Банкетті өткізуге тапсырысты қабылдау

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

Кіріспе.

І тарау. Банкет ұйымдастырудың жалпы мәселелері.

1. Банкетті өткізуге тапсырысты қабылдау.

2. Банкет және оның түрлері.

ІІ тарау. Банкетті ұйымдастыру әдебі және мәдениеті.

2.1. Ерлер мен әйелдердің киіну әдебі.

2.2. Сыйлық сыйлау әдебі.

ІІІ- тарау Банкет өткізудегі дастархан мәзірі.

3.1. Банкет өткізу барысында үстел басындағы әдепті сақтау

3.2. Үстел сервировкасы.

Қорытынды.

Пайдаланған әдебиеттер.

Кіріспе.

Тақырыбының актуалдылығы: Еліміз тәуелсіздік алған жылдардың ішінде
қоғамымызда, елімізде жеке тұлғаға деген көзқарас түбегейлі өзгерді.
Еліміздегі халықтардың тұрмыс-жағдайы, хал-ахуалы жоғарылап келеді.Әртүрлі
салтанатты жағдайларды атап өту, демалысты ұйымдастыру мәселелері бүгінгі
таңда өзекті мәселенің бірі болып отыр. Сондықтан егемен еліміздің,
қоғамдағы жеке тұлғаның бос уақытын, демалысын дұрыс ұйымдастырудың маңызы
зор.Мейманхана, кафе, бар т.б. қоғамдық тамақтану орындары тұрғындардың
демалысын ұйымдастыруда маңызы өте зор. Онда тек тамақ ішуге ғана емес,
сонымен қатар, мерейтой немесе басқа да өмірдегі маңызды мерекелерге
байланысты салтанаттарды атап өтетін, той салтанаты, ұжымдық тойлар,
іскерлік немесе ресіми кездесулерді өткізу, жақын адамдар арасында жай
демалыс өткізетін орын.Осындай демалыс орындарында банкет өткізу туралы осы
курстық жұмысты жазу барысында зерттеу жасалады.

Курстық жұмыстың мақсаты:

Банкетті техникалық ұйымдастыру, оны өткізу барысында демалысты көңілді
өткізу қажетті шараларды зерттеу.

Курстық жұмыстың міндеті:

- Банкетті өткізу тапсырысты қабылдау;

- Тапсырыс берушінің міндеттері мен құқықтарын;

- Банкеттің түрлері;

- Банкет өткізу барысында үстел басындағы этиканы сақтаудың
маңыздылығы;

- Үстел сервировкасы;

- Ерлер мен әйелдердің киіну этикасы, талғам мәселесі;

- Сыйлық сыйлау этикасы;

Зерттеу объектісі: халықтың мәдени-демалысын ұйымдастыру, салтанатты
жағдайларда мерейтойларға, үйлену тойларына, көңілді кештерге байланысты
банкет ұйымдастыру әдістемесі.

Курстық жұмыстың субъектісі: банкетке шақырылған қонақтар олардың талғамы,
дастархан мәдениетін меңгеруі.

1-тарау. Банкет ұйымдастырудың жалпы мәселелері.

1. Банкетті өткізуге тапсырысты қабылдау .

Салтанатты жағдайларда қызмет көрсету.

Мейманханаларда қабылдаулар, мерейтойлар мен басқа да салтанаттар
кезінде банкеттер ұйымдастырылады.

Банкеттер:

1. Банкет-фуршет.

2. Банкет-коктейль.

3. Банкет-шай.

4. Стол басында толық қызмет ету.

5. Аралас банкет.

Банкет өткізу дайындық ең алдымен:

-Тапсырысты қабылдау.

-Банкетті өткізуге дайындық.

-Қызмет көрсетуді ұйымдастыру.

1. Тапсырысты қабылдау.

Берілген тапсырысты дұрыс қабылдау, соның ішінде, барлық қажетті жағдаймен
банкетті өткізу тәртібін банкетті жасаушы мен мейманхана әкімшілігі
арасында нақтылап алуы керек. Ең алдымен, метрдотель тапсырыс берушіні
банкет өтетін залмен таныстырып, столдардың орналастыру ретімен
таныстырылады. Соның ішінде, құрметті қонақтарды орналастыру реті жөнінде
келісіледі, сонымен қатар, оператив берілеме, жоқ па, осы мәселелер
шешіледі, столдарды әсемдеуге гүл керек пе жоқ па, музыкалық
сүйемелдеушілер, билейтін орын т.б. мәселелер келісіледі. Сонымен қатар,
мейманхананың ережелері, қызмет көрсету тәртібі, келтірілген шығынның орны
қалай толтырылатыны т.б. мәселелер шешіледі. Банкет өткізілетін күн,
уақыты, салтанат өткізілетін орын, қатысатын адам саны, ас мәзірі,
тапсырыстың құны шешіледі.

Тапсырыс арнайы белгіленген үлгі бойынша (1-қосымша)

Тапсырыстар кітабына тіркеледі. Алдымен келісілген келісім бойынша
Тапсырыс беруші кассаға тапсырыстың 50% кем емес құнын ( бухгалтерия
есептеген кіріс ордері бойынша) төлеп, түбегейлі алады. Кейін салтанат
басталудан 2 күн бұрын метрдотель тапсырыс берушіні бірге тапсырыс –сеп
жүргізеді.

Ол бес дана жазылып, мейрамхана меңгерушісі бекітіп, кассаға
тапсырылады. Қалған сомасы төленгеннен кейін төленді деген мөр
қойылып, қолы қойылады.

1-дана: тапсырыс берушіге.

2-дана: кассирге.

3,4,5-дана: официанттар бригадиріне, асхананың материалдық
жауапкершілік жүктелген меңгерушісіне, буфетшіге беріледі. Кіріс ордерінің
нөмірі мен құны тапсырыс кітабының 9 графасына кіргізіледі.

Тапсырыс –есепке түзету енгізуге болмайды.

Егер мейрамхана өзіне байланысты емес себептермен банкетті өткізе
алмаса, салтанатты жақын жердегі басқа мейрамханада өткізу мәселесін шешеді
де, тапсырыс берушіге бұл туралы 7 күн бұрын хабарлайды. Мейрамхана
салтанатты белгілеген ережеге сәйкес музыкамен сүймелдеу жасайды. Бірақ
тақырыптық кештерді өткізуде мейрамхана әкімшілігі концерт қоюшы мерекеге
салтанаттық музыканың бөліміне өзгеріс енгізуге рұқсат етеді.

2. Тапсырыс берушінің міндеттері мен құқықтары.

Тапсырыс беруші өзінің тапсырысынан қызмет көрсетілуден 1 тәулік бұрын
бас тартуына болады.

Банкетке келушілер түгел келмейтін болса, тапсырыс беруші өзінің
жазбаша өтініші (қызмет көрсетуден 4 сағат бұрын) бойынша ақшасы кейін
қайтарып беріледі.

Берілген өтініште қатысушылардың саны азайғаны көрсетілсе ыстық
тамаққа, сусынға, кондитер өнімдеріне берілген тапсырыстың саны
қысқартылады. Ақша қайтарылғаны жөнінде шығынның кассалық ордері беріледі.
Тапсырычс беруші мейрамханаға ұштындалып қойылған, пайдалынылмаған тағамның
құнын төлейді.

Пайдаланылмаған тағамға 3 данадан акт жасалады:

1-ші дана мейрамхана меңгерушісіне.

2-ші дана материалдық жауапты адамға.

3-ші дана тапсырыс берушіге беріледі.

Актілуге сусындар, тапсырыс-есепке кіргізілген, бірақ үстелге
қойылмаған ыстық тағам, салқын тағам, кондитер өнімдері кіреді.

Актке енгізілген тағамдарды тапсырыс –беруші не істесе де ерікті.

1.2 Банкет және оның түрлері.

А) Банкет – фуршет. Фуршет -сөзі француз тілінен аударғанда, шанышқыға
деген мағына береді. Фуршетке арналған үстел сервировкасы шведтік
үлгідегі секілді, түрлі салқын басытқыларды шанышқымен немесе қолмен жейді.
Фуршеттік ас мәзіріне кіретін тамақтар: түрлі салқын басытқылар (арасында
ыстық тамақтар да), кондитерлік өнімдер және жемістер. Ол тамақтардың бәрі
мол болуы керек. Банкет- фуршетке арналған шақырулар арнулы конверттерде
немесе арнайы сатып алынған банкілермен, әлде, телефон арқылы шақыруға
болады. Бұл банкет-фуршетке он күн қалғанда жасалынатын шаруа. Қалыпты
жағдайда банкет- фуршет 17.00 –ден 20.00-ге дейін үш сағат созылады. Егер
банкет фуршетке арналған үстел үлкен бөлмеде әзірленсе, онда үстелді П, Ш
немесе Т әріптері секілді орналастыруға болады. Үстелдерді қойғанда,
қонақтардың еркін қозғалуын қамтамасыз ету үшін, олардың арасына 1,5 м орын
қалдыру қажет. Қабырғаға жақын немесе бөлменің бұрыштарына кішкентай үстел
қойылып, олардың үстіне күл салғыш, сулық, үлкен аяқты гүл салатын вазалар,
ұсталған және қолданылған ыдыстар мен асханалық құралдарды салатын поднос
қойылады. Таза және қолданылмаған ыдыстар мен асханалық құралдарды бөлек
үстелге қоямыз. Үстелді тек ақ түсті дастарханмен емес, сонымен қатар,
үстелдегі асханалық құралдармен, ыдыстармен сәйкес келетін түсті
дастарханмен жабуға болады.

Егер ыстық тамақ қойылатын болса, мысалы, етті кішкентай бөлектерге
бөліп ыдыстарға орнатады. Банкет-фуршет үстелін әзірлеген кезде
қолданылатын кейбір ережелер: бірінші жақсы сақталатын басытқылық тамақтар
қойылады (қақталған шұжық, балық, саңырауқұлақтар), одан кейін өзінің түрі
мен сақталуын тез жоятын тамақтар. Биік ыдыстарды үстелдің ортасына,
ұзындығы қысқаларын – орталықтарына, ал қысқа ыдыстарды дастархан шетіне 20
см орын қалдырып орналастырады.

Сусындарды, бокалдарды және стакандарды қосымша үстелге, негізгі
үстелдің қасына орналыстырады. Егер негізгі банкет-фуршет үстелінің екі
жағынан да келу мүмкіндігі болса, онда фужерлер мен рюмкаларды екі қатарға,
топпен, шырша немесе жылан тәріздес етіп орнатуғап болады. Банкет –фуршет
қалыпты жағдайда десерт ұсынылумен аяқталады.

Банкет- фуршет іс жүзіндегі келіссөздерге немесе келісім сауда
шарттарын жүргізген кезде өте ыңғайлы. Бірақ, банкет –фуршетті мерей
тойлар мен отбасылық салтанаттарда және мерекелік шаралар өткізуге болады.

Банкет-фуршет кезінде қонақтар тағамды тұрып жейді, оларға орындықтар
берілмейді. Банкет –фуршеттің ас мәзірінің ерекшелігі, онда салқын тағамдар
мен басытқылар, ыстық басытқылар, десерттер және ыстық сусындар кіреді.

Салқын басытқыларға кіретін тағамдар:

- Салаттар (көкөністен, балықтан, еттен, жемістен және аралас заттардан);

- Уақталған жұмыртқаның түрлі тамақтағы қоспасы;

- Балық қосылған басытқылар;

- Еттен жасалған басытқылар;

- Ірімшік қосылған басытқылар;

- Канап, бутерброд және т.б.

Жиһаздарды орналастыру:

Банкет –фуршетке арналған үстелдер, қалыпты жағдайдағы үстелдерге
қарағанда 90 – 100 см биік болу керек. Үстелдердің ені-1,5 м. Барлық
үстелдерге препендикулярлы орналасқан үстел қадірлі қонақтарға арналады.

Фуршеттік үстелдерді арнайы банкеттік дастарханмен жабады.

Ә) Банкет- коктейль. Банкет-коктейль-өте кең тараған қабылдау. Ол өте
қарапайым, бірақ көп қонақты қабылдауға мүмкіндік беріп, көп күшті қажет
етеді. Банкет -коктейль банкет-фуршеттің өтетін уақытымен бірдей. Егер
банкет-коктейльде шақырылған қонақтар аз болса, оларға әдейі шақыру
жіберіледі.

Дастарханға қойылатын басытқылар әр түрлі болуы қажет. Оларға қойылатын
негізгі талап, бұл тағамдарды асханалық құралдардың көмегінсіз пайдалануға
болатындығы. Басытқыларға арналған арнайы үстелде, қонақтардың ұнаған
тағамдарын салып алуға арналған, бір топ тәрелкілерді қою керек.
Тағамдардың түрлілігіне қарай, олар майлы да болуы мүмкін. Соған қарай,
үстелге сулықтар қойылады.

Банкет-коктейлінің ас мәзіріне түрлі тамақтардың тізімі кіруі мүмкін,
олар: оливка, уылдырық пен канапе қосылған бутерброд, қызыл балық,
салқындатылған ет, салаттар, ал ыстық тағамдарға – сол жерден спирттің
жалынына қуырып алатын франкфурттік сосискалар,, люля-кебаб, ұнға оратылған
балық бөлшектері, тауық қанаттары және т.б. Ал, десертке балмұздақ, желге,
жеміс-жидектер, тәтті нандар қойылады.

Қабылдаудың банкет –коктейль атауы сусындардың түрлі таңдауда болатынын
көрсетеді. Қонақтар алкогольдік сусындар пайдаланбаса, онда көп мөлшердегі
шырын, минералды және газдалған сулар, квастың қорын көбейтіп алу қажет.
Десертке, сонымен қатар, тәтті тағамдар және жеміс-жидектер (алмалар
қабықтарынан тазартылған және кесілген, апельсиндер қабықтарынан ашылып,
бөлініп қойылуы қажет), жемістерге сондай –ақ, шпажкілер беріледі. Банкет-
коктейльдің қорытынды бөлімі кофе берілумен аяқталады.

Б) Банкет-шай. Бұл банкет-шай сағат 16.00-ден 18.00-ге дейін өтетін екі
сағаттық жеке қабылдау. Мұндай қабылдауларда үстелді үлкен қонақ
бөлмелерінде немесе ас үйлерде дайындайды. Түрлі түсті немесе ақ түсті
дастархан жаюға болады. Банкет-шайдың салтанаттылығын көрсету үшін, шайды
көбінесе самаурынмен құяды. Самаурынның алдына шай шығаратын шәйнек, қасына
кеселер мен шай қасықтары қоылады. Олардың қасына кішкентай тас табақтарға
лимон кесінділері, қаймақ құйылған құмырылар, қант салынады. Кофе немесе
шоколад ұсынылатын болса, бөлек подносқа ыстық дайындалған шоколад пен кофе
әзірленген ыдыс алып келінеді. Банкет – шай үстелінде торт немесе
тәтті нан (пирог) кесілген бутербродтар және бетінде начинкасы бар тәтті
нандар қолданылады. Банкет-шайда самаурындағы қайнатылған судың таусылып
қалмауын қадағалау керек. Қонақтарға шай құмас бұрын, олардың қандай шай
ішетінін біліп алған дұрыс. Егер банкет –шай кешке қарай болса, онда ол
кешке асты ауыстырады, сондықтан, банкет-шайдың ас мәзіріне түрлі
бутербродтар және бірнеше салқын басытқылар кіреді. Бұл кезде үстелге
басытқылардан басқа май мен ақ және қара түсті нандар қойылады. Десерттік
немесе жартылай тәтті шарап банкет-шай үстеліне еш артық болмайды.

В)Майшам: Кешкілік мерекені әрлеу әдемелеу үшін қолданады. Оларды түр-
түсін тарлеркілер мен фужирларға, салфеткаларға ұқсастырып алынады. Ақ
майшам салтанатты ерекше сән береді. Майшамды қонақтарға столға шақырғанға
дейін (жағып), кеш бойы жағып қояды.

Г)Столға қоятын карточкілер: Егер қонақтар кешке көп шақырылатын болса,
шақырушы карточкілерді алдын-ала даярлап қою керек, бастап келген
қонақтарға, келушілердің есімі немесе ұжымы жазылуы мүмкін столды белгілеу
керек. Карточка ашық, ақ түсті мазмұнына формада болу керек.

Д)Столға қоятын гүлдер: Столға гүлдер қою өте қажет. 20-25 см биіктегі
көлеміндегі вазалрға бір немесе бірнеше гүлдер әр түстен қоюға болады,
бірақ столды жауып тұрмауы қажет. Кейбір салтанатты отырыстарды столдың
жапқышына іргелік әдемі гирляндалармен әдемелейді.

Е)Столға отырғызу: Салтанатты кеште қонақтарды столға отырғызу ең
жауаптысы және маңыздысы. Үлкен салтанатты қадірлі қонақтарға үй иесі
алдымен столдан бастап, ер адамдар отырғызады. Қарама-қарсы немесе столдың
ең соңына үй иесі, он жағына бастап ең қадірлі қонақтардың теңіндегі әйел
адам отырғызылады. Әр уақытта есте қалатын ереженің бірі-арнайы шақырылатын
қадірменді қонақтар шығатын есікке қарсы отыру керек.

ІІ-тарау. Банкетті ұйымдастыру әдебі және мәдениеті.

2.1 Ерлер мен әйелдердің киіну әдебі .

Ерлер киімі- қара түсті костюмнің астына ақ көйлек, қара бәтеңке және
қара шұлық киеді. Төс қалтадан ақ орамалдың бұрышы көрініп тұрады. Егер
ерлер банкетке смокинг киетін болса, онда ақ түсті нәзік жейде, қара жилек,
қара жібек белбеу, (көбелек -галстук, қара қонышты бәтеңкуе және қара
шұлқа.

Фрак киген кезде жағасы крахмалданған жейде, көбелек -ақ галстук, ақ
жилет, салтанатты жағдайларда –қара, лақталған бәтеңуелер, қара шұлқа.
Фракталған жилеттің барлық түймелері түймеленген. Төс қалтадан ақ орамалдың
ұшы көрініп тұруы қажет. Фракты салтанатты банкеттерде және ресми
қабылдауларда кешкі сағат алтыдан кейін киеді.

Сако-қара-сұр жолақтары бар костюм мен қара шалбар. Фракты жейде,
жылтыр, сұрғылт түсті галстук, сұр немесе қара жилет және қара бәтеңке
киіледі.

Әйелдердің банкетке киетін киімдері жүннен торқылған, жұқа, нағыз
жібек, гипюр, бархат, синтетикалық маталардан тігілген, иығы және арқасы
ашық, қиық пішінді жағалар және кең, өте ұсақ етекпен киімдер киіледі.

Таза және жасанды тері, жасанды гүлдер, жоба, рюштер, кокилье, үлкен
банттар сәнді киімдерге ерекше әсер беріп тұрады.

Әйел адамның аяқ киімі мен сөмкесі салтанатты болу керек. Банкетке ашық,
таза былғары немесе теріден, әлде қолтырауынның немесе жыланның терісінен
жасалған, биік тақалы, тек баудан тұртын аяқ киім киеді.

Сөмкенің көлемі кішкентайлау келген, ішіне: опа, далап, қол орамалы және
тарақ салнады. Туфли мен сөмке бір мареиалдан тігілсе, мұндай комплект кез-
келген киімге жарасмдылық, үйлесімділік, жайлылық, ыңғайлылық береді.

Басты тенденция сіз өзгеден жарқырап көрінуіңіз керек. Сондықтан,
жылтырап көрінетін косметикалық бояуларды жағу қажет. Көзге алқызыл, сары,
көк түсті ұсақ жылтырлары бар көзге көлеңке түсіретін (тень) жағады.

Ерінге қызыл, қоңыр қызыл, қола түсті жылтыр далап жағады. Алтын түсті
крем, опа, бетке қызғылт түс беретін бояу (румяна) қолданылады.

Әшекейлер

Қазір әйел адамдардың көбі моншақ, срға, білезік, кулоны, күмістен,
янтарьдан, яшмы, жасалынған колье, қымбат, асыл тастардан, алтын немесе
маржан, бриллиант тастардан жасалған әшекейлер тағады. Әшекейлер киген
киіммен үйлесіп тұру қажет. Банкетке негізінен мойын орамалына,
блузкалардың жағаларына, бешпеттің сол жағына брошка қадап тағады, сонымен
қатар, моншақ, цепочка немесе колье тағуға болады. Тұрмыстағы әйел
адамдарға қымбат тастардан (бриллиант, изумруд, сапфир, рубин) жасалынған
әшекейлер тағуға болса, ал тұрмыс құрмаған қыз балаларға жемчуг, бирюза,
таулы хрустальдан жасалынған әшекейлер жарасады.

2.2 Сыйлық сыйлау әдебі.

Сыйлық сыйлау, тарту ету. Сыйлау-әйгілі сөз, азырақ көтеріңкілеу сөз,
содан соң шамалы көнергендеу сөз.

Сыйлық әр уақытта риясыз, ол жақсы көргендіктің, жолдастық, достық
сезімінің, мейрімді сезімнің, адамдардың бір-бірімен қарым-қатынасын
қалыптастыратын, тіпті, кейбір керемет тамаша сөздермен жеткізе алмайтын
(жағдайды ) ниетті білдіреді.

Сыйлық пайдалы, өте қымбат немесе керекті зат болуы керек пе? Бұның
бәрі міндетті емес, тарту еткен зат, былайша айтқанда, этикалық
міндеттілікті атқаратын болсын. Оны таңдаған адамның сол затқа өз
талғамын, қатысын және сол затты сыйлауға тиісті адамының да талғамы мен
тілегін ескеретіндей болсын.

Көп жағдайда сыйлыққа ұсынылатын зат айтарлықтай өте қымбат немесе
әркімнің қалағанындай бола бермейді. Сонда да алған адамға оның аз болса
сүйсінерліктей әсер етуін, оған деген өзінің мейірімді қатынасын (көңілін)
түсінетіндей болуын ескерген жөн.Сыйлықтың жұмыс қажетіне пайдалылығы – кең
мағыналы ұғым, өйткені соның негізінде заттың практикалық қажеттігін ғана
ескеруіміз керек.

Сыйлықтың құндылығы оның бағасымен анықталмайды. Кейбір адамдардын
пікірінше қымбат заттар ғана жақсы және орындыСыйлық әр адамның талғамына
қарай таңдалуы керек. Талғам да әр қилы болады.

Сондықтан сыйлық таңдауда да сезімталдық керек, алған заттың өзіңе
де досыңның да талғамына сай болатындай болсын. Сыйлық ұсынатын адамдардың
жас мөлшерін де ескеру жөн. Бұл-тек жастарға бір бөлек, қарттарға бір
бөлекәдейілеген зат бар емес, солай болмағанмен де, белгілі бір әдет (такт)
болуы керек, жасы үлкен адамдарды қолайсыздыққа қалдырмау үшін, ашық түсті
галстук, ал жас әйелге егде әйелге лайықты мата сыйлау келіссіз.

Сыйлық таңдауда адамдардың талғамымен, немен әуестенетіндігімен,
қызыметімен, қалауымен өлшенеді, сондықтан қандай да болмасын оқиға,
адамдар арасындағы қарым-қатынас, заттардың өзі сыйлық таңдауға әсерін аз
тигізеді. Кей уақытта сыйлық сыйлауға тұрарлықтай зат болмауы мүмкін –
қандай да болмасын есте қаларлықтай оқиғаның, қымбат естеліктің белгісі –
кездейсоқ сақталған өзіңізге жақын адамдардың фото суреті, ұзақ уақытта
болған өзіңіздің өміріңіздің ерекше бір кезеңі туралы сурет немесе хат –
болуы мүмкін.

Жан дүниені рухани байытатын, ақыл – ойымызды дамытатын, эстетикалық
тәрбиелеуге жәрдемдесетін сыйлықтар өте құнды. Осы сияқты сыйлықтардың
ішіндегі нағыз жан – жақты орын алатыны – кітап: оны кез – келген жағдайда
байланысты әр адамға ұсынуға болады.

Жалпы, кітапты, гүлдер сияқты, сыйлық ретінде ешқандай сылтаусыз – ақ
қабылдауға болады.

Кітаптар, тіпті, әр түрлі бағада болуы мүмкін, өте арзан немесе өте
қымбат болуы, шындығында, олардың құны бұл бағалармен анықталмайды.

Егер классикалық шығармалардың бірін сыйлағыңыз келсе, мұндай
шығармаларды ұнататынын білсеңіз, сирек кездесетін букинистік дүкендерден
алуға тырысыңыз.

Сыйлыққа көркем әдебиет шығармалары ғана емес, жолдасыңыздың
кәсібіне ( мамандығына ) байланысты әдебиеттер ұсынуға болады. Сыйлық
туралы мәселеде достарға деген қамқорлығыңыз байқалуы керек – сыйлық өзінен
– өзі тамаша болғаныменен, қолдануға өз орнын таппай, жаңа иесін
қанағаттандырмауы мүмкін.

Гүлдер-қарапайым және әрқашан табуға болатын сыйлықта қаншама
әдемілік және поэзия жатыр! Гүлдерге, оның санына, бағасына байланыссыз,
көпшілік жұрт риза болады. Әрбір гүл өзінің тамашалығымен ерекшеленеді.
Сыйлыққа гүл дайындауға оны талғаммен таңдауға тырысыңыз, бұдан
сыйлығыңыздың қаншама жақсылығы ( ұнамдылығы ) байқалады.

ІІІ- тарау Банкет өткізудегі дастархан мәзірі

3.1. Банкет өткізу барысында үстел басындағы әдепті сақтау

Ас ішуге арналған асханалық құралдар тамақ ішуді жеңілдетеді. Егер бұл
құралдарды дұрыс пайдалануды білмесе, тамақ ішуге көмектесуге аналған бұл
құралдар, пайда тигізудің орына адамға ыңғайсыздық туғызатын кедері болады.
Сондықтан, дастарханда асхана құралдарын өзінің бағытымен пайдаланудың
маңызы өте зор, бұл өте күрделі емес. Тәрелкінің оң жағында орналасқан
қасықтар мен шанышқыларды ас ішкен кезде оң қолмен, ал сол жағында
орналасқандарды сол қолмен ұстайды. Десерттік құралдардың ұстайтын сабы оң
жақтағысын оң қолмен, солға қарап тұрған сабын сол қолмен ұстайды.
Дастархан барлық ережеге сәйкес дайындалса, дастарханға ұсынылатын ас
мәзірінің санын, қойылатын асханалық құралдарға қарап білугеболады. Егер
бірнеше шанышқы қойылса, оның тәрелкіден ең алшақ тұрғанынан бастап
қолданылады. Тамақтың түрі ауысқан сайын, сол ас мәзіріне байланысты
құралдар да ауысады. Тамақты ортақ ыдыстан алған кезде асханалық құралдар,
соның ішінде шанышқы мен қасық қолданылады. Бұл жағдайда шанышқы немесе
қасықтағы тамақтың дастарханға түсіп кетпеуін қадағалау керек. Қасықты
ұстағанда сұқ саусақпен оның ұшын, ал қасықтың негізгі бөлігін ортаңғы
саусақпен ұстау керек. Бұл кезде бас бармақпен қасықтың жоғарғы жағынан
ортаңғы саусаққа қарай, ал сұқ саусақпен оны жанынан ұстау керек. Кеспені
ішкен кезде, қасықпен алынған тамақ төгіліп – шашылмайтындай мөлшерде
алынады. Қасық тікесінен емес, жанымен ауызға жақындатылып, ауызға
құйылады, ең бастысы сораптап ішуден аулақ болу керек.

Егер кеспе ыссы болса, онда қасықпен былғалап суыту керек емес,
қажетті температураға жеткенше күте тұрған абзал. Кеспенің қалғанын ішкен
кезде тәрелкені еңкейтіп, қасықты да соның ыңғайына оңайлап ұстау керек.
Кеспе ішіліп болған кезде қасықты шалқасынан қаратып бос тәрелкеге салады.

Қасық үнемі оң қолда, сұқ саусақпен қасықтың сабын бас жағына қарай
ұстап, дәл осы саусақпен тамақты кескен кезде пышақтың сабын қысып
ұстайды, қалағн саусақтар алақанға қарай ыңғайланып, бүлгіледі.

Шанышқыны сол қолға, тісін төмен қаратып ұстайды.

Тамақ алға қойылған кезде, пышақпен кесілмейтін тамақ болса, шанышқыны
оң қолда ұстайды, ал шанышқымен тамақ жер кезде тамақты оның иілген
бөлігімен қасық тәрізді тәрелкіден алып деу өте ыңғайлы болғанымен, сырттай
қарағанда әдемі көрінбейді.

Тәжірибеде үстел басында тамақ ішудің екі түрі бар:американдық –яғни
тауық немесе еттің үлкен түйірін пышақпен кесіп алғаннан кейін шанышқыны
сол қолдан оң қолға ауыстырылады.

Ет немесе басқа тағамдарды кескенде өзіне қарай бағыттап, кеседі, тек
өзі жейтіндей бір түйірден кеседі, бәрін түгел турап тастау әдепсізділікке
жатады. Дастархан басында өзін ыңғайсыз жағдайда болудан сақтану үшін
баланы кішкене кезінен бастап қасық пен шанышқыны дұрыс ұстауға
дағдыландыру керек.

Ұсақ туралған тағамдар шанышқыға ілікпесе, оны қасық тәрізді ыңғайлап
алып, тамақты пайдаланамыз. Тамақ ішу кезінде пышақтың өткір бөлігімен
тамақты шанышқыға демдейді. Шаншқыны немесе пышақты ұстаған кезде тәрелкеге
еңкейтіп ұстайды. Шанышқымен тамақты алғанда пышақпен тамақты үстіне
салмайды, тек жай көмекші қимылдар жасайды. Тамақты пышақ пен шанышқының
көмегімен жегенде, оларды екі қолымен ұстап отырады, тіпті шанышқыны
қолданған кезде де. Бұл құралдарды пайдаланбаған кезде оларды дастарханның
үстіне емес, тәрелкенің жанына қояды. Егер тек шанышқының қолдансаңыз,
пышақты сізге кедергі болмайтын жерге, тәрелкенің оң жағына қояды.

Егер дастархан да үзіліс болса, онда асханалық құралдарды тәрелкенің
үстіне қайшыландырып қояды: пышақты – өткір жағымен солға, шанышқыны

-дөңес келген шығыңқы жағын жоғары қаратып, сабын жетіні, ал пышақты

-бесті көрсеткен сағат тіліндей етіп қоямсыз. Пышақтың өткірленген жоғарғы
үштен бір бөлігін шанышқының тісті ұшына ұйқастыра орналастырамыз. Пышақ
пен шанышқының бас жағын тәрелкеге, ал сабын үстелге қоюға болады.

Ас ішіп болған соң, пышақ пен шанышқыны қатар орналастырып, саптарын
оңға қаратып қоямыз. Пышақтың өткір бөлігін солға, ал шанышқының дөңес
келген шығыңқы жағын жоғары қаратып орналастырады. Десерттік қасық пен
пышақты да параллельді түрде қатар орналастырып қойылады. Егер десерт аяқты
вазаларда немесе астында тәрелкесі бар шұңғыл вазада берілсе, онда құралды
тәрелкеге қоямыз. Егер ваза ұсақ немесе кең болса, онда құралды соның ішіне
немесе тәрелкеге қалдырады.

Егер асханалық құралды біреуге алып беру керек болса, оны сабынан алып
береді. Дастарханда отырып асханалық құралды, рюмканы немесе фужерді
айналдырып отыру өте ыңғайсыз.

Шырынға арналған ыдысты қолданғанда, сіз қозғалыстарыңыздың нәзік болуын
қадағалаңыз. Стаканды тек саусақтармен, рюмканы аяқтарынан ұстап, шырын
ішетін ыдыстардың тәрелкелердің қасына тым жақын орналасып қалмауын
қадағалау керек.

3.2. Үстел дайындығы мен сервировкасы.

Асханалық құралдар-негізгі, тамақ ішуге әдейі арналған, көмекші, әзір
тамақтарды кесуге немесе бөлуге, әтті тамақтарға арналған болып бөлінеді.
Негізгі ас құралдарына асханалық, десерттік, жемістік және балыққа
арналғандары жатады.

Банкеттік дастарханда қажеттік шамадан тыс ыдыс және асханалық құралдар
болмауы керек. Дастарханды эстетикалық жабдықтау, ас мәзірін дұрыс таңдау
өте маңызды. Дастарханның сервировкасы ас үймен ұйлесім тауып тұру керек.
Мерекелік дастарханды орналастырған кезде, келген қонақтарға ыңғайлы және
жағдайлы болуын, қонақтардың көзіне жарықтың шамадан тыс түспеуін
қамтамасыз ету керек. Сонымен қатар, үстелдің сәні-әдемі дастархан мен
көздің жауын алатын ыдыстар. Соған қосы, әдемі бүктелген салфеткалар,
гүлдер және майшамның астына қоятын тұғыр.

Банкетке қолданылатын ыдыстар бірдей болуы керек. Ол тек тәрелкеге
қатысты емес, сонымен қатар, сусынға арналған ыдыстар да (бокал, рюмка,
фужер) ұқсас болу керек. Барлық ыдыстар кіршіксіз таза болуы керек.

Ыдыстардың сервировкасын үстелдің ортасынан бастап орналастырады.
Үстелдің жарты бөлігінің орталық –оң жағына –тәрелкеге қояды, тәрелкенің оң
және сол жағына қашықтығы 0,7-1 м (бірақ 0,6 м-ден аз емес) тәрелкілер
қояды. Үстелдің бір бөлігіне тәрелкілерді қойып шығып, үстелдің екінші
жартысына көшеді, сонымен қатар, үстелдің шетіне 2 см жетпей орналастыруы
қажет. Басытқылық немесе кеспе ішетін тәрелкілердің астына тәрелке
қойылады. Тәрелкенің астына екі тәрелке қоюға болмайды. Тәрелкенің астына
қойылған неше түрлі түсті немесе басқа материалдан, тіпті барлық сервизден
бөлек болуы мүмкін.

Асханалық құралдар таза және жылтыр болып келесі ретпен орналасады.
Тәрелкінің қасына ешқашан үш ас ішетьін құралдан артық қоюға болмайды.

Егер ас мәзірінде қойылатын тамақ үштен көп болса, онда шанышқыны төртінші
тамақпен бірге алып келеді. Десерттік қасық пен пышақты кейде десертпен
бірге алып келеді.

Қалыпты жағдайда тәрелкенің оң жағына асханалық пышақтың өткір жағын
тәрелкенің асты жауып тұратындай етіп орналастырамыз. Оның қасына балыққа
арналған пышақты, егер ас мәзірінде кеспе болса, онда басы шұңғыл келген
асханалық қасықты оңға қарай және басытқылық пышақты өткір жағын тәрелкеге
қаратып орналастырады. Тәрелкенің сол жағына пышақтармен үйлестіріп
шанышқылардың тістерін жоғары қаратып қояды. Тәрелкенің қасына, бірінші,
асханалық шанышқыны жартысын тәрелкенің астына көрінбейтіндей етіп
орналастырамыз, солға қарай балыққа арналған шанышқы мен басытқылық
шанышқыны қоямыз. Егер шанышқылар бірдей көлемде болса, олар алдыңғы
шанышқының тісінің бастапқы басталатын жеріне, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.