Механикалық беріліс қораптары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 44 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...5
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Беріліс
қорабы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..8
Беріліс қорабының негізгі
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
Механикалық беріліс
қораптары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... . ... ... ...13
Синхронизаторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
Жеңіл машиналардың беріліс
қорабы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..19
Беріліс қорабының
құрылысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
32
Камаз (маз, кран) беріліс
қорабы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..3 7
Беріліс қорабының
ақаулары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..41
Беріліс қорабының
айырмашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Беріліске қойылатын
талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
3
Күнделікті сабақ жоспарын
даярлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .44
ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК
ЕРЕЖЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..46
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
50

Кіріспе
Автомобиль көлігінің республика үшін ерекше маңыздылығын Қазақстанның
кең байтақ аумағы және халық тығыздылығының сиректігі алдын ала анықтайды.
Бұл жекелеген өңірлер үшін жүктерді және жолаушыларды жеткізудің бірден бір
құралы болып табылады.
Қазақстанда тасымалдауды жүзеге асыруда автомобиль жолдары маңызды рөл
атқарады. Қатты жамылғысы бар автомобиль жолдары құрамындағы республикалық
мәні бар жолдардың ұзындығы – 22,8 мың км, жергілікті мәні бар жолдардың
ұзындығы – 60,2 мың км. Республикалық мәні бар жолдар ішінде – ІІІ
санаттағы жолдар (73,0%), жергілікті мәні бар жолдар ішінде – қозғалыс
қарқындылығы жоғары және жүргінші жолы тар ІІІ және IV санаттағы жолдар
басым (тиісінше 26,4% және 66,3%).
ХХІ ғасырда автомобиль негізгі технологиялық құрал есебінде саналады.
Жүздеген миллион тонна жүк, миллиондаған адам, т.б. жүктер автомобильдермен
тасылады. Барлық алдыңғы қатардағы мемлекеттер өте тиімді саналатын
автомобильдер шығарумен айналысады. Олар талантты адамдардың бірнеше
ұрпақтарының ғылыми ізденісі нәтижесінде шығарылуда.
Автомобильдің дүниеге келуіне басты себепші болған 1824 жылы француз
инженері С. Карноның От қызуының қозғаушы күші атты еңбегі. Бірақ бу
машинасының салмағы мен көлемі шамадан үлкен болғандықтан темір жолда және
зауыттарда ғана пайдаланылды.
1860 жылы француз механигі Ж. Ленуар автомобильге бейімді іштен
жанатын қозғалтқыш ойлап тапты. 1885 жылы рельссіз жүретін отарба -
автомобиль жасау идеясы іске аса бастады.
Жиырмасыншы жылдарда Г. Форд, Ф. Порше және тағы басқа инженерлер
автомобиль өндірісін ұйымдастырды. Қазіргі заманда автомобиль өндірісі –
ғылыми – техникалық жетістіктердің жиынтығы.
ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың бас кезінде Еуропа және Америкада
автомобильдер шығарыла бастады. Кеңес Одағында 1924 -1931 жылдары
автомобиль шығарудың алғашқы қадамдары жасала бастады. 1924 жылы Москвада
АМО зауыты толық салынып, 1,5 тонналы жүк машинасы шығарыла бастады. 1931
жылдан бастап Москва, Горький және ЯрослABSк автомобиль зауыттары (АЗ) жүк
және жеңіл машиналар мен автобустарды шығара бастады.
Екінші дүние жүзілік соғыстан кейін КСРО құрамындағы Республикаларда
да автомобиль өндірісі дами бастады. Мысалы, Беллоруссияда – Минск ауыр жүк
автозауыты, Арменияда автобус зауыты, Ригада – РАФ т.б
Қазіргі кезде біз техникалық прогресс қалай өз деңгейіне жетіп
отырғанын байқай аламыз.Дүние жүзінде жылына 50 млн. автомобиль шығарылады.
Оларды шығаратын әлемдегі автотракторлық өнеркәсіп бензинді (карбюраторлы)
және дизельді қозғалтқыштарда отын беру жүйелерінің жаңа типтерін қолдана
бастады. Күрделі де қымбатты отандық жүйелермен жабдықтау қажеттігі
көбінесе қатаңырақ талаптардың, мысалы, өтелген газдардағы зиянды заттар
құрамына Еуропалық стандарт секілді еңгізулермен түсіндіріледі. Бұл жерде
отынның едәуір үнемделуі туралы айтуға болмайды. Бензинді қозғалтқыштардың
бүрку жүйелерін келесі түрлерге бөлуге болады: таралымды; тікелей.
Дүние жүзінде автомобильдерді класқа бөлу шешімі ка былданбаған, әр
мемлекет оларды өзінше кластарға бөледі.
Ресейде жеңіл автомобильдерді қозғалтқыштың жұмыс көлеміне байланысты
бес класка бөледі (1-кесте).
Еуропада жеңіл автомобильдерді 6 класса бөледі:
А класы —өте кіші өлшемді автомобильдер (Rеnаult; Тwingо, FIAT Раndo,
Fоrd КА, VW Lupо, Smаrt). Олардың ұзындығы 3,5 м шамасында қалада
пайдалануға арналған;
В класы — кіші өлшемді автомобильдер (Оре1 Соrsа, VW Роlо, Fоrd
Fiesta), ұзындығы 4 м шамасында;
С класы — кіші орта өлшемді автомобильдер немесе гольф-класс деп те
атайды (VW Golf, Oреl Аstrа, Fоrd Fосus, Еsсоrd, Rеnault; Меgаnе т.б). Бұл
класс Еуропаның автомобиль паркінің 30% -ын құрайды.
D класы —орта өлшемді автомобильдер (Оре1 Vекtrа, Fоrd Моndео, Аudi
А4, Реugеоt 406, Rеnаult Lаgunа).
Е және F кластары — өлшемдері бірдей. Айырмашы лықтары бағаларында. F
- бағасы жоғары болғандықтан элита класы деп саналады.
Сонымен қатар Еуропада пайдалану саласына байланыс ты топтарға бөледі:
спорттық; мини-вен, т.с.
Америкада салонның және багажниктің көлеміне бай ланысты жеңіл
автомобильдерді келесі кластарға бөледі: Мини (компакт) (салонның көлемі
2,4 м3 дейін); Субком пакт (Оре1 Vекtrа, Аudi А4); Орта өлшемді
(Средноразмер ный); Толық өлшемді (Полноразмерный).
Жапонияда жеңіл автомобильдерді үш класка бөледі. Мини — қозғалтқыштың
жұмыс көлемі 0,66 л және авто мобиль ұзындығы 3,3 м дейін; Кіші -
қозғалтқыштың жұмыс көлемі 2 л-ден және автомобиль ұзындығы 4,7 м дейін.
Стандарт-қозғалтқыштың жұмыс көлемі 2 л-ден үлкен және автомобиль ұзындығы
4,7 м-ден жоғары.
Автомобиль зауытында әдетте біртектес ұқсас агрегаттар негізінде
жиналатын автомобильдер шығарылады. Осын дай тектес автомобильдің бір
моделі осы автомобильдердің базасы деп қабылданады. Базадан ерекшеліктері
болатын баска моделін, мысалға, арнайыландырылған түрлерін — түрлендірілген
(модификациясы) деп атайды. Ресейде авто мобильдерді белгілеу
(индексациялау) шығарушы-зауытты білдіретін әріптен және әр модельге
берілетін сан жинағы нан түзеледі. Мысалы: Горький автомобиль зауыты — ГАЗ,
Минск автомобиль зауыты — МАЗ, Ноnda фирмасы - Ноndа, Fоrd-Fоrd, т.б. Жеңіл
автомобильдердің кейбір маркалары на Таврия, Жигули, Genezal,
Cazina деген аттарда берілді.

Беріліс қорабы
Автотрактор беріліс қорабы деп тістерінің саны әр түрлі
шестерниялардан тұратын, олардың жеке парларын тістестірумен, мотордан
жетекші механизмге бірнеше берілістер санын беретін механизмді айтады.
Автотрактордың беріліс қорабы жетекші механизмге берілетін айналу
моментінің шамасын өзгертуі, олай болса тарту күшін де өзгерту қажет. Бұл
жұмыс жағдаында, тіркелген құралдардың және жолдың жасайтын кедергілерін
жеңіп, күшін үнемді түрде пайдалануға, сонымен қатар, мотордың әрдайым
толық жүктелуіне, яғни дұрыс пайдалануына мүмкіндік береді. Ал,
автомобильдегі берілістер санын, бірінен соң бірін тізбектеп, қалыпты түрде
өзгертумен, автомобильдің екпін алуына жеңілдік беріп, оның орнынан
қозғалтып жүрерінде, керекті қозғалыс жылдамдығын береді.
Автомобильдегі беріліс қорабының блуы жолдың өте зор кедергісін және
өрге қарай шығуын ең төменгі берілісіне көшу арқылы жеңіп шығуға шамасын
келтіреді.
Мотор күшінен келген жұмысы кезінде, тарту күшін мынадай теңдеу арқылы
анықтауға болады:

Мұндағы: - жетекші доңғалақтарда болатын айналу моменті;
- мотордың тиімді қуаты;
- жетекші доңғалақтардың радиусы;
- берілістің пайдалы әсер коэффициенті;
- берілістің беріліс саны;
- мотордың иінді білігінің минутына орындайтын айналу жиілігі.
Мотордың литраждық тәуелділігіне қарай, тиімділік қуаты формула
бойынша табылатыны:

БЕРІЛІС ҚОРАБЫНЫҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ

Автомобильдің беріліс қорабы жетекші доңғалақтары ның тарту күшін,
беріліс санын анықтауға, қозғалтқышты трансмиссиядан ұзақ уақытқа ажыратуға
және жүру бағытын өзгертуге арналған.
Беріліс қорабы сатылы, сатысыз, механикалық, гидравликалық, электрлік,
автоматтық және құрама болып бөлінеді. Сатылы механикалық беріліс қорабы
алға жүру сатыларының санына байланысты төрт сатылы, бес сатылы және т.с.с.
болып бөлінеді.
Беріліс саны көп болған сайын қозғалтқыш қуатын жақсы пайдаланады және
жанармай үнемділігі жоғары болады.
Бұл жағдайда беріліс қорабының конструкциясы күр деленеді және
берілісті оптимальды таңдау қиынға соғады. Беріліс қорабы әдетте цилиндрлі
тісті дөңгелектен (6.1-сурет) және механизмдерден тұрады.
Берілісті ауыстыру іліністі ажыратып қосумен жүр гізіледі, яғни
берілісті ауыстыру күш ағынының үзілісімен болады. Ауыстыру уақыты әдетте 1-
2 сек құрайды. Кейбір беріліс қорабында берілісті ауыстыру үшін фрикционды
(көп дискілі фрикционды) ілініс қолданады, олар күштік ағындарды үзбей-ақ
берілісті ауыстыруды қамтамасыз ете ді. Бұл қосатын берілісте фрикционды
қосу, сонымен бір ге ажырататын берілісте фрикционын ажырату арқылы жүзеге
асады. Фрикционды ауыстыруларды пайдалану трансмиссиядан іліністі алып
тастауға мүмкіндік береді.
Берілісті ауыстыру уақытын қысқарту үшін синхрониза тор қолданылады.
Синхронизатор қосылатын бөлшектердің жылдамдығын теңестіреді.
Сатылы беріліс қорабының механизмдерінде қосымша қондырғылар
қарастырылған: 1) фиксатор (ілгек) бұл өз дігінен шығып немесе
автомобильдің қозғалыс барысында қосылып қалуын болдырмайды: 2) артқа жүру
берілісінің қосылуын қиындату қондырғысы — алға автомобиль жүріп бара
жатқанда байқаусыз қосып алуды болдырмау; 3) бөгеуіш қондырғы (кілт) бір
мезгілде екі берілістің қосылып кетуін болдырмау.
Планетарлы (кейбір тісті дөңғелектерінің осьтері қоз ғалыста болатын)
механизм гидравликалық беріліс қора бында жиі қолданылады.

6.1-сурет.Автомобильдің беріліс қорабы: 1—бірінші (жетекші) білік,
2—бірінші білік шестернясы, 3—тісті тәж, 4~берілісті ауыстырып қосқыш
рычаг, б—қақпақ;, 6—ІІІжәне IVберіліс шес тернялары, 7—І және ІІ беріліс
шестернялар блогы, 8—екінші (жетектегі) білік, 9~артқы жүріс шестернялар
блогы, 10—кар тер, 11—аралық білік, 12—ұдайы ілініс шестернясы

Планетарлы беріліс қорабының тісті дөңгелекті бері ліс қорабына
қарағанда артықшылығы — өлшемдері үлкен емес, массасы кіші, беріліс және
беріліс саны үлкен. Кемші лігі планетарлы беріліс қорабының бағасы қымбат.
Көбіне жүк тартқыш автомобильдерде, қосымша беріліс қорабы (белгілі,
демультипликатор) әдетте екі сатылы, не гізгі беріліс қорабына біріктріліп
жалғанып қолданылады. Жоғары өтімді автомобильдерде тарату қорабына бірік
тірілген демультипликатор қолданылады.
Сатысыз беріліс қорабын қолдану кез келген беріліс санын алуға
мүмкіндік береді. Сатысыз беріліс қорабы механикалық (екпіндік, фрикционды,
т.с.с), гидравликалық (гидродинамикалық, гидрокөлемдік), электрлік және
құрама болып бөлінеді. Автомобильдерде көп тарағаны құрама
гидромеханикалық беріліс қорабы, ол гидродинамикалық сатысыз берілістен
(гидротранфор Қозғалтқыш) және оған жалғанған механикалық сатылы берілістен
тұрады.

Автоматтандырылған беріліс қорабы

Жылдамдықты өзгертетін механизм - Еаsуtronic деп аталатын беріліс
қорабының жаңа түрін Gеnеrа1 Моtоrs Lик және Воsch компаниялары бірігіп
жасады. Ол гид ромеханикалық трансмиссиямен ГМТ жабдықталған және қолмен
қосылатын беріліс қораптарының көптеген "оңды жақтарын" бірштіреді.
Құрылымның, негізі - сапалы қосымша үш тактілі электрмотор, оның, екеуі
жылдамдықты ауыстыруды қамтамасыз етеді, ал үшіншісі іліністі басқарады.
Жүргізуші жұмысты қолмен атқарады немесе авто матты жұмыс режимін
таңдай алады. Қолмен қосу режимі, жоғарғы немесе төменгі. беріліске ауысу
үшін қораптың қосқышын тербеп, ілініс басқышын баспай ол жоқ орындауды
қарастырған. Қосқыш келесі беріліске қозғала бастаған кезде, дабылқаққыштар
ілініске "хабар береді". Ол автоматты түрде дискілерді ажыратады және
келесі сатыға жаймен ауысуын қамта масыз етеді. Мотор мен дабылқаққыштардың
жұмысын ЭББ компьютері басқарады.
Мұндай автоматтандыру бір жағынан автоматты ыңғайлылық мүмкіншілігі
жасалған қозғалыс саны ның жиналуы, екінші жағынан жүргізуші дәстүрлі
қораптардағыдай автокөліктің қозғалысын бақылай ала ды. Дәстүрлі АБҚ-мен
(айналмалы беріліс қорабы) са лыстырғанда, режимнің әрқайсысында
ауыстырылып қосылу орта есеппен 300 миллисекунд уақыт ала оты рып, тез әрі
дәл жүзеге асады.
Бұл автоматты беріліс қорабының артықшылығы, оның автокөліктің басқа
жүйелерімен электронды қаты насынан толықтай көрінеді. Мысалы, егер шұғыл
тежеу жағдайы болса, онда шапшаң түрде іліністі ажыратады. Жылдамдықты жай
ауыстыру кезінде, автоматты беріліс қорабы моторды басқару жүйесіне команда
береді, ол оның айналдыру моментін сәл азайтады. Соның арқасын да жұлқылау
жойылады және берілісті қосу ырғақты лығы жоғарылайды.
Автоматты беріліс ауыстыру қорабының АБАҚ тағы бір артықшылығы, оның
жағдайды талдауға және қорытынды шығаруға қабілеттілігінде. Сонымен, жаңа
қорап тіркеме тіркегендегі немесе таулы жерде өрге қарай жүргенде
автомобильге түсетін артық күшті рет тейді. Нәтижесінде берілісті ауыстыру
жағдайы соған байланысты өзгереді.
Автоматты қорапта бірнеше жылдамдықтан ырғып кету мүмкіндігі бар. Бұл,
мысалы, басқа автокөлікті ба сып озу кезінде қажет. "Төменгі" екінші
жылдамдыққа үнемді бесіншіден ауысуға болады. АБАҚ ГБҚ-ке қара ғанда
анағұрлым жеңіл және механикалық қораптан бірнеше кг-ға ауыр.
Еаsуtrоniса-ның негізгі артықшылғы отын үнемдеу болып табылады, автоматты
тәртіпке режим отынның қолданылуы орташа 100 км0,1 л. Сонымен қатар АБАҚ
жүйесімен жабдықталған механикалық қораптың баға сы 4-сатылы автоматты
қораптың бағасының 50%-ын құрайды.
АБАҚ жүйелі механикалық қорап әсіресе тәжірибесіз жүргізушілер мен әйелдер
үшін ыңғайлы. Болашақта мұндай автоматты беріліс ауыстыру қорабы тек қана
жеңіл автокөліктерде ғана емес, сонымен қатар, трак торларда, басқа
транспорттық құралдарда қолданыс табады.

ГИДРАВЛИКАЛЫҚ БЕРІЛІСТЕР

Гидравликалық беріліс деп (гидропередача) - жұмыс шы буындарының
біреуі сұйықтық болатын механизмді айтады. Сұйық сорғыдан энергияны
қабылдап және оны гидроқозғалтқышқа береді. Қозғалыстағы сұйықтың энер
гетикалық жағдайын қарап зерттеу сұйықтың түрлі энер гияларға ие бола
алатындығын көрсетеді: олар — қысым, жылдамдық (кинетикалық) және жағдай
(потенциалдық).
Автомобильдерде екі типті гидроберіліс кеңінен пай даланылады. Кең
көлемді (объемные) және гидроди намикалық. Кең көлемді гидроберілістер
қысымның энер гиясын беру принципіне негізделген. Мұнда жұмыстық күш
(немесе айналдыру моменті) жұмыстық сұйықтың қозғалысының жылдамдығына
тәуелді болмайды. Не гізгі ескертетініміз бұл берілістерге жылдамдық
(кинетикалық) энергиясының берілу принципі енгізілген. Сорғымен қуылған
сұйық ағыны кинетикалық энергияны гидроҚозғалтқышға береді.
Көлемді гидравликалық берілістер (ОГП-объемные гидравлические
передачи) кем дегенде екі негізгі көлемді гидромашиналар жиынтығынан
құралады. Олар өз араларында құбырлы желілермен байланысқан: энергияның ай
налдырушы механикалық ағынын ілгерілемелі гидравли калық ағынға
түрлендіретін көлемді сорғыдан және керісінше, энергияның гидравликалық
ағынын айналдыру шы механикалық ағынға өзгертетін гидроқозғалтқыштан
тұрады.
Көлемді гидравликалық берілістердің ашық және жабық түрлері болады.
Ашық түрдегі берілістер, гидроқозғалтқыш (2) мен сорғы (1) арасындағы кері
гидравликалық қатынастың жоқтығымен сипатталады. Жұмыстық сұйық бактан (3)
сору жолдары арқылы сорғыға (1) келеді, одан қысым арқылы айдау жолдарымен
гидроқозғалтқышқа (2) және одан кейін қайтадан бакқа (3) құйылады.
Мұндай берілістердің артықшылығы — құрылысының салыстырмалы
қарапайымдылығында, ал кемшілігі— бе рілетін қуаттың шектеулігінде.
Шектеулі гидробактың сыйымдылығына және сорғының сору магистраліндегі
жұмыстық сұйықтың кавитациясына тәуелді. Сол себепті көлемді гидравликалық
берілістердің ашық түрін автомо бильдерде, аспалы механизм сияқты көмекші
механизм дерге қызмет көрсету кезінде ғана қолданады.
Автомобильдің трансмиссиясында негізінен көлемді гидравликалық
берілістердің КГБ (ОГП) жабық түрін пайдаланады. Мұндай берілісте жұмыстық
сұйық гидро қозғалтқыштан (2) (6.2, б-сурет) тікелей сорғының сору
магистраліне келеді. Төмен қысымды магистральға сору кезінде кавитациялық
құбылысты болдырмау үшін, сіңірген сорғының (4) көмегімен атмосфералық
қысымнан сәл жоғары қысым пайда болады. Мұндай түрдегі КГБ (ОГП) картердің
көлемін кішірейту және берілістің ыңғайлылығын арттыру мүмкіндігін береді.

Механикалық беріліс қораптары
Автомобильдердің беріліс қорабы двигательдің айналдыру моментін
жетекші дөңгелектерге көбейтіп беруге арналған. Оның үстіне, автомобильдің
жүріс жағдайына байланысты сол моменттің әр түрлі мәндерге өзгерту қажет
болады. Автомобильдің жүруге кедергі көбейген кезде, жүріс жылдамдығын,
сонын есесін тарту күшін арттырады. Осыған қосымша, автомобиль артқа жүруі
үшін, жетекші дөңгелектің айналу бағытын да осы беріліс қорабы іске
асырады.
Осындай жұмыстарды іске асыру үшін, беріліс қорабының жұмыс принципі
әр түрлі болуы мүмкін. Солардың ішінде автомобильдерде көп қолданылатын
түрі – ол механикалық беріліс қорабы. Ондай механикалық беріліс қорабы
механикалық тораптар дан құралады. Сондай тораптар беріліс санын өзгер ту
арқылы айналдыру моментін өзгертеді. Беріліс саны дегеніміз жетектелуші
бөлшектердің айналыс жиілігі нің жетектелуші біліктің айналыс жиілігіне
қатына сы болады. Яғни беріліс қорабының беріліс саны оның жетекші
(бірінші) білігінің жетектелушіп (екінші) білігінің айналыс жиіліктерінің
қатынасы болады.
Механикалық беріліс қораптары осындай беріліс сандарын екі түрлі
өзгерту мүмкін. Біріншісі — саты лы мәнге, ал екіншісі беріліс санының кез-
келген мәніне өзгерте алады. Сондықтанда автомобильдің трансмиссиясы сатылы
немесе сатысыз болып екі түрге бөлінеді. Эксплуатациялық тиімділігі жағынан
сатысыз трансмиссия өте тиімді, бірақ ол үшін қол данылатын әртүрлі
механикалық берілістердің құры лыстары мен жұмыстары әлі жеткіліксіз
дәрежеде бол ғандықтан, бүгінгі таңда автомобильдер беріліс қорабы тек
сатылы етіліп жасалады. Ол үшін көбінесе тісті берілістерді қолданады.
Тісті берілістермен жасалған беріліс қорабы, беріліс санын өзгерту
үшін өзара тістесетін қосақ тісті дөңгелектердің әртүрлі тіс санына
байланысты тіркес терін іске қосады (3.4-сурет). Мысалы тіс саны аз
дөңгелектен тіс саны көп дөңгелек арқылы қозғалыс берілсе, онда айналдыру
моменті көбейіп, жылдам дық азаяды (3.4.б-суретте, 1-7 шестернялар
тістескен), ал керісінше берілсе (3.4.в-суретте, 2-6 шестернялар
тістескен), онда айналдыру моменті азайып, жылдам дық артады. Автомобильдер
қорабында осы принцип пайдаланылады, яғни төменгі берілістерде аз тісті
дөңгелектерден көп тісті дөңгелекке береді, ал жоға рғы берілісте керісінше
болады. Сонымен, беріліс са нын қанша рет өзгерту керек болса, беріліс
қорабына сонша қосақ тісті дөңгелектер қойылады. Авто мобилыді жүргізуші
жүріс жағдайына байланысты сол керекті қосақ тісті берілістерді бір-бірімен
тістестіріп іске қосады, ал басқа берілістер бұл кезде ажырап тұрады.
Осыған байланысты беріліс қорабы, алға қарай жүретін беріліске қарай
үш сатылы, төрт немесе бес сатылы беріліс қораптары болып бөлінеді.
Беріліс қорабындағы екі тісті тістестірудің екі түрлі тәсілі болады.
Біріншісі бір жылжымалы тісті дөңгелекті жылжымайтын екінші дөңгелекке алып
келіп тістестіреді. Мұндай беріліс қорабын берілістің қуат ағынын үзіп
беретін қорап деп атайды. Ал екіншісі -екі тісті дөңгелек тұрақты тістесіп
тұрады. Олардың біреуінің білігімен жалғасуы май ыдысында жұмыс істейтін
фрикциондық муфтаның көмегімен
іске асады. Сонда берілісті қосу үшін тиісті фрик
циондық муфтаны жалғастырса болғаны. Мұндай беріліс қорабын берілетін қуат
ағынын үзбей беретін қорап деп атайды. Енді солардың жұмысы мен құры лысын
қарастырамыз.
Берілетін қуат ағынын үзіп беретін механикалық беріліс қорабының жұмыс
схемасы 3.4 суретте, ал кинематикалық схемасы 3.5-суретте көрсетілген.
Оның құрылысы мына төмендегідей. Беріліс қора бы, трансмиссияда бөлек
торап болып жасалады. Сон дықтанда оның барлық бөлшекгері арнаулы қорапқа
(1) жиналады. Беріліс қорабының негізгі бірінші (2) және екінші (3) білік
құрастырады. Бірінші білік ілінісу муфтасының (18) білігімен жалғасады,
кейде тіпті бірге жасайды. Оның өн бойына қозғалмайтын тісті дөңге лектер
бекітіледі. Ал екінші білікте (3) жылжымалы шестернялар подшипникке
орналатылады да оның шығаберісі әрі қарай трансмиссияның басқа тораптарымен
жалғасады. Схемада екінші біліктің шыға беріс ұшы ось аралық дифференциалға
жалғаскан. Ондай құрылыс автомобильдің екі осіндегі дөңгелек тер жетекші
қызмет атқаратын жағдайда қолданыла ды. Ол туралы төменде қаралады.

3.4-сурет. Қуат ағынын үзіп беретін беріліс қорабының
жұмыс схемасы:
а-бейтарап қалпы; б-бірінші беріліс; в-екінші беріліс; г-артқы
беріліс;
1,2,3-бірінші біліктің- шестернялары; 4-аралық шестерня;
5.6,7-екінші біліктің шестернялары; 8-екінші білік; 9-бірінші білік.

Осыларға қосымша беріліс қорабында артқа жүргізетін берілістің де
аралық білігі (19) болады.
Осылай құрылған беріліс қорабының жұмысы мынандай болады. Автомобиль
жүргізушсі ілінісу муфтасын ажыратып, беріліс қорабының бірінші білігін (2)
тоқтатады. Сонда оның бойындағы тісті дөңге лектер де тоқтайды. Олай болса,
онымен тістесіп тұрған жылжымалы тісті дөңгелектер де тоқтайды. Енді
жүргізуші қажетті берілісті қосу үшін жылжы малы тісті дөңгелекті, оның
қасында жасалған шли цалы муфта (4) арқылы екінші білікпен (3) жалғас
тырады. Ажырату муфтасын іске қосқан кезде қозға лыс бірінші біліктен
қозғалмайтын, қозғалатын тісті берілістер арқылы шлицалы муфтаның (4)
көмегімен екінші білікке (3) бершеді. Шлицалы муфталарды (4) жылжытатын
беріліс қорабының тұтқасы (7) болады. Сол арқылы кез келген шлицалы муфтаны
(4) жыл жыту арқылы қажетті беріліске қосады.
Мысалы автомобильді орнынан қозғау үшін бірінші сатыдағы берілісті
қосу керек болады. Ол үшін жүргізуші тұтқа (7) арқылы 1-берілістің шлицалы
муфтасын жылжытып, сол берілістің тісті дөңгелек терін (23) екінші білікке
жалғастырады. Бұл кезде бас қа тісті дөңгелектер бос айналыс жасап тұрады.
Ав томобиль орнынан қозғалғаннан кейін, келесі берілісті (II) қосады (24,25
тісті дөңгелектер). Сөйтіп әрі қарай рет-ретімен қоса береді де
автомобильді үдетіп, тиісті жылдамдыққа жетеді.

3.5-сурет. Қуат ағынын үзіп беретін беріліс қорабының кинематикалық
схемасы:
1-қорап; 2-бірінші білік; З-екінші білік; 4,6,8-сипхронизаторлар; 5-аша; 7-
тұтқа; 9,22,24,27,28,31-бірінші біліктің шестернялары;
11,12,13,14,15,16,19,20-артқы берілістің және аралық дифференциал дың
шестернялары мен біліктері; 21,23,25,26,29,ЗО-екінші біліктің шестернялары.

Жоғарыда берілісті қосу үшін, ілінісу муфтасын ажыратып, бірінші
білікті тоқтату керек деп қара ғанбыз. Ол әрине автомобильді алғаш орнынан
қоз ғаған кезде ғана болады. Ал қалған берілістерді автомобиль жүріп келе
жатқанда ауыстырады. Ол кез де біліктерді тоқтату мүмкін болмайды. Бірақ
бірінші білік екінші білікке қарағанда жылдамырақ айнала тын болғандықтан,
муфтаны ажыратқан кезде оның айналысы шамамен жуықтап екінші біліктің айна
лыс жылдамдығына теңеседі де, шлицалы муфтаны өз тісті дөңгелегімен
жалғастыру онша қиынға түс пейді.
Дегенмен, осындай беріліс алмастыруды жеңілдету үшін, көптеген
автомобильдерде синхронизаторлар қолданылады. Олардың негізгі міндеті
тістесетін екі тісті дөңгелектің айналыс жылдамдықтарын теңестіру болып
табылады. Ол үшін оның түсті металдан (үйкеліс аз болуы үшін) жасалған іші
конус бетті син хронизаторлары болады. Ондай құралғы екі тісті дөңгелекті
тістестірмес бұрын, конус бетімен оларға жанасып, үйкеліс күшінің әсерінен
екеуін бірдей жылдамдықпен айналдырады. Содан кейін ғана олар ды бір-
бірімен жалғастырады. Көбінесе олар жеңіл машиналарда көп қолданылады.
Жоғарыда (3.5-сурет) түсіндірілген беріліс қорабы көбінесе ауыр жүк
машиналарында қолданылады, ал жеңіл машиналарда оның аздап өзгерген түрі
пайда ланылады. Солардың бірі 3.6-суретте көрсетілген.

3.6-сурет. Жеңіл машиналардың беріліс қорабының схемасы
1-бірінші білік; 2,5,6-екінші білік шестернялары; 3-синхронизатор; 4,7-
ашалар; 8-екінші білік; 9,10,11-артқы берілістің шестернялары мен
біліктері; 12,13,14-аралық біліктің шестернялары; 15-аралық білік; 16-
қорап.

Ондай беріліс қорабының бірінші білігі (1) ілінісу муфтасының
білігімен бірге жасалады, ал оның ұшындағы тісті дөңгелек (2) аралық
білікте (15) орналасқан жылжымайтын тісті дөңгелектер жиынтығымен (14)
үнемі тістесіп тұрады. Сондықтанда ара лық білік (15) өз тісті
дөңгелектерімен (14,13,12,9) үнемі айналыста болады. Ал екінші білікке (8)
қозға латын тісті дөңгелектер (6) мен синхронизаторлар (3) бекітіледі.
Сондай құрылған беріліс қорабында І-беріліс жылжымалы тісті дөңгелектің
(6) көмегімен, ал қалғандары (И, Ш-берілістер) синхронизатордың (3)
көмегімен іске қосылады. Соңғы (IIІ-беріліс) берілісте бірінші білік (1)
пен екінші білік (8) синхронизатор арқылы тікелей жалғасады да тура беріліс
жасайды. Бұл кезде беріліс қорабы айналдыру моментін ешбір өзгеріссіз
екінші білікке береді, яғни беріліс қорабының беріліс саны 1-ге тең
болады.
Осы айтылған беріліс қораптары, берілісті алмас тырады, трансмиссия
тасымалдайтын қуат ағынын үзіп барып алмастырады. Ал сол қуат ағынын үзбей
қосатын беріліс қораптарында әрбір беріліске сәйкес тісті дөңгелектер
қосағының қасына, майлы ыдыста жұмыс істейтін көп дискілі фрикциондық
ілінісу муф тасы қойылған. Сол муфтаның көмегімен тісті дөңгелек екінші
білікпен жалғасады, яғни ондай ілінісу муфтасының жетекші бөлігі тісті
дөңгелекке бекітіліп, жетектелетін бөлігі екінші білікке бекітілген. Енді
оларды жалғастыру үшін фрикциондық ілінісу муф тасын қосса болғаны.
Осы мақсат үшін қолданылатын ілінісу муфта сындағы жетекші және
жетектеуші дисклерді, алдында қаралған басты муфта сияқты серіппе қоспайды,
ал оларды өзара сұйық май қысымының көмегімен бір-біріне қысады.
Сондықтанда оларды гидроқысымды муфталар деп атайды.
Осындай гидроқысымды муфталарды пайдалану үшін беріліс қорабы арнаулы
гидрожүйемен жабдық талады. Сондықтанда ондай қораптардағы берілісті
алмастыру процесін автоматтандыру ыңғайлы бола ды. Ол туралы толығырақ
трактор трансмиссиясында айтылады.
Автомобильдердің беріліс қораптарында жоғары да айтылған негізгі
жұмыстарды атқаратын механизм дерден басқа, қосалқы механизмдер де қажет
бола ды. Олар көбінесе берілісті алмастыру кезінде қолда нылады. Сондай
қосалқы механизмдердің көмегімен беріліс қорабындағы мынандай негізгі екі
жұмысты атқарады. Бірінші - қосылып жүріп келе жатқан беріліс өздігінен
ажырап кетпеуге тиіс. Ол үшін берілісті қосқаннан кейін ұстап тұратын
фиксатор лық механизм қойылады. Екіншісі — алғашқы жұмыс істеп келген
берілісті ажыратпайынша, басқа берілісті қосуға болмайды. Егер олай болса,
онда беріліс қора бының екінші білігі екі түрлі жылдамдықпен айна луы қажет
болады, ал олай болуы мүлде мүмкін емес. Сондықтанда ол кезде қорап
бөлшектері сынуына байланысты істен шығуы мүмкін. Ендеше беріліс қорабын
бір мезгілде екі берілісті қостырмайтын, бекіткіш механизм қойылады. Ондай
механизм, ал ғашкы беріліс ажырамайынша, басқа берілісті қостырмайды.

Синхронизатор
Тiстi доңғалақтардың тозуын азайту және берiлiстi ауыстырып қосудағы
соққы салдарынан пайда болатын шудың деңгейiнiң төмендетуi үшiн
синхронизаторларды пайдаланады.

Синхронизатор үш элементтен тұрды:
• (Конусты сақиналар) бұрыштық жылдамдықтарды түзеуде;
• (Байластыратын саусақтар) байланыстарды қосуда;
• (Тiстi муфта) берілулерді қосуда.

ЗИЛ автокөлiгінің берiлiс қорабының синхронизаторы жылжымалы дискісі
бар муфтадан және берiлулердi қосуда тiстi веноктан тұрады. Бастаушы бiлiк
шлицаларында муфта орнатылған.
Муфтаның дискісі үш саңылау бойынша бекіткіш саусақтарына ие, екі
бекітілген конусты сақинамен және бекітілген саусақтарға арналған қатты
конусты саусақтармен жалғастырылған. Бекiткiш саусақтарда серiппелер
болады. Бейтарап жағдайда синхронизатордың корпусы тісті дөңгелектердің
ортасында орналастырылған, сонымен бiрге конустық сақиналар және конусты
тісті дөңгелектердің арасында саңылаулары бар, сонымен қатар
байланыстыратын саусақтары сақиналы саңылауларымен муфтаның ортасында
орналасады. Синхронизатор муфтасының берілісінің қосылуында бекіткіш
саусақтары ауыстырылып, тісті дөңгелектің бетінде конустық сақинаны қысады.
Муфта әр түрлі айналымда болады.

ЗИЛ -4314.10 – автокөлігінің синхронизатор қорабы:
а) құрылым; б—г— жұмыс;1 —синхронизатор муфтасы; 2 — конустық сақина;
3 — блок саусақтары; 4 — серіппе; 5 — фиксатор саусағы; 6 — тісті тәж
муфтасы; 7 — тісті дөңгелек; 8 — тісті дөңгелектің іші.

КрАЗ-257 және МАЗ-5335 автокөлігінің синхронизатор қорабы : а —
құрылым; б—г — жұмыс; 1 — қысылу вилкасы; 2 — корпус қиылысы; 3 — корпус; 4
- штифт; 5— муфта басы; 6 — тісті муфта; 7— фиксатор; 8 — тісті муфта іші;
9— конусты дөңгелек; 10— қосылу вилка жиегі.

Конусты беттердің арасында пайда болатын үйкеліс күші әсерінен конусты
сақина айналады, дөңгелек пен муфта арасында байланыс пайда болады.Тісті
дөңгелекті біліктің теңестірілу жиілігінен кейін және муфтамен оны
байланыстыратын конусты сақинамен байланыс саусағының әсері бітеді, муфта
әрі қарай айналады, ал оның тістері тісті іліктірулерге дыбыссыз кіреді.
Дәл сол сияқты басқа да құрылым синхронизаторлары жұмыс жасайды.

Жеңіл машинаның беріліс қорабы

ВАЗ 2121 НИВА автокөлігінің сцеплениесі

1.Басқыш серіппе
2. Жүргізілетін дисктің фракциондық накладкалары;
3. Басқыш серіппенің қыстырмасы:
4. Жүргізілетін диск:
5. Демпфера тірегінің қыстырмасы (айналма тербелісті сөндірушіні);
6.Демпфердің алдыңғы пластинасы;
7. Демпфердің артқы пластинасы;
8.Жүргізілетін дисктің ортасы;
9.Демпфердің серіппесі;
10. Басқыш диск;
11. Серпігіш;
12. Жабысу қорабы;
13.Жабысу картері;
14.Беру қорабының бастапқы білігі ;
15.Басқыш дискті жабысу қорабымен біріктіргіш пластина
16.Басқыш серіппені белгілегіш;
17. басқыш серіппенің тірек сақинасы:
18. Тірек фланцы мен жабысу қорабын біріктіргіш пластина
19. Фрикционное кольцо упорного фланца:
20. Біріктіргіш пластинаны қыстыру:
21.Қысқыш серіппенің тірек фланцы;
22. Жабысуды ажырату подшипнигі:
23.Жабысуды ажырату подшипнигінің вилкасы мен муфтасын жалғағыш серіппе:
24.Жабысуды ажырату подшипнигінің муфтасы;
25. Демпфера фракциялық сақиналары:
26. Серіппелік шайбаның тірек сақинасы:
27. Демпфера серіппелік шайбасы;
28. Жабысуды ажырату вилкасының шарлы тірегі:
29. жабысуды ажырату вилкасының серіппесі:
30. Жабысуды ажырату вилкасының итергіші
31. Жабысуды ажырату вилкасы;
32.Жабысуды ажыратқыштың жұмысшы цилиндрі;
33.Жабысуды ажыратқыш вилкасының ауырлық серіппесі;
34.Демпфер қызметінің І. сызбасы.

ВАЗ-21213 автомобильінде құрғақ,бір-дискілік жабысудемпферімен және
орталықдиафрагмалы басқыш серіппесімен қолданылады.Жабысу мыаған арналған:
қосу кезінде тркнсмиссия мен двигательді ажратуғ, бергішті қайта қосып
ажыратуға; автомобильдің қозғалуының басында және бергішті қайта қосқанда
трансмиссия мен двигатальді жайлап біріктіруге.Жабысу негізгі екі
бөліктен тұрады: жүргізілетін және жүргізгіш.Жабысудың жүргізілетін
бөлігіне жүргізілетін фрикциялық накладка және демпфермен жиынтығымен
жатады.Жүргізетін бөлікке басқыш диск қорабымен,диафрагментті басқыш
серіппесімен,және тірек фланцты жинағымен жатады. жабысудың жүргізілетін
және жүргізетін бөліктері сермегішпен бірге алюминді картердің ішінде
орналасқан.Жүргізілетін диск бьолаттан жасалған және ойықтары бар. Ол
ойықтар дискті тоғыз жапырақшаға бөліп тұрады. Әрбір фракциялық накладка
жүргізілетін диск жапырақшасына тоғыз қыстырғышпен қатайтылған.
Демпфер беру қорабына айналғыш кезеңді беру кезіндегі коленвалдың
айналма тербелістерін төмендету қызметін атқарады.Демпфер алты серіппелі
мықты муфтадан және фрикциялық элементтен тұрады. Соңғысы екі фракциялық
доңғалақтан тұрады.олардың бетінде орта фланцы және сақиналы серіппелік
шайба қыстырылған. Олар қажетті үйкеліс кезеңін қамтамасыз ету үшін
фрикциялық сақинаны қыса отырып, сақинаға тіреліп тұрады. Демпфердің
фрикациялық элементінде белгілі-бір үйкеліс кезеңі болады. Олардың
нәтижесінде резонансты тербелістер жойылып, айналғыш тербелістердің жұтатын
энергиясының бір бөлігі жылылыққа айналып кетеді. Демпферлі серіппелер үш
типті бірдей емес қаттылыққа ие болады. Олар бір-біріне қарама қарсы жұп-
жұбымен орналасқан. Қаттылығы әртүрлі типтегі серіппені орнату демпфердің
айналғыш тербелістерді жұтушы ретіндегі сипаттамасын кеңейтеді. Ступа
(орта) фланцының тікбұрышты терезесі бар. Олар демпфердің шамалап қысылған
серіппелерін орнатуға арналған. Берілетін айналғыш уақыттың өзгеруі кезінде
жүргізілетін дисктің оның ортасына қатысты бұрыштық орын алмасуы болады.Осы
орналасудың бағыттары қарама-қарсы. Сондықтан да айналыс берілетін
демпферлі серіппелер қысылып жазыла отырып, айналма тербелістің
энергиясының бір бөлігін жұтады.шойыннан жасалған қысқыш биск,
диафрагменді қысқыш серіппе штамптелген болат қорапта орналасқан. Олар
сермегіште алты болтпен қатайтылған. Басқыш диск қораппен үштангенцті
орналасқан болат пластиналармен жалғасқан. Пластиналардың мықты
қасиеттерінің арқасында басқыш диск ұзындықты бағытта орналасады: жабысуды
ұосқан кезде сермегішке, жабысуды ажыратқанда сермегіштен. Серіппелік
болаттан жасалған басқыш серіппе жүргізілетін дискті қысып тұратын қажетті
күш туындатады. Екі сақина басқыш серіппе үшін тірек қызметін атқарады.
Осылайша серіппе сақинаға қатысты иілу мүмкіндігіне ие болады.
Үш белгілегіш басқыш серіппені қамтиды және жабысуды ажыратқан кезде
басқыш дисктің басқыш серіппемен бірге кетуін қамтамасыз етеді. Серіппенің
жапырақшалары тірек фланцпен өзара әрекеттесе отырып,жабысуды ажырату
рычагтары сияқты жұмыс жасайды.
Жабысу картеріне шаң-тозаң мен кірлер кірмес үшін, вилканы кіргізу үшін
қызмет атқаратын картердегі терезе резеңке қораппен жабылған.

ВАЗ 2121 НИВА сцепление приводы

1. Жабысуды ажыратуды қозғалысқа келтірудің басты цилиндрі;
2. Вакуумдық күшейткіш;
3. Тежегіштерді қозғалысқа келтірудің басты цилиндрі
4. Вакуумдық күшейткіштің қорғаныс қорабы:
5. Вакуумдық күшейткіштің кронштейні;
6. Жабысу мен тежегіш педальдарының кронштейні;
7. Сервосеріппелердің ілгегі;
8. Педальдардың дистанциялық тығыны;
9. Педальдардың сыртқы тығыны:
10. Педальдардың осі;
11. Педальдардың ішкі тығыны;
12. Тежегіш педалының тартқыш серіппесі;
13. Сервосеріппе;
14. Басты цилиндрдің багы;
15. Бактың қақпағы;
16. Қақпақ шағылыстырғыш;
17. Жабысу қорабы;
18. Жүргізілетін диск;
19. Баспалы диск;
20. Баспалы серіппе;
21. Жабысуды ажырату подшипнигі;
22. Беру қорабының білігі;
23. Жабысу приводын шайқауға арналған штуцер:
24. Тығыздағыш сақина;
25. Жабысуды ажырату приводының жұмыс цилиндрінің корпусы
26. Қорғаушы қақпақша;
27. Жабысуды ажырату білігінің итерушісі:
28. Поршень:
29. Поршеньсеріппесінің тірек тәрелкесі:
30. Серіппенің тірек шайбасы;
31. Тоқтату сақинасы;
32. Цилиндр корпусының қақпағы :
33. Жабысуды ажырату вилкасының шарлы тірегі;
34. Жабысуды ажырату вилкасы:
35. Реттегіш гайка;
36. Контргайка;
37. Жабысу педалнің тарту серіппесі;
38. Тежегіш педаль;
39. Жабысу педалінің шектегіш винті;
40. Жабысу педалі:
41. Штуцер;
42.Тоқтату шайбасы;
43. Штуцер прокладкасы:
44. Тоқтату сақинасы:
45. Итергіш поршені ;
46. Басты цилиндрдің поршені:
47. Поршеньнің қайтпалы серіппесі:
48.Басты цилиндрдің корпусы:
49. Жабысу гидроприводының әрекетінің І сызбасы.
ВАЗ-21213 автомобилінде жабысуды басқару үшін аспалы педельды
гидравикалық приводты, құбыврөткізгішпен жалғанған басты және жұмысшы
гидравликадық цилиндрлі аспалы педальмен қолданылады.Жабысудың
гидравликалық приводы пайдалы әрекеттің жоғарғы коэффициентіне,
техникалық қызмет көрсетудің қарапайымдылығына иежәне жабысудың балқып
іске қосылуын қамтамасыз етеді.Бұл жағдай трансмиссиядағы динамикалық
жүктемені азайтып, көлікте жүру кезіндегі ыңғайлылықты жоғарлатады.Жабысу
педалі жабысу педелі кронштейнінде, остегі тежегіш кронштейнінде
орналасқан.Осы осте тежегіш педалі де орналасқан. Педалдар арасына
дистанциондық тығын орнатылған. Педалдердің ортасының ішінде ішкі
тығындар мен пластмассалық сыртқы тығындар орнатылған.. олар эксплуатация
процесінде майлауды қажет етпейді.Жабысу педалі бастапқы күйде тартпалы
серіппемен ұсталынып тұрады және резеңкелі буфермен шектегіш винтке
қыстырылады.Педальменен итергіш шарлы түрде байланысқан,ол басты
цилиндрдің поршеніне тиіп тұрады.
Сервосеріппе педальмен ілгек арқылы жалғанады.Сервосеріппенің қызметі-
жабысуды ажыратқан кездегі педалге түсетін күшті азайтады.Кронштейн кузов
алдының щиткасына бекітіледіКронштейнге мотор жақтан жабысуды ажырату
приводының басты цилиндрі қатайтылады.Приводтың басты цилиндрінің корпусы
шойыннан жасалған. Корпустың алдыңғы жағы мыс прокладкалы қақпақпен
жабылған, артқы жағы резеңкелі қақпақпен шаң-тозаңнан қорғалған.

ВАЗ 2121 НИВА-ның беру қорабы

1. Бастапқы білік;
2.Жабысуды ажырату подшипнигі муфтасының бағыттаушы тығынымен беру
қорабының алдыңғы қорабы.;
3. бастапқы білік сальнигі;
4. Серіппелі шайба;
5. Подшипниктәң орнатқыш сақинасы;
6. Беру қорабының картері;
7. Сапун:
8. Екінші біліктің ине тәріздес подшипнигі;
9. Синхронизатор серіппесінің тірек шайбасы;
. беру синхронизаторының тісті веногы;
11. 3-ші және 4-ші беру синхронизаторының сырғанақ муфтасы;
12. 3-ші және 4-ші беру синхронизаторының муфтасының ортасы;
13. Синхронизатордың трта сақинасы;
14. Синхронизатордың блоктау сақинасы:
15. Синхронизатор серіппесі;
16. 3-ші беру синхронизаторының шестерні және тісті веногы:
17. 2-ші беру синхронизаторының шестерні және тісті веногы:
18. Екінші білік;
19. 1-ші беру синхронизаторының шестерні және тісті веногы
20.1-ші берудің шестернінің тығыны;
21. Екінші біліктің аралық подшипнигі;
22.Аралық подшипниктің орталық пластинасы;
23. Фланец;
24.Қорғаныштық қорап;
25. Серіппе:
26. Берудің қайта қосылу рычағы:
27. ; Берудің қайта қосылу рычағының стержені
28. Демпфердің мықты жастығы;
29. Демпфердің резеңке жастығы;
30. Демпфердің қысымдық тығыны;
31. Демпфера шабықты тығыны;
32. Манжеттер;
33. Сфералық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.