, 2 бөлім курстық жұмыстың
практикалық бөлімі болып табылады.

1. Бөлім . Фразеологизмдердің негізгі жағдайлары және оларды аудару
мүмкіндіктері .
1.1. Фразеология ғылым ретінде .
Фразеология (грек . рhrasis, ‘тіркес ’ және logos ‘ білім ’) — тілдің
фразеологиялық бөлігі ( яғни барлық фразеологиялардың жиынтығы), сонымен
қатар оны зерттейтін тіл білімінің бөлімі . Фразелогизмдер бірнеше
сөздерден құралғанымен , олар мағынасы (мағына фразеологизмді құрайтын
сөздер емес,оны толықтай білдіреді) және тілде қолданылуы бойынша
(фразеологизм — сөйлемнің бір мүшесі) сөзге ұқсайды, сондықтан
лексикология курсында зерттеледі .
Еркін сөз тіркесінің мағынасы оларды құрайтын сөздердің мағынасынан
құралады, олардың орнын ауыстыруға немесе жақын мағыналы сөздермен
ауыстыруғы болады : Бөрене өзен ағысы бойымен жүзеді ( жүзу — ‘ судың
үстімен немесе суда қозғалу’, ағыс ‘ судың жүрісі, осындай ағынның
бағыты). Фразеологизмнің мағынасы оны құрайтын сөздерден құралмайды ,
көбінесе фразеологизмнің бөліктерінің орнын ауыстыруға болмайды , бірақ
оларды басқалармен ауыстыруға болады : Ол барлық уақытта ағынмен жүзуге
үйренген және өзіндік шешімдер қабылдай алмайды ( ағын бойымен жүзу —
‘жағдайға қарай қимылдау). Мағына барлық фразеологизмді толықтай
білдіреді . Фразеологизм сөзге тек мағына бойынша емес , сонымен қатар
синтаксистік рөлі бойынша да эквивалентті : ол әрқашан сөйлемнің бір ғана
мүшесі болады ( табиғи теңіз қасқыры ешқашан жоғалмайды— бастауыш ; Ол
әрқашан судан құрғақ болып шығады— баяндауыш ; Ол оны қас қағым сәтте
жасады — толықтауыш ).
Сонымен , фразеологизм тәуелсіз сөз тіркесінен құрамының
тұрақтылығымен және бір мағыналығымен ерекшеленеді , сөйлемде бір мүше
болады , тілде жасалмай дайын күйде өндіріледі . Фразеологизм мынандай
белгілерге ие :
- құрылымдық мүшеге бөліну немесе бөлек пішінделу .
Барлық фразеологизмдер сөздерден мағыналары биік , яғни олар сөзге
тікелей емес байланысатын мүшеге бөлінген құрылымдарға ие және бөліктерге
мүшеленеді , бірақ олар фразеологизимдік құрылымның құрамында бірде бір
өзіндік лексикалық мағынасын жүзеге асырмайды . Жылсыз апта .
- бөліктік құрылымның тұрақтылығы .
Фразеологизмнің әрбір бөлігі орфографиялық жекелікті сақтайды– бөлек
пішінделу . Фразеологизм бөліктердің және лексикалық құрылымның
тұрақтылығымен сипатталады . Бал айы
- грамматикалық құрылымның тұрақтылығы. Грамматикалық құрылымның
ерекше сипаты .
Әрбір фразеологизм грамматикалық пішінделген , яғни ол осы немесе
басқа грамматикалық бөлікке кіреді , тілдің бір бөлігімен байланысады және
сондықтан пішіндердің жиынтығына ие болады , берілген тіл бөлігі атқаратын
синтаксистік қызметті атқарады.
Құрғақ болып шығу , шығамын, шықтым
- Сөзге семантикалық эквиваленттілік
фразеологизм – құрылым және семантика көзқарасы бойынша тілдің
сөзденде қиын бірлігі . Бірақ көптеген фразеологизмдерге сөзге қызметтік
жақындылық және сөзге эквиваленттілік сипаты тән.
- өнімділік
Семантикалық толықтылық , бөліктердің және құрылымдардың тұрақтылығы
құрылымның маңызды ерекшелігін анықтайды . Тіл жүйесінде фразеологизм
дайын бірліктер түрінде болады , олар тілдік процесс кезінде жасалмайды ,
естен дайын күйде шығарылады .
Фразеологизм , оның құрамына кіретін сөздердің мағыналық келісу
деңгейіне және олардың байланысу деңгейіне қарай фразеологизмді келесідей
түрлерге бөледі ( жүйе академик В. В. Виноградовпен жасалған болатын ).
1. Фразелогиялық тұтастық . Тұрақты, лексикалық бөлінбейтін
тіркестер, мағынасы ешқалай дәлелденбеген оларды құрайтын сөздердің
мағынасына сәйкес емес мүлде басқаша мағына береді : қас пен көздің
арасында-лезде, мұрыннан шаншылу-қолы тимеу деп түсінеміз . Бұл тобқа
сонымен қатар көнерген сөздерге ие фразеологизмдер ( иілім де көрінбейді ,
еріккенен ермек іздеу,айнадай қатесіз жасау) және көнерген сөздердің
пішіндері кіреді (жүрегін қос қолдап ұстау, ат айналып қазығын табады,аңыз
бен ақиқат).
2. Фразеологиялық бірлік . мұнда да фразеологиялық тұтастық тәрізді
орын тәртібі жағынан өте тиянақты болып келеді . алайда құрамындағы
сөздердің бірі екіншісімен қалайда бір байланыста болатыны аңғарылады
.бұлар ең алғашқы еркін тіркесті ауыспалы мағынада қолданудан шығады
Басымды тауға да, тасқа да соғып жүріп, ақыры бір күні бишаралық көретін
адаммын (Р.Т.). Мысалдағы бұл фразеологиялық мағынаның жасалуына ең алғашқы
еркін тіркестегі тура мағынасы негіз болған . Біз фразеологиялық
бірлікпен құралатын бейнені қабылдаймыз, түсінеміз : түпке кіру (
түпте қозғалысты алға қарай жалғастыруға болмайды және бұл фразеологизм
мағынасын дәлелдейді ‘ өркендеудің жоқтығы , әрі қарай дамудың болмауы .).
3. Фразеологиялық сөз тіркес . Құрамына тәуелсіз мағыналы
бөліктерді де ( әртүрлі мәтін бөліктерінде жүзеге асатын) тәуелді мағыналы
бөліктер ді де (фразеологиялық байланысқан ) кіргізетін тұрақты сөз
тіркестері . Мысалы , ескі жау тіркесінде , бастауыш жау тәуелсіз
сәйкестенуге ие , ал сын есім ескі тек қана жау сөзімен бірге қолданылады
, яғни фразеологиялық мағыналық байланысқа ие. Тағыда қарыстырсақ :
толассыз— жауын ; үскірік — аяз ; көзге түрткісіз — қараңғы
Фразеологиялық байланысқан мағыналы сөздерде басқа да , тәуелсіз
мағыналар болуы мүмкін. Мысалы , итше деген сөз тек қана итше суық деген
фразеологиялық тіркесте өте күшті деген мағынаға ие болады , яғни бұл
жерде суық сөзі ‘ төмен температура’ның өзіндік тәуелсіз мағынасын жүзеге
асырады , ал итше сөзі фразеологиялық байланысудан басқа итке қатысты
тәуелсіз мағынаға ие . Фразеологизмдердің мағынасы сәйкесінше оларды
құрайтын сөздердің мағынасымен дәлелденеді .
Көрсетілген топтардан басқа фразеологизмдерге кейбірде ,
фразеологиялық ойларды — мақалдар, мәтелдер, қанатты сөздерді қосады .
Олар да тілде дайын күйде өндіріледі , тұрақты құрылымға ие , бірақ
сонымен қатар, оларды құрайтын әр біреуі жеке лексикалық мағынаға ие
сөздерге мүшеленеді .
Фразеологиялық ойлардың мағынасы , оларды құрайтын сөздердің
мағыналарынан жинақталады , бірақ көбінесе бейнелі түрде қайта
қарастырылады : Егер сырғанауды үнатсаң , шананы алып жүруді де ұнат;
Туғаның үшін той жасау.
Фразеологизмдер қандай тілдік мағынамен және сөйлемдегі синтактикалық
рөлмен барлық фразеологизм сәйкестене алуына негізделіп жүйеленеді :
етістіктік ( сөзді жерге тастау, бос сөйлеу, түймедейді түйедей ету қатты
әсірелеу, атаулы (қайғыдан қан жұту қайғылану); адъективті (бетіне
қаны шығу әдемі, дені сау); үстеулі (шегі жоқ көп, басынан аяғына
дейін түгелімен). Фразеологизм өзінің құрылымына байланысты сөз
тіркестеріне ғана емес, сөйлемдергеде ұқсайды , бірақ бұл жағдайда өзінің
синтактикалық рөлімен және мағынасымен сөйлемдермен сәйкестенеді : Бұны
әжеміз қостап айтты (= Бұл әлі белгісіз). Ақшаны мысық қазып алды (= Ақша
азғантай).
Кейбірде фразеологизмдерді , оларды құрайтын сөздер қандай сөз
таптарына жатуына байланысты сипаттайды . ( зат есім мен зат есім: жанынан
бір елі қалмау, жанына жан берелік; зат есім мен сын есім: аю тірлік,
саусағынан бал тамған; етістік, көсемше және зат есім: рухы түсу, күдер
үзу; етістік пен үстеу: ту сыртыңнан үңілу, анау да емес, мынау да емес).
Фразеологизмдер— тұрақты сөз тіркестері болғанымен , бір
фразеологизмдік тіркестің бірнеше нұсқалары болуы мүмкін. Осындай нұсқалар
лексикалық құрамның жеке элементтерімен, ал кейде стилистік бояумен
ерекшеленуі мүмкін, бірақ бұндай ерекшеліктер физиологиялық тіркестің
үйлесімділігін бұзбайды , фразеологиялық бірліктерде бірдей бейне
сақталады : бір сынық тиынға да тұрмайды. Фразеологиялық тіркестің
нұсқаларынан синонимдік фразеологиялық тіркестерді айыра білу керек : Міні
жоқ — саф алтындай; еріккеннен ермек іздеу — сенделу, бос жүру.
Көбінесе фразеологизмдер бір ғана мағынаға ие болады , бірақ
көпмағыналы фразеологизмдер де болады . (есте сақтай білу , естелік ретінде
беру ,), сонымен қатар фразеологизм-омонимдер ( біреуді көзі үшін сынау
және көзі үшін көп, қажетті деңгейде деген мағынада). Фразеологизмдер
көбінесе омонимдік тәуелсіз сөз тіркестері болады : ағыс бойынша жүзу,
қолды бір сілтеу . Фразеологизмдер сөздермен бірге және бір бірімен
синонимдік және антонимдік қатынасқа түсе алады , мысалы :
Жеті қат жердің астында — алыс (синонимдер ); бар ынтасымен берілу
— қалай болса солай істеу. . \сөздер секілді фразеологизмдерде шектеулі
сәйкестікке ие (бар ынтасымен берілу , қалай болса солай істеу — тек
жұмыс жасау, еңбектену , жасау).
Сөздер секілді фразеологизмдер де ескіреді . Көптеген сөйлеушілер үшін
ескірген , түсініксіз болып убить бобра есептен жаңылу мағынасындағы
фразеологизм болып табылады . Тілдің фразеологизмдік қоры фразеологизм-
неологизмдер есебімен толығады .
Фразеологизмдер шығу тегіне қарай түбірлі , яғни орыс тілінде шыққан
немесе басқа тілдерден келген және алынған, сонымен қатар калькіленген (
яғни сөзбе сөз аударылған). Түбірлі фразеологизмдердің бастау көзі ,
көбінесе орыс көркем әдебиетінің туындылары болды ( иттің еңбегіндей,
атамыздың аулында), орыс фольклоры: мақалдар ( бармағын тістеу тістеуге
жақын , бірақ жемейсің ), ертегілер (семіздікті қой ғана көтереді).
Көптеген фразеологизмдер кәсіби қызметермен байланысты , ( міні жоқ, судың
екі тамшысындай), орыс шаруашылығымен аяқ астынан өрт шығару, қалай болса,
солай және т.б. Алынған фразеологизмдердің арасынан ескі славяндық
фразеологизмдер ерекшеленеді ( шөлдегі жалғыздың айқайы). Калькалар кең
көрсетілген , яғни сөзбе сөз аударылған шетелдің тұрақты сөз тіркестері :
жыртық тесік, өз үйіндей сезінбеу. фразеологизм-варваризмдер де бар :
Finita la comedia, модус вивенди ( калькіленген түрде — өмір жағдайы),
фразеологизм-интернационализмдер , көбінесе мәтіндердің және Библия мен
Евангелия негізінде пайда болған ( вавилондық күйзеліс, адасқан ұл,
сенбейтін Фомава), антикалық әдебиет ( көкіректі жігіт түйіні, дамоклдың
қылышы), батысеуропалық фольклор мен әдебиет ( бұршақтағы ханшайым, бізден
кейін топан су болса да мейлі). Фразеологизмдер анық тілдік жанрларға
байланысады , фразелогиялық бірлік және өсу стильдік бояушылыққа жатады ,
экспрессивті мағынаға ие .
Фразеологизмдер осы немесе басқа деңгейде түсіндірме сөздіктерде
көрінеді Арнайы фразеологизм сөздіктері де бар . 1967 жылы А. И.
Молотковтың редакциясымен 4000 фразеологизм түсіндірілген Орыс тілінің
фразеологиялық сөздігі шықты . 1984 жылы шамамен 800 фразеологизмдер
түсіндірілген .
Е. А. Быстровтың , А. П. Окуневтың , Н. М. Шанскийдің Орыс тілінің
ғылыми фразеологиялық сөздігі шықты .

1.2. Жалқы есімдер кездесетін ағылшын тіліндегі фразеологизмдер.

Есімдер мен атаулар әрқашанда маңызды рөл атқарған. Жалқы есімдер қарым
қатынас үшін адамдардың бірін бірі түсінуі өте қажет. Олардың жалпы
сөздерден айырмашылығы қолдануындығы әмбебаптық. Сонымен, жалқы есім
дегеніміз не? Лингвистикалық энциклопедиялық сөздікке жүгінсек.

Жалқы есім (оним)-(грек.onoma-есім, атау)-аталып тұрған нысанды
басқалардан жекешелендіре, теңестіре, ұқсастыра отырып ерекшелейтін, сөз,
сөз тіркесі немесе сөйлем. Басқа сөздерге қарағанда, онимдар түсінікпен
тура байланысты емес; олардың мағынасы лексиканың аударуды қажет етпейтін
бөлігі. Меншік атауларының құрамына әр түрлі сөйлем мүшелері, артикльдер
кіреді.

Онимдердің тілдегі негізгі қызметі ерекшелеу қызметі және нақты заттарды
жекешелендіру, ұқсастыру қызметі.

Жалқы есімнің үш негізгі қайнар көзі бар: лексикалық бірліктің жалқы
есімге ауысуы, жалқы есімнің бір сатыдан келесі бір сатыға өтуі, шет
тіліндегі жалқы есімдердің кірме сөз ретінде пайдаланылуы. Олар пайда
болған немесе жасанды болуы мүмкін. Онимдерге антропонимдер ( адамдардың
жалқы есімдері), топонимдер ( жағрияпалық нысаналардың атаулары), теонимы
(Құдай аттары), зоонимдер (жануарлар аттары), астронимдер (аспан
денелерінің аттары), космонимдер( космостық аймақтар атаулары), фитонимдер(
өсімдіктер атаулары), хрононимдер( тарихи оқиғалармен байланысты уақыт
атаулары), идеонимдер( рухани мәдениет нысаналарының атаулары),
хрематонимдер( материалдық мәдениет нысаналарының атаулары), және т.б. бір
ғана оним топонимде, антропонимде, зоонимде бола алады.

Фразеологиялық қор өзгеріп,жаңарып, толықтырылып отырады және де әрине
оған жалқы есімдер кездесетін жаңа фразеологизмдер жатады. Қоғам өмірінде
жаңа атаулар пайда болады, жаңа қоғамдастық байланыстар пайда бола
бастайды, олар жаңа фразеологиялық бірліктертердің пайда болуына мүмкіндік
береді.

Кез келген тілдің фразеологиялық қорында жекелік бөлігі бар
фразеологиялық бірліктердің анық саны бар. А.И.Молотковтың есептеуі бойынша
фразеологиялық бірліктердің прототипінде ерекшелерге жекелік тұрақты
тіркестер саналады , олар көп емес ( жалпы фразеологиялық бірліктердің
шамамен 2% құрайды ).
Жекелік обьектілерге байланысты онимдарды қарастырайық .
Антропонимдар
Антропонимдерді атайды , бірақ ешқандай қасиеттермен сипаттамайды .
Бағаланбаған жеке атты прагматикалық жайлылығы алдын ала келіспей ақ ,
қандай қасиеттер референттің жекелігін қамтамасыз ету керектігін жариялауға
мүмкіндік береді . (Дж. Сирль).
Антропонимдер адамдардың аттарын қоюға қатысады , олар аттардың қиын
спектрлі категориясына кіреді , олар мәдениет тарихымен , адамдардың
психологиялық ерекшеліктерімен, дәстүрмен және басқалармен байланысты
болады . Олар түсіндірмелі мағынаға ие болады , олардың негізінде
категория , обьектілер класы жатады . Осы мағынаға келесідей белгілер
тиісті.
Антропонимнің тасымалдаушысы – адам екенін көрсету:Peter, Lewis
London, Thamesден емес екендігін көрсету .
1. Ұлттық тілдік жалпылыққа тән екенін көрсету :Robin, Henry, William.
2. Адамның жынысын көрсету: John, Henry Maryмен Elizabeth тен өзгеше .
Ағылшынның жеке аттарының мағынасында көп жағдайда үш белгі де болады
, ал тектерінде тек қана бірінші және екінші белгілер болады . Белгілердің
жиынтығы өте аз болғандықтан , жалпытілдік деңгейде көптеген антропонимдер
толық заттық мағынаға ие болады , сондықтан дифференцирлеуші ретінде ,осы
белгілер тек қана жеке аттарға ғана емес, кең көлемдегі топтар үшінде
тиесілі болып табылады . Бірақ тілдік тәжірибеде антропонимдер жайлап
адамның идентификациясын нақтылау мүмкіндігіне ие болып жатыр .
Сондықтан жеке және топтық антропонимдерді бөліп қарастырады .
Жекелікте ұжымнан тұлғаны бөліп қарастырады , топтық – осы немесе
басқа белгілер арқылы бөлінген ұжыммен беріледі . Сонымен қатар
антропонимде ресми ( куәліктік )және ресми емес ( күнделікті ) аттар
бөлінеді . Әр халықтың антропологиялық ономостикалық жеке ерекшіліктер
жүйесін зерттегенде тарихпен және этнографиямен байланысты қызықты фактілер
ашылады және әріқарайғы зерттеулер үшін үлкен мәлімет береді .
Зоонимдер
Зоонимдер - әртүрлі жануарлардың , құстардың және т.б. аттары –
әртүрлі халықта басқаша , өзіндік дәстүрлері бар ономостиканың ерекше
бөлімі . Антропонимдер секілді зоонимдер де жеке және топтық бола алады
. Топтық жануарлар аттары барлық түрге толықтай беріледі ; ал жекеліктер
анық өзгешеліктерге ие болады . Зоонимдерде де антропонимдердегідей ресми
және ресми емес түрлерге ие .
Мифонимы
Мифонимия – Ономостикалық кеңістіктің өзіндік аймағы , ол оның
бөлігінің негізінде жасалады . Оған ешқашан болмаған адамдардың ,
жануарлардың , өсімдіктердің , халықтардың , географиялық және ғарыштық
географиялық обьектілердің , әртүрлі заттар және т.б. аттары кіреді . Онда
ерекше орынға теонимия ( құдайлардың аттары ) ие. Сонымен қатар дінде
кең таралғанға денонимия
( әртүрлі рухтарды атау) жатады . Батырлар мен титандардың
аттары–антропонимдер типтер – антропонимдер және теонимдердің арасындағы
орынға ие .
Топонимдер
Топонимдер жеке аттар секілді географиялық обьектілердің категориясына
қызмет етеді . Басқа жеке аттар секілді топонимдердің мағынасында үш
бөлікті бөліп қарастыруға болады : тұрмыстық , жүйелеу, жекелік .
Топонимикалық денотаттар көптеген ; олар континенттер , мұхиттар, теңіздер,
мемелекеттер және т.б болуы мүмкін. Осыған байланысты топонимдердегі
жүйелеуші бөліктің мағынасы көп жағдайда жалпылама сипатқа ие болады.
Біріншіден , денотаттың аты сол аттың бөлінбейтін бөлігі болуы мүмкін ,
мысалы , the Strait of Dover, Coney Island. Олар көбінесе ресми аталудың
құрамына кіреді , бірақ көбінесе тұрмыстық нұсқада қолданылмайды :New York
(City). Екіншіден, денотантың белгіленуі топоним құрамына қандай да бір
псевдоморфем ретінде кіруі мүмкін : Kingstown, Peterborough. Үшіншіден.
Денотатқа арналған, бірақ оларды тікелей атамайтын морфемдер бар .
Ағылшын тілінде оның қызметін жалғаулар атқарады , мысалы , -ton, -field,
-bridge, -burg, - shire, land және басқалары . Сонымен қатар, топонимдер
мағынасының түсіндірмелі бөлігі тілдегі қосымша лексикалық толықтыруларға
талпынады . Мүмкін географиялық обьектілірдің шектеусіз көлемі , сонымен
қатар олардың қоғам үшін әртүрлі деңгейдегі мағынаға ие болуы , әртүрлі
топоним топтарының тілдік деңгейі әртүрлі екеніндігін көрсетеді .
Этнонимдер
Этнонимдер тарихи лексикада ерекше орынға ие ; бұл әртүрлі этникалық
топтардың атауы : халықтардың , ұлттардың , қауымдардың және т.б.
Этнонимдердің құрамынан автоэтнонимдерді бөліп қарастырады– халықтар мен
қауымдардың өзіндік аталуы және аллоэтнонимдер – басқа халықтар берген
атпен аталады . Ереже бойынша этнонимдер этноспен аумақталған мемелекет
және облыстардың атымен сәйкестенеді . Этнонимдерге әртүрлі топонимдер
түрлерінен құралған тұрғандардың аттары жақын болады терминдердің
көптүрлілігіне қарамастан, этнонимдер әлем халықтарын және тілдің дамуын
зерттеу үшін құнды тарихи ақпаратқа ие . Бірақ, Суперанскиийдің ойынша
, этнонимдер ономастикалық лексика құрамына кірмейді және оның ерекше
бөлігі ретінде бөлінбейді .
Осылайша , жеке аттардың сипаты көптеген дәлелдемелер арқылы
анықталады : географиялық ортамен ( топонимдерге , этнооимдерге ,
астрономдарға және т.б. ларға әсер етеді.), халық мәдениеті және дінімен
(теонимдер мен антропонимдерге әсер етеді ), халықтың тарихымен ( барлық
онимдер категориясына әсер етеді), әлеуметтік орта және оның
өзгерістерімен ( аттардың үлгілері , олардың құрамының өзгеруі , жаңа
аттар мен үлгілердің пайда болуы). Кез келген шынайы , гипотетикалық
және фантастикалық обьектілерді сол халықтың тілінде атайтын барлық жеке
аттар үздіксіз түрлерді алмастыратын ономастикалық кеңістікке ие . осы
түрлер ономастикалық жазықтықты құрайды . Аралас жазықтықтың аттары бір
бірімен тығыз байланысқан . Әр ғасырда әр халықтың құрамында
ономастикалық кеңістіктің әртүрлі аймағындағы жеке аттарға ие болатын
онамастиконы болады . Жеке атқа кірістірілген тарихи потенциал ,
адамдардың әртүрлі қызметтік аймақтарымен үздіксіз байланысында көрінеді .
Ат – бұл адам мәдениеті өнімдірінің бірі . Ол ұжым қажеттілігінен ұжымда
пайда болады және ұжымға қажетті сипаттарды көрсетеді . Ғасыр және адам
білімінің деңгейі өзінің ізін атқа қалдырады .
Класстағы аттардың класс ішіліктері Еуропалық мәдениетте бөлініп
алынған болатын (3 в. до н. э.). Жеке аттардың шектелуі және нақты бөлінуі
ономастиканың арқасында ХХ ғ. в 60 – 70 жылдары қол жеткізілді .
Жалпы лингвистикалық шеңберден арнайы ономистикалық проблемаларды
бөліп алу тілдегі жеке аттардың жағдайымен ақталады . Жеке аттар –
парадоксальды жағдайларды демоструйлейтін тіл бөлігі , олардың талдауы
терең , жаңа лингвистикалық концепциялардың пайда болуына әсер етулері тиіс
. Ономастикалық мәліметтерге ( тарих, география , әлеуметтану және т.б.
) ерекше қызығушылық танытатын ғылымдар бар . Бірақ жеке аттар– сөздер,
осылар секілді біріншіден, лингвистикаға кіреді . Ономастика және
лингвистианың қатынасы бастапқыда бүтін мен бөліктің қатынасы секілді
сипатталуы мүмкін. Тілдің кең дамыған саласы ретінде лингвистика өзінің
әдістерімен онамастикалық мәліметтерді зерттейді . Жеке аттардың жалпы
атардан бөлініп алынуы логика арқылы лингвистика құралдарымен және
кіргізуге атары бар обьектілер қатысатын , сол тәртіптердің бөліктері
қатысымен жүзеге асады . Осылайша , ономастика –лингвистиканың бөлігі ,
бірақ бүтіндей бір аймаққа кіргізілмейді .
Бөлім 2. Жалқы есімдер кездесетін ағылшын тіліндегі фразеологизмдердің
талдауы және олардың қазақ, орыс тілдеріндегі баламалары .

2.1. Жалқы есімдер кездесетін ағылшын тіліндегі фразеологизмдердің
салыстырмалы талдауы және олардың қазақ, орыс тілдеріндегі баламалары .

Құрамына библеизмдер кіретін фразеологиялық бірліктер тарихы осы
немесе басқа мөлшерде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.